در برنامه هفتم توسعه، یکی از موارد مهم تمرکز بر صادرات دارو و تجهیزات پزشکی است که متخصصان این حوزه، آن را ازجمله نقاطقوت لایحه میدانند
شفا آنلاین>سلامت>وزیر بهداشت عراق از تسهیل صادرات دارو و تجهیزات پزشکی ایرانی به این کشور خبر داد
به گزارش شفا آنلاین:صنعت دارو با مشکلات متعددی دستوپنجه نرم میکند و بسیاری از کارشناسان میگویند که علاوه بر حمایت از تولید داخل، تسهیل شرایط صادرات هم بهعنوان فاکتورهای نجاتبخش این حوزه باید درنظر گرفته شود. البته در برنامه هفتم توسعه تأکید جدی بر حوزه صادرات وجود دارد و حالا مسئولان سازمان غذا و دارو در تعامل با کشورهای منطقه دنبال توسعه این صادرات هستند؛ از سفر به روسیه برای تبادل تکنولوژی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی تا درخواست برای تسهیل صادرات دارو به کشور عراق. حالا صالحالحسناوی، وزیر بهداشت این کشور از تسهیل صادرات دارو و تجهیزات پزشکی ایران به عراق خبر داده و گفته که برخی ضوابط سختگیرانه این کشور برای ورود این محصولات از سوی وزارت بهداشت عراق تغییر کرده است. البته موضوع صادرات داروهای ایرانی به عراق پیش از این هم وجود داشت، اما سهم کمی را بهخود اختصاص میداد. پیش از این سازمان غذا و دارو اعلام کرده بود که سالانه 25میلیون دلار دارو و تجهیزات پزشکی به عراق صادرات میشد، اما این بازار ظرفیت افزایش 200میلیون دلاری را بهویژه درباره صادرات داروهای با فناوری بالا دارد.
تأکید برنامه هفتم توسعه بر صادرات
در برنامه هفتم توسعه، یکی از موارد مهم تمرکز بر صادرات دارو و تجهیزات پزشکی است که متخصصان این حوزه، آن را ازجمله نقاطقوت لایحه میدانند. در ماده 188 این لایحه بهمنظور تبدیل ایران به قطب تامین سلامت منطقه جنوب غرب آسیا، وزارت بهداشت مکلف شده که به صادرات سالانه بیش از 2میلیارد یورو دارو و واکسن و صادرات سالانه بیش از یکمیلیارد یورو تجهیزات پزشکی دست پیدا کند؛ این درحالیاست که سازمان غذا و داروی ایران در حال حاضر صادرات سالانه دارو به کشورهای مختلف جهان را حدود 200میلیون دلار اعلام میکند. باید دید که اهداف تعیین شده در این حوزه میتواند صادرات دارویی و تجهیزات پزشکی کشور را به رقمهای تعیین شده در برنامه هفتم توسعه برساند.
شروط صادرات دارو
طی یکسال اخیر که برخی کمبودهای دارویی، مشکلات زیادی برای بیماران بهوجود آورده، اخبار صادرات دارو هم منجر به نگرانی شده است و این تصور را بهوجود میآورد که تمرکز بر ارزآوری در صنعت دارو، میتواند کمبودها را تشدید کند. اما سازمان غذا و دارو برای صادرات اقلام دارویی در 1402 شروطی را تعیین کرده و براساس تمامی شرکتهای صادراتی باید ظرفیت و تولید ماهانه خود را به این سازمان اعلام کنند. در موارد نبود کمبود، این شرکتها مجاز هستند مازاد تولید خود را با اخذ مجوز، صادر کنند. در موارد کمبود و درصورت بحرانی نبودن هم شرکت تولیدکننده مجاز است ۳۰تا۵۰ درصد مازاد تولید خود را با اخذ مجوز صادرات، صادر کند. درصورت انجامنشدن تعهد تأمین هم تمامی درخواستهای صادراتی آن شرکت تا زمان انجام تعهدات تأمین تعلیق خواهد شد.
همراهی عراقیها برای واردات دارو از ایران
صالح الحسناوی، وزیر بهداشت عراق در سفر به ایران و بازدید از آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا و دارو درباره همراهی برای افزایش واردات دارو از ایران میگوید: «این سفر بدون هیچ تردیدی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی پرونده ویژهای برای ما خواهد بود.» او درباره زمینههای مختلف همکاری بین ایران و عراق در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی هم میگوید: «واردات داروی ایران به بازار عراق، انتقال تجربه و تکنولوژی ساخت داروی ایرانی و تجهیزات پزشکی ایرانی جزو سرفصلهای اصلی مورد مذاکره هستند. در وزارت بهداشت عراق تسهیلات مناسبی برای آسانشدن واردات دارو و تجهیزات پزشکی ایرانی درنظر گرفته شده و بعضی از ضوابط و آییننامههایی که در گذشته خط قرمزی در وزارت بهداشت عراق محسوب میشد را تغییر دادهایم. در مقابل میخواهیم شرکتهای ایرانی که در حوزه تولید دارو و تجهیزات پزشکی فعال هستند از این شرایط استفاده کنند.» او در توضیح بیشتر در اینباره خطاب به شرکتهای تولیدکننده دارو و تجهیزات پزشکی عنوان میکند: «تسهیلات جدید کشور عراق برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی تولید ایران برای شرکتهای ایرانی به حد اعلا رسیده و امیدواریم شرکتهای ایرانی با ضوابط جدید عراق خود را سازگار کرده و از این تسهیلات نهایت استفاده را ببرند؛ چراکه قطعاً به نفع نیاز بازار عراق و تولیدکنندگان ایرانی خواهد بود. بدون تردید شرکتهای معتبری در ایران وجود دارند که با ضوابط عراق سازگار هستند و در حال حاضر به کشور عراق صادرات دارند. محصولات آنها در بازار عراق مورد اقبال و احترام مردم است و امیدواریم سایر شرکتها نیز به این سمت پیش بروند.»
ظرفیتهای صادراتی دارو و تجهیزات
«امکان انتقال تکنولوژی ساخت دارو و تجهیزات پزشکی تولیدکنندگان داخلی به کشور عراق مهیاست. از وزیر بهداشت عراق درخواست کردیم که داروهای ثبت شده در ایران را به شرطی که در کشور عراق تولید داخل نداشته یا تولید کفایت تأمین بازار را نداشته باشند، به مثابه ثبت در عراق تلقی کنند.» سیدحیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو با بیان این مطلب و اشاره به توسعه صادرات به کشور عراق درباره ظرفیتهای تولید دارو در کشور میگوید: «۱۸۰کارخانه تولید داروی نهایی و ۶۵کارخانه تولیدکننده ماده اولیه و مؤثره تولید دارو در ایران وجود دارد و سیستم پخش دارو از طریق ۶۲شرکت پخش در اختیار ۱۴هزار داروخانه در سراسر کشور قرار میگیرد.» بهگفته این مسئول، ارزش ریالی بازار دارویی ایران سال گذشته بیش از ۱۰۰هزار میلیارد تومان بوده و ارزبری حوزه دارو در ایران ۲میلیارد دلار و ۹۹درصد داروهای موردنیاز هم در داخل تولید میشوند. محمدی با تأکید بر اینکه ایران یکی از تولیدکنندگان داروهای با فناوری بالا(های تک) در دنیاست، تأکید میکند: «داروهای با فناوری بالا در دنیا تولیدکنندگان محدودی دارند؛ در مورد برخی داروها ایران جزو ۱۰کشور تولیدکننده این داروهاست و میتواند داروهای بیوسمیلار و بایوتک را تولید کند. واکسنهایی از قبیلHPV و آنفلوآنزا هم در کشور تولید شده و واکسنهای پنوموکوک و روتاویروس در شرف تولید و ورود به بازار هستند.» او درباره بازار تجهیزات پزشکی ایران هم میگوید: «در حوزه تجهیزات پزشکی ۴۰درصد بازار از سوی تولیدکنندگان داخلی تأمین میشود. تولید در این حوزه هدفمند و استراتژیک دنبال میشود؛ بهطوری که اقلامی چون دستگاههای الکتروشوک، ونتیلاتور، همودیالیز، شتابدهنده و بسیاری از ملزومات موردنیاز تولید، تأمین و برخی از آنها نیز صادر میشوند.»
حل مشکل قاچاق دارو به عراق
قاچاق داروهای ایرانی به عراق موضوع تازهای نیست. بسیاری از داروهای تولید ایران در گذشته به خارج از مرزهای کشور قاچاق میشدند که البته با اصلاح سیاستهای ارزی و حذف ارز 4200تومانی این مسئله تا حدودی برطرف شده است، اما همچنان موضوع قاچاق ادامه دارد و برخی داروهایی که همچنان ارز یارانهای دریافت میکنند، مسیر قاچاق را تجربه میکنند؛ اتفاقی که طی سالهای اخیر باعث شده نهتنها به تامین داروی داخلی لطمه وارد شود، بلکه شرکتهایی که در مسیر صادرات دارو تلاش میکنند هم نتوانند در رقابت ناعادلانه با قاچاقچیان موفق شوند. هر چند که مسئله افزایش قیمتها با تخصیص ارز نیمایی هم در اینباره مطرح است، اما بهگفته بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت با انتقال تکنولوژی دانش پزشکی، صادرات دارو و تجهیزات پزشکی به عراق این مسئله هم برطرف خواهد شد. او دیروز در حاشیه نشست جمعبندی سفر وزیر بهداشت عراق در ستاد وزارت بهداشت به این نکته اشاره کرده و گفته: «تفاهمنامه تشکیل کارگروه مشترک در زمینه سلامت میان ایران و عراق به امضا رسید و قرار است در دولت مردمی ارتباط این دو کشور تسریع شود. در عالیترین سطح در حوزه سلامت و در زمینه دارو و تجهیزات پزشکی با عراق توافق داریم و صادرات دارو و تجهیزات پزشکی به این کشور تسریع شده و با قوت انجام خواهد شد.»
یک شرط مهم برای ورود دارو به بازار جهانی
ضوابط و مقررات نظام سلامت برای واردات دارو در تمامی کشورها مختلف است و میتواند با ضوابط تولید داروها در کشورهای مبدا متفاوت باشد. تغییر ضوابط در وزارت بهداشت کشور عراق نقطه عطف افزایش صادرات دارو به این کشور خواهد بود، اما به تأکید کارشناسان ورود به بازار جهانی باید همراه با رعایت شروطی هم باشد که بر اساس آنها حتی چاپ و بستهبندی داروها هم دارای اهمیت میشود. در اینباره امیرهومن محمدی، نایبرئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان چاپ و بستهبندی ایران به مهر گفته: «صنعت دارو در دنیا، وابسته به صنعت چاپ و بستهبندی است و باید استانداردهای خاص چاپ و بستهبندی در تولید رعایت شود تا وارد بازارهای جهانی شود. بسیاری از شرکتهای داروسازی در ایران، به رعایت استانداردهای سفت و سخت چاپ و بستهبندی توجه نمیکنند و میخواهند هزینه چاپ و بستهبندی محصولات خود را کاهش دهند.» او همچنین موضوع قیمتگذاری دارو را بهعنوان یک چالش برای صنعت داروسازی کشور میداند و تأکید میکند: «با توجه به اینکه قیمت دارو در کشور واقعی و عادلانه نیست، شرکتها سعی میکنند هزینه کمتری متحمل شوند و در نتیجه، برخی شرکتها نمیخواهند برای چاپ و بستهبندی دارو، زیاد هزینه کنند، اما وقتی صحبت از صادرات شود، نمیتوان در بستهبندی دارو کم گذاشت، ولی تنها ۲۵ تا ۳۰درصد بازار دارویی کشور از استانداردهای سختگیرانه چاپ و بستهبندی پیروی میکنند.»
200میلیون دلار ظرفیت صادرات داروهای ایرانی به کشور عراق تخمین زده میشود
۱۸۰کارخانه تولید داروی نهایی و ۶۵کارخانه تولیدکننده ماده اولیه و مؤثره تولید دارو در ایران فعال هستند
100 هزار میلیارد تومان ارزش ریالی بازار دارویی ایران در 1401بوده است
40درصد تجهیزات پزشکی کشور تولید داخل است
۹۹درصد داروهای مورد نیاز کشور در داخل تولید میشوند
2میلیارد یورو صادرات دارو و یک میلیارد یورو صادرات تجهیزات پزشکی از اهداف پیشبینی شده در برنامه توسعه هفتم است
2 میلیارد دلار ارز، سال گذشته در حوزه دارو هزینه شده است. همشهری