بیماران تعویض مفصل در گیر و دار فرسودگی تجهیزات

خانم اشرفی می‌گوید: «بعد از عمل، زانوم ورم کرد و مثل بالش شد. در اوج کرونا مجبور شدم به بیمارستان برگردم و متوجه شدم زانوم عفونت کرده. عفونتی که باعث شد دوباره زیر تیغ جراحی بروم و این بار هم نتیجه‌ای نگیرم. حالا با واکر راه می‌روم و درد شدیدی دارم. دکترها می‌گویند مشکل از مفصل تعویضی نیست، اما من که نمی‌دانم باید به چه کسی اعتماد کنم.»
اما مشکل کجاست؟ آیا مشکل از فرسودگی تخت‌های بیمارستانی و فرسودگی تجهیزات است یا عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط بیمار و یا ترکیبی از این دو؟ مینو محرز، چهره شناخته شده پزشکی کشور و رئیس پیشین مرکز تحقیقات ایدز ایران، در گفتگویی اختصاصی با ما به بررسی وضعیت نگران‌کننده عفونت‌های بیمارستانی در کشور پرداخت. وی مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها را عامل اصلی تشدید این معضل می‌داند.
محرز با تأکید بر اینکه ایران در مقایسه با استانداردهای جهانی، مصرف بسیار بالایی از آنتی‌بیوتیک‌ها دارد، اظهار داشت: «این مصرف بی‌رویه، مقاومت باکتری‌ها در برابر داروها را افزایش داده و در نتیجه عفونت‌های بیمارستانی به طور چشمگیری رو به افزایش است.»
زنجیره فرسودگی
بیمارستان‌ها، به عنوان خط مقدم ارائه خدمات درمانی، در بسیاری از موارد با چالش جدی فرسودگی تجهیزات پزشکی مواجه هستند. این مسئله در حوزه ارتوپدی و به ویژه برای بیماران تعویض مفصل، ابعاد پیچیده‌تری به خود می‌گیرد. عفونت، دردهای مزمن و کاهش طول عمر ایمپلنت‌ها که منجر به افزایش هزینه درمان و فرسودگی کادر درمان می‌شود، همگی تحت تاثیر تجهیزات فرسوده و بیمارستان‌هایی با ایمنی پایین است. فرسودگی بیمارستان‌ها شانس ابتلا به عفونت‌های بیمارستانی را افزایش می‌دهد. این درحالی است که بسیاری از بیمارستان‌ها در سطح کشور عمر بالایی دارند و سعید کریمی، معاونت درمان وزارت بهداشت دولت سیزدهم نیز سال گذشته اذعان داشته بود بسیاری از بیمارستان‌های تهران عمری بالای ۱۰۰سال دارند.
وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان عفونت‌های بیمارستانی را در شهرهای مختلف مقایسه کرد، توضیح داد: «تعداد تخت‌های آی‌سی‌یو و تعداد بیماران بدحال بستری در یک بیمارستان، عوامل مهمی در تعیین میزان عفونت بیمارستانی هستند. اما نمی‌توان به طور کلی گفت بیمارستان‌های یک استان عفونت کمتری دارند، چرا که عوامل متعددی در این زمینه دخیل هستند. به عنوان مثال، اگر بیمارستانی ظرفیت پذیرش کمتری داشته باشد، طبیعتاً تعداد عفونت‌های گزارش شده در آن کمتر خواهد بود، اما این به معنای موفقیت در کنترل عفونت نیست.»
محرز با اشاره به نقش تجهیزات و فرسودگی آن‌ها در بروز عفونت‌های بیمارستانی، بر اهمیت رعایت اصول بهداشت در بیمارستان‌ها تأکید کرد. وی گفت: «از استریل کردن دست‌ها گرفته تا ضدعفونی کردن تجهیزات و محیط بیمارستان، همه این‌ها در کنترل عفونت بسیار موثر هستند. همچنین، آموزش مستمر به کادر درمان در زمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.»
فرسودگی تجهیزات پزشکی؛ کابوسی برای بیماران تعویض مفصل
استفاده از تجهیزات پزشکی فرسوده در جراحی تعویض مفصل، نه تنها کیفیت زندگی بیماران را به شدت کاهش می‌دهد، بلکه خطرات جدی برای سلامت آنها به همراه دارد.
یکی از مهم‌ترین عوارض استفاده از تجهیزات فرسوده، افزایش قابل توجه ریسک عفونت در محل جراحی است. بیماران تعویض مفصل به دلیل ضعف سیستم ایمنی و نیاز به مراقبت‌های ویژه، مستعد ابتلا به عفونت هستند. این عفونت‌ها می‌توانند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شوند.
درد مزمن یکی دیگر از عوارض شایع استفاده از تجهیزات فرسوده است. این درد نه تنها کیفیت زندگی بیمار را به شدت کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند منجر به افسردگی، اختلالات خواب و سایر مشکلات روانی شود. تجهیزات فرسوده، طول عمر ایمپلنت‌های تعویضی را کاهش می‌دهند. در نتیجه، بیماران مجبور به انجام جراحی‌های مکرر می‌شوند که هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی، بار سنگینی بر آنها تحمیل می‌کند. جراحی‌های مکرر، علاوه بر هزینه‌های مالی بالا، ریسک عوارض جراحی را نیز افزایش می‌دهد.
فرسودگی تجهیزات پزشکی، هزینه‌های درمان را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. تعمیرات مکرر تجهیزات، تعویض قطعات و در نهایت تعویض کامل ایمپلنت، بار مالی سنگینی بر بیماران و سیستم سلامت تحمیل می‌کند. این هزینه‌ها نه تنها برای بیماران، بلکه برای دولت و سیستم بیمه نیز قابل توجه است.