در اینجا فهرستی از ده مورد از نادیده گرفتهشدهترین، جالبترین و مهمترین قسمتهای بدن انسان آورده شده است.
شفاآنلاین:سلامت>برخی از اعضای بدن همه توجه را به خود جلب میکنند، چه اندامهای حیاتی
مانند قلب، مغز و کبد و چه بخشهایی از بدن که ظاهر زیبایی دارند از لبها
گرفته تا ماهیچههای ساختهشده ورزشکاران.
به گزارش شفا آنلاین:اما
دنیای کاملی از اعضای خارقالعاده بدن هم وجود دارند که شایسته توجه بیشتر
هستند. این قهرمانهای ناشناخته کالبدشناسی انشان ممکن است چشمنوازترین
نباشند، اما به دلیل وجود آنهاست که به دیوارها برخورد نمیکنید، هر بار که
غذا میخورید خفه نمیشوید، یا در حالی که این مقاله را میخوانید، به
سادگی جانتان را از دست نمیدهید.
در اینجا فهرستی از ده مورد از نادیده گرفتهشدهترین، جالبترین و مهمترین قسمتهای بدن انسان آورده شده است.
دستگاه دهلیزی
تا
به حال به این فکر کرده اید که چگونه درمییابید که سرتان در کجا و در چه
جهتی قرار دارد؟ چگونه هر بار که سرتان را تکان میدهید یا کج میکنید،
دچار سرگیجه نمیشوید؟ یا چرا پس از مدتی چرخیدن به دور خودتان نمیتوانید
در یک خط مستقیم راه بروید؟ پاسخ در عملکرد
دستگاه دهلیزی (VS) نهفته است،
یک مجموعه کوچک و پیچیده است که از سه کانال نیم دایره و دو اتاقک در هر
گوش داخلی تشکیل شده است. در واقع دستگاه دهلیزی در پشت پرده گوش شما، درست
در کنار حلزون گوش (بخش مربوط به حس شنوایی گوش) قرار میگیرد.
کانالهای
نیم دایره ای سه لوله گرد پر از مایع هستند که در سطوح مختلف قرار دارند و
امکان حرکت را در همه جهات فراهم میکنند. نواحی خاصی به نام ماکولا (که
نباید با ماکولا یا لکه زرد شبکیه چشم اشتباه شود) در انتهای این لولههای
حلقهمانند وجود دارد که با مژکهای حسی پوشیده شده است. در بالای این
مژکها یک ماده ژله مانند حاوی وزنههایهای ریز که اتولیت نامیده میشود،
وجود دارد. وقتی سر خود را حرکت میدهید، کانالهای نیم دایره و ماکولا
حرکت میکنند، اما مایع و ژله عقب میمانند. این تاخیر مژکهای حسی را خم
میکند و پیامی را در مورد جهت حرکت سر به مغز شما ارسال میکند. هنگامی که
حرکت را متوقف میکنید (یا شتاب میگیرید) و سر خود را در یک نقطه خاص نگه
میدارید، تاثیر گرانش روی ژله سنگین به مغز شما میگوید که در کجای فضا
هستید. پس وقتی به صورت دایره ای میچرخیم و سرگیجه میگیریم چه اتفاقی
میافتد؟ از یک دوست بخواهید بیش از 30 ثانیه به دور خود بچرخد، چه در حالت
ایستاده و چه در حالت نشسته روی یک صندلی چرخدار اداری و سپس ناگهان متوقف
شود و سعی کند روی یک نقطه ثابت تمرکز کند. افراد پس از انجام چنین
کارهایی احساس سرگیجه میکنند و برای راه رفتن در یک خط مستقیم تقلا
میکنند و اگر به دقت به انها نگاه کنید متوجه خواهید شد که چشمهایشان از
این طرف به آن طرف میچرخند (پدیده ای به نام نیستاگموس). این وقایع به این
دلیل است که پس از متوقف شدن فرد، دستگاه دهلیزی درون گوشها هم متوقف شده
است، اما مایع درون حلقههای نیمدایره همچنان به حرکت خود ادامه میدهد و
مژکهای حسی را تحریک میکند، بنابراین پیامهای عصبی که از دستگاه دهلیزی
گوشها به مغز شما میرسد، میگویند که شما در حالت چرخش هستید، اما
پیامهایی که از چشمها و مخچه شما میآید مضمونی مخالف دارند، بنابراین
کاملا احساس عدم تعادل میکنید و بینایی شما مخدوش میشود.
کاسه زانو
اگر
تا به حال روی زانوهایتان به زمین خورده باشید یا هنگام لغزاندن صندلی به
زیر میز زانویتان به پایه میز خورده باشد، احتمالا باید سپاسگزار کاسه
زانویتان باشید که از زانویتان محافظت کرده است. اما کاسه زانو نقشی بسیار
بیشتر از یک زانوبند ابتدایی درونی بازی میکنند.
همه
چیز مربوط به سود مکانیکی اهرم است. عملکرد اصلی کاسه زانو که به زبان فنی
کشکک (patella) نامیده میشود، باز کردن زانو یا صاف کردن ساق پا است.
کاسه زانو با یک تاندون قوی به استخوان درشتنی یا تیبیا در ساق پا متصل
میشود و کاسه زانو از بالا به عضله اصلی در گروه عضلانی چهارسر یا
کوادریسپس جلوی رانی متصل میشود. عضله چهارسر جلوی ران شما درواقع گروهی
متشکل از چهار عضله است و به همین علت این نام را به آن دادهاند. کشکک به
علت اثر اهرمی بیشتری که به دور مفصل ایجاد میکند، نیروی موثری را که با
آن زانو میتواند صاف شود، ۳۳ تا ۵۰ درصد افزایش میدهد.
رحم
گروهی
از زنان ممکن است رحمهایشان را بیشتر منشا درد و مشکلات بدانند، اما رحم
سزاوار قرار گرفتن در فهرست اعضای شگفتانگیز بدن است.
مشخصا
قابل توجهترین ویژگی رحم توانایی آن در بزرگ شدن به اندازه تقریباً یک
رحم دیگر است. رحم زن در دوران بارداری به اندازهای بزرگ میشود که بیشتر
شکم و قسمتی از قفسه سینه پر میکند و حاوی یک جنین کامل، جفت و مایع
آمنیوتیک است. ظرفیت تکثیر رحم در بدن انسان بی رقیب است. عملکرد عضلانی
رحم نیز واقعا منحصر به فرد است. اکثر زنان با درد و قدرت انقباضات در حین
زایمان آشنا هستند (که به خودی خود یک شاهکار قابل توجه فیزیولوژی است)،
اما این کارکرد عضلانی کمتر شناخته شده است.
اما
یک عملکرد عضلانی کمتر شناخته شده رحم مستقیماً پس از تولد رخ میدهد. پس
از جدا شدن جفت از دیواره داخلی رحم، خطر بزرگی برای خونریزی (خونریزی پس
از زایمان) وجود دارد، زیرا چندین رگ خونی بزرگ در معرض خونریزی قرار
میگیرند. اگر این اتفاق روی دست یا پای شما بیفتد، چه کار میکنید؟ روی
زخم خونریزیدهنده فشار وارد میکنید. رحم هم کار مشابهی انجام میدهد و به
خودش فشار میآورد! بلافاصله پس از زایمان نوزاد و جفت، افزایش هورمونها
باعث انقباض شدید رحم میشود که رگهای خونی آن را فشرده میکند و به
بهبود خونریزی و بسته شدن این رگها کمک میکند.
مایع مغزی نخاعی
مایع
مغزی نخاعی (CSF) در بطنهای اعماق مغز تولید میشود و در اطراف مغز و
نخاع گردش میکند. CSF عملکردهای زیادی از جمله محافظت مغز دارد، زیرا در
هنگام ضربه یا تکان خوردن جمجمه، منطقهای را برای جذب ضربه وارد شده به
مغز فراهم میکند. این مایع همچنین برای تامین مواد مغذی و پاکسازی مواد
زائد از مغز و نخاع به روشی مشابه خون در سایر قسمتهای بدن عمل میکند.
مایع مغزی-نخاعی با تعادلی دقیق تولید و جذب میشود تا فشار آن در حدی درست
برای احاطه و حمایت از سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) حفظ شود. پزشکان با
انجام عملی به نام «پونکسیون کمری»- با واردن یک سوزن به ستون فقرات کمری و
به درون مجرای مرکزی نخاع میتوانند از مایع مغزی-نخاعی نمونهبرداری
کنند. از این نمونههای مایع میتوان برای شناسایی افرادی که دارای عفونت
پوشش مغز و نخاع (مانند مننژیت)، خونریزی در اطراف مغز (سکته مغزی
خونریزیدهنده) و سایر عوارض مغزی و نخاعی هستند، استفاده کرد.
دریچهها
بسیاری
از ما سپاسگزار دریچهها یا اسفنکترهای خود هستیم (یا باید باشیم)، اما در
مورد دریچههایمان چطور؟ سیستم قلبی عروقی اساساً یک سیستم لوله کشی است و
دریچههای یک طرفه موجود در آن باعث میشوند خون در جهت درست جریان پیدا
کنند.
ما
چهار پمپ بسیار قوی در قلبمان داریم که به طور هماهنگ کار میکنند تا خون
را در مسیری به شکل عدد هشت انگلیسی به جریان میاندازند و خون برای تبادل
گازی و گرفتن اکسیژن به ششها میفرستد و سپس به بقیه بدن پمپ میکند تا
مواد مغذی را تامین کند، مواد زائد را برای دفع بگیرد و همه چیز را متعادل
نگه دارد.
خون
از قلب شما به داخل شریانهایی که با پمپاژ قلب منبسط و منقبض میشوند،
پمپ میشود. به همین دلیل است که میتوانید یک موج فشار را در آنها احساس
کنید، که همان نبض شما است.
همانطور
که خون از قلب شما دور میشود، شریانها به عروق کوچکتر و کوچکتر منشعب
میشوند تا زمانی که از لولههای بسیار ظریفی به نام مویرگها که تنها یک
سلول پهنا دارند عبور کند. این زمانی است که تبادل بین خون و بافتهایی که
آنها را تغذیه میکند، اتفاق میافتد. خون باید در اینجا به آرامی حرکت کند
و به دلیل مساحت سطح بزرگ مویرگهای میکروسکوپی دیگر نبض ندارد.
در
مسیر بازگشت به قلب، خون در وریدها حرکت میکند که به عروق بزرگتر و
بزرگتر همگرا میشوند. با این حال، فشار زیادی وجود ندارد که خون را به قلب
بازگرداند، و بیشتر خون برای بازگشت نیاز به غلبه بر جاذبه دارد. برای
مقابله با این، وریدها دارای دریچههای یک طرفهای هستند که جریان خون را
در جهت درست نگه میدارند. گاهی اوقات میتوانید دریچههایی را در بازوهای
افراد مشاهده کنید، بهویژه زمانی که برای آزمایش خون یک شریانبند یا
تورنیکه به بازو بسته میشود. آنها مانند دستگیرههای کوچک در امتداد یک
ورید مستقیم به نظر میرسند. همچنین چهار دریچه یک طرفه ضروری در قلب وجود
دارد.
هر یک
از چهار محفظه پمپاژ در قلب دارای یک دریچه یک طرفه است که با انقباض آن
بسته میشود تا از پمپاژ خون در جهت اشتباه جلوگیری شود. حفرههای قلب شما
به صورت جفت کار میکنند، و همین صدای بسته شدن این دریچهها در حین این
پمپاژ است که به عنوان دو قلب یا همان «لاب- داب» شنیده میشود. اگر مشکلی
در نحوه عملکرد دریچهها وجود داشته باشد، میتوانید صداهای قلبی اضافه شده
را بشنوید و پمپ قلبی کارایی کمتری خواهد داشت.
عدسی چشم
اگر
تا به حال از عینک استفاده کرده اید، میدانید که یافتن دقیقا عدسی مناسب
برای تصحیح بینایی شما چقدر فرآیند دشوار است. دقیقاً مانند عدسیهای عینک،
شما عدسیهای در داخل چشمان خود دارید. آنها ساختارهای مقعر و شفافی هستند
که نور را خم میکنند تا تصاویر را روی شبکیه در پشت کره چشم متمرکز کنند و
شبکیه اطلاعات را به مغز شما ارسال میکند تا به عنوان پیامهای بینایی
تفسیر شود. بدن قادر به تغییر شکل دادن عدسی برای تمرکز بر روی اجسام در
تمام فواصل مختلف است. عدسی چشم با افزایش سن به تدریج خاصیت ارتجاعی خود
را از دست میدهد. به همین دلیل است که بیشتر مردم با افزایش سن برای
خواندن به عینک نیاز دارند.
عدسی
چشم با بالا رفتن سن کمتر قادر به به بازگشتن به ضخیمترین شکل خود است
که برای دید نزدیک لازم است و به اصطلاح فرد به پیرچشمی مبتلا است . عینکی
که برای فرد تجویز میشود، به خم شدن بیشتر نور قبل از عبور از عدسی چشم
کمک میکند و نور دوباره میتواند روی شبکیه متمرکز شود.
دیافراگم
دیافراگم
بخش وسیعی از بافت فیبری و ماهیچهای است که حفرههای شکمی و قفسه سینه را
از هم جدا میکند و انقباض دیافراگم است که ما را دچار سکسکه میکند.
با
اینکه انقباض و انبساط عضلات جدار قفسه سینه در تنفس نق دارد، اما
دیافراگم عضله اصلی مسئول تنفس است. هنگامی که دیافراگم فعال نیست
گنبدیشکل است و به سمت حفره قفسه سینه خم میشود. هنگامی که دیافراگم
منقبض میشود، عضله صاف میشود، حجم داخل قفسه سینه افزایش مییابد و عمل
مکیدن هوا به درون ریهها انجام میشود. دیافراگم همچنین به تنظیم فشار روی
قفسه سینه و شکم هنگام استفراغ، سرفه، ادرار کردن و دفع مدفوع کمک میکند.
هنگامی که به عکس رادیوگرافی از قفسه سینه نگاه میکنید، به دلیل موقعیت
کبد، دیافراگم در سمت راست بالاتر از سمت چپ است. هر بار که نفس میکشید،
تمام محتویات شکمی زیر دیافراگم در حین دم و بازدم کمی حرکت میکنند.
اپیگلوت
از
نظر تشریحی، نای ما در جلوی مری قرار دارد، بنابراین هر بار که قورت
میدهیم، غذا یا آب ما باید از روی مجرای نای ما عبور کرده و وارد مری یا
لوله غذا شود. اگر این عمل هماهنگ نباشد، خفه میشویم.
اپی
گلوت یک فلپ یا زبانه از غضروف الاستیک است که از بالای حنجره (قسمت بالای
نای) بیرون میآید. هنگام قورت دادن، حنجره به سمت بالا کشیده میشود. به
همین دلیل است که میتوانید ببینید که گلوی افراد هنگام قورت دادن بالا و
پایین میرود.
«سیب
آدم» بخش برجستهای از این غضروف در حنجره است که ابه خصوص در مردان
بارزتر است. هنگامی که حنجره به سمت بالا کشیده میشود، اپیگلوت بر روی
ورودی نای جمع میشود تا غذا و آب از روی آن عبور کند و به مری وارد شود.
به همین دلیل است که هنگام کمکهای اولیه مهم است که فرد را در وضعیت
بهبودی به پهلو بخوابانید. قرار دادن فرد در این وضعیت است برای این است که
راه هواییاش باز بماند و آب یا ترشحات به جای ورود به راه هوایی از دهان
خارج شود.
عضله مژگانی
اما
بدن چگونه عدسیهای چشم را تغییر شکل میدهد؟ این امر بوسیله عضله مژگانی
انجام میشود. لبهای از ماهیچه که در اطراف عدسی قرار دارد، منقبض و شل
میشود تا عدسی ضخیمتر یا نازکتر شود این امر به نوبه خود، پرتوهای نوری
را که کم و بیش وارد چشم میشوند، خم میکند تا تصاویر را در حالت متمرکز
نگه دارد. در واقع، چشمان ما یکی از پیچیدهترین اندامهای بدن ما هستند.
پوست
پوست
بزرگترین عضو بدن است، و اگرچه نسبت به سایر اندامهایی که برشمردیم،
شناختهشدهتر است، اما اهمیت آن هم چندان شناختهشده نیست.
پوست
شش نقش اصلی دارد که اگر هر یک از آنها مختل شود، به شدت بیمار میشوید یا
حتی میمیرید. اولاً، پوست مانعی در برابر منابع فیزیکی، حرارتی، شیمیایی و
تشعشعی آسیبهای احتمالی در زندگی روزمره ایجاد میکند. همچنین پوست دمای
بدن شما را تنظیم میکند.
عرق
کردن که گاهی برای ما آزاردهنده است، در واقع برای حفظ فیزیولوژی طبیعی ما
ضروری است و همچنین در یک عملکرد اصلی دیگر نقش دارد: حفظ تعادل مایعات و
الکترولیتهای بدن. پوست همچنین دارای عملکردهای ایمنی متعددی است که هم به
عنوان یک مانع فیزیکی و هم به عنوان یک مانع ایمنی عمل میکند. در برابر
عفونت و محرکهای آلرژیک.
عملکردهای متابولیک پوست شامل تولید ویتامین D و سایر پروتئینهایی است که سلولها برای کار به آنها نیاز دارند.
در نهایت، پوست متنوعترین اندام حسی بدن است که میتواند گرما، سرما، نور و فشار سفت، درد و ارتعاشات را حس کند./هفته نامه سلامت