به گزارش شفا آنلاین،دکتر علیاکبر پورفتحالله در توضیح اقتصاد انتقال خون در دنیا و همچنین در ایران، گفت: تاکید دارم که اقتصاد انتقال خون بیش از آنکه نفعش برای سیستم بهداشتی باشد، برای سازمانهای بیمهگر خواهد بود.
وی در این باره با ذکر مثالی توضیح داد: خدمتی را برای بیماران تالاسمیها در سازمان انتقال خون اجرا کردیم؛ به این ترتیب که فرآوردههای خونی وگلبول قرمز را با حذف گلبولهای سفید، بلافاصله پس از اهدای خون در اختیار آنها قرار میدهیم. شاخص کشوری ما در این زمینه به بیش از 90 درصد رسیده است، یعنی بیش از نود درصد افراد تالاسمی، خون مورد نیازشان را با حذف لوکوسیت دریافت میکنند. این درحالیست که حذف لوکوسیت خون هزینه سنگینی بر سازمان انتقال خون تحمیل میکند.
پورفتحالله در توضیح هزینههای سنگین حذف لوکوسیت از خون جهت استفاده بیماران تالاسمی افزود: جهت آنکه پاسخ مناسبی به روند درمان بیماران تالاسمی بدهیم، 20 میلیارد تومان بار اضافی بر سازمان انتقال خون تحمیل شده تا گلبولهای سفید را بلافاصله پس از اهدای خون از فیلتر عبور داده و حذف کنیم.
وی در عین حال ادامه داد: مطالعات اقتصادی نشان داده اگر کل محصولات خونی را با حذف لوکوسیت در اختیار بیماران قرار دهیم، تخت روز بیمارستانی 1.2 روز کاهش مییابد؛ چراکه گلبولهای سفید یکی از عواملی هستند که باعث میشوند تعدیل و تضعیف سیستم ایمنی در بیماران اتفاق افتد.
پورفتحالله در این باره افزود: اصولا بیماران به دلیل بیماریشان سیستم ایمنیشان ضعیف است، زمانی هم که در بیمارستان بستری میشوند، فضای بیمارستانی نیز بر آنها تاثیر گذاشته و تضعیف سیستم ایمنی ایجاد میکند. در چنین شرایطی وقتی خون به بیمار تزریق میشود، تضعیف سیستم ایمنیاش با شدت بیشتری صورت میگیرد. بنابراین لازم است بیمهها وارد تعرفهگذاری فرآوردههای خونی و حمایت از سازمان انتقال خون برای تهیه محصولات خونی با حذف لوکوسسیت شوند؛ چراکه هرچند ممکن است برای هر محصول انتقال خون حدود 20 هزار تومان هزینه حذف لوکوسیت را بپردازند، اما این هزینه 1.2 روز هزینه تخت روز بیمارستانیشان را کاهش میدهد.
وی ادامه داد: در غرب که بیمهها به مباحث سلامت نگاهی اقتصادی دارند، از خون بدون حذف لوکوسیت حمایت نمیکنند. به همین دلیل در سیستمهای غربی اصولا دیگر محصولی بدون حذف لوکوسیت در انتقال خونها تولید نمیشود. بر همین اساس است که ما حتی در خرید کیسههای خونمان هم دچار مشکل شدیم؛ چراکه کمپانیهای غربی تمام محصولاتشان را با فیلتر تولید میکنند و برای ما باید جداگانه تولید کنند. حال سوال من آن است که چرا در کشور ما بیمهها نباید این چنین نگاهی داشته باشند.
پورفتحالله گفت: بحث من آن است که ما نباید به دنبال اقتصاد انتقال خون باشیم بلکه بیمهها باید به دنبال این امر باشند. در این زمینه رایزنیهایی شده است و صحبتهایی با سازمان تامین اجتماعی، بیمه سلامت و کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی انجام شده است. اما سیستم اجرایی در این زمینه کند است و پیشنهادم آن است که بیمهها نگاه اقتصادی به این موضوع داشته باشند. اگر این نگاه حاکم شود مطمئنم که بیمهها ما را تحت فشار قرار میدهند که محصولاتمان را بدون لوکوسیت تولید کنیم.
وی در ادامه تغییر فرآیند آزمایشها در انتقال خونهای دنیا را مورد اشاره قرار داد و افزود: یکی از مسایلی که امروز مطرح است تغییر فرآیند آزمایشهاست. یعنی علاوه بر آنکه آزمایشها با روش الایزا انجام میشود، بر اساس نوکلئیک اسید تست هم انجام میشود. امروز در انجام آزمایشها تکنولوژی وجود دارد که مستقیما به دنبال ژنوم ویروس میرود، این روش دوره تشخیصی را به شدت کوتاه میکند. مطالعات انجام شده نشان میدهد با روش الایزا از هر پنجاه هزار انتقال خون یک مورد خطر هپاتیت C وجود دارد. اما اگر به سمت نوکلئیک اسید تست برویم از هر 500 هزار انتقال خون ممکن است یک مورد این بیماری اتفاق افتد.
پورفتحالله در این باره ادامه داد: این در حالیست که برای درمان هر مورد هپاتیت C در جامعه حدود 300 میلیون تومان باید هزینه شود. اگر این هزینه از این بخش به هزینههای سلامت خون منتقل شود و بتوانیم «نوکلئیک اسید تست» را انجام داده و محصولات را با کیفیت بهتری ارایه دهیم، این امر بیتردید به نفع بیمهها خواهد بود.
وی در ادامه مصرف روزافزون پلاکت را مورد اشاره قرار داد و افزود: مشکلی که امروز در جامعه وجود دارد آن است که مصرف پلاکت در حال افزایش است. امروز با 27 واحد اهدای خون به ازای هر 1000 نفر جمعیت تقریبا در زمینه گلبول قرمز مشکلی نداریم. هر زمانی کمبودی میشونید این کمبود مربوط به پلاکت است؛ چراکه طول عمر پلامت تنها 3 تا 4 روز است و در مقابل هم مصرف پلاکت در جامعه در حال افزایش است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون ادامه داد: بسیاری از بیماران به پلاکت وابسته هستند و حداقل در مورد این دسته از بیماران میتوانیم تولید پلاکتمان را ببریم به سمت تهیه پلاکت به روش فرزیس؛ روشی که اهدا کننده مستقیما پلاکت اهدا میکند، نه اینکه ما خون کامل را دریافت کرده و از خون کامل پلاکت را جدا کنیم. زیرساختهای تولید و تهیه پلاکت به روش فرزیس را فراهم کردهایم و در همه استانها این امکانات وجود دارد، اما هزینه مواد مصرفی چرخه تولید پلاکت به روش فرزیس حدود 800 هزار تومان است و این در توان سازمان انتقال خون نیست. اگر بیمهها وارد حمایت از این مساله شوند و هزینههای مواد مصرفی را پوشش دهند به نفع آنها خواهد بود؛ چراکه محصولات با کیفیتتری در اختیار بیماران قرار میگیرد.
پورفتحالله در عین حال گفت: یکی از مشکلات توسعه انتقال خون، عدم نگاه اقتصادی به آن است. از آنجاکه فرهنگ «خون فروشی» را حذف کریم و خون به صورت رایگان در اختیار مراکز درمانی قرار میگیرد همواره این ادبیات وجود دارد که اگر بحث اقتصاد خون را مطرح کنیم شاید ذهن به سمت خرید و فروش برود. در حالی که بحث اقتصاد انتقال خون یک واقعیت است.
وی افزود: با قاطعیت عنوان میکنم براساس مطالعهای که انجام دادیم، تمام کشورهای صنعتی دنیا خون را کاملا داوطلبانه دریافت میکنند اما هزینههای مربوط به «پروسسینگ» و «آمادهسازی خون» به انتقال خونها پرداخت میشود. تنها کشوری که این کار را انجام نمیدهد استرالیاست و البته رسما اعلام کرده در حال تجدید نظر در این مساله است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون تاکید کرد: ما باید وارد ادبیات اقتصاد انتقال
خون شویم و اصلا اشتباه است در کشوری که تمام چرخههای سیستم بهداشتی بر
مبنای تعرفه و نرخگذاری صورت میگیرد، یک بخش مستثنی شده و تنها به بودجه
دولتی متکی شود. بودجه دولتی فرآیند خاص خود را دارد. ما باید یک چرخه
اقتصادی را به انتقال خون دهیم، این چرخه به نفع همه است؛ بیمه به جهت آنکه
منابع آن ذخیره میشود، بیمار که فرآورده بهتری در اختیارش قرار میگیرد و
انتقال خون که میتواند خدمت بهتری را ارایه دهد.
ایسنا