شایعترین جراح های لاغری و عوارض چاقي

دراین میان عده ای هم از این فرصت استفاده کرده وتلاش می کنندبا تبلیغ گسترده در شبکه های ماهواره ای و اینترنتی یک بازار کاذب برای فروش کالاهایی نظیرانواع گن های لاغری ،جراحی لاغری ،قرص های چربی سوز،،درمان دیابت نوع 2،و... ایجادکنند.این درحالی است که بیشتر این نوع درمان ها جنبه تبلیغاتی داشته وخلاف واقعیت است .

کارشناسان سلامت معتقدندکه چاقی شاخصه هایی داردکه درمرحله نخست بایدشناسایی ،سپس درمان شود، تمام بیماران را نمی شودبه سادگی با یک روش یا یک دارودرمان کرد ،بلکه هرتوده بدنی شرایط درمان خود را دارد .

دکتر بهزادنخعی ،متخصص جراحی عمومی ، کبد ، گوارش و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت وگو با خبرنگارمااز انواع چاقی وراههای درمان آن می گوید:

آقای دکتر،اين روزها در شبکه های ماهواره ای وبرون مرزي تبليغات زيادي در خصوص درمان دیابت نوع 2 باجراحی صورت مي‌گيرد، با توجه به تخصص خودشماچقدر به اين تبليغات اعتقاد داريد؟

اين نوع اعمال جراحي معمولا عمل هایی است كه تحت عنوان جراحی باریاتریک براي بيماران و اشخاصي كه چاقي مفرط دارند توصيه شده و جراحي جديدي نيست ، بنده اطلاع دارم كه هموطنان ما حتی وقت می گیرند،تابا صرف هزینه گزاف برای جراحي به کشور همسایه بروند، این درحالی است که تمام این جراحي‌ها در ایران به نحو عالي انجام مي‌شود ، تبليغات ماهواره‌اي كه در تلويزيون‌هاي برون مرزي براي درمان ديابت تيپ 2 و چربي خون انجام مي‌شود، در صورتی که هدف جراحی فقط پائین آوردن قند خون باشد در منابع غلمی توصیه نشده و خلاف واقعيت است.

برای تعین میزان چاقی ما يك شاخصي به نام توده بدني داريم كه عبارت است از نسبت وزن بدن به كيلو، به قد بدن به متر، به توان 2 است، اين را شاخص توده بدن (body mass index) مي‌گويند، اين شاخص توده بدن تا 25 طبيعي و شخص از نظر وزن در حد نرمال است.

شاخص 26 تا 9/29 اضافه وزن ، 30 تا 9/34 چاقی کلاس یک، 35 تا 9/39 چاقي كلاس 2 و از 40 تا 49 چاقي شديد يا مرضي است.افرادي كه دچار چاقي شديد يا مرضي هستند، معمولا به عنوان بیماری همراه دچار حالتی به نام سندروم متابوليك هستند.

سندروم متابوليك چه نوع بيماري است و چه نشانه‌هايي دارد؟

در صورتی که در فردی سه علامت از پنج علامت زیر وجود داشته باشد حتی اگر این فرد از نظر جسمی احساس سلامت کند این فرد مبتلا به سندروم متابوليك بوده و بایستی بطور جدی موارد غیر طبیعی را تحت نظر پزشک اصلاح کند این پنج علامت عبارتند از : دور كمر در مردان بيشتر ازيك متر و در زنان 90 سانتيمتر ، فشار خون بيشتر از 130 روي 85 ، قند خون بيشتر از 110 ميلي گرم ليتر و تري گلیسيريد خون بيشتر از 150 و در نهایت میزان چربی خوش خیم یا اچ دی ال خون کمتر از 40در سندروم متابولیک ،حتي اگربیمار احساس سلامتي هم بكند اين شخص از نظر جراحي گوارش بيمار محسوب مي‌شودو سريعاً بايد جلو افزايش وزن، قند و چربي خون، فشارخون گرفته شود تادر آينده دچار بيماري‌هاي ديگري نشود.

با توجه به شاخص هايي كه اشاره كرديد، به لحاظ پزشکی چه كساني چاق محسوب می شوند و تفاوت آن با اضافه وزن چیست؟

كساني كه شاخص توده بدنی آنها 30 تا 35 است، به عنوان اضافه وزن وچاقي حالت كلاس يك محسوب مي‌شوند و با اقدامات نظیر رژيم غذايي، ورزش، تغيير روش و سبك زندگي، پياده‌روي و ورزش‌هاي سبك سعي مي‌كنيم وزن و دور كمر آنها را كوچك كنيم، يعني چاقي مركزي كه در شكم دارند كم بكنيم.

معمولابيشتر افرادي كه چاق هستند مبتلا به كبد چرب، هم هستند ، یک پروتکل مخصوص کبد چرب هست که در كنگره‌هاي علمي هم گزارش شده ومن براي درمان كبد چرب بيماران خود از اين پروتكل استفاده مي‌كنم كه موفقيت‌هاي هم داشته است .

كساني كه شاخص توده بدني آنها از 35و 40 به بالا باشد اين چاقي به عنوان چاقي مرضي و مفرط (Morbid Obesity )محسوب مي‌شود ، اين گونه بیماران معمولاً داراي ديابت تيپ 2 ،چربي خون و فشارخون بالا هستند، وبا رژيم غذايي و تغيير روش زندگي کاهش وزن حاصل نمی شوند، بهمین جهت علم پزشکی از سال 1970 ، انواع روش هاي جراحي را براي کاهش حجم معده و يا تسریع مسير عبور مواد غذايي بوجود آورده است، تا در نهایت برای این قبیل بیماران نیز کاهش قابل ملاحظه وزن حاصل شود . هر کدام از این روش ها معایب و محاسنی دارند.

آيا چاقي انواعي هم دارد در این خصوص بیشتر توضیح دهید؟

بلی ، معمولا دو نوع چاقی برای افراد پیش می اید یکی چاقی منتشر و عمومي بدن ودیگری چاقي موضعی و مركزي در نقاطی مانند دور شكم و پهلوها ،باسن ، ران ها و دور بازوها .،چاقي منتشر و عمومي بدن در حقيقت يك حالت غیر طبیعی سيستميك عمومي است که در مراحل اولیه حتی شخص احساس بیماری نمی کند ،بلکه مربوط به پرخوري يا زمينه‌اي كه فعاليت فيزيكي بدن كم است، می باشد، ولي درچاقی موضعی و مركزي رسوب بافت چربی و سلولیت سلول های چربی در قسمت های مختلف بدن پیش می اید رسوب توده چربی در دور شكم معمولاً خطرناك است و جزو بيماري‌هاي متابوليك محسوب مي‌شود، به خاطر همين است كه ما يك اندكسي به نام دور كمر، در مردان يك متر و در زنان 87 تا 90 سانتيمتر را طبيعي مي‌گيريم، اگر دور كمر اشخاص بيشتر از اين باشد، به طورحتم اينها كبد چرب و سندروم متابوليك دارندو در آينده ممكن است به ديابت نوع 2، چربي خون ، فشارخون ، يا نارسايي كبدي و كليوي مبتلا ‌شوند.

بهترين روش جلوگيري از چاقي چيست ومردم براي اين‌كه دچار چاقی نشوند چكار بايد بكنند؟

اصطلاحي در پزشكي است كه به آن بالانس نيتروژن مي‌گويند، بالانس نيتروژن مفهومش اين است ، اکر فردی نيتروژن، پروتئين و انرژي ورودي بدنش از انرژي مصرفي روزانه‌اش بيشتر باشد، مي‌گوييم فرد بالانس نیتروژنی مثبت دارد يعني ورودی كالري و مواد غذايي به بدن فرد از سوخت و ساز ، كاتابوليسم و آنابوليسم بدن بالاتر است در نتيجه اين انرژي اضافي شروع به رسوب كردن در بدن مي‌كندکه به آن بالانس نیتروژنی مثبت می گویند.

بعضی اوقات بالانس نيتروژني منفي است، يعني ورودي مواد غذايي از کالری مورد نياز بدن فرد كمتر است در اين موقع اشخاص به سمت لاغري‌هاي شديد مي‌روند ، لاغري‌هايي كه گاهي اوقات مرضي هستند و در جوامعی که دچار فقر مواد غذائی و سوئ تغذیه هستند بروز می کند ، براي اين‌كه بتوانيم وزن بدن را متعادل كنيم، بهترين روش اين است كه نيتروژن ورودي، يعني كالري ورودي بدن با انرژي مصرفي متعادل باشد که به آن اكوال نيتروژن بالانس مي‌گويند ،يعني ورودي كالري بدن با سوخت و ساز و فعاليت عمومي بالانس(متعادل) است. مورد اول را پوزيتيو نيتروژن بالانس positive nitrogen balance و مورد دوم را نگاتيو نيتروژن بالانس negative Nitrogen balance) ) مي‌گويند.

زماني كه فرد جوان هست معمولاچاقي پيش نمي‌آيد، ولي وقتي سن شخص از35 سال بگذردشروع به چاق شدن مي‌كند، افراد در اين سن چگونه مي‌توانند وزن خود را كنترل كنند ؟

اين مهمترين سؤالي است كه در مورد چاقي كرديد، البته در بیشتر موارد زمینه چاقی های شدید بعلت عدم رعایت الگوی تغذیه ای مناسب از دوران کودکی ونوجوانی و بلوغ شروع می شوداما از 35 و 40 سال به بعد است که چاقی های شدید و مرضی شروع به نشان دادن علائم بالینی می کنند ، عوارض چاقي تنها روي كبد و... نيست عوارض چاقي، بطور سیستمیک روي تمام ارگان های بدن از جمله مفاصل زانو، آرتروز زانو، پوكي استخوان، برجستگي بيش از حد شكم باعث انحنای ستون فقرات شده وستون فقرات به سوی جلو کشیده می شود ، دردهاي منتشركمري، سياتيك ،ديسك، درد گردن، دردهاي منتشر استخواني، پوكي استخوان، علاوه بر بيماري‌هاي كبدي و بيماري‌هاي كليوي، فشارخون، چربي خون، ديابت نوع 2و. خود نمائی می کند .

همچنین خيلي از بيماري‌ها از 35، 40 سال به بعد بوجود می آید ،بنابراین مااگر جلو چاقي را از همان شروع افزايش سن بگيريم خیلی مهم است ،اگر اينها داراي بالانس نيتروژني مثبت باشند، بايد سعي كنند بالانس نيتروژني‌شان را منفي كنند، مي‌دانيد كه بدن غير از كم آبي، كمبود غذا و گرسنگي را حتی يك ماه مي‌تواند تحمل بكند، يعني اگر آب به بدن برسدو كم آب نباشد، بدن شروع به آب كردن و سوزاندن چربي‌ها مي‌كند، كم آبي است كه براي بدن خطرناك است ، ولي اگربالانس نيتروژنی را در رژيم غذايي‌شان منفي بكنند صد درصد در شروع دوران ميانسالي و پيري به آنجايي مي‌رسند كه بالانس بدن طبيعي بشود و از افزايش وزن جلوگيري كنند.

اين روزها در تلویزیون های ماهواره ای قرص‌هاي زيادي در خصوص كاهش وزن و افزايش وزن تبليغ مي‌شود، كاركرد اين قرص ها چگونه است و آیا مضراتي هم دارد؟

در حال حاضر غيراز يك يا دو قلم داروی شيميايي كه در دنيا شناخته شده، هيچ دارويي براي كاهش وزن يا افزايش وزن ، گياهي، غيرگياهي ،به عنوان این که وزن را در يك يا دو هفته كم مي‌كند، از نظر علمي نه تنها در ايران، حتي در امريكا و كشورهاي اروپايي هم مورد قبول نيست. يك يا دو مورد ،داروي مخصوص است كه نبايد در اينجا اسم ببرم آنهاهم به میزان 10 تا 20 درصد ثابت شده که روي اشتها اثر مي‌گذارد و باعث كاهش اشتها مي‌شوند، به خاطر همين است كه چون دارويي پيدا نشده علم جراحي دستگاه گوارش به اين سمت رفته كه كاري بكند كه مريض‌هايي كه با رژيم و با فعاليت فيزيكي نمي‌تواند وزن خود را كم بكنند، با كاهش حجم معده يا انحراف مسير غذايي در جراحی دستگاه گوارش، بتوانیم كمكي به اشخاصي كه بالاي 150 كيلو وزن دارند و دچار بيماري‌هاي عديده هستند وزنشان كم شود.

کارشناسان معتقدند چربی سوزهاوداروهای كاهنده وزن آب بدن را نيز كم کرده و فرد را دچارعوارض دیگری می کند، نظر شما چيست؟

داروهایی كه بسته بندي، تاريخ مصرف و شناسنامه دارند، لااقل خيال ما راحت است كه مواد افزودني كه براي بدن مضر باشد ندارند، ولي اين داروهاي گياهي كه در عطاري‌ها بدون شناسنامه به عنوان سوزاندن چربي يا چربي سوز يا كاهش دهنده اشتها داده مي‌شود، نه تنها، موثرنیستند ،‌ ممكن است به دلیل این که بدون شناسنامه هستند عوارضي بسيار شديدي هم بدهدو ایجاداسهال شديد و مدفوع چرب كنند و مدفوع چرب اگر در درازمدت ادامه داشته باشد فرد عفونت‌هاي شديد روده‌اي مي‌گيرد ، کم آبی خطرش از گرسنگي بدن بيشتر است.

آیاژنتيك هم در چاقي فرد تأثير دارد؟

هم ژنتيك و هم برخي از بيماري‌هاي غدد مترشحه داخلي، مثل غده تيروئيد ، كم و پركاري غده فوق كليوي، كم كاری و پركاري غده هيپوفيز، اگر بيماري‌ اوليه فردهمان بیماری که اشاره شد، باشد ممكن است با چاقي همراه باشد. كه اين نوع چاقي‌ها به عنوان چاقي ثانويه ناميده مي‌شود، ما اگر بيماري‌ اصلی را درمان كنيم چاقی خود به خود درمان مي‌شود. اين دسته بيماري‌هاي غدد مترشحه داخلي ، در افراد چاق ممكن است يك بيماري زمينه‌اي آنها را دچار اين بيماري كرده باشد كه آن موقع تلاش می کنیم بيماري‌هاي زمينه‌اي را از ببریم.

در مورد ژنتيك بايد اشاره كنم، ارتباط چربي خون و ديابت به خصوص ديابت نوع یک با ژنتيك و وراثت مشخص شده ولي ارتباط چاقي مشخص نشده است. چاقي كه علل زمينه‌اي نداشته باشد بيشتر به اين دليل است كه ورودي بدن از خروجي بيشتر است.

آیا قرص‌هاي كاهش وزن افسردگي هم مي‌آورند؟

بعضي از داروهاي گياهي هستند كه افزایش اين داروی گیاهی در بدن ايجاد عوارض مي‌كند، ولي برخي ازداروهاي گياهي هستند كه اگر نفعي هم براي بدن نداشته باشند، ضرري براي بدن ندارند كه تمام اين داروهاي گياهي، در رشته گياه پزشكي و طب سنتی داراي زمينه‌هاي علمي هستند، ولي در مورد اين‌كه افزايش يا كاهش وزن بدهند، بایستی همکاران متخصص طب سنتی نظر بدهند . در مورد بروز عوارض روانی و افسردگی نیز این قبیل دارو ها چندان مطمئن نیستند و بایستی از مصرف خود سرانه آنها اجتناب کرد .

بهترين روش ويا رژيم براي كاهش وزن چيست؟

اول اين‌كه بيماري‌هاي زمينه‌اي را كنار بگذاريم، فرد بايد در درجه اول تغيير روش زندگي، عادات غذايي ، حركات نرمال و پيش از اندازه فيزيكي انجام دهد، اين حركات نرمال فيزيكي و ورزش‌ها بايد تحت نظر متخصص باشد، چون مثلا کسی كه بيماري قلبي دارد، نبایستی حداکثرضربانش بیش از حد بالا برود بنابراين كنترل و محدود كردن ورودي بدن، تغيير عادات رژيم غذايي وورزش و فعاليت‌هاي فيزيكي است.

اگر از اين مرحله گذشت و بيمار موفق به كنترل وزنش نشد و برای چاقی های موضعی و کلاس یک خود من برای بیماران از اعمال جراحی سبک تر نظیر لیپوساکشن و برداشتن چربی های موضعی لیپکتومی استفاده می کنیم و برای شاخص های بالاتر از 35-40 یکی از انواع جراحی های باریا تریک توصيه مي‌شود.

چه زمانی بدن به رژيم‌های غذایی پاسخ نمي‌دهد؟

این سؤال مهمي است، چون گاهی از مريض‌ها علت را مي‌پرسيم، مي‌گويند چيزي نمي‌خوريم،حتی آب هم که مي‌خوریم چاق مي‌شویم اين برمی گردد به سندروم سوء جذب و سوء هاضمه‌اي كه در دستگاه گوارش وجود دارد،درست است دربعضی مواقع به رغم رژيم غذايي مناسب شخص به علت داشتن سندروم سوء هاضمه و سوء جذب شروع به جذب مواد غذايي مي‌كند و نيتروژن بالانس را عليرغم اين كه ورودي بدن را كنترل كرده ،نيتروژن بالانس منفي نمي‌شود، از سوي ديگر فعاليت فيزيكي هم ندارد در نتيجه باعث مي‌شود مريض چاق بشود و تأثيري هم در رژيم نگذارد آن موقع بايد جراحي شود.

یکی از انواع چاقی که افراد دچار می شوند،چاقی مفرط است چاقی مفرط چه ارتباطی بادیابت دارد وچرا افراد چاق دچار دیابت نوع دوم می شوند؟

دیابت نوع 2درحقیقت به این معنی است که پانکراس وسلول های بتایی جزایرلانگر هاوس پانکراس ،انسولین به اندازه کافی ترشح نمی کند بنابراین در دوران جوانی 35 تا40سالگی این شخص دچار بالارفتن قند خون نمی شوداما به مروزرزمان و با افزایش سن ، وزن ورسوب چربی در داخل احشا شکمی ودور پانکراس، ظرفیت ترشح انسولین بدن در افرادچاق پایین می آیدوسلول های بدن هم نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهند. چون تنهاهورمونی که قند خون را پایین می آورد،انسولین بدن است،بنابراین وقتی ظرفیت ترشح انسولین بدن به علت رسوب چربی در دورپانکراس ودوراحشا شکم پایین بیایدوسلول های بدن هم نسبت به هورمون انسولین مقاومت ایجاد شود،در نتیجه قندخون شروع به بالارفتن می کند،وقتی قند خون شروع به بالارفتن کرد ،انسولین موجودبرای پایین آوردن کافی نیست،درنتیجه شخص با بالا رفتن قند دچار اشتهای کاذب شده و پرخوری می کند و یک سیکل معیوب افزایش وزن و قند خون ایجاد می شود . در این مرحله با کمک داروهای خوراکی سعی در کاهش قند خون می کنیم که این داروهای خوراکی باعث تحریک ترشح انسولین می شوند.

آن زمان چه مشکلاتی برای بیماران دیابتی پیش می آید؟

سه علامت پرنوشی ،پر ادراری وپرخوری در مریض شروع می شود،مریض هایی که به طورناگهانی در سن 40،45سالی با افزایش وزن دچاردیابت می شونداول یک لاغری شدید پیدا می کنند،بعد همزمان شروع به پرخوری با ادرار وعطش زیادمی کنندکه باگرفتن قندخون،یعنی قند خون ناشتا،قند خون دوساعت بعد از غذاویک تستی بنام تست تحمل گلوکز، مشخص می شودکه مریض بیماری قند خون از نوع تیپ 2دارد.

دیابت تیپ 2چه عوارضی برای انسان دارد؟

بطور کلی انواع دیابت هم بيماري خوبي است، هم بيماري خیلی بدي است، بيماري خوبي است از اين نظر، در صورتي كه شخص مبتلا به بيماري، ديابت تیپ 2 شود و رژيم غذايي را درست نگه دارد ، داروهاي كنترل قند خون را بموقع استفاده كند، از فعاليت فيزيكي خوبي برخوردار باشد، اين بيماري قابل كنترل است و هيچ مشکلی براي بدن ايجاد نمي‌كند، بيماري بدي است، كه اوايل بالارفتن قند خون، بيمار هيچ احساس كسالت و مريضي نمي‌كند، ولي قند خون بالا، رفته‌رفته به تمام ارگان‌هاي بدن ،قلب و عروق، كليه‌ها، عروق و اندام‌هاي پاوعروق چشم تأثير مي‌گذارد، شريان‌ها ،وريد‌ها و اعضاي حياتي بدن را مبتلا مي‌كند و علائم نارسايي كليه ،كبدوقلب وعروق ،بالا رفتن اوره كراتينين، شروع ريزش مو و گردش خون پايين در اندام‌ها، سردشدن پاها، سياه‌شدن اندام‌ها بتدريج در شخص ظاهر مي‌شود ،روی چشم اثرگذاشته و بينايي را از بين مي‌برد،بنابراين چون علايمش ظاهر نمي‌شود، شخص با قند خون بالا احساس سلامتي مي‌كند، اين بيماري موذي است، قند پايين نيامده بدن كارش را انجام مي‌دهد و شخص هيچ دارويي را نمي‌خورد و از اين نظر بيماري بدي است. بنابراين به بيماران ديابتي بخصوص بيماران تيپ 2 توصيه مي شود كه با كنترل و مراجعه به پزشك با خوردن بموقع داروها ، كنترل رژيم غذايي ، حركات فيزيكي و بدني كامل قندشان را كنترل كنند.

اين بيماران تيپ 2 به مرحله‌اي مي ر‌سند كه گاهي اوقات ديگر داروهاي خوراكي قند خون كفاف پايين آوردن قند خون را نمي‌دهد در آن موقع پزشك تزريق انسولين را توصيه مي‌كند و توصيه دوم من هم به اين بيماران اين است كه از تزريق انسولين نترسند، انسولين هورموني است كه در بدن انسان وجود دارد و هيچ داروي خاصي نيست و عوارض ندارد، تنها ضرر انسولين این است که روزانه يك بار یا دو بار فرد بايد آن را به خودش تزريق بكند.

آيا ژنتيك هم در ديابت نوع 2 نقش دارد؟

بلي، تأثير دارد ، مي‌‌تواند از پدر به فرزند، فاميل درجه يك منتقل شود و نوع ژن هم مشخص شده است.

ديابت با چاقي چه ارتباطي دارديعني ديابت مي‌تواند با عث چاق شدن فرد شود؟

بلي، البته ممكن شخصي لاغر باشداماديابت نوع 2داشته باشد، ولي در شخص سالمي كه ميزان خاصي از انسولين كه براي 60 كيلو بدن ترشح مي‌شود، اگر اين وزن 150 كيلو بشود، اين انسولين ديگر قدرت پايين آوردن 150 كيلو وزن را ندارد و به اين ترتيب با چاقي در ارتباط است و بيمار چاق مي‌شود اگر كاهش وزن پيش بيايد، خود به‌خود ديابت نوع 2هم بهبود پيدا مي‌كند كه در تبليغات‌ها ماهواره‌اي هم از اين نتیجه درمان چاقی سوئ استفاده مي‌كنند.

بهترين روشي كه شما براي اشخاص چاق توصيه مي‌كنيد چه مي‌باشد؟

اين كار راباید حتماً متخصصان تغذيه با پروتكل‌هاي مخصوص بيماران ديابتي انجام دهند ،رژيم‌هاي غذايي، مشخصی هست كه حتي نخوردن هم نيست بلكه درست خوردن هست که در كتاب‌ها و اينترنت هم هست.

به طور كلي اگر بخواهیم خوانندگان را راهنمايي بكنیم. سه دسته مواد غذايي پروتئين‌ها، كربوهيدرات‌ها و چربي‌ها در بدن هست، بايد توجه داشت درکبد و سيستم گوارشي انسان هر سه دسته اين مواد غذايي قابليت تبديل شدن به همديگر را دارند. كربو هيدرات‌ها به چربي، چربي‌ها هم به قند وبالعکس به پروتئين‌ها هم تبديل مي‌شود به شرطي که اختلال سیستم داشته باشند نسوزد، به چربي تبديل مي‌شود.

بنابراين برای محدود كردن از سه دسته پروتئين، كربوهيدارت‌ها وليپدها يا چربي‌ها، دو دسته دوم يعني كربوهيدرات وليپدها بشدت بايد حذف شود و محدوديت دارد،ولی گوشت ، انواع پروتئين‌ها، غير از گوشت قرمز ،گوشت های سفید و گوشت ماهي در صورتي كه سرخ نشده، آب‌پز يا بخار پز شوند، اين‌ها هيچ ضرري براي بدن ندارند، ولي دسته كربوهيدرات انواع چربي‌هاي حيواني و غير حيواني هم قابليت تبديل به يكديگررادارند و مضر هستند، از غذاهاي دريايي ميگو مثل دنبه عمل مي‌كند، جزو غذاهايي است كه از نظر چربي اشباع شده، استثنا غذاهايي دريايي است،من توصيه مي‌كنم اگر كسي پرهيز غذايي دارد از ميگو پرهيز كند.

يكي از بيماري‌هايي كه سلامتي انسان را تهديد مي‌كند چاقي‌مفرط است که براي درمان آن اين روزها خيلي در ماهواره وشبکه های برون مرزی هم تبليغ مي‌شود ،چرا اشخاصي كه دچار چاقي مفرط هستند بايد جراحي شوند؟

جراحي، در صورتي به بيماران چاقی مفرط توصيه مي‌شود كه شاخص توده بدني آن‌ها از 40 بالاتر باشد و تمام اقدامات غير جراحي، شامل رژيم غذايي ، تغييرعادات غذايي، فعاليت فيزيكي و ورزشي به شكست انجاميده باشد، بيماري‌هاي زمينه‌اي وشامل بیماری های غددمترشحه داخلي، تیرویید،غده فوق‌كليوي، هيپوفيز، همه حذف شده باشد و شخص به‌رغم همه اين‌ها نتواند وزن خود را كنترل كند، در اين صورت توصيه مي‌شود كه جراحي شود،تمام اين جراحي‌ها، در ايران قابل انجام است.

چند نوع جراحي براي چاقي مفرط و جود دارد؟

اين جراحي‌ها به دو نوع باز از طريق لاپاراتومي و جراحي بسته از طريق لاپاراسكوپي در ايران قابل انجام است و بسته به نوع آن دارد كه در اين مورد جراح تصميم مي‌گيرد، که چه نوع آن انجام شود،جراحي‌ها به دو دسته كاهنده حجم معده و يا بای پس سر جري‌يا كوتاه كردن مسير عبور غذايي تقسيم مي‌شود كه سه تا از اين روش‌ها در حال حاضر در دنيا قابل انجام است.

درروش gastric banding پروتزی بشکل باندي را به دور معده مي‌بندند و مخزن اين باند مخصوص زير پوست شكم قرار مي‌گيرد، از طريق لاپاراسكوپي و جراحي باز انجام مي‌شود. بعد و باتزريق مایع نرمال سالين، ، باند را تنگ‌تر مي‌كند و سيري زودرس به بیمار دست مي دهد،ومریض فورا با خوردن مقدار کمی غذا چار سیری زود رس می شود سير ، ديگر نمي‌تواندزیاد غذا بخورد، اگر متوجه شويم كه مريض غذا زيادتر مي‌خورد، با تزریق مایع حجم معده را بيشتر یا کمترمي‌كنيم در نهايت چيزي هم از معده كم نمي‌شود، در حقيقت جراحي سالمي هم هست.

اين نوع جراحي‌ها چه نوع معايب و محاسني دارند؟

هر كدام ازاين اعمال جراحي داراي عوارضي هستند، ولي به طور كلي آن‌هايي كه با كاهنده حجم معده همراه هستند عوارض شان كمتر است، ولي آنهايي كه با باي‌پس‌هاي روده‌اي همراه هستند، تمام عوارض، شامل نارسايي كليه دفع پروتئين،كمبودهاي ويتاميني، اسهال‌هاي شديد جهنده و عوارض شديد ديگري كه ناشي از انجام عمل جراحي است دارند.

آیادر این نوع جراحي داخل معده چيزي قرار مي‌دهند؟

نه‌خير ،دور معده قرار می دهند، عملي كه داخل معده چيزي قرار مي‌دهند مي‌شود گاستريك بالون، كه از راه بيني، مري، دستگاه گوارش، از طريق آندوسكوب، بالون‌هاي مخصوصي را اول باد نشده داخل معده مي‌كنند و بعد آن را با مايع پر مي‌كنند، اين بالون در معده قرار مي‌گيرد ، خودش هم به‌اندازه يك وعده غذايي است وقتي فرد غذا مي‌خورد، احساس سيري زودرس مي‌كند چون از حجم معده كم شده است.

اين اجسام چه مدتي بايد در معده بماند؟

چون دراين عمل جراحي دستگاه گوارش چيزي از آن كم نمي‌شود ، قسمتي هایی از معده وروده برداشته نمي‌شود، اين‌ها اعمال قابل بازگشت هستند، چون در چاقي‌هاي مرضی طوري جلو اشتها را مي‌گيرند که وزن را كم ‌كند.

من مريضي داشتم كه بیش از 150 کیلو وزن داشت بنحوی که انتقال او به اتاق عمل با مشکل مواجه بود یک سال بعد از جراحي معده اين مريض وزنش 60 كيلوشده بود ، و از نتیجه عمل راضی بود .

كدام نوع جراحي معده قابل برگشت نيست؟

جراحي قابل برگشت نيست که قسمتي از معده برداشته شده و معده كوچك ‌شود كه به آن "گاستريك اسليو "می گویند.

آيا جراحي "گاستريك اسليو"عوارضی ندارد؟

در این نوع جراحي معده كوچك شده است، اگر مريض به يك مرحله‌اي رسيد که متوجه شویم خيلي لاغر شده ،در اين نوع جراحی برگشت به معده طبيعي وجود ندارد و گاهي اوقات در اين نوع جراحي مريض چون مواد غذايي مصرف مي‌كند، معده گشاد مي‌شود، و معده باقي‌مانده متسع می شود . يك جراحي جدیدی که بهترین نتیجه رادر لاغری دارد گاستریک باي‌پس است که این باقطع معده وجراحی بزرگ معده انجام می شودعوارض کمتری داردولی قابل بازگشت نیست.

شما چه نوع جراحی رابرای چاقی مفرط توصیه می کنید ؟

در حال حاضر بهترين عمل جراحي براي چاقي‌هاي مفرط توصيه مي‌شود كاستريك باي‌پس است هم به شكل باز و هم به شكل لاپاراسكوپي انجام مي‌شود، در اين عمل قسمتي از معده از مسير گردش دستگاه غذا خارج و روده کوچک كوتاه مي‌شود و غذا به باقي مانده معده مي‌آيد، يعني درمسير طبيعي معده ، سطح جذب غذا را در روده كوچك کم مي‌كند و قسمت عمده سطح جذب از مسير غذا حذف مي‌شود.

جراحي متابوليك چه نوع جراحي است و چه زماني انجام مي‌شود؟

جراحي متابوليك كه اين روزها تبليغات زيادي هم در خصوص آن انجام مي‌شود، نامی است که رسانه هاآنرا رواج داده اند اين نوع جراحي‌، جراحي‌هاي باي‌پس روده‌اي هستند كه هم اکنون در كمتر از 10 درصد موارد در كشور امريكا استفاده مي‌شودوتقریبا منسوخ شده، چون عوارض فوق‌العاده شدیدی دارد.

جراحي متابوليك چه عوارضي دارد؟

اين نوع جراحي عوارض فوق‌العاده شديدي دارد كه گاهي اوقات ممکن است با مرگ مريض همراه باشد، اين عوارض شامل اختلال شديد در املاح بدن، اسهال‌هاي شديد و جهنده، در دراز مدت و نارسايي كبدي، سنگ‌هاي صفراوي، به همين خاطر همراه با اين جراحي كيسه صفرا را بر مي‌دارندکه سنگ تشکیل نشود، سنگ‌هاي كليوي، سندروم سوءجذب پروتئين‌ها و چربي‌ها، وقتي پروتئين در بدن جذب نشود، بدن ورم مي‌كند، وقتي پروتئين در بدن نباشد، ريزش مو و طاسي و اختلال بينايي، شب‌كوري، شود، باي پس روده‌اي اينقدر عوارض شديدي دارد كه باعث شده كه در آمريكا اين نوع جراحي منسوخ شود.

شايعترين جراحي براي چاقي در ايران چه نوع جراحي‌است؟

گاستريك باندينگ و گاستريك باي‌پس شایعترین جراحی هایی است كه در ايران انجام مي‌شود البته تمام جراحي‌هاي ديگر هم انجام مي‌شود ولي ما به مريض توصيه نمي‌كنيم كه به‌خاطر ديابت اين نوع جراحي را انجام بدهند.

جراحي متابولیک چقدر در بهبود ديابت نوع 2 تأثير دارد؟

این نوع اعمال اگر بیمار چاق نباشد باعث کاهش وزن شدید و بروز عوارض جدی و شدیدی می شود که ممکن است حیات بیمار به خطر افتد ، ولی اگر مريض چاق بوده واین عمل توصيه شود، در نهایت ديابت را هم كنترل مي‌كند، در صورتي كه در تبليغات رسانه‌اي اين را در همه موارد توصيه مي‌كنند كه اين روش درستي نيست، چون مريض ديابتي همیشه چاق نيست، خيلي از اشخاص هم هستند كه علاوه بر این که وزن بدن معمولي دارند ،ديابت نوع 2هم دارند، بنابراين اين نوع عمل جراحي باعث مي‌شود كه ذخيره پروتئين بدن آنها از بين برود،در كنار آن هم قند شان نیز درست شود كه صلاح نيست.

آقاي دكتر، آیا اشخاص چاق بایددر سن خاصي جراحي كنند؟

بله، اگر عمل جراحي بارياتريك براي چاقي انجام مي‌شود، عمل جراحي بزرگي است كه حدود سه تا چهار ساعت بيهوشي عمومي لازم دارد، تمام مواردي كه براي يك جراحي بزرگ لازم است، بايد براي اين مريض‌ها مد نظر قرار گيرد، بيمار از نظر قلبي ، عروقي ،كليوي بايد سالم و توانايي تحمل بيهوشي را داشته باشد، بنابراين در بيماران چاق توصيه مي‌كنيم كه کسانی تحت عمل جراحي بارياتريك سرجري قرار گيرند كه جوان بوده و جزو افراد فعال جامعه باشند و بخواهند به اجتماع وارد شوند ، در اینگونه افراد چاقی مفرط باعث قفل شدن فعاليت‌هاي روزمره می شود و با جراحی دوباره به اجتماع بر می گردند. يك شخص 80 ساله با زنشسته كه حتی يك جراحي آپانديس هم برايش خطر دارد و كمي هم چاق است، اين جراحي توصيه نمي‌شود.

جراحي‌هاي بارياتريك براي كساني توصيه مي‌شود كه در سنين ميانسالي قراردارند و فعاليت فيزيكي آنها براي اجتماع مفيد بوده و چاقي با زندگي روزمره آن‌ها قفل شده است.

شانس موفقيت جراحي‌ چقدر است؟

این نوع جراحي‌ در دست اساتيد مبرز شانس موفقيت زياد دارد ،در برخي موارد بالاي 90 درصد است در بعضي‌مواقع هم اگر بیماربعد از عمل جراحي دچار عوارض شديد شد، قابليت برگشت به مرحله اوليه را نيز دارد.

در اين جراحي‌ چقدر احتمال بازگشت دوباره وزن وجود دارد؟

اين سؤال مهمي است، اگر آن نكات علمي حين انجام عمل وريزه كاري‌های جراحی رعايت نشود تأثير عمل جراحي كاهش پيدا مي‌كند.

آيااین نوع جراحي‌ اثرات مثبتي هم دارد؟

با این جراحی تمام بيماري‌ها بهبود پيدا مي‌كند، به شرطي که بیمار جوان باشدچون سيستم‌ قلب و ريه شان سالم است و هنوز در مرحله جبراني هستند،اگر اين عمل را انجام بدهند، مسائل بهداشتي درماني به حالت اول برگشت پيدا مي‌كند و تمام سیستم‌هاي بدن به حالت عادي باز مي‌گردد، از نظر روحي و رواني هم مريض احساس بهبود می کند.

گفتگو :رحمان احمدی