شفاآنلاین-خداى مهربان در قرآن عظيم راه رشد و هدايت را براى همه روشن نمودهاست. راه رشد راه خداست، چون حضرت او عاشق انسان است و از باب عشق و محبت مىخواهد انسان به تمام كمالات آراسته شده و از رذايل پيراسته گردد، خداوند علاقه دارد انسان با تمام هستى و وجودش به سعادت دنيا و آخرت راه يابد.
به گزارش شفا آنلاین،ساختمان و سازمان عقل به
صورتى است كه چون راه رشد را يافت به قبول آن تن مىدهد و از راه ضلالت روى
برگردانده تنفر پيدا مىكند، اين انسان است كه بايد اراده خويش را به زلف
عقل گره بزند، تا به آنچه خداوند مىخواهد برسد و به تعبير ديگر، اين انسان
است كه بايد نيروى كار و عمل و فعاليت و كوشش خويش را در چارچوب راه رشد
قرار دهد، تا به سلامت دنيا و آخرت دست يابد «1».مسلماً راه هدايت از
گمراهى [ به وسيله قرآن، پيامبر و امامان معصوم] روشن و آشكار شده است. پس
هر كه به طاغوت [كه شيطان، بت و هر طغيانگرى است] كفر ورزد و به خدا
ايمان بياورد، بىترديد به محكمترين دستگيره كه آن را گسستن نيست، چنگ زده
است؛ و خدا شنوا و داناست.در اين آيه كفر به طاغوت كه در امان بودن از لوث
كفر، شرك، فسق، فجور و قسمت اعظمى از رذايل درونى است- و اين واقعيت در
حقيقت روح واقعى ايمان است؛ زيرا بدون كفر به طاغوت، ايمان و عشق به خدا
ميسّر نيست- به عنوان يك اصل اصيل محورى مطرح است.تمام بدبختىهايى كه در
طول تاريخ گريبانگير بشر بوده، علت العلل آن اتصال به طاغوت درون و برون و
انفصالش از حضرت ربّ العزّه بوده و تمام دردهاى درونى، فردى، خانوادگى،
اجتماعى، مادى و معنوى بشر و درمانش را بايد در همين دو زمينه جستوجو كرد.
«2».اين قسمت از آيه در حقيقت كلمه طيّبه: «لاإله الّا اللّهُ» را كه بايد
در تمام امور حيات درونى و برونى ظهور كند و بدون ظهورش به دست آوردن
سعادت امكان ندارد، مطرح مىكند، كلمهاى كه محور بعثت انبياى الهى و
امامت امامان عليهمالسلام و خير دنيا و آخرت است و چه سخن حقّى در تمام
آفرينش پر منفعتتر از اين سخن است.آرى، خدا را در تمام امور محور قرار
بدهيد كه محور قرار دادن خدا، انسان را از هر شرّى آزاد و بر هر خيرى متصل
مىسازد.
تبعيت از انبيا و امامان (ع)
خداوند مهربان از باب خير و مصلحت از انسان مىخواهد، به دامن انبيا و
امامان عليهم السلام كه معلّمان واقعى و دلسوز بشر هستند چنگ بزند و از راه
آنان منحرف نگردد كه انحراف از مسير آن بزرگواران علّت شقاوت دنيا و آخرت
است. «3».گفت: اى قوم من! از اين فرستادگان [خدا] پيروى كنيد، از كسانى
پيروى كنيد كه پاداشى از شما نمىخواهند و آنان راه يافتهاند.
آراستگى به تقوا
خداوند مهربان، مردم را به تقوا يعنى آراسته شدن به فضايل و انجام واجبات و
ترك محرّمات امر فرموده؛ سه حقيقتى كه اگر انسان با آنها شكل بگيرد
آراسته به لباس خلافه اللّهى مىگردد و با اسلام كامل زندگى كرده و با
اسلام حقيقى از دنيا مىرود: «4».اى اهل ايمان! از خدا آنگونه كه شايسته
پروا از اوست، پروا كنيد و نميريد مگر در حالى كه [در برابر او و فرمانها و
احكامش] تسليم باشيد.
امر به معروف و نهى از منكر
پروردگار مهربان براى اينكه صحنه حيات ملت اسلام صحنه معروف و پاك از
منكرات باشد، در درجه اول معروف و منكر را شناسانده سپس امر به معروف و در
حقيقت بهپا كردن معروف و نهى از منكر و در حقيقت ريشه كن كردن منكر را
وظيفه واجب فرد فرد امت اسلامى دانسته و بهپا داشتن اين دو حقيقت را ضامن
سلامت جامعه مىداند «5».و بايد از شما گروهى باشند كه [همه مردم را] به
سوى خير [اتحاد، اتفاق، الفت، برادرى، مواسات و درستى] دعوت نمايند، و به
كار شايسته و پسنديده وادارند و از كار ناپسند و زشت بازدارند؛ و اينانند
كه يقيناً رستگارند.«6».شما بهترين امتى هستيد كه [براى اصلاح جوامع
انسانى] پديدار شدهايد، به كار شايسته و پسنديده فرمان مىدهيد و از كار
ناپسند و زشت بازمىداريد.
احسان به پدر و مادر
خداوند مهربان مردم را تنها به پرستش و عبادت خودش دعوت مىكند و سفارش
مىنمايد به پدر و مادر احسان كنيد و ذى القربى و ايتام و افتادگان را
رعايت كرده و با گفتار حسن با مردم روبهرو شويد و نماز را به پا داشته و
از اداى زكات كه بسيارى از خلأهاى اجتماعى را پر مىكند سر باز نزنيد.«7».و
[ياد كنيد] زمانى كه از بنىاسرائيل پيمان گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد، و
به پدر و مادر و خويشان و يتيمان ومستمندان نيكى كنيد و با مردم با خوش
زبانى سخن گوييد، و نماز را بر پا داريد.
هجرت و جهاد
خداوند مهربان جهت حفظ دين و نشر اسلام، اين فرهنگ انسانساز و سعادتبخش
دستور به مهاجرت و جهاد مىدهد و هجرت و جهاد را دو عامل بسيار مهم و اساسى
در حفظ قرآن و اسلام و نشر و تداوم آن مىداند و در كلام پربارش مجاهد و
مهاجر را شايسته رحمت حضرت حق مىداند: «8».يقيناً كسانى كه ايمان آورده، و
آنان كه هجرت كرده و در راه خدا به جهاد برخاستند، به رحمت خدا اميد
دارند؛ و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.
صبر و نماز
خداوند سبحان به تمام بندگانش جهت پيشرفت در امور الهى و انسانى و براى به
ثمر رسيدن حركات و افعال آدمى، دستور مىدهد از مقام صبر و استقامت و ذكر و
نماز يارى بجويند كه صبر و ايستادگى و نماز باعث نظم و حساب در زندگى و
رسيدن به اهداف عاليه الهيه است:«9».اى اهل ايمان از صبر و نماز [براى حل
مشكلات خود و پاك ماندن از آلودگىها و رسيدن به رحمت حق] كمك بخواهيد
زيرا خدا با صابران است.
تسليم فرهنگ حق
خداى عزيز براى آراسته شدن انسان به سلامت واقعى در تمام شؤون حيات اعم از
شؤون مادى و معنوى، امر مىكند با تمام وجود تسليم فرهنگ حق شويد و از
وساوس و تفرقهافكنى و دستورهاى شيطان پيروى ننماييد كه شيطان در هر شكلى
كه هست، دشمن آشكار شماست:«10».اى اهل ايمان! همگى در عرصه تسليم و
فرمانبرى [از خدا] درآييد و از گامهاى شيطان پيروى نكنيد.
وسيله فلاح
خداوند مهربان در آيات قرآن مجيد به گناهان باطنى و ظاهرى اشاره مىفرمايد
و هر گناهى را تيشهاى به ريشه انسانيت مىداند و معاصى و خطاها را علت
خزى دنيا و عذاب آخرت معرفى مىكند و بدبختى انسان را در هر دو جهان معلول
معصيت به حساب آورده، به طور قاطعانه از آدمى مىخواهد كه تقوا و خوددارى
از هر گناهى را پيشه خود سازد و جز با آراسته بودن به اسلام حقيقى رخت از
دنيا به آخرت نكشد. خداوند بزرگ، مسئله تقوا و توسل به عنايت حق و جهاد
الهى را وسيله فلاح و رستگارى دانسته و از بندگانش مىخواهد در زندگى چنين
مسيرى را انتخاب كنند.«11».اى اهل ايمان! از خدا پروا كنيد و دستاويز و
وسيلهاى [از ايمان، عمل صالح و آبروى مقرّبان درگاهش] براى تقرّب به سوى
او بجوييد؛ و در راه او جهاد كنيد تا رستگار شويد.
صداقت، عامل منفعت
خداوند كريم، صدق و صداقت را در همه امور زندگى عامل منفعت در دنيا و آخرت
دانسته و آراستگان به اين حقيقت را اهل بهشت و رضوان الهى به حساب آورده و
اين واقعيت را باعث فوز عظيم مىداند. «13».خدا فرمود: اين روزى است كه
راستان را راستى و صدقشان سود دهد. براى آنان بهشتهايى است كه از زيرِ
[درختانِ] آن نهرها جارى است، هميشه در آن جاودانهاند، خدا از آنان خشنود
و آنان هم از خدا خشنودند؛ اين است رستگارى بزرگ.
حيات دنيا و آخرت
خداوند عزيز، دنيا را جز گذرگاه چيزى نمىداند و از اينكه آن را هدف واقعى
و اصلى بگيرند منع مىنمايد، آنان كه آن را هدف بگيرند جز بازيچه كودكانه و
هوسرانى براى آنان چيزى نيست، آنچه حقيقت دارد و هميشگى و جاودانى است
سراى آخرت است و آن هم جز براى اهل تقوا ميسّر نيست. «14».و زندگى دنيا
[بدون ايمان و عمل صالح] بازى و سرگرمى است و يقيناً سراى آخرت براى آنان
كه همواره پرهيزكارى مىكنند، بهتر است. آيا نمىانديشيد؟
اعمال انسان در قيامت
آنان كه در اين دنيا حركات قلب و نفس و اعضاى بدن را هماهنگ دستورهاى حق
قرار دادند، وزن اعمالشان در قيامت سنگين و به عبارت ديگر حركات و اعمالشان
داراى ارزش واقعى است، به اندازهاى كه بهشت و رضايت حق مزد برنامههاى
آنهاست، ولى كسانى كه هماهنگ با آيات الهى عمل نكردند، زحماتشان بىارزش و
در جهان آخرت غرق در خسارتند، قرآن مجيد در اين زمينه مىفرمايد: «15»
ميزان [سنجش اعمال] در آن روز حق است؛ پس كسانى كه اعمال وزن شده آنان
سنگين و با ارزش باشد، رستگارند و كسانى كه اعمال وزن شده آنان سبك و
بىارزش باشد، به سبب اينكه همواره به آيات ما ستم مىورزيدند، به خود زيان
زده [و سرمايه وجودشان راتباه كرده] اند.تمام قرآن سخن حق است، بر شماست
كه تا پايان عمر با قرآن مجيد انس داشته باشيد و در برابر قول حق تسليم و
خاضع گشته تا در دنيا و آخرت به حظّ وافر و اجر عظيم و بهشت ابدى برسيد.
استاد حسین انصاریان