سرمشق‌های اجتماعی دولت چهاردهم

شفاآنلاین:اجتماعی>دولت چهاردهم با پذیرش مسئولیت اداره کشور و با حجم فراوانی از انتظارات و مطالبات مردمی و مشکلات داخلی و بین‌المللی سکانداری اداره کشور را برعهده گرفت و به احتمال زیاد تا چند روز آینده معاونان و کابینه مسعود پزشکیان، به عنوان ژنرال‌های او معرفی خواهند شد. هر چند که زحمات دولت گذشته نیز در رابطه با موضوعات اجتماعی نباید نادیده گرفت، اما طبعاً مواجهه با مشکلاتی که طی دهه‌های اخیر زیربنای آن در کشور ایجاد شده، مستلزم تلاش شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر دولتمردان با بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های ملی و سرمایه اجتماعی صورت خواهد گرفت و امید است که محصول تلاش‌های دولتمردان در ماه‌های پیش رو علاوه بر حل تدریجی مشکلات و نارسایی‌ها، در ترمیم اعتماد اجتماعی نمایان باشد، آنچه که ما پس از سال‌ها با حضور میلیونی مردم و رای به مسعود پزشکیان شاهد آن بودیم.از مشکلات محیطی زیستی گرفته تا فرار نخبگان، از درهای باز مرزهای شرقی و حضور بی ضابطه اتباع غیر مجاز در کشور که سیاست های دولت و مجلس قبل سبب شد تا تعداد مهاجران غیر مجاز در استان البرز به اندازه جمعیت شهرستان های کشور برسد و ضرورت رواج اخلاقگرایی و رفع مشکلات سلامت جسمانی (کمبود دارو) و روانی و حاشیه نشینی در کشور. در این میان کارشناسان اجتماعی مهمترین چالش‌های موجود برای دولت جدید پزشکیان را در چه می بینید؟.

بحران جمعیتی، ابر چالش دولت های آینده
به گزارش شفا آنلاین:موضوع کاهش جمعیت جهان در حال حاضر در کنار چالش‌‌‌های متعدد اقتصادی و سیاسی به یکی از نگرانی‌های بزرگ دولت‌‌‌های مختلف تبدیل شده و این نگرانی در ایران نیز سال‌هاست مورد تاکید مقامات و مسوولان دولت‌‌‌های مختلف قرار گرفته است. هرچند کارشناسان و عامه مردم جامعه بر این باورند تا زمانی که بهبود اقتصادی رخ ندهد سخن گفتن از رشد جمعیت منتفی است، با این حال در صد سال آینده یکی از موانع اصلی عدم‌رشد اقتصادی کاهش چشمگیر جمعیت خواهد بود و در این بین ایجاد تعادل بین شرایط حال و آینده ضروری است.
سیاست‌‌‌های نرخ زاد و ولد در ایران نیز در چند دهه اخیر نوسان داشته است. در طول دهه ۱۹۵۰، ایران کنترل باروری را اجرا کرد، اما پس از انقلاب ۱۹۷۹ آنها را لغو کرد. با این حال، آنها در اواخر دهه ۱۹۸۰ برای کاهش فشار بر اقتصاد دوباره دست به سیاست‌‌‌های کنترل جمعیت زدند. TFR ایران که زمانی به عنوان یک نمونه موفق تلقی می‌‌‌شد، سریع‌‌‌تر از حد انتظار و در سال ۲۰۱۶ به ۱.۶ سقوط کرد. در آن سال، دولت تلاش‌‌‌های خود را برای افزایش نرخ زاد و ولد با محدود کردن دسترسی به ابزارهای کنترل تولد، سقط جنین و وازکتومی آغاز کرد. در هند نیز اگرچه این کشور اکنون عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان را در اختیار دارد، اما TFR آن زیر سطح استاندارد قرار دارد. در حالی که پیش‌بینی می‌شود جمعیت هند در نهایت تا دهه ۲۰۶۰ کاهش یابد، این کشور در حال حاضر جمعیت جوان خود را از طریق طرح‌‌‌هایی مانند ارتقای فرصت‌‌‌های شغلی در خارج از کشور مدیریت می‌کند.

خطر از بین رفتن اعتماد اجتماعی
امیر عباس عبداللهی / جامعه شناس : سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های اعتماد اجتماعی است. به عبارت ساده‌تر اعتماد اجتماعی علت سرمایه اجتماعی است. اعتماد اجتماعی از شرایط عمده و کلیدی برای مالکیت هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. همچنین برای هر مساله اجتماعی ضروری به نظر می‌رسد، به گونه‌ای که اگر اعتماد اجتماعی در سطح جامعه حذف شود. دیگر مشروعیت نظام و آن توسعه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی از بین خواهد رفت. باید توجه داشت که اعتماد اجتماعی می‌تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر میزان روابط اجتماعی که افراد با یکدیگر دارند، تاثیرگذار باشد؛ به عبارت ساده‌تر هر چه میزان روابط میان افراد،گروه‌ها و سازمان‌ها بیشتر باشد، به همان میزان روابط اجتماعی نیز از ثبات و پایداری بیشتری برخوردار است. بنابراین اعتماد اجتماعی نتیجه تعاملات اجتماعی موجود است، حال چنان تعاملات اجتماعی افزایش یابد به طور حتم شاهد افزایش اعتماد اجتماعی نیز خواهیم بود. زمانی که تعاملات اجتماعی دچار خلاء و اشکال می‌شود. به عنوان مثال هر گاه مشروعیت و مقبولیت‌های که مردم از نهادها و سازمان‌های دولتی دارند. بنا به هر دلیلی از بین برود. به طور حتم شاهد کاهش اعتماد اجتماعی خواهیم بود. با از بین رفتن اعتماد اجتماعی به‌طور حتم شاهد از بین رفتن مشارکت‌های مردمی نیز خواهیم بود که این خود می‌تواند آثار منفی را در جامعه به همراه داشته باشد. کاهش اعتماد اجتماعی می‌تواند زمینه ساز از بین رفتن انضباط اجتماعی شود به عبارت ساده‌تر اگر این سرمایه اجتماعی از بین برود، دیگر نمی‌توان انتظار خدمات رسانی‌ها اجتماعی را نیز داشت.

افزایش عدالت آموزشی با وزیر لایق
نرگس ملک زاده / کارشناس مسائل آموزش و پرورش : آنچه بر حافظه ما از انتخاب وزیر آموزش و پرورش بر جا مانده این است که وجود وزرا در آموزش و پرورش برای خالی نبودن عریضه است و مطمئنا انتخاب وزیر تاثیر بسزایی بر روند نظام آموزشی نداشته و ندارد. تنها نقش و تفاوت وزرا در دولت‌های مختلف حفظ وضع موجود و جلوگیری از پیش آمدن مشکلات و چالش‌های بیشتر بوده، به طوری که توانمندترین وزیران فقط به حفظ شرایط مشغول بوده‌اند. بنابراین اگر دولت چهاردهم می‌خواهد تغییری در این وضع ایجاد کند باید نحوه انتخاب وزیر و اساسا نگاهش به این وزارتخانه را تغییر دهد. همچنین به عنوان یک زن، هنوز منتظرم ببینم چه زمانی مدیریت در سطح اول این وزارتخانه نصیب زنان می‌شود. سهم زنان در مدیریت آموزش و پرورش تا معاونت وزیر پیش رفته اما هنوز زنان را به عنوان مدیر اول این وزارتخانه نپذیرفته‌اند. تجربه‌های جهانی در مدیریت زنان نشان داده شیوه گفت‌وگوی باز و در بر گیرنده آنها نسبت به مدیران مرد سبب می‌شود آنها راحت‌تر ایده‌های نوین رهبری را با شرایط موجود تطبیق دهند. پس زن بودن وزیر آموزش و پرورش می‌تواند مهم‌ترین ویژگی وزیر آینده باشد. سال‌هاست انتظار می‌رود عدالت آموزشی در نظام تعلیم و تربیت ما از حرف و نوشته‌ها به واقعیت تبدیل شود، چون برخورداری از آموزش با کیفیت، حق همه فرزندان این سرزمین است. متاسفانه مناطق کم برخوردار و نابرخوردار در نظام آموزشی، سهمی از آموزش با کیفیت نبرده‌اند و در ابتدایی‌ترین شرایط به سر می‌برند. پس دولت آینده باید برای شتاب بخشیدن و جریان دادن به عدالت آموزشی برنامه‌ریزی کند..

خطر کاهش سن استفاده از فیلترینگ
محمد مهدی سید ناصری : آقای رئیس جمهور مسعود پزشکیان آیا میدونستید از میان کاربران ایرانی استفاده از فیلترشکن در سنین ۱۵ تا ۱۷ سال، به ۹۷ درصد رسیده‌ است!. همچنین میزان استفاده کاربران در مقطع ابتدایی از فیلترشکن ۶۳ درصد است. یعنی از هر ۳ کاربر ایرانی با تحصیلات ابتدایی، ۲ نفر از فیلترشکن استفاده می‌کنند. این آمار نشان می‌دهد استفاده از این ابزارها دیگر مخصوص قشر تحصیلکرده نیست. جناب آقای رئیس‌جمهور کودکان سرزمینمان ایران بار سنگین فیلترینگ را به دوش می‌کشند و آمار بالای استفاده از فیلترشکن در بین کودکان ابتدایی یک آمار تاسف‌بار است، چنین آماری می‌تواند بیانگر یکی دیگر از آسیب‌های فیلترینگ به وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه باشد. حال آن که کودکان و نوجوانان در معرض چنین آسیبی قرار گرفته‌اند، سوال بسیاری از مردم این است که آیا مسعود پزشکیان، ‌رئیس‌جمهور منتخب ایران می‌تواند فیلترینگ اینترنت در ایران را بردارد؟. دکتر پزشکیان در یکی از نخستین اقدامات دولتش طرحی را ذیل عنوان «رفع فیلترینگ» راهی بهارستان نماید، تا نمایندگان درخصوص آن تصمیم‌گیری کنند. این سال‌ها با همان سرعتی که اپلیکیشن‌ها تولید می‌شوند تلفن‌های همراه و تبلت‌ها به زندگی کودکان و نوجوانان ایرانی وارد شده‌اند. آنچنان که کمتر کودک و نوجوانی است که به محض آشنایی با نحوه‌ی کار گوشی‌ها و تبلت‌ها آرزوی داشتن یکی از آنها را نداشته باشد. کودکان کم سن و سال کنجکاو هم به محض دسترسی به اینترنت‌ها به دنیای ناشناخته وب وارد می‌شوند. دنیایی که در مرحله اول برای آنها نقش یک تأمین‌کننده انواع و اقسام اپلیکیشن‌های بازی را ایفا می‌کند./آرمان ملی