ماده مخدر گل، همان اندازه که اسم خوشایندی که دارد، یکی از خطرناک ترین مواد مخدری است که این روزها در دست جوان ها می چرخد و به اسم یک روانگردان طبیعی خرید و فروش می شود. مخدری که ضربان قلب را بالا می برد، احساس بی قراری می دهد، باعث توهم می شود و با یک بار مصرف، طوری عملکرد مغز را مختل می کند که زندگی بدون آن غیرممکن می شود.
روانگردان ها از کجا می آیند؟
اولین بار، در دهه 1970 تا 1980 میلادی بود که امریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی روی مواد شیمیایی ای کار کردند که عموما با هدف نظامی تولید می شدند. این مواد، در واقع فرمول های جدیدی بودند که خواص روانگردان داشتند و در آزمایش های کنترل فکر، با هدف حقیقت یابی از جاسوسان مورد استفاده قرار می گرفتند. این ترکیبات خواصی شبیه حشیش و ماریجوانا داشتند با این تفاوت که می توانستند چندین برابر آن تاثیرگذار باشند.
سال ها بعد، گیاه شاهدانه ای که به آن «کوش افغان» هم گفته می شد، از افغانستان به امریکا برده شد و این شروع پیدایش «گل» بود. گیاهی که از تولیدش زمان زیادی نمی گذرد اما به خاطر تاثیرات درمانی اش در پزشکی جای خود را باز کرد.
دکتر محمدرضا یزدان نیاز، پژوهشگر و متخصص ترک اعتیاد دراین باره می گوید: «با استفاده از کوش افغان، ماریجوانای جدیدی کشت شد که خواصی متفاوت از ماریجوانای سنتی داشت و به آن «مدیکال ماریجوانا» گفته می شد. ماری جوانا گیاهی است که هم نوع نر آن وجود دارد و هم نوع ماده. نوع نر 3درصد و نوع ماده 8درصد مخدر دارد. اتفاقا اعتیاد به ماریجوانا بسیار دیر ایجاد می شود و خیلی راحت هم قابل ترک است. اما گیاه جدیدی که با تغییرات ژنتیکی تولید شد، دو جنسیتی بود و برخلاف ماریجوانای طبیعی که گل های کمی دارد، بسیار پر گل است. در این گل ها 7برابر بیشتر از ماریجوانا ماده مخدر وجود دارد. آنقدر که اگر از کنار آن عبور کنید یا شب بالای سرتان باشد، دچار توهم می شوید.»
ماریجوانایی که این روزها در دست جوان ها می چرخد، گل همین ماریجوانای تغییر ژنتیکی یافته است که حتی دست و دل پزشکان هم برای تجویز آن می لرزد و فقط در شرایط خاصی، برای بیماران خاص آن را توصیه می کنند؛ به مدت محدود و دوز بسیار پایین.
دکتر یزدان نیاز می گوید: «بیمار می تواند حداکثر یک ماه با دوز خیلی پایین از ماریجوانای طبی استفاده کند. آن هم در بیماری های عصبی شدید، یا بیمارانی که در مراحل پایانی عمرشان قرار دارند و پزشک می خواهد روزهای پایانی زندگی شان بدون درد بگذرد.»
«گلی» که آرتا کاشت
مخدر گل اگرچه در دنیا به چشم دارو نگاه می شود اما از 8-9 سال قبل توسط فردی با نام مستعار آرتا به ایران آورده شد و حالا در شیراز کشت می شود. گل که در باور عمومی حتی کم خطرتر از حشیش و ماریجوانا و علف معرفی شده است، می تواند آنقدر خطرناک باشد که با یک بار مصرف، برای همیشه باعث اعتیاد شود. چون به طور مستقیم بخش های مسئول آرامش بخشی را در مغز فلج کرده و خودش جایگزین آن می شود. بنابراین با مصرف نکردن گل، فرد دچار اظطراب شدید، بیقراری، وحشت زدگی، تپش قلب شدید و... می شود.
اعتیادی که دکتر یزدان نیاز آن را غیرقابل ترک می داند. او می گوید: «متاسفانه گل در ایران آنقدر بازار پررونقی دارد که سال قبل در یکی از روستاهای استان فارس دیدم خرید و فروش آن خیلی راحت و انبوه انجام می شود. مردم سراغ قاچاقچی می رفتند، مخدرشان را می گرفتند و کارت می کشیدند و بیرون می آمدند.»
از سال 2013 مصرف ماریجوانا در 20 ایالت امریکا آزاد شد که البته اهداف اقتصادی پشت آن بود. از آنجایی هم که تاثیر اعتیادآوری برگ ماریجوانا خیلی کم است دولت امریکا حساسیت زیادی برای مقابله با آن نشان نداد. همین آزادسازی ماریجوانا در امریکا و گیاهی بودن این مخدر باعث شد خیلی ها در ایران تصور کنند که مخدر گل ضرری ندارد و خیلی راحت می توان آن را ترک کرد.
دکتر یزدان نیاز می گوید: «گل خطرناک ترین مخدر امروز است و با یک بار استفاده، ممکن است فرد به مدت 6ماه تا یک سال دچار توهم عصرگاهی شود. ما هنوز اثرات این مخدر را به طور کامل نمی دانیم اما عوارض گسترده ای از آن مشاهده شدهاست. جالب این که مخدر گل روی گروه های خونی +A و +O اثر توهم زایی بیشتری دارد.»
درمان، بی درمان
ناشناخته بودن اثرات استفاده از گل در مدت طولانی و با دوز بالا، در کنار کمبود تحقیقات جهانی باعث شده است که اعتیاد به گل جزو اعتیادهای بدون درمان شناخته شود. بیشتر روش های ترک که در ایران به کار گرفته می شود، متکی به تحقیقات و شیوه های درمانی در خارج از کشور است و این در حالی است که در خارج از ایران، مخدر گل یا همان مدیکال ماریجوانا برای مصارف دارویی بیماران خاص استفاده می شود و استفاده تفننی ندارد. بنابراین، روش موثری هم برای ترک آن معرفی نشده است.
دکتر یزدان نیاز، صحبت هایش را با یک هشدار جدی پایان می دهد: «سن مصرف گل به دبیرستان ها رسیده است. خانواده ها اطلاع دقیقی درباره این مخدر ندارند و جوان ها تصور می کنند گیاهی طبیعی و بی ضرر است. در واقع ضعف اطلاع رسانی درباره این مخدر باعث شده که خیلی از جوانان تصور کنند می توانند خیلی راحت مصرف گل را کنار بگذارند. تصوری که به هیچ وجه درست نیست.»
در جدول زیر می توانید اطلاعاتی را درباره چند نمونه از معروف ترین روانگردان های جدید و نوظهور ببینید:
نام مخدر |
ترکیب |
شیوه مصرف |
تاثیر |
شکل ظاهری |
کروکودیل (نمک حمام)
|
بنزین، تینر نقاشی، جوهر نمک، کدئین و فسفر قرمز |
تزریق، مصرف خوراکی |
سبزی رنگ کل بدن، تضعیف سیستم ایمنی، ایجاد زخم و قانقاریا در پوست، مرگ در کمتر از یک سال |
قرص بلور شکل |
ماشروم
|
برگرفته از یک نوع قارچ سمی است. |
استعمال به صورت کشیدنی، مخلوط شده با توتون، دم کردنی و خشک شده |
توهم زایی بسیار شدید و طولانی، کاهش تنفس، افزایش ضربان قلب و فشار خون، گشادی مردمک چشم، گُر گرفتگی، اختلال در عملکرد کلیه ها، سفت شدن عضلات بدن، بالا رفتن دمای بدن، حالت گیجی و خواب آلودگی، درد شکم، اسهال، تهوع و مرگ. |
برگه هایی شبیه کاغذ شامل قطعات کوچک مکعب که مواد مخدر روی آنها قرار داده شده. |
نورجیزک و تمجیزک
|
نورفين (برگرفته از خشخاش) |
تزریق وریدی |
چاقي كاذب، تجمع چربي پشت گردن، فشار خون و تضعيف سيستم ايمني بدن، اختلالات كبدي، عفونت شدید و آسیب بافتی |
قرص، پودر (عموما به عنوان یک داروی ترک اعتیاد معرفی می شود) |
گل (نام های دیگر: شهرزاد، AK47، AK48) |
ماری جوانا |
استعمال در کاغذ سیگار |
اضطراب، حملات همراه با وحشتزدگی، خندههای بیمورد، خشکی دهان، ضربان قلب بالا، فراموشکاری، سندروم بیانگیزگی و اشتهای سیری ناپذیر، توهم شدید |
پودر سبز رنگ |
اسید
|
دارویی است که از قارچی انگلیسی به نام ارگوت که بر روی گیاه چاودار زندگی میکند، به دست میآید. |
جاسازی روی ورقه هایی رنگی شبیه به عکس برگردان یا تمبر و قرار دادن آن در دهان. |
گشاد شدن مردمک چشم ها، بالا رفتن دمای بدن و ضربان قلب و فشارخون، عرق کردن، لرز، رعشه، سرگیجه، گرگرفتگی، تاری دید، تهوع، بی خوابی، بی اشتهایی، توهم، ناهنجار های تنفسی، کما |
قرص، کپسول، کاغذ |
اشک
|
هروئین غلیظ و فشرده به همراه داروهای آرام بخش و کورتن |
استنشاق |
لذت و سرخوشی، کج خلقی و افسردگی، احساس بی ارزش بودن و ولع فراوان برای مصرف مجدد، تیره شدن پوست، اضطراب و بی قراری، وابستگی شدید، کاهش سطح هوشیاری، عدم تعادل، بی حوصلگی، کاهش میل و توانایی جنسی، کاهش وزن، چرت زدن دائمی، بی توجهی به وضعیت بهداشتی و سلامتی |
پودر کرم مایل به قهوه ای. عرضه به صورت کپسول یا در ورق آلومینیومی |
تسبیح
|
آمفتامین، آیس |
خوراکی، استنشاق |
سکته مغزی، از دست دادن حس بویایی و چشایی، فراموشی، ضعف بینایی |
دانههای گرد به صورت رشتههایی از جنس آمفتامین |