ظرفیت تأثیرات فاجعهآمیز تغییرات آبوهوایی به بزرگی و سرعت آن، آسیبهای وارد شده به زمین و سیستمهای انسانی و در نهایت آسیبپذیری و واکنش سیستمهای آسیبدیده در برابر این تغییرات بستگی دارد
شفاآنلاین>سلامت> فاجعهای
از جنس تغییرات آبوهوایی، بهصدا درآمدن زنگ قرمز تغییرات آبوهوایی،
تغییر ساختار اقیانوس منجمد شمالی با افزایش آتشسوزیها، تأثیر سیلهای
فاجعهبار بر ناامنی غذایی و تأثیر جادویی حضور گرگها و سگهای آبی بر
اکوسیستم را در این بسته خبری، بخوانید.
به گزارش شفاآنلاین: تغییرات آبوهوایی که از آنها بهعنوان «تهدید وجودی زمین» یاد میشود، درصورتیکه مورد رسیدگی قرار نگیرد خطرات نهفته قابلتوجهی ایجاد خواهد کرد و حتی ممکن است به بحرانی فراتر از فاجعه یا به یک فاجعه غیرقابل انکار جهانی تبدیل شود.
درک خطرات شدید ناشی از تغییرات آبوهوایی بهمنظور تصمیمگیری قوی در زمینه آنها، از آمادهسازی تا در نظر گرفتن پاسخهای اضطراری برای پیشگیری از شرایط خطر بسیار اهمیت دارد که این امر مستلزم کاوش نه تنها در سناریوهای دمای بالاتر، بلکه در پتانسیل تأثیرات تغییرات آبوهوایی برای کمک به خطرات سیستمیک و سایر پیامدهای آبشاری است.
مدیریت ریسک محتاطانه مستلزم درنظرگرفتن سناریوهایی از بد تا بدترین حالت برای هر رخداد پیش از وقوع آن است، با این حال چنین آیندههای بالقوهای برای تغییرات آبوهوایی هنوز بهخوبی درک نشده است. بنابراین همچنان مشخص نیست که آیا تغییرات آبوهوایی منجر به فروپاشی جامعه میشود یا انقراض نهایی انسان را بهدنبال خواهد داشت.
ظرفیت تأثیرات فاجعهآمیز تغییرات آبوهوایی به بزرگی و سرعت آن، آسیبهای وارد شده به زمین و سیستمهای انسانی و در نهایت آسیبپذیری و واکنش سیستمهای آسیبدیده در برابر این تغییرات بستگی دارد. گزینههایی همچون افزایش بیشازحد دما و تأثیرات آبشاری تغییرات آبوهوایی از عوامل تأثیرگذار بر این ظرفیت در نظر گرفته نشده، چراکه تاکنون برآوردهای کمی از اثرات گرمایش بالای سه درجه سانتیگراد بر کل زمین انجام گرفته و مطالعات در مورد چگونگی تأثیرگذاری تغییرات آبوهوا بر ایجاد بحرانهای بزرگتر بسیار پراکنده است.
تأثیرات فاجعهبار، حتی اگر بعید باشد، پیامدهای عمدهای برای تحلیلهای اقتصادی، مدلسازی و پاسخهای جامعه بهدنبال دارد و درک آسیبپذیری و پاسخهای جوامع بشری میتواند به سیاستگذاری و تصمیمگیری برای جلوگیری از بحرانهای سیستماتیک ناشی از تغییرات کمک کند. درک سناریوهای فاجعهآمیز آبوهوایی همچنین میتواند مداخلات سیاسیای همچون اقدامات اضطراری آخرین راهحلها مانند مدیریت تابش خورشیدی و تزریق ذرات معلق هوا به استراتوسفر برای انعکاس نور خورشید را نیز برانگیزاند و درنتیجه بشر را به گزینههایی بهتر از جبران تغییرات آبوهوایی برساند.
بهصدا درآمدن زنگ قرمز تغییرات آبوهوایی
گزارش جدید ائتلاف بینالمللی آبوهوایی نشان میدهد علائم حیاتی زمین در وضعیت بحرانی قرار دارد و بشریت با یک وضعیت اضطراری آبوهوایی مواجه است. این گزارش با عنوان «هشدار دانشمندان جهان درمورد وضعیت اضطراری آبوهوایی ۲۰۲۲» منتشر شده که یک ارزیابی بعدی از علائم حیاتی سیارهای با تمرکز بر بلایای مرتبط با آبوهوا و تغییرات شدید اقلیمی است.
در این گزارش مشخص شده است که ۱۶ علامت از ۳۵ علامت حیاتی سیارهای که برای ردیابی تغییرات آبوهوایی مورد استفاده قرار میگیرد، درحالحاضر در بالاترین حد خود قرار دارد و سطح دیاکسید کربن اتمسفر به ۴۱۸ قسمت در میلیون (۰.۰۴ درصد) رسیده که بالاترین رکورد در تاریخ بهشمارمیرود.
در گزارش مذکور همچنین مجموعهای از علائم حیاتی گرافیکی تغییرات آبوهوایی زمین طی ۴۰ سال گذشته ارائه شده که نشان میدهد انتشار گازهای گلخانهای همچنان با سرعت زیادی در حال افزایش است.
این امر اثرات مخرب فزایندهای بهدنبال دارد، علاوهبر این در گزارش آمده است که با وجود حجم بالای امواج گرمای، آتشسوزی جنگلی، سیل و طوفان، بحران آبوهوایی بهمعنای واقعی فرارسیده و بسیار سریعتر از انتظار و پیشبینی دانشمندان در حال شتاب گرفتن است. شدت عمل بیشازحد انتظار بحران موجود، اکوسیستمهای طبیعی و سرنوشت بشریت را تهدید میکند و اگر بشر به شیوه کنونی خود ادامه دهد شرایط بهطور قطع بدتر خواهد شد.
تغییر ساختار اقیانوس منجمد شمالی با افزایش آتشسوزیها
دود ناشی از آتشسوزیهای سراسر قارههای جهان در حال تغییر ساختار اقیانوس منجمد شمالی است، چراکه افزایش آتشسوزیهای جنگلی و مواد مغذی که به ارمغان میآورد، جلبکهای بیشتری را راهی این اقیانوس میکند و باعث شکوفایی جلبکهای بیشتری در اقیانوس منجمد شمالی و سایر اکوسیستمهای دارای مواد مغذی محدود میشود.
در سالهای اخیر چیزی که تا آگوست گذشته در اقیانوس منجمد شمالی دیده شد، جلبکهای فراوانی بودند که سطح آب را پر کردند و منطقه را از هرگونه موجودات میکروسکوپی و حیوانات بزرگتری که آنها را میخورند خالی کرد.
تغییرات قطب شمال میتواند بسیار عمیقتر باشد. اقیانوس منجمد شمالی بهسرعت در حال گرم شدن است و بهطور روزافزونی از یخ خالی میشود که این امر آن را بیشتر شبیه اقیانوس اطلس شمالی میکند و جمعیت بالایی از ماهیهای مهاجر را بهسمت آن جلب میکند. با این حال اقیانوس منجمد شمالی نسبت به اقیانوس اطلس شمالی بازده بسیار کمتری دارد و بهرغم مناسب بودن دمای هوا، تازهواردها نمیتوانند هر آنچه برای زنده ماندن نیاز دارند را در آن بیابند و اقیانوس منجمد شمالی برای حمایت از رشد آنها به ورودیهای جدید و بزرگی از مواد مغذی همچون ورودی آتشسوزیهای جنگلی نیاز دارد.
اگر افزایش آتشسوزیهای جنگلی و توسعه شکوفایی جلبکها روی این اقیانوس ادامه یابد، این جریان بالاتر مواد مغذی میتواند اکوسیستم قطب شمال را بهکلی متحول کند و چنانچه زمین در آینده شاهد موارد گفته شده باشد، میتوان انتظار داشت اقیانوس منجمد شمالی نسبت به چندین هزار سال گذشته بهمیزان قابلتوجهی نیتروژن بیشتری دریافت کند.
تأثیر سیلهای فاجعهبار بر ناامنی غذایی
وقوع سیلهای فاجعهبار و ویرانگر بهطور فزایندهای نشان میدهد که با تداوم تغییرات آبوهوایی، افزایش وقوع سیل بخش خطرناکی از آینده زمین خواهد بود. آسیبهای جانبی ناشی از سیل با جمعآوری و فرورفتن سیلابها در زمین از بین نمیرود و در کنار ترومای عاطفی و اختلال استرس پس از سانحه، از دست دادن داراییهای ارزشمند، نابود شدن مواد گرانقیمت و مواردی از این دست، سیل میتواند امنیت غذایی را بلافاصله و همچنین در ماههای پس از وقوع تحتتأثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد ارزیابی حوادث سیل، خسارتهای قابلتوجهی به زیرساختها، زمینهای زراعی و دامها وارد شده است که در کنار منابع آب و بهداشت برای تولید و دسترسی به مواد غذایی و درنهایت امنیت غذایی حیاتی هستند.
سیل اثرات مهم اما پیچیدهای بر امنیت غذایی در مقیاسهای زمانی و مکانی مختلف دارد، البته این امر به میزان لازم در سطح جهانی مورد مطالعه قرار نگرفته و بهخوبی درک نشده است که بهبود دانش در مورد مکان، زمان و میزان تأثیر سیل بر امنیت غذایی، بهویژه برای تصمیمگیرندگان و مسئولان در مناطق روستایی مستعد سیل که به تأمین مواد غذایی منطقه و جهان کمک میکنند، بسیار مهم است.
تأثیر جادویی حضور گرگها و سگهای آبی بر اکوسیستم
شکار بیرویه گرگها و سگهای آبی توسط دامداران، مهاجران و دلالان صنعت خز و پوشاک باعث شد کاهش جمعیت تاریخی این موجودات در غرب ایالاتمتحده آمریکا کل اکوسیستم منطقه را دچار تحول کند. این کاهش باعث شد نهرها بدون مهار و با سرعتهای بالا در مسیرهای باریک و حاوی آبهای سردتر جاری باشند و محل زندگی حیوانات ساکن آبهای گرم و تالابها ویران شود. از سوی دیگر علفخواران بزرگی مانند گوزن و آهو در غیاب گرگهای شکارچی رشدی بدون کنترل داشتند و چشماندازهای طبیعی از علفها و گیاهان خالی شد.
محققان برای بازگرداندن این دو گونه به زیستگاه تاریخی خود ضمن رعایت اصول لازم برای حفظ امنیت دامها و انسانهای ساکن در مناطق مذکور طرحی سه مرحلهای تدوین کردند که گرگها را به زمینهایی دارای طعمههای فراوان و سگهای آبی را به نهرها و آبراههای این نواحی بازگرداند. پس از مدتی مشخص شد که هر دو حیوان بهشیوههای مختلف، سیلی از تأثیرات مثبت زیستمحیطی را با خود به همراه آوردهاند.
گرگها که در رأس هرم غذایی قرار داشتهاند، اکنون به حفظ سلامت گلههای وحشی، تولید مردار برای لاشخورها و جلوگیری از افزایش جمعیت طبقههای پایین زنجیره غذایی کمک کردهاند و سگهای آبی کل زیستگاهها را متناسب با خودشان تغییر شکل دادند و با سدسازی روی آب رودخانهها باعث ایجاد تالابها و پایین آمدن سرعت آبهای کمعمقتر شدند که بهنوبه خود به فضای زندگی و پرورش طیف گستردهای از گونههای دیگر تبدیل شد. ایمنا