با این حال به تازگی مهاجرت در میان کادر درمان افزایش چشمگیری داشته که مقامات وزارت بهداشت را در این باره نگران کرده است. بسیاری از کارشناسان این حوزه بر این عقیدهاند که اگر به همین روند پیش برود طبیعتا تا چند سال آینده باید پزشک از کشورهای همسایه وارد کنیم!
شفا آنلاین>سلامت>مهاجرت کادر درمان موضوع جدیدی نیست اما افزایش آن منجر به نگرانیهایی شده است. دیروز «منصورینمین» رییس شورای هماهنگی نظام پزشکی کشور از مهاجرت بیش از ۸۰۰ ماما به خارج از کشور در سال گذشته خبر داد و گفت: «دولت و مجلس باید با تامین شغل و درآمد مناسب و ایجاد امنیت شغلی مانع از خروج این سرمایههای ملی شوند.»
به گزارش شفا آنلاین: شغل مامایی نیز همانند سایر مشاغل دغدغههای بسیاری را برای فعالان این حوزه تاثیرگذار دارد، اما کمتر دیدهایم که مشکلات این قشر و اهمیت حیطه فعالیت آنها در رسانهها مطرح شود. ماما میتواند اقداماتی مانند مراقبت پیش و پس از بارداری، انجام زایمان ایمن، مراقبت پس از زایمان، آموزش سلامت خانواده، سلامت جنسی، باروری و… را برای زنان انجام دهد. یکی از راهکارهای ترغیب و ترویج مادران باردار به زایمان طبیعی، تقویت جایگاه ماما در فرآیند گذراندن دوره بارداری است تا با دریافت مشاوره علاوه بر طی کردن بارداری کمخطر یا بیخطر، یک زایمان ایمن نیز داشته باشند.
با این حال به تازگی مهاجرت در میان کادر درمان افزایش چشمگیری داشته که مقامات وزارت بهداشت را در این باره نگران کرده است. بسیاری از کارشناسان این حوزه بر این عقیدهاند که اگر به همین روند پیش برود طبیعتا تا چند سال آینده باید پزشک از کشورهای همسایه وارد کنیم! چه بسا چند روز پیش هم «رضا لاریپور» سخنگوی سازمان نظام پزشکی در توئیتی ضمن انتقاد از انصرافیهای رزیدنتی از
کمبود پزشک در آینده خبر داد. او در توئیتی نوشت: «از همین الان یادتون باشه تعداد انصرافیهای امسال رزیدنتی رو بشمریم، فقط سال یکی و تازه وارد! میخوام بفهمانم که وقتی میگیم سه سال دیگه باید گدایی پزشک بکنید حرف بیربطی نزدیم. با حرف عمه و تعریف خاله نمیشه مردمداری و مملکتداری کرد.» کمبود پزشک با هر تخصصی پیامدهایی مانند افزایش هزینه خدمات، انحصاری شدن برخی از تخصصها، افت کیفیت خدمات، طولانی شدن انتظار بیماران در مطبها و دریافت زیرمیزیهای کلان و خارج از عرف دارد. حال آنکه در شهرستانها و مناطق کمبرخوردار، نهتنها با مشکل پزشک متخصص بلکه با مشکل کمبود پزشک عمومی هم روبهرو هستیم و زمانی این موضوع محسوستر میشود که ضمن افزایش روند مهاجرت پزشکان متخصص، طرفداران ادامه تحصیل در برخی از تخصصهای پزشکی کاهش نیز داشته است؛ بهطوریکه در آینده نزدیک احتمال ورود پزشک متخصص از سایر کشورها یا رفتن بیماران به خارج از کشور، برای استفاده از خدمات درمانی وجود دارد. اما دلیل اصلی مهاجرت پزشکان چیست؟
مشکلات اقتصادی
در بیشتر مواقع برای همگان سوالی پیش میآید که دلیل اصلی مهاجرت پزشکان چیست؟ همچنین سال گذشته «محمد رییسزاده» رییس کل سازمان نظام پزشکی کشور از درخواست عدم سوءپیشینه پزشکی در سال ۱۴۰۰ خبر داد. با این حال انتشار خبر افزایش ۳۰۰ درصدی مهاجرت پزشکان در دوران شیوع کرونا و مهاجرت ۱۵ هزار پزشک عمومی در طول چهار سال، نمایانگر اوج تمایل قشر پزشک برای مهاجرت از ایران است. یک نظرسنجی نشان میدهد که نزدیک به ۸۰ درصد پزشکان، دلیل مهاجرت یا دلیل فکر کردن به مهاجرت را مسائل مالی و تامین آینده خود و فرزندانشان مطرح میکنند. به گفته مسوول کارگروه سلامت بینالملل سازمان نظام پزشکی تهران، متوسط درآمد پزشکان در کنار هزینه مطبداری یک موضوع جداگانه است. وقتی هزینه مطبداری پزشکی در تهران ۳۰ میلیون تومان است، اگر پزشک حدود ۵۰ میلیون تومان درآمد هم داشته باشد، حدود ۲۰ میلیون تومان درآمد خالص است به این معنی که کمتر از روزی یکمیلیون تومان درآمد دارد. در حال حاضر پزشکان عمومی ما با ساعتی ۸۰ هزار تومان و ۱۰۰ هزار تومان کشیک میدهند که گاهی نیز شرایط پرمریض و پرریسک است و از طرف دیگر ممکن است پزشک در طول چندین سال کار خود دچار خطای سهوی عوارض جراحی و مجبور به پرداخت دیه شود. پزشکی کار پرریسکی است، درحالیکه درآمد خالص برای پزشک عمومی چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان و برای پزشک متخصص ۶۰ میلیون تومان در ایران است که اصلا قابل مقایسه با دنیا نیست. همچنین لاریپور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی نیز بارها گفته یک پزشک در کشورهایی مانند پاکستان، عراق، افغانستان و ترکیه حداقل ۱۸ برابر ایران حق ویزیت دریافت میکند. این عدد در عراق ۲۰ برابر و در کشورهای حاشیه خلیجفارس، حداقل چهار برابر ایران است. با این وجود در ایران، از طرفی امید و انگیزهای برای ماندن پزشک باقی نمیماند و از سوی دیگر توان اقتصادی مردم امکان پرداخت هزینههای درمانی بیشتر را ندارد که در این شرایط تاکید میشود دولت باید با تدابیری مانند اعطای وام کمبهره، کاهش تعهدات به دولت، فراهمسازی تجهیزات لازم و امکانات رفاهی این فاصله درآمدی را برای پزشکان جبران کند. دلیل دیگری که برای تمایل به مهاجرت از سوی این قشر، گفته میشود آن است که سطح حرفهای این گروه بالاست و همواره دارای اعتبار زیادی بودهاند. اما به نظر میرسد در چند سال گذشته ماماها مورد بیمهری دولتمردان به دلیل تعرفهگذاری نامناسب قرار گرفتهاند و در این زمینه توجه کافی به نظرات و مطالبات جامعه پزشکی نشده است. درمجموع از اظهارات انجامشده مشخص میشود رفتن یک ماما از کشور پس از صرف زمان و هزینههای قابلتوجه، دلیلی خاص بهغیراز شرایط موجود نمیخواهد. تورم، بیانگیزگی، درآمد پایین، جایگاه نامناسب و نبود امنیت لازم برای برخی متخصصان، هرکدام دلیلی موجه برای مهاجرت محسوب میشود.
افزایش بیانگیزگی ماماها
«ناهید خداکرمی» رییس انجمن علمی مامایی ایران در خصوص مشکلات حرفهای این قشر زحمتکش از جامعه پزشکی در گفتوگو با سایت رسمی سازمان نظام پزشکی گفت: مشکلاتی بر سر راه ارائه خدمات مامایی وجود دارد که سبب شده با وجود اینکه قانون جوانی جمعیت و سند سیاستهای جمعیتی را در کشور داریم، سیاستهای جمعیتی در مسیر درستی حرکت نکند؛ این در حالی است که ماماها یکی از مهمترین افرادی هستند که میتوانند این قانون را در مسیر درست هدایت کنند.
وی افزود: متاسفانه شاهد این موضوع هستیم که برخی سیاستها موانع زیادی را برای دسترسی زنان کشور به خدمات مامایی ایجاد میکند که مهمترین و ابتداییترین آن نظام شبکه است، با وجود اینکه ماماها سالانه حدود ۱۱ میلیون ویزیت بارداری انجام میدهند، ولی در سامانه نسخه الکترونیک نام حذف میشود و لازم است نسخهای که توسط ماما نوشته شده توسط پزشک امضا شود و اگر مشکل حل نشود هم مراجعان به شبکه بهداشتی کشور اعتماد نمیکنند و ماما هم نمیتواند خدماتش را به صورت مستقیم و در لحظه انجام دهد و این موضوع سرگردانی مادر باردار و مراجعان را به همراه دارد.
خداکرمی ضمن اشاره به اینکه شرح وظایف مصوب ماما کاملا مشخص است، اظهار کرد: با وجود اینکه ماما عضو سازمان نظام پزشکی است و برای ارائه خدمتش به پروانه نیاز دارد و با پروانه و کد نظام پزشکی در حدود اختیاراتش فعالیت میکند شاهد این موضوع هستیم که استقلال حرفهای ماما مخدوش شده و هویتش متزلزل شده است، ۱۲ هزار مامایی که در شبکه بهداشت مشغول فعالیت هستند، احساس نارضایتی و بیانگیزگی دارند.
رییس انجمن علمی مامایی ایران گفت: هنگامی که قانون تنظیم خانواده در حال اجرا بود در هر واحد بهداشتی ۴ بخش شامل خدمت مامایی به زنان باردار، سلامت باروری، بهداشت مادر و کودک و واکسیناسیون در حال خدمت به زنان بود، اما در حال حاضر با وجود قانون جوانی جمعیت به جای اینکه این ۴ بخش تقویت شود هر ۴ بخش را تعطیل کردند و واژهای به نام مراقب سلامت ایجاد شده و مادر اصلا نمیداند که کدام یک از مراقبان سلامت ماما است، در حالی که خدمات سلامت زنان و خدمات بارداری و مامایی یک حوزه تخصصی است که در نظام شبکه تنها ماما قادر به ارائه آن است و خدماتی که توسط افراد دیگر ارائه میشود به حدی نیست که تمام نیازهای مادر را پاسخگو باشد.
خداکرمی با بیان اینکه متاسفانه در نظام شبکه تنها به مسائل جسمانی زن باردار و فرزندش توجه میشود، توضیح داد: مادر باردار نیازهای روحی و روانی و حمایتی مامایی دارد و نیاز است در هر ویزیت حداقل نیم ساعت تا یک ساعت ماما با مادر باردار گفتوگو کند و به مشاوره، آموزش و مهارتآموزی بپردازد.
این متخصص باروری و مامایی با اشاره به اینکه مشکل دیگر ما این است که علیرغم ابلاغ قانون سازمانهای بیمه هنوز سازوکاری برای اجرا شدن پوشش خدمات مامایی به طور کامل فراهم نشده است عنوان کرد: اولین سازوکار همان نسخه الکترونیک است و از شبکه باید آغاز شود، ضمن تشکر از شورای عالی سلامت و نمایندگان مجلس این درخواست را داریم که بیمهشدهها بتوانند از این مصوبه بهرهمند شوند و در نسخه الکترونیک تمام خدمات مامایی گنجانده شود.
وی گفت: آموزش مامایی ترکیبی از آموزش عملی، تئوری و بالینی است و دانشجوی مامایی باید بر بالین مادر مهارتآموزی پیدا کند، اما در بسیاری از مراکز درمانی سطح ۳ که ویژه دانشگاهها است، دانشجویان مامایی از تبعیض چه در برخورداری از فضای فیزیکی و چه امکانات آموزشی رنج میبرند که امیدوارم به این امر رسیدگی شود، چرا که اگر دانشجوی مامایی به خوبی آموزش نبیند، ارائه خدمات به مردم هم با مشکل مواجه میشود.
این پزشک متخصص بیان کرد: مامایی یکی از نجیبترین حرفههای پزشکی است و همان طور که میدانید در حرفههای پزشکی هم مانند سایر شغلها ممکن است برخی افراد دچار خطا و قصور شوند و نمیتوان این امر را به همه تعمیم داد، اما از این موضوع گلایهمند هستیم که هنگامی که یکی از اعضای گروه مامایی دچار خطا و قصور میشود این خطا به همه تعمیم داده میشود.
رییس انجمن علمی مامایی ایران ضمن بیان اینکه همکاران ما با کمترین امکانات مالی بیشترین خدمات را در حوزه سلامت باروری و جمعیت ارائه میدهند، افزود: سختترین بخش فعالیتماما در زایشگاه است، هر تولد بین ۸ تا ۱۰ و حتی گاهی تا ۲۰ ساعت طول میکشد. قرار بود ۳۰ درصد تعرفه زایمان به ماماها اختصاص پیدا کند، اما همچنان پرداخت نمیشود. ماماها زایمان را انجام میدهند و تعرفه به افراد دیگری پرداخت میشود و امیدوارم هر چه سریعتر تعرفه عادلانه بین پزشک و ماما تقسیم شود.جهان صنعت