چالشهای کنکور معطوف به زمان یا مکان خاصی نیست. از ۱۸ سال پیش قرار بر حذفش بوده، ولی همچنان هر سال با قدرت برگزار میشود
شفا آنلاین>سلامت>چالشهای کنکور معطوف به زمان یا مکان خاصی نیست. از ۱۸ سال پیش قرار بر حذفش بوده، ولی همچنان هر سال با قدرت برگزار میشود؛ البته برگزاری این آزمون جامع و سراسری هر سال تغییراتی دارد که به گفته تصمیمگیرندگان این عرصه بر مبنای تغییرات محتوای آموزشی و سنجش عدالتمحور دانشآموزان برای ورود به دنیای دانشجویی بوده است.
به گزارش شفا آنلاین: در این میان موافقان این غول بزرگ معتقدند کنکور تنها آزمون جامعی است که عدالت آموزشی در آن رعایت میشود و احتمال تقلب در آن نزدیک به صفر است، اما مخالفان کنکور میگویند آموزش آزمونمحور برای کاسبی مافیای کنکور است و در شرایطی که تعداد صندلیهای دانشگاههای مختلف چندین برابر متقاضیان کنکور است، اساسا نیازی به برگزاری آزمون سنجش جامع با این سبک و سیاق نیست. از طرفی سوالات کنکور ۱۴۰۲ نیز مورد انتقاد بسیاری از معلمان مدارس است، چراکه بسیاری از سوالات کنکور یا خارج از کتاب بوده یا پاسخ صحیحی در چهارگزینه نداشته است. به همین جهت با شش تن از اساتید این حوزه به نامهای شاهرخ کروبی (دبیر شیمی و مشاور تحصیلی با ۲۷ سال سابقه)، میثم امین (دبیر ریاضیات با ۱۵ سال سابقه)، سارا حکمتشعار (دبیر زیستشناسی با ۱۴ سال سابقه)، سهیل پیرفکر (دبیر ریاضی با ۱۶ سال سابقه)، عماد مقیمی (دبیر فیزیک با ۱۵ سال سابقه) و رفیع رفیعی (دبیر فیزیک با ۱۵ سال سابقه) به گفتوگو نشست. مشروح این گفتوگو از نظرتان میگذرد:
به نظر شما اساسا وجود کنکور نسبت به شرایط فوق
نظام آموزشی مورد نیاز است یا خیر؟! همچنین سوالات کنکور ۱۴۰۲ را چگونه ارزیابی میکنید؟!
کروبی: در تمام کشورها کنکور وجود دارد، اما به نوعی دیگر است. این در حالی است که طی دهههای اخیر هیچگاه والدین، دانشآموزان و حتی معلمان از سوالات کنکور راضی نبودند. امسال نیز وضعیت بدتر از همیشه بوده است، زیرا هیچگاه استاندارد سازمان سنجش برای طرح سوالات کنکور مشخص نبوده و نیست. بنابراین تا زمانی که استاندارد سوالات مشخص نباشد، میتوان تستهای کنکور را سخت و مبهم تلقی کرد. متاسفانه در تمام این مدت سازمان سنجش هیچگاه پاسخگویی سوالات مبهم و اشتباه خود نبوده است. البته اینکه این سازمان به چه ارگانی باید پاسخگو باشد نیز محل بحث است، اما دانشآموزان زیادی در کنکور و هنگام مواجهه با سوالات مبهم و خارج از کتاب روحیه و انگیزه خود را از دست میدهند. این موضوع یک آسیب اجتماعی است، زیرا روحیه یک نوجوان ۱۶ الی ۱۸ ساله نابود میشود. طبق آمار یکی از دلایلی که دانشآموزان نمیتوانند به درستی تست بزنند، خوانپریشی است که متاسفانه ۴۳ درصد از بچههای ما درگیر آن هستند. این بچهها به هیچ عنوان توانایی خواندن جملات فارسی ساده و روان را ندارند. این امر به خاطر زمان محدود مطالعاتی در میان ایرانیان است، چراکه زمان مطالعه هر ایرانی طبق آمار حدود ۲۰ تا ۲۵ دقیقه در روز است. در نتیجه فرزندان ما مطالعه زبان فارسی مناسبی ندارند و این امر موجب افزایش میزان خوانپریشی و عدم تسلط در تست زدن میشود. در هر صورت مشخص نیست از نظر سازمان سنجش استاندارد سوالات کنکور چیست و اگر از تستهای بانک سوال برداشته میشود، نظارتی بر سوالات وجود دارد یا خیر؟ بهطورکلی چرا سازمان سنجش سوالات را تشریحی حل نمیکند و بخش یا صفحه کتاب درسی را ذکر نمیکند؟! مشخص نیست چرا سازمان سنجش با آموزش و پرورش همسو نیست؛ یکی سوالات تشریحی میپرسد یکی تستی؟ چرا سازمان سنجش تعداد قبولیهای مناطق محروم را اعلام نمیکند؟ تمام اینها سوالاتی است که سازمان سنجش تاکنون پاسخ شفاف و روشنی برای آن ارائه نکرده است.
پیرفکر: به نظرم حذف کنکور اجتنابناپذیر است، چراکه تعداد متقاضیان و دانشآموزانی که رتبههای برتر هستند بسیار بیشتر از ظرفیت اعلامی آموزش عالی است. با این حال به نظرم سطح سوالات در کنکور ۱۴۰۲ استاندارد نبود. براساس تجربه سازمان سنجش باید ۳۰ سال تجربی را به گونهای تقسیم کند که نه تنها دانشآموزان سطح بالا بلکه تمامی دانشآموزان تا حدی بتوانند پاسخ دهند. بنابراین تناسب بین سوالات وجود نداشت. سازمان سنجش به عنوان متولی برگزاری کنکور بین مدیریت و طراح سوالات نظارتی وجود ندارد.
مقیمی: طبق تجربه سالها تدریس به نظرم کنکور باید برگزار شود، اما چند نکته دارد. یکی اینکه همانطور که دوستان پیشتر گفتند باید سوالات کنکور استاندارد لازم را داشته باشد. کنکور دکتری زمانی تشریحی برگزار میشد، بدین معنا که دانشآموزان تستی بار نمیآمدند. بهطورکلی بچهها باید درس را کاملا درک و بعد در امتحان شرکت کنند. این در حالی است که سیستم آموزشی در ایران بر پایه تستمحور است. میتوانیم کنکور را برای رشتههای خاص به صورت محدود برگزار کنیم. چهبسا در برخی دانشگاهها میتوانیم افراد را به نسبت رزومه پذیرش کنیم. بهطور مثال برخی بچهها موزیسین یا نقاش هستند که همین رزومه آنها میتواند کارت سبز ورود به دانشگاه مرتبطشان باشد. البته بهتر است دیگر بچهها نیز دوره کوتاهمدت شغلی نیز در کنار مدارس بگذارند تا از انتخاب رشته دانشگاهی خود مطمئن شوند، زیرا افراد بسیاری بدون آگاهی کافی نسبت به آن بازار کار رشته خود را انتخاب میکنند، اما بعد از مدتی پشیمان میشوند.
حکمتشعار: سوالات زیستشناسی کنکور امسال نسبتا سخت بوده است. بیشتر بچهها بین ۲۰ تا ۳۰ درصد تست زدند، زیرا امسال سوال ابهامدار در کنکور زیاد داشتیم. برخی از سوالات امسال در کتابهای نظام قدیم بوده ولی در کتابهای جدید نبوده است. به همین دلیل سوالات کنکور امسال را ابهامدار مینامیم. دبیران مدارس نیز موظف هستند کتاب را در کلاس تدریس کنند، البته اگر وقت اضافی داشته باشیم حتما توضیحات بیشتری میدهیم، اما متاسفانه حجم کتابها کم و بیمحتوا شده، زیرا مطالب نصفه و نیمه بیان شده است. البته وقت اضافی نیز برای توضیحات بیشتر نداریم، اگر هم داشتیم اجازه این امر را نداشتیم. البته در سالهای گذشته سوالات کنکور زیستشناسی از آسان شروع و به سخت ختم میشد، اما امسال نیمه اول سوالات سخت بود و نیمه دوم کمی تعدیل شده بود. همین موضوع میتواند استرس و اضطراب زیادی به دانشآموزان وارد کند.
امین: بنده کاملا با برگزاری کنکور موافق هستم. به نظرم اگر کنکور حذف شود سطح تقلب بیشتر خواهد شد. بنابراین با شرایط فعلی بهترین آزمون برای ورود به دانشگاه کنکور است، اما به نظرم امسال سازمان سنجش با بولدوزر از روی جنازه کتابهای درسی رد شده است. کتابهای درسی شرایط و تمرینهایی دارد که باید نسبت به آن تمرینها سوالات کنکور نیز استخراج شود. این در حالی است که امسال سوالات ریاضیات ترکیبی بوده، اما هیچ نمونهای از آن در کتاب نداشتیم، بهطور مثال در کنکور درس هندسه امسال، در درس ماتریس که خودش یک سری عضو و درایه دارد به جای آن عضو و درایه درس لگاریتم سال یازدهم ریاضی تجربی را گذاشتند، بنابراین دانشآموزی که در مناطق محروم، بدون دسترسی به کتابهای کمک درسی ماتریس را در دوران کرونا خوانده، به هیچ عنوان نمیتوانست به این سوال پاسخ دهد. این موضوع یک ایراد جدی است، زیرا طبق عدالت آموزشی باید سوالات کنکور به گونهای باشد تا هر قشری بتواند به آن پاسخ دهد. پیش از نظام جدید رویه عرفی در کنکور وجود داشت، اما اخیرا میزان سختی سوالات بیش از حد شده است. این در حالی است که از سال ۱۴۰۰ تاکنون سوالاتی آمده که تقریبا خارج از کتابهای درسی است. امسال با شیوه دو کنکوریای که برگزار شد، سازمان سنجش باید هر دو آزمون را همتراز میکرد، این در حالی است که هر دو آزمون در یک سطح و قابل همترازی نبودند. در کنکور سال ۱۴۰۲ تیرماه سطح سوالات فوقالعاده سخت بود، همچنین در رشته ریاضی درس گسسته ۵ سوال غلط علمی یا اشتباه در گزینه وجود داشت، به گونهای که سوالات صحیح بود، اما پاسخ درست در گزینهها نبود!
رفیعی: به نظرم کنکور باید باشد، زیرا با توجه به محدودیتهای زمانی، مکانی و علمی دانشآموزان هنوز جایگزینی برای آن وجود ندارد. سوالات کنکور فیزیک امسال نیز مانند سالهای گذشته تقریبا نرمال بود. بهطور کلی با سوالهای سخت کنکور اما نه خارج از کتاب برای غربالگری بهتر دانشآموزان موافق هستم، زیرا سوالات سخت منجر به شناخت بهتر دانشآموزان پرتلاش و توانمند میشود.
با توجه به توضیحات انگار همگی با برگزاری کنکور موافق هستید، اما چه کار باید کرد که دست مافیای کنکور از این میان کوتاه شود؟ آیا نظام جدید و محتوای کتابهای درسی دست مافیای کنکور را بازتر کرده است؟!
کروبی: متاسفانه این روزها هر فردی که پول داشته باشد به راحتی در کنکور قبول میشود. مافیا زمانی به وجود میآید که محتوای کتابهای درسی کامل نباشد. اتفاقا کتابهای کمک درسی و مراکز خصوصی کلاسهای کنکور مافیا نیستند بلکه آنها بازار را به خوبی شناختند. اگر کتابهای درسی از کیفیت لازم برخوردار بودند دیگر نیازی به خرید کتابهای گران کمکهای درسی نبود. در حال حاضر نیمی از سوالات کنکور از خارج از کتاب آمده است و همین کتابهای غیردرسی به داد بچهها رسیده است. محتوای کتاب تستی که سازمان سنجش ارائه کرده، قدیمی است، در نتیجه ریشه خراب است. برخی از بخشهای درس در کتاب نظام جدید نیامده است، اگر معلم آنها را درس دهد مورد شماتت و حتی اخراج قرار میگیرد، اگر هم درس ندهد دانشآموزان آن بحث را به خوبی متوجه نمیشوند، معلم در این جا چوب دو سر سوخت است. بنابراین به نظرم افرادی این روزها محتوای کتابهای درسی را مینویسند که خودشان مدرس نبودهاند و در اصل معلم مدرسه نیستند. به نظرم اگر از افراد متخصص در این زمینه استفاده میشد، قاعدتا مافیا هم وجود نداشت. چرا باید برای کتاب شیمی ۵۸ جلد کتاب کمک درسی وجود داشته باشد!؟ این روزها گردابی برای دانشآموزان، معلمان و حتی والدین به وجود آمده است که هیچ راهی پیش روی خود نمیبینند. این روزها بسیاری از والدین درگیر مشکلات اقتصادی هستند. آنها برای قبولی دانشآموز خود در کنکور از بسیاری از هزینههای روزمره خود میزنند تا یک کتاب تست بیشتر خریداری کنند. در چنین شرایطی اینگونه سوالات بار منفی روی روان خانوادهها به جا میگذارد. سازمان سنجش در اصل روحیه خانوادهها و دانشآموزان را نشانه گرفته است.
مقیمی: موضوعی که در نظام جدید رخ داد، جابهجایی مبحث در کتاب فیزیک بود. بنابراین انسجامی در بخشهایی از دروس مشاهده نمیشود. چهبسا مطلب کتاب فیزیک با اینکه کمتر شده، فاقد محتوای شفاف و روشن است. بسیاری از بچهها هنگام یادگیری گنگ میشوند. در بحث ریاضی، انتگرال حذف شده، اما مفاهیم آن در کتاب فیزیک وجود دارد. این در حالی است که دانشآموزان هیچ درکی از انتگرال ندارند، اما باید هم به صورت مبهم در فیزیک آن را بخوانند و هم در کنکور پاسخ سوالات گنگ را بدهند. بنابراین وقتی کتابهای درسی دارای محتوای گنگ و مبهم است، طبیعی است که دانشآموزان به سمت کتابهای کمک آموزشی بروند.
پیرفکر: تمام گفتههای دوستان صحیح است. محتوای کتابهای درسی ریاضیات نیز دست کمی از کتابهای دیگر ندارد. معلمان در اواخر سال تحصیلی در حالی باید دغدغه کنکور و تست را داشته باشند که هنوز درگیر پایه بچهها هستند. وقتی دانشآموزان هنوز در محاسبات دچار اشکال هستند، طبیعتا در دروس فیزیک و شیمی هم ایراد دارند. این در حالی است که در کنکور هر یک تست ریاضی دانشآموز را ۵ هزار نفر جابهجا میکند. حال فکر کنید در میان گزینه سوالات اشتباه باشد و همان لحظه دانشآموز به شک بیفتد. هر ساله از بحث مشتق و کاربرد مشتق چندین سوال میآمد، ما بر حسب تجربه ۲ ماه برای تدریس آن وقت گذاشتیم، اما امسال تنها یک سوال آمد! متاسفانه سوالات کنکور فاقد استاندارد لازم و کافی است، چراکه طراحان سوالات کنکور از آخرین تغییرات کتاب مطلع نبودند.
امین: سال ۱۴۰۰ نفر اول کنکور تجربی از تبریز ریاضی را ۵۳ درصد زده بود، چراکه بسیاری از سوالات از کتابهای نظام قدیم آمده بود. نیمی از سوالات نه در کتاب جدید بود و نه در کتابهای کمک درسی. بنابراین مشخص است سوالات کنکور از بانک تست جمعآوری شده، اما هیچ نظارتی بر آن وجود نداشته است.
حکمتشعار: مشکلی که درس زیستشناسی برای کنکور داشت، عدم همخوانی سوالات با کتاب درسی بود. به نظرم کتاب درسیای که آموزش و پرورش در اختیار دانشآموزان قرار میدهد کفایت کنکور را نمیدهد. دانشآموزان برای آمادگی در کنکور حتما باید کتابهای کمک درسی را بخوانند.
چالشهای اساسی کتابهای درسی را شرح میدهید؟
کروبی: به نظرم در زمینه آموزش و پرورش و سازمان سنجش با چندین چالش اساسی روبهرو هستیم. مهمترین آن کتاب درسی است، چراکه محتوای کتابهای درسی به روز نیست، از طرفی طراحی خوبی هم ندارند. مولفان آن نیز حرفهای نیستند و بهطورکلی نیاز روحی و روانی شاگرد و والدین را نمیدانند. مطالب علمی آن نیز با جغرافیای ایران همخوانی ندارد. برای نمونه شیمیآلی که پایه و اساس پتروشیمی و نفت است، در کتابهای نظام جدید همگان نیست. همچنین نحوه مطالعه دروس در کتابها ذکر نشده است. همچنین نمونه سوال تشریحی و تستی مطالب در کتاب درسی به عنوان تمرین نیامده است. بنابراین مطالب کتاب درسی پراکنده ذکر شده است و دارای انسجام لازم و کافی نیست. همچنین برای مطالب کتاب درسی به جز چند مورد انگشتشمار منبعی برای مطالعه بیشتر ذکر نشده است. موارد کاربرد بیرونی مطالب کتاب درسی نیز ذکر نشده است. به عنوان مثال جزئیات و کاربردهای وسیع فلز مس که یکی از بزرگترین منابع آن در ایران است، به صورت کوتاه هم بیان نشده است. جدای از این موارد تنها نام دو یا سه دانشمند ایرانی در کتابها آمده است، این در حالی است که ایران دانشمند فاخر کم ندارد. طراحی کتابهای درسی نیز شاگردپسند نیست حتی از یک طراح که با روحیات سنین ۱۰ الی ۱۸ سال آشنا باشد نیز کمک گرفته نشده است. از طرفی با توجه به اینکه محتوای کتابها تغییر زیادی داشته است، اما در حال حاضر هیچ راهنمایی برای اصول مطالعه و پیگیری درسی از جانب والدین وجود ندارد.
با تمام این تفاسیر آیا دانشآموزان برای آمادگی در کنکور باید به مدرسه بروند یا کلاسهای کنکور کفایت میکند؟!
امین: به نظرم این روزها شرایط سوالات کنکور بهگونهای است که مدرسه رفتن برای دانشآموزان کافی نیست و خواهناخواه آنها به سوی کلاسهای کنکور خارج از مدرسه ترغیب میشوند، چراکه به باور آن مدرسه وقتشان را میگیرد زیرا دو بحث متفاوت را به آنها آموزش میدهد. به همین دلیل دانشآموز طی سالهای آخر تصمیم به ترک مدرسه و ادامه تحصیل با کلاسهای خصوصی را میگیرد، اما با این حال حضور دانشآموزان در محیط مدرسه خوب است.
کروبی: اما من درخصوص مدرسه رفتن دانشآموزان نظرم متفاوت است. به نظرم بچهها دوره ابتدایی را بروند تا روابط اجتماعی را یاد بگیرند، اما در دوره متوسطه دوم اگر دانشآموز را به مدرسه بفرستند خیانت کردهاند. زیرا هزینههای مدرسه در کنار کلاس و کتابهای کنکور چندین برابر میشود. این در حالی است که با همان هزینه میتوان معلم خصوصی برای بچهها گرفت و قطعا بازخوردش بهتر خواهد بود.
پیرفکر: نکته اول این است که در مدارس خارج از کشور دانشآموز یک ترم فیزیک و ریاضی میخواند و ترم بعدی شیمی و ریاضی میخواند؛ یعنی حجم درسها متناسب با زمانی که آن درس ارائه میشود. نکته بعدی حفظیات دانشآموزان است، در ایران دانشآموزان تمام فرمولهای ریاضی را باید حفظ کنند، اما در مدارس کانادا و انگلیس که بنده سابقه تدریس نیز داشتم در آزمونهای ریاضی کل فرمولها به دانشآموزان داده میشود. این در حالی است که دانشآموزان ایرانی کاربرد فرمولهای ریاضی را بلد نیستند. حال در کنکور امسال دانشآموز باید بیشمار فرمول و کاربرد و محاسبات را در زمان محدود بلد باشد.
سخن آخر شما برای دانشآموزان چیست؟
رفیعی: باید به این نکته اشاره کنم که به نظرم دانشآموزان باید بیشتر به فکر مهارتآموزی باشند تا حفظ کردن دروس. بچهها باید استقلال فکری و شغلی را یاد بگیرند و این موضوع با حفظ دروس و کتابهای درسی نمیشود.
مقیمی: مسوولان مربوطه باید دلایل منطقی درخصوص تغییرات و حذف کتابهای درسی تخصصی را بیان کنند. همچنین اگر سازمان سنجش به دنبال بهبود وضعیت آموزش است باید یک تیم تخصصی دارای رزومه تدریس برای هر درس تعیین کنند تا سوالات کنکور خارج از کتاب و حتی خارج از عرف نباشد. بنابراین اگر این کتابها اصلاح شود، ریشه بیماری حل خواهد شد.
پیرفکر: به نظرم حالا که کنکور تمام شده است، بچهها باید حواشی آن را فراموش کنند و بدانند که تمام زندگی و آینده آنها وابسته به کنکور و دانشگاه نیست. حال که نتایج آزمون هم آمده است، بچهها باید به زندگی خود و فرصتهای پیشرو برسند.
کروبی: بنده هم برای بچههای کنکوری امسال توصیهای دارم؛ هر رتبهای که آوردید اگر مجاز برای انتخاب رشته هستید حتما انتخاب رشته کنید. البته دانشآموزان دوره متوسطه هم باید بدانند که مدرسه رفتن موضوع مهمی نیست، بلکه میتوان با یک مشاور و معلم خصوصی خوب هم دروس را بهتر یاد گرفت و هم کنکور سال ۱۴۰۳ را با موفقیت بیشتری گذراند. همچنین به نظرم کسب مهارت و تکمیل زبان انگلیسی نیز در پیشرفت بچهها نقش بسزایی
خواهد داشت.
حکمت شعار: توصیه بنده درخصوص بچههای کنکوری سال آینده این است که اولا کتاب درسی را با دقت بیشتری بخوانند و در ثانی قرار نیست تستها را ۱۰۰درصد بزنند، بلکه هر تستی که بلد هستند را بزنند حتما در کنکور موفق میشوند.
امین: بنده از سازمان سنجش خواهان پاسخگویی درخصوص ایرادات اساسی سوالات کنکور ۱۴۰۲ هستم.
گفتنی است؛ میزگرد بعدی با اساتید کلاسها و مشاوران کنکور با موضوع انتخاب رشته کنکور در اولین فرصت برگزار میشود. در همین راستا مخاطبان میتوانند سوالات خود را از طریق شمارههای درج شده با ما به اشتراک بگذارند.جهان صنعت