بیماری‌هایی که با سرگیجه می‌آید

شفاآنلاین>سلامت>سرگیجه اصطلاحی است که برای توصیف طیفی از احساسات مانند احساس ضعف، پژمردگی، لرز یا بی ثباتی استفاده می شود.

 به گزارش شفاآنلاین:سرگیجه یکی از شایع‌ترین دلایلی است که بزرگسالان به پزشک مراجعه می‌کنند. سرگیجه های مکرر یا سرگیجه مداوم می تواند زندگی شما را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد. اما سرگیجه به ندرت نشانه یک وضعیت تهدید کننده زندگی است. درمان سرگیجه به علت و علائم شما بستگی دارد.روش های درمانی معمولاً مؤثر هستند، اما ممکن است پس از مدتی مشکل دوباره عود کند.

علائم سرگیجه

افرادی که سرگیجه را تجربه می کنند ممکن است با نشانه های زیر آن را توصیف کنند:

• احساس کاذب حرکت یا چرخش
• سبکی سر یا احساس ضعف
• بی ثباتی یا از دست دادن تعادل
• احساس شناور بودن یا سنگینی سر

این احساسات ممکن است با راه رفتن، ایستادن یا حرکت دادن سر تحریک شوند یا بدتر شوند.

سرگیجه شما ممکن است با حالت تهوع همراه باشد یا آنقدر ناگهانی یا شدید باشد که نیاز به نشستن یا دراز کشیدن داشته باشید. این قسمت ممکن است چند ثانیه یا چند روز طول بکشد و ممکن است حتی عود کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

به طور کلی، در صورت بروز هر گونه سرگیجه مکرر، ناگهانی، شدید یا طولانی مدت و بدون دلیل به پزشک مراجعه کنید.

اگر سرگیجه شدید همراه با هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، مراقبت های پزشکی اورژانسی دریافت کنید:

• سردرد ناگهانی و شدید
• درد قفسه سینه
• دشواری در تنفس
• بی حسی یا فلج دست ها یا پاها
• غش کردن
• دوبینی
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• گیجی یا تکلم
• مشکل در راه رفتن
• استفراغ مداوم
• تشنج
• تغییر ناگهانی در شنوایی
• بی حسی یا ضعف صورت

چرا سرگیجه می گیریم؟

سرگیجه دلایل احتمالی زیادی دارد، از جمله اختلال گوش داخلی، بیماری حرکت و اثرات دارویی. گاهی اوقات نیز سرگیجه به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند گردش خون ضعیف، عفونت یا آسیب ایجاد می شود.

مشکلات گوش داخلی که باعث سرگیجه می شود

حس تعادل شما به ترکیب عملکرد بخش های مختلف سیستم حسی شما بستگی دارد. این موارد شامل شما موارد زیر می شود:

• چشم ها، که به شما کمک می کنند تعیین کنید بدن شما در کجا قرار دارد و چگونه حرکت می کند
• اعصاب حسی، که پیام هایی را در مورد حرکات و موقعیت های بدن به مغز شما ارسال می کنند
• گوش داخلی، که دارای حسگرهایی است که به تشخیص جاذبه و حرکت رفت و برگشت کمک می کند

سرگیجه این حس کاذب است که اطراف شما در حال چرخش یا حرکت است. با اختلالات گوش داخلی، مغز شما سیگنال هایی را از گوش داخلی دریافت می کند که با آنچه چشم ها و اعصاب حسی شما دریافت می کنند سازگار نیست. سرگیجه همان چیزی است که مغز شما برای رفع سردرگمی گرفتارش می شود.

سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV)

این حالت باعث ایجاد حس شدید و کوتاه اما کاذب می شود که در حال چرخش یا حرکت هستید. این اپیزودها با تغییر سریع در حرکت سر ایجاد می‌شوند، مانند زمانی که در رختخواب بر می‌گردید، می‌نشینید یا ضربه‌ای به سر می‌بینید. BPPV شایع ترین علت سرگیجه است.

عفونت ویروسی

عفونت ویروسی عصب دهلیزی، به نام نوریت دهلیزی، می تواند باعث سرگیجه شدید و دائمی شود. اگر شما نیز دچار کم شنوایی ناگهانی هستید، ممکن است به لابیرنتیت مبتلا شده باشید.

مریضی منیر

این بیماری شامل تجمع بیش از حد مایع در گوش داخلی شما می شود. مشخصه آن دوره های ناگهانی سرگیجه است که تا چندین ساعت طول می کشد. همچنین ممکن است دچار کم شنوایی نوسانی، زنگ زدن در گوش و احساس گرفتگی گوش شوید.

میگرن

افرادی که میگرن را تجربه می کنند ممکن است حتی زمانی که سردرد شدید ندارند، دوره های سرگیجه یا انواع دیگر سرگیجه را تجربه کنند. چنین دوره‌های سرگیجه‌ای می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و ممکن است با سردرد و همچنین حساسیت به نور و صدا همراه باشد.

مشکلات گردش خون که باعث سرگیجه می شود

اگر قلبتان خون کافی به مغزتان پمپاژ نکند، ممکن است احساس سرگیجه، ضعف یا عدم تعادل کنید. علل عبارتند از:

• افت فشار خون: کاهش چشمگیر فشار خون سیستولیک شما (عدد بالاتری در فشار خون شما) ممکن است منجر به سبکی سر کوتاه یا احساس غش شود. ممکن است پس از نشستن یا ایستادن خیلی سریع رخ دهد. به این وضعیت افت فشار خون ارتواستاتیک نیز گفته می شود.
• گردش خون ضعیف: شرایطی مانند کاردیومیوپاتی، حمله قلبی، آریتمی قلبی و حمله ایسکمیک گذرا می تواند باعث سرگیجه شود و کاهش حجم خون ممکن است باعث جریان خون ناکافی به مغز یا گوش داخلی شما شود.

سایر علل سرگیجه

• شرایط عصبی: برخی از اختلالات عصبی - مانند بیماری پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس - می توانند منجر به از دست دادن تدریجی تعادل شوند
• داروها: سرگیجه می‌تواند یکی از عوارض جانبی برخی داروها باشد - مانند داروهای ضد تشنج، داروهای ضد افسردگی، آرام‌بخش‌ها و آرام‌بخش‌ها. به ویژه، داروهای کاهنده فشار خون اگر فشار خون شما را بیش از حد پایین بیاورند، ممکن است باعث غش شوند
• اختلالات اضطرابی: برخی از اختلالات اضطرابی ممکن است باعث سبکی سر یا احساس گیجی شود که اغلب به عنوان سرگیجه شناخته می شود. اینها شامل حملات پانیک و ترس از ترک خانه یا قرار گرفتن در فضاهای باز و بزرگ (اگورافوبیا) است
• سطوح پایین آهن (کم خونی): سایر علائم و نشانه هایی که ممکن است همراه با سرگیجه در صورت کم خونی رخ دهد عبارتند از: خستگی، ضعف و رنگ پریدگی پوست
• قند خون پایین (هیپوگلیسمی): این عارضه عموماً در افراد مبتلا به دیابت که از انسولین استفاده می کنند رخ می دهد. سرگیجه (سبکی سر) ممکن است با تعریق و اضطراب همراه باشد
• مسمومیت با مونوکسید کربن: علائم مسمومیت با مونوکسید کربن اغلب به عنوان "شبیه آنفولانزا" توصیف می شود و شامل سردرد، سرگیجه، ضعف، ناراحتی معده، استفراغ، درد قفسه سینه و گیجی است.
• گرمازدگی و کم آبی بدن: اگر در هوای گرم فعال هستید یا مایعات کافی نمی نوشید، ممکن است به دلیل گرمای بیش از حد (هیپرترمی) یا کم آبی احساس سرگیجه کنید.

درواقع سرگیجه اختلالی است که از مغز یا گوش میانی نشات می‌گیرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم،متخصصان مغز و اعصاب، سرگیجه را به دو نوع محیطی یعنی ناشی از اختلال در گوش داخلی و نوع مرکزی که ناشی از اختلال در هسته عصب هشتم مغزی و ارتباطات و مسیرهای مرکزی آن است، تقسیم می‌کنند.

دکتر فهیمه حاجی‌آخوندی، متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: سرگیجه یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای است که پزشک را به سمت بیماری زمینه‌ای و علت سرگیجه هدایت می‌کند. سرگیجه محیطی معمولا خوش‌خیم محسوب می‌شود و ناشی از اختلال در مجاری نیم‌دایره‌ای دهلیز گوش داخلی است. همچنین عفونت گوش داخلی یا عفونت عصب هشتم مغزی نیز در بروز سرگیجه محیطی نقش دارد. خوب است بدانید که معمولا تهوع و استفراغ، وزوز گوش، کاهش شنوایی و اختلال تعادلی با سرگیجه همراه است.

این متخصص در گفت‌وگو با جام‌جم درباره دیگر عوامل موثر در بروز سرگیجه محیطی می‌افزاید: علل دارویی، ضربه به سر و دیگر بیماری‌های گوش داخلی نیز به بروز سرگیجه‌های محیطی کمک می‌کند. خوشبختانه سرگیجه محیطی در اغلب موارد، خوش‌خیم و با روش‌های درمانی ساده قابل کنترل است.

سرگیجه ناشی از اختلالات مغزی

به گفته دکتر حاجی‌آخوندی، سرگیجه مرکزی ممکن است ناشی از اختلال در خون‌رسانی به قسمت‌هایی از مغز (ساقه مغز و مخچه)، وجود التهاب یا اثر فشاری در این قسمت‌ها باشد که تشخیص این نوع سرگیجه و افتراق آن از نوع محیطی بسیار اهمیت دارد. بیماری ام‌اس و میگرن هم ازجمله علل سرگیجه مرکزی است. حتی سرگیجه به صورت نه‌چندان شایع، می‌تواند علامت بیماری‌هایی مانند پارکینسون باشد.

وی تاکید می‌کند: سرگیجه مرکزی اغلب همراه با علائمی همچون دوبینی، اختلال بلع، سکسکه، گزگز و مورمور شدن ناحیه دور دهان یا نیمه صورت، ضعف و بی‌حسی اندام‌ها اتفاق می‌افتد. بروز این علائم همراه با سرگیجه حاد و ناگهانی دلالت بر مرکزی بودن سرگیجه دارد و باید بسرعت مورد بررسی‌های دقیق مغزی شامل تصویربرداری با MRI و بررسی عروقی قرار گیرد. وجود فاکتورهای خطر مثل سن بالا، دیابت،‌ فشار خون، ‌بیماری عروق کرونر و سابقه سکته مغزی نیز احتمال مرکزی بودن سرگیجه را زیاد می‌کند.

تشخیص سریع نوع سرگیجه

به خاطر داشته باشید که همراه بودن سرگیجه با علائمی مانند کاهش شنوایی و وزوز گوش می‌تواند نشانه سرگیجه محیطی باشد، اما وجود این علائم به معنای نفی ابتلا به سرگیجه مرکزی نیز نیست.

دکتر حاجی‌آخوندی در این‌باره توضیح می‌دهد: شدت سرگیجه و تهوع و استفراغ همراه آن در سرگیجه‌های محیطی بسیار وخیم‌تر است، اما این نکته نیز نمی‌تواند با اطمینان بالا، تفکیک‌کننده سرگیجه محیطی از مرکزی باشد. افتراق سرگیجه محیطی از مرکزی حتما باید از سوی پزشک و در صورت نیاز با انجام آزمایش‌ها و تصویربرداری از مغز انجام شود. به یاد داشته باشید که این تشخیص از آن‌رو بسیار اهمیت دارد که سرگیجه‌های مرکزی معمولا خطرناک‌تر است و نیاز به درمان‌های اختصاصی دارد.

بیماری‌هایی که با سرگیجه می‌آید

آیا برخی بیماری‌ها یا مصرف برخی داروها نیز می‌تواند با سرگیجه همراه باشد؟

دکتر حاجی‌آخوندی با اشاره به این که سرگیجه‌های خوش‌خیم که معمولا ناشی از اختلالات یا عفونت گوش داخلی است، به صورت دوره‌های چند ساعته و همراه با وزوز گوش و کاهش شنوایی پیش‌رونده تظاهر می‌کند، در پاسخ می‌گوید: همچنین سرگیجه ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های مهم‌تری نظیر بیماری ام‌اس یا ضایعات التهابی دیگر ساقه مغز باشد. سکته مغزی و اختلال خون‌رسانی به ساقه مغز و مخچه نیز از بیماری‌های بدخیم‌تری است که ممکن است با سرگیجه تظاهر کند.

داروهایی که سرگیجه می‌آورد

به گفته دکتر حاجی‌آخوندی، گاهی نیز سیستم گوش داخلی و عصب هشتم مغزی متصل به آن به مصرف برخی داروها نظیر جنتامایسین حساسیت نشان می‌دهد و با سرگیجه بروز می‌کند. مسمومیت یا مصرف بیش از حد برخی داروها نیز به طور شایع سبب بروز سرگیجه می‌شود که داروهای خواب‌آور و آرامبخش، داروهای ضدافسردگی و داروهای ضدتشنج مهم‌ترین آنهاست. همچنین مصرف همزمان چندین داروی ضد فشار خون با دوز بالا نیز می‌تواند سبب بروز حالت سبکی سر و سنکوپ شود که گاهی با سرگیجه اشتباه گرفته می‌شود.

اولین اقدام در صورت بروز سرگیجه

بی‌شک سالمندان بیشتر در معرض خطر ناشی از عوارض سرگیجه هستند و بر این اساس، در صورت بروز سرگیجه حاد و ناگهانی در آنان و بخصوص در صورت وجود فاکتورهای خطر نظیر دیابت، فشار خون، سابقه سکته مغزی و بیماری عروق کرونر باید فورا به اورژانس انتقال داده شوند.

دکتر حاجی‌آخوندی با اشاره به این مطالب می‌افزاید: در مورد دیگر سرگیجه‌های ناگهانی و بدون سابقه خاص نیز بهتر است بیمار از راه رفتن و ایستادن پرهیز و به اورژانس مراجعه کند. در صورت بروز نوع غیر حاد سرگیجه نیز بیمار باید برای بررسی به صورت سرپایی مراجعه کند.

پیشگیری و درمان سرگیجه

به گفته دکتر حاجی‌آخوندی، سرگیجه‌های خفیف و متوسط با دارودرمانی کنترل می‌شود، اما در مورد سرگیجه‌های شدید از داروهایی که خاصیت آرامبخشی دارد و برای برطرف کردن تهوع نیز از داروهای ضد تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. البته درمان واقعی سرگیجه به بیماری زمینه‌ای ایجادکننده آن بستگی دارد.

این متخصص مغز و اعصاب با تاکید بر این‌که اغلب بیماری‌های منجر به سرگیجه اکنون قابل پیشگیری نیست، می‌افزاید: تلاش برای کنترل عوامل خطر بروز سکته مغزی شامل قند و فشار خون و اضافه وزن در کاهش احتمال بروز سرگیجه مرکزی موثر است. همچنین اجتناب از ضربه به سر و گردن نیز در پیشگیری از بروز سرگیجه اهمیت دارد.سلامت نیوز