نتایج یک نظرسنجی جدید می گوید، 60 درصد افراد از رشته تحصیلی خود رضایت ندارند و 30 درصد نیز در مشاغل غیرمرتبط با تحصیلات خود کار می کنند. بخش غم‌انگیز این نظرسنجی تمایل 67 درصدی این افراد به مهاجرت است. یک جامعه شناس مطرح شرایط گرایش به مهاجرت در کشور را ناشی از «عوامل رانشی» می داند
شفا آنلاین>جامعه>نتایج یک نظرسنجی جدید می گوید: 60 درصد از فارغ التحصیلان از انتخاب
رشته تحصیلی یا دانشگاه خود رضایت ندارند. 30 درصد از فارغ التحصیلان در
زمینه های غیرمرتبط با تحصیلات خود کار می کنند.67 درصد از فارغ التحصیلان
تمایل به مهاجرت دارند.مهم ترین دلیلی که این نتایج را رقم زده؛ مشکلات
مرتبط با شغل و بازار کار عنوان شده است.
یک چالش بزرگ
به گزارش شفا آنلاین:انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب شغل و مسائلی از این دست که نقش بسزایی در
اساس و بنیان زندگی افراد ایفا می کند، به دلایل گوناگون از جمله ضعف در
زیرساخت های اقتصادی در جامعه ما همواره با چالش های جدی مواجه است. با
نگاهی به افراد و تجربه های دور و اطرافمان می توانیم نمایی کلی از این
چالش را مشاهده کنیم. مثلا، برخی شرایط تحصیل در فضای مورد علاقه شان را
پیدا نمی کنند، برخی شغل مرتبط با تحصیل شان را نمی یابند و برخی در کار و
تحصیلات مرتبط اشتغال دارند، اما بازار مناسب و درآمد مناسبی که از پس
زندگی برآیند، ندارند. البته در این میان هم افرادی هستند که رضایت تحصیلی و
شغلی دارند و زندگی و معیشت بر وفق مرادشان رقم خورده است.
حال برای این که از وضعیت جامعه در قالب آمار و پیمایش، تصویر روشن تری به
دست آوریم، بررسی های «جاب ویژن» که در آبان 1402 و به صورت آنلاین انجام
شده، تا حدودی در این زمینه به ما کمک می کند. نظرات 1800 نفر از دانش
آموختگان 50 رشته و بیش از 30 دانشگاه کشور با رده سنی 22 سال به بالادر
این نظرسنجی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
قبل از ورود به آمار، این را هم بگوییم که «جاب ویژن» از پرمراجعه ترین
سایت های استخدام و کاریابی در کشور است که بسیاری از شرکت ها و سازمان ها،
آگهی های استخدام خود را در این سامانه منتشر می کنند.
نظرسنجی جدید چه می گوید؟
-حدود 60 درصد از دانش آموختگان از انتخاب های تحصیلی خود ناراضی اند. به
طور مشخص مهم ترین دلیل رضایت نداشتن، دلایل مرتبط با بازار کار است.
-«نبود فرصت های شغلی مناسب با درآمد کافی» خیلی بیشتر از مثلا «عدم تناسب
با علایق و روحیات» عامل نارضایتی افراد از انتخاب رشته است. همچنین «
آسان نبودن ورود افراد به بازار کار» عامل مهم تری برای نارضایتی آن ها از
انتخاب دانشگاه خود بوده تا سطح علمی استادان و کیفیت دروس و نبود امکانات
رفاهی.
-70درصد از فارغ التحصیلان که از انتخاب رشته خود ناراضی اند، اگر به عقب
برگردند یکی از رشته هایی را که بازار کار پرتقاضا دارد، انتخاب می کنند.
-30 درصد از نیروی بازار کار کشور، در زمینه ای غیر مرتبط با رشته تحصیلی
خود فعالیت می کنند. اغلب شاغلان این بخش ها، به ناچار مهارت های خود را در
خارج از سیستم های آموزش فرامی گیرند.
-به طور متوسط از هر 10 نفر، 7 نفر تمایل به مهاجرت دارند. نزدیک به نیمی
از افرادی که تمایل به مهاجرت دارند، رضایت نداشتن از وضعیت شغل و بازار
کار را از دلایل اصلی خود برای مهاجرت اعلام کرده اند.
-62درصد از فارغ التحصیلان بیکار از انتخاب رشته خود
ناراضی اند.
تمایل به مهاجرت زیر ذره بین
مهاجرت، از جمله موضوعاتی است که این افکارسنجی به آن توجه کرده است. همان
طور که در ابتدای گزارش اشاره شد، 67 درصد از دانش آموختگان دانشگاه ها
تمایل به مهاجرت دارند.
پزشکی طرفدار بیشتری دارد
اما این نظرسنجی، کمی جزئی تر هم به دنیای فارغ التحصیلان ورود کرده و از
آن ها پرسیده، اگر به عقب برگردند، چه رشته ای را برای تحصیل انتخاب می
کنند:
27 درصد پزشکی و داروسازی
14 درصد کامپیوتر و فناوری اطلاعات
10 درصد مدیریت
6درصد هنر
5درصد حقوق
در شرایط استثنایی در مسئله مهاجرت قرار داریم
بی شک، نتایج نظرسنجی که در این گزارش به آن اشاره شد، خود جای تحلیل و
بررسی مجزا دارد؛ چراکه نمی توان مدعی شد آمار 67 درصدی تمایل به مهاجرت را
در یک نظرسنجی دید و نسبت به آن بی تفاوت بود.
ما این پرسش را با دکتر سعید معیدفر استاد دانشگاه و جامعه شناس در میان
گذاشتیم. او این طور آغاز کرد: گاهی ممکن است که مسئله مهاجرت در یک کشور،
موج آرامی داشته باشد که می توان برای آن دلایل تخصصی، شغلی، تحصیلی و این
قبیل موارد را برشمرد، اما وقتی مهاجرت یا تمایل به آن در یک جامعه به شکل
گسترده رخ می دهد ما باید در جست وجوی عوامل دیگری باشیم که ما به آن
«عوامل رانشی» می گوییم، یعنی مشکلاتی که در بخش های مختلف در کشور وجود
دارد و سبب می شود، افراد انگیزه های ماندن را از دست بدهند. او در این
زمینه به برخی تجربه های جدید خود اشاره می کند و می گوید: به تازگی چند
عضو هیئت علمی یا چند فعال اقتصادی را داشتیم که با وجود داشتن شغل مناسب و
موقعیت خوب اجتماعی اما مهاجرت کردند که به نظر می رسد، عوامل رانشی که
مجموعه ای از پارامترهای سیاسی و اجتماعی هستند، باعث چنین رانش گسترده ای
شده است. حتی برخی از این افراد، بدون این که شرایط مقصد و میزان توفیق
خود در آن جا را بررسی کنند، فقط تلاش می کنند مهاجرت و خود را از شرایط
کنونی رها کنند.
معیدفر ادامه می دهد: وجود برخی بی ثباتی ها در عرصه های اقتصادی،
تنگناهای اجتماعی و حتی بین المللی،فضایی از ناامیدی را در برخی پدید آورده
که نتیجه آن موج گرایش به مهاجرت شده و در واقع کشور را در شرایطی
استثنایی درباره چالش مهاجرت قرار داده است.
ناکارآمدی با تحصیلات و شغل های غیرمرتبط
ما همچنین، تبعات رضایت نداشتن از رشته تحصیلی و شغلی را با دکتر مجید
ابهری، جامعه شناس و استاد دانشگاه بررسی کردیم. او معتقد است: در کشور ما،
علاقه و ذوق افراد برای انتخاب رشته و شغل چندان مورد توجه قرار نمی گیرد.
درصد زیادی از فرزندان ما به رشته هایی وارد می شوند که اتفاقی در آن
پذیرفته شده اند و چون براساس علاقه و نیاز بازار کار، این رشته ها انتخاب
نمی شود، بنابراین افراد دچار ضعف علمی و تخصصی می شوند. ابهری این را هم
اشاره می کند: در این انتخاب ها عمدتا نیاز بازار کار نیز لحاظ نمی شود،
بنابراین در برخی رشته ها با تورم افراد فارغ التحصیل روبه رو هستیم که
نتیجه اش ورود افراد به سایر مشاغل غیرتخصصی می شود. ابهری در بیان آسیب
تطابق نداشتن رشته تحصیلی و شغل این طور می گوید: آسیب این عدم تطابق با
ذوق، سلیقه و تخصص فرد، باعث کاهش کارآمدی می شود. ضمن این که از منظر
رفتارشناسی نیز این نوع انتخاب، مشکلات متعددی از جمله انحرافات فکری، مالی
و ورود به باندها را در بر دارد. او البته این را هم می گوید که این نکات و
دردها را بارها گفته ایم ،اما آن طور که باید از سوی مسئولان شنیده و به
کار گرفته نمی شود.
نظرشما
آخرین اخبار