به گزارش شفا آنلاین: حضور و اقامت پزشک در تمامی نقاط کشور به ویژه در مناطق محروم موضوع مهمی است که نه تنها دغدغه و خواسته مردم محلی است بلکه مولفه‌ای برای برقراری عدالت بهداشتی و درمانی است و اگرچه در طول سال‌های گذشته وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تلاش‌هایی برای ماندگاری پزشکان در استان‌های کوچک‌تر و مناطق محروم انجام داده و الزاماتی در این خصوص تعیین کرده است اما همچنان ماندگاری و اقامت پزشک در استان‌های کمتربرخوردار یک چالش جدی در حوزه سلامت است.
چهارمحال و بختیاری نیز از آن جمله استان‌هایی است که همواره با این چالش روبرو بوده است و با وجود جذب تعدادی پزشک در سال‌های اخیر اما همچنان در برخی تخصص‌ها با کمبود پزشک مواجه است.
بی‌شک رفع این چالش نیاز به اتخاذ راهکارهای موثرتری دارد چرا که این چالش در وهله اول برای مردم این مناطق سختی‌های زیادی به همراه دارد و بیماران برای دریافت خدمات بهداشتی و درمانی مجبور به سفر به استان‌های بزرگتر می‌شوند و این موضوع در کنار رنج بیماری برای آنها هزینه‌های مالی زیادی به دنبال دارد.
خدمت پزشکی در مناطق محروم چگونه است؟
یک پزشک که در دوران طرح خود مشغول خدمت‌رسانی به مردم روستاهای لردگان است در خصوص سختی‌های کار خود گفت: طبق ضوابط و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۱۰ سال تعهد خدمت در شهرستان لردگان دارم که در حال حاضر در سال اول آن هستم.
رضا حسینی ادامه داد: با هدف خدمت به هم‌نوعان رشته پزشکی را انتخاب کردم و همچنان بر این هدف اصرار دارم و معتقدم هیچ طعمی شیرین‌تر از خدمت به مردم به ویژه در مناطق محروم نیست اما در کنار آن سختی‌های بسیاری وجود دارد که می‌طلبد مسوولان شرایط را برای پزشکان مستقر در مناطق محروم تسهیل کنند.
حقوق نامناسب پزشکان طرحی در مناطق محروم
این پزشک متعهد به خدمت در شهرستان لردگان از حقوق ناکافی خود و پزشکان طرحی گفت و تصریح کرد: من با مدرک پزشکی و با وجود تاهل در حال حاضر ماهی ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان حقوق می‌گیرم این در حالی است که نیروهای دیگر با مدرک کارشناسی حقوقی بیشتر از ما می‌گیرند از همین رو از مسوولان درخواست می‌شود نسبت به افزایش این حقوق ناچیز ما که هیچ راه درآمد دیگری نداریم و نمی‌توانیم در مطب‌ها و یا بخش خصوصی مشغول به کار شویم اقدام موثری انجام دهند.
حسینی افزود: بی‌شک قصد کمک به مردم منطقه خود را دارم و دوست ندارم پس از تعهد از این منطقه خارج شوم اما یکی انگیزه ادامه تحصیل و کسب مدرک تخصص و فوق‌تخصص و دیگری برخورداری از شرایط بهتری را به گونه‌ای رقم می‌زند که پس از پایان تعهد به دنبال اهداف خودم باشم و شهرهای بزرگ‌تری را برای ادامه کار انتخاب کنم.
وی یادآور شد: کار کردن در مناطق کمتر توسعه برخوردار و محروم سختی‌های خاص خود را دارد به‌طوری‌که ما روزانه حدود ۵۰ دقیقه برای رسیدن به روستاهای هدف خدمت، باید در حرکت باشیم و برخی مواقع برای رسیدن به این مناطق نیاز به پیاده‌روی است و این در حالی است که مسیرهای ارتباطی این روستاها پرخطر است و راه‌های ممکن است استاندارد نباشد که این مساله خطرآفرین می‌شود.
این پزشک تصریح کرد: ضمن اینکه در روستاها، کلینیک‌های تخصصی و فوق‌تخصصی وجود ندارد و پزشکان اگر تمایل به ادامه خدمت در این مناطق را هم داشته باشند اما به سبب محرومیت و نبود امکانات و زیرساخت‌های درمانی لازم به ناچار مجبورند به مناطق دیگر مهاجرت کنند.
حسینی با بیان اینکه پزشکان مستقر در مناطق محروم گاهی نه به صورت ارادی بلکه به شکل اجبار از این مناطق خارج می‌شوند اظهار داشت: نبود امکانات لازم و از سوی دیگر نبود جایگاهی که باید برای یک پزشک قائل شد دافعه‌ای است که پزشکان را نه تنها از این مناطق دور می‌کند بلکه برخی از آنها به سبب همین تنگ‌نظری‌ها به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند.
وی که خود از اهالی شهرستان لردگان است افزود: برای ارتقا شان و جایگاه پزشکی در ابتدای امر باید ساختار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به پزشکان احترام بگذارد و به آنها بها دهد تا در گام‌های بعدی ارکان دیگر جامعه از جمله مردم نیز برای این قشر پرتلاش کشور احترام لازم را قائل شوند.
رفتارهای سخت‌گیرانه و برخی تنگ‌نظری‌ها در قبال جامعه پزشکی
اگر چه این استان در خصوص ماندگاری پزشکان در مناطق محروم با چالش‌های بسیاری روبرو است اما در حوزه تخصصی و فوق‌تخصص نیز برخی پزشکان بومی ترجیح می‌دهند طبابت خود را در استان‌های بزرگتر ادامه دهند.
متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری از پزشکان بومی چهارمحال و بختیاری است که سال‌ها در این استان خدمت کرد. این در حالی است که این پزشک متخصص به مانند برخی از پزشکان دیگر طی سال‌های اخیر تصمیم گرفت که فعالیت پزشکی خود را در استان دیگری ادامه دهد و از این استان مهاجرت کرد.
مجید شیرانی در خصوص انگیزه‌های مهاجرت خود به استان بزرگ‌ترگفت: مساله ماندگاری پزشک تنها مختص به چهارمحال و بختیاری نیست و استان‌های کوچک همواره با این چالش دست و پنجه نرم می‌کنند اما می‌توان گفت این چالش در استان ما کمی پررنگ‌تر از دیگر استان‌هاست که دلایل خاص خود را دارد.
این متخصص اورولوژی و جراحی کلیه و مجاری ادراری وجود برخی از تنگ‌نظری‌ها و برخورد سخت‌گیرانه برخی نهادها از جمله امور مالیاتی و بیمه را از مهمترین دلایل موفق نبودن استان در ماندگاری پزشک عنوان کرد و گفت: اگر چه قوانین در تمامی کشور یکسان است و باید یکنواخت اجرا شود اما در استان ما نسبت به دریافت مالیات و قوانین حوزه بیمه، سخت‌گیرانه‌تر از استان‌های دیگر رفتار می‌شود کما اینکه در استان‌های بزرگتر با تسامح بیشتری عمل می‌شود.
شیرانی ادامه داد: در کنار آن یکی دیگر از موضوعات مهمی که کمتر در استان مورد توجه قرار می‌گیرد حفظ شان و کرامت پزشکان است، انتشار برخی شایعات و نبود احترام و شرایط روانی آرام برای اسکان پزشکان در مناطق دوردست و محروم از دیگر چالش‌هایی است که پزشکان در برخی از استان با آن روبرو هستند و می‌توان گفت مسوولان محلی در این خصوص کوتاهی می‌کنند و باید مدیریت بیشتری بر موضوع داشته باشند.
این پزشک متخصص در خصوص بزرگ کردن چالش زیرمیزی و تعمیم دادن آن به مجموع جامعه پزشکی گفت: اگر چه در هر قشری ممکن است که افراد فرصت‌طلب و سواستفاده‌گر وجود داشته باشد و منکر این مورد در جامعه پزشکی نیز نیستیم اما درصد آن اندک است و نباید با پررنگ‌کردن آن مردم را نسبت به جامعه پزشکی بدبین کرده و ارزش و جایگاه آن را زیر سوال برد.
تعرفه‌های پزشکی نیازمند اصلاح است
شیرانی افزود: اگرچه پزشکان بر اساس سوگندی که یاد می‌کنند به یک سری اصول ارزشی و اخلاقی پایبند هستند اما در این خصوص می‌طلبد تعرفه‌های موجود اصلاح شود.
وی با بیان اینکه تحصیل در رشته پزشکی سختی‌های خاص خود را دارد که از توان برخی از افراد خارج است تصریح کرد: سختی‌های تحصیل در این رشته از یک سو و تامین نکردن نیازهای مالی و معنوی پزشکان از سوی دیگر سبب شده تا هم گرایش به سمت رشته پزشکی کاهش پیدا کند و هم افرادی که در این حرفه مشغول فعالیت هستند از استان و کشور مهاجرت کنند.
چالش کمبود امکانات
یک دکترای حرفه‌ای پزشکی که ۲۲ سال سابقه طبابت در حوزه پزشکی در استان را دارد نیز گفت: یک پزشک به طور معمول در سن حدود ۳۵ سالگی موفق به دریافت تخصص و راه‌اندازی مطب طبابت برای خود می‌شود، این فرد در طول این سال‌ها و در اوج جوانی با مبلغ ناچیزی زندگی خود را سپری کرده و مسوولان نتوانسته‌اند اندک امکاناتی در اختیاری وی بگذارند.
رسول شیریان افزود: اکنون که این پزشک فعالیت حرفه‌ای خود را در استان کوچک آغاز می‌کند و شرایط را با هم دوره‌ای‌های خود در استان‌های بزرگتر مقایسه می‌کند که چطور آنها پس از ۲ سال فعالیت به شرایط مالی امنی دست یافته‌اند ولی وی در استان کوچک‌تر و با وجود کمترین امکانات هنوز به کسب و کار پررونقی دست پیدا نکرده است.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر برخی از پزشکان مجبورند در مناطق محروم با حداقل امکانات فعالیت کنند و هیچ تفاوتی بین آنها با افرادی که در کلانشهرها فعالیت می‌کنند وجود ندارد و هیچ امتیاز و یا مزیتی برای آنها در نظر گرفته نمی‌شود از همین رو به محض اینکه تعهد آنها در مناطق محروم به پایان رسید از آن منطقه به استان بزرگ‌تری مهاجرت می‌کنند.
این پزشک عمومی تصریح کرد: پزشکان دلسوز و متعهدی در استان داریم که علاقه‌مند به خدمت به مردم استان خود هستند اما برخی تنگ‌نظری‌ها، رفتارهای سلیقه‌ای، رعایت نکردن شان و احترام پزشک و فراهم نکردن حداقل امکانات و زیرساخت‌ها برای اسکان پزشک در مناطق محروم سبب شده تا سالانه پزشکان بسیاری از استان خارج شوند و حیف است که استان از نعمت این پزشکان مجرب محروم شود.
شیریان نیز بر افزایش تعرفه‌های پزشکی تاکید کرد و گفت: تعرفه‌های موجود جاذبه‌ای برای پزشکان ندارد و آنها ترجیح می‌دهند فعالیت خود را در استان‌های بزرگتر ادامه دهند تا با انجام عمل‌های زیبایی و فعالیت در بخش خصوصی بتوانند این خلا را به شکلی جبران کنند.
ضرورت پاسخگویی به دغدغه‌های جامعه پزشکی برای جلوگیری از مهاجرت آنها
رییس سازمان نظام پزشکی شهرستان شهرکرد نیز با تاکید بر اینکه چهارمحال و بختیاری در خصوص مهاجرت جامعه پزشکی با مشکلات بسیار روبرو است گفت: هجمه‌های متفاوتی به جامعه پزشکی نظیر فرار مالیاتی، گرفتن زیرمیزی در استان وجود دارد که این همجه‌ها اگرچه به تعداد اندکی مربوط می‌شود اما به کل جامعه پزشکی استان تعمیم داده می‌شود و همین رفتارها در مهاجرت پزشکان نقش مهمی دارد.
آرش روغنی افزود: جامعه پزشکی استان به مانند همتایان خود در دیگر نقاط کشور با مشکلات دیگری نظیر مالیات، تاخیر در تعیین و ابلاغ تعرفه واقعی خدمات توسط هیات دولت، پوشش نامناسب بیمه‌های پایه بابت خدمات به بیماران، وجود برخی قوانین و اسناد بالادستی و افزایش سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی سبب شده تا آنها برای جست‌وجوی شرایط بهتر به استان‌های بزرگتر و یا به خارج از کشور مهاجرت کنند.
وی تصریح کرد: آماده بودن زیرساخت مناسب برای نسخه‌نویسی الکترونیک، افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های موجود و وضعیت بحرانی نیروی انسانی در تعدادی از رشته‌های تخصصی و تمایل نداشتن پزشکان برای ادامه تحصیل در این رشته‌ها از دیگر چالش‌های حوزه پزشکی استان به شمار می‌رود.
رییس سازمان نظام پزشکی شهرستان شهرکرد تعداد اعضای عضو این سازمان در استان را ۲ هزار و ۱۳۰ نفر اعلام کرد و گفت: از این تعداد یک‌هزار و ۴۲۲ نفر پزشک و دندانپزشک اعم از عمومی، متخصص و فوق‌تخصص بوده و ۷۰۸ نفر کارشناس و کارشناس ارشد پروانه‌دار شامل گروه‌های ماما، فیزیوتراپ، تغذیه، بینایی‌سنج، کاردرمان، گفتار درمان، ارتز پروتز و شنوایی‌سنج هستند.
فعالیت یک‌هزار و ۴۸۲ پزشک در استان
رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری با اشاره به فعالیت یک‌هزار و ۴۸۲ پزشک در استان گفت: از این تعداد ۵۴۸ پزشک عمومی، ۴۷۷ پزشک متخصص و ۵۷ فوق تخصص، ۶۳ دندانپزشک و ۱۳۷ داروساز در استان مشغول خدمت‌رسانی به مردم هستند.
محمد حسین اعرابی با اشاره به کمبود پزشک متخصص در استان تصریح کرد: سال گذشته نیاز به ۱۴۳ پزشک به مرکز اعلام شد که در نهایت ۵۵ پزشک متخصص به استان اختصاص داده شد و امسال نیز نیاز به ۱۵۹ پزشک متخصص اعلام شده است.
وی بیان داشت: بیشترین کمبود پزشک متخصص در استان مربوط به رشته‌های بیهوشی، داخلی، کودکان و طب اورژانس است.
تحقق ماندگاری پزشک در استان نیازمند عزم همگانی
رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری در ادامه با تاکید بر اینکه ماندگاری پزشک در استان یک چالش جدی است گفت: اگر پرداخت‌ها به موقع و بیشتر شود شاید بتوان در ماندگاری پزشک در مناطق محروم و استان‌های کوچک بهتر عمل کرد.
محمد حسین اعرابی افزود: برخی بیمارستان‌ها در مناطق محروم فعال است که نیاز به ترمیم حقوق پزشکان مستقر در آن مراکز است، موضوعی که هنوز عملیاتی نشده است و همین عاملی برای کاهش انگیزه حضور پزشک در این مراکز است.
وی با تاکید بر تکریم پزشکان تصریح کرد: حفظ کرامت پزشک موضوع مهمی است که باید بیش از پیش به آن توجه داشت و این می‌طلبد تا فرهنگ عمومی در این خصوص همراهی کند و همه بخش‌های به ویژه از سوی مسوولان و مردم و جوامع محلی به آن توجه ویژه‌ای شود.
رییس دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری، اسکان را از مهمترین مشکلات فراروی ماندگاری پزشکان در استان عنوان کرد و گفت: می‌طلبد مسوولان ما را در این زمینه یاری دهند تا بتوانیم حداقل امکاناتی برای پزشکان مستقر در مناطق محروم فراهم کنیم.
اعرابی یادآور شد: ارائه تسهیلات و مشوق‌هایی برای پزشکانی که در مناطق محروم فعالیت دارند نیز موضوع مهمی است که از خیران، مسوولان، ائمه جماعات و همه گروه‌هایی که می‌توانند ما را در این زمینه یاری کنند درخواست کمک می‌شود./ایرنا
