پایان آشفتگی دارو یا چالشی دیگر؟

شفاآنلاین>سلامت>گرانی و کمبود از جمله بسیاری از مسائلی است که بازار دارو به آن مبتلاست؛ موضوعاتی که نیازمند رسیدگی و توجه داشت این روزها با برنامه‌ریزی‌های دولت سیزدهم درحال برطرف شدن است.

به گزارش شفاآنلاین:موضوع تخصیص ارز ترجیحی به دارو از سال۱۳۹۷ به مرحله اجرا درآمد که به‌واسطه این موضوع، مشکلات فراوانی در زنجیره تولید و توزیع دارو در صنعت داروسازی کشور ایجاد شد و به همین منظور در دولت سیزدهم تلاش برای اصلاح یارانه دارو و درواقع سیاست‌های ارزی دارو انجام شده است. دولت سیزدهم با همراهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بیمه‌ها، طرح «دارویار» را به اجرا گذاشته است تا ضمن جلوگیری از قاچاق معکوس دارو، مانع آسیب به حوزه صنعت داروسازی شود و چرخه تامین و توزیع دارو نیز روند مطلوب‌تری داشته باشد.

اصلاح سیاست‌های ارزی به‌منظور جلوگیری از آسیب به حوزه صنعت، قطع منافع سوءاستفاده‌کنندگان ارز ترجیحی، از بین بردن آثار وابستگی به زمان و نوع ارز ترجیحی اختصاصی به حوزه دارو و آسیب ناشی از ایجاد کمبودهای دارویی، مدیریت بیشتر منابع، منطقی کردن مصرف دارو و از همه مهم‌تر جلوگیری از افزایش پرداختی از جیب بیمار در دستورکار دولت قرار گرفته است. سوال اینجاست که این یارانه چگونه به دست مردم می رسد؟

اصلاح سیاست‌های ارزی دارو که از مهرماه سال گذشته ازسوی دولت سیزدهم کلید خورده بود، پس از ۹ماه کش‌وقوس و مناقشات فراوان بین مجلس شورای اسلامی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان برنامه‌وبودجه و سازمان‌های بیمه‌گر درنهایت با تصمیم رییس‌جمهور به ایستگاه پایانی رسید.


اصلاح سیاست ارزی با هدف کوتاه کردن دست دلالان، قاچاق معکوس دارو و جمع‌آوری بازار سیاه دارو ازجمله سیاست‌های انتخاباتی سید ابراهیم رئیسی در حوزه سلامت کشور بود که حالا ثمره ماه‌ها تلاش دولت برای انتقال ارز ترجیحی به انتهای زنجیره تامین دارو به بار نشسته و آن‌طور که وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده است طبق دستور رییس‌جمهور به سازمان برنامه‌وبودجه، این سازمان موظف است بودجه هشت‌هزار میلیارد تومانی را به‌منظور پوشش بیمه‌ای داروهای مشمول ارز ترجیحی در اختیار سازمان‌های بیمه‌گر قرار دهد.

گرچه مخالفان اصلاح سیاست‌های ارزی از همان ابتدا اوضاع نابسامان بازار دارو را با کلیدواژه «حذف ارز ترجیحی دارو» به گرانی و کمبودهای مقطعی دارو گره زدند و با ملتهب نشان دادن بازار دارویی کشور چنان بلبشویی در برخی رسانه‌ها به راه انداختند که نشان دهند دولت با حذف ارز ترجیحی دارو به‌دنبال افزایش قیمت دارو و پرداختی از جیب مردم است.

با همه این ناملایمات، دولت سیزدهم در عمل نشان داد که قرار نیست مردم مابه‌التفاوت نرخ ارز ترجیحی و نیمایی را از جیب پرداخت کنند، بلکه هدف تقویت ساختار بیمه‌های همگانی برای حمایت بیشتر از بیماران است؛ به‌طوری‌که طی ماه‌های اخیر پنج‌میلیون و 400هزار نفر از افراد فاقد بیمه از سه دهک پایین جامعه تحت‌پوشش بیمه سلامت قرار گرفتند؛ اما واقعیت ماجرا چیست و در عمل با حذف ارز ترجیحی چه فرایندی طی می‌شود؟ داروهای تولید داخل که واردات مواد اولیه آن‌ها مشمول ارز ترجیحی می‌شد، طبق روند اصلاح سیاست‌های ارزی، با حذف این ارز یک مابه‌التفاوت نرخ ارز ترجیحی و نیمایی برای مواد اولیه دارند که حالا قرار است در صورت اجرایی شدن این فرایند، به‌جای آنکه این ارز به ابتدای زنجیره یعنی واردکننده‌ها تخصیص داده شود دراختیار انتهای زنجیره یعنی سازمان‌های بیمه‌گر قرار گیرد؛ به بیان دیگر، با اصلاح سیاست ارزی، قیمت دارو برای بیمار تغییری نمی‌کند و متغیری به اسم یارانه دارو در هنگام خرید در نسخه‌های بیماران اعمال می‌شود و دولت آن را پرداخت می‌کند. بر این اساس، فرانشیز بیماران همان مبلغ سال قبل باقی می‌ماند و افزایشی نخواهد داشت. آن‌طور که سجاد اسماعیلی، مشاور رییس سازمان غذا و دارو به «ایران» خبر می‌دهد: «این طرح از آخر تیرماه عملیاتی می‌شود.»

چه کسانی یارانه دارو می‌گیرند


در این میان، سازمان غذا و دارو وظیفه برنامه‌ریزی، طراحی و تنظیم سازوکار این برنامه را به‌عهده داشته و سازمان برنامه‌وبودجه و بیمه‌ها به‌عنوان دو بازوی عملیاتی و بسیار مهم، برای تامین منابع مالی و پوشش داروها ایفای نقش خواهند کرد. همچنین مردم باید بدانند که با اجرای این طرح، پرداخت از جیب آن‌ها نسبت‌به قبل از اجرای طرح افزایش نخواهد یافت؛ زیرا نقش بیمه‌ها در پوشش قیمت‌ها به‌خوبی تاثیرگذار خواهد بود تا مردم متحمل هزینه‌های اضافی در پرداخت دارو نشوند؛ البته در این زمینه هم مردم باید این مسائل را مورد توجه داشته باشند که از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنند، حتما برای تهیه دارو با نسخه پزشک اقدام کنند؛ زیرا مسیر تهیه دارو باید از نسخه‌نویسی الکترونیک طی شود. در طرح «دارویار»، یارانه داروها به انتهای زنجیره منتقل و از طریق بیمه‌ها به مصرف‌کننده نهایی تخصیص خواهد یافت، این اقدام در راستای سیاست‌های کلی نظام سلامت مبنی‌بر مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای است.


همچنین در تازه‌ترین اظهارنظرها و به گفته رییس سازمان غذا و دارو، با اجرای طرح دارویار، کمبود قابل‌توجه اقلام دارویی که حتی شامل بسیاری از داروهای دم‌دستی هم بود ظرف یک تا دوماه آینده به‌طور کامل از بین می‌رود.بهرام دارایی افزود: با حذف یارانه از داروهای تولید داخل که برای تهیه مواد اولیه موثره وابسته به ارز ترجیحی بودند، قیمت‌ها واقعی شد و درعوض یارانه دولتی دارو را به انتهای زنجیره یعنی بیمه‌ها منتقل کردیم که به دست مصرف‌کننده واقعی برسد. یعنی هر کسی که دارای یک بیمه پایه باشد و با نسخه پزشک به داروخانه مراجعه کند می‌تواند از یارانه دارو استفاده کند.


وی با تاکید بر اینکه تنها داروهای تولید داخل مشمول طرح دارویار هستند، ادامه داد: داروهای OTC که به نسخه نیاز ندارند، داروهایی که تحت لیسانس تولید می‌شوند یا وارداتی و شیرخشک‌ها و تجهیزات پزشکی همچنان از ارز ترجیحی استفاده می‌کنند و تفاوتی پیدا نمی‌کنند. رییس سازمان غذا و دارو با تاکید بر اینکه مردم داروها را با همان قیمت قبل تهیه می‌کنند، گفت: قیمت دارو هیچ تفاوتی با قبل که ندارد هیچ، حتی پرداختی مردم در بعضی داروها کاهش هم پیدا کرده است. مخصوصا برای بیماران خاص و صعب‌العلاج که کاهش پرداختی از جیب بیمار هم داریم؛ چراکه ما سطح پایه قیمت داروها را در داروهایی که بیشتر مصرف می‌شد و بیمه آن‌ها را پوشش می‌داد بالاتر هم بردیم.


دارایی افزود: ۹۸درصد داروهای مصرفی کشور به‌صورت عددی ازسوی تولیدکنندگان داخلی تامین می‌شود که اهم این داروهای تولید داخل در این طرح قرار گرفتند؛ البته تعدادی از داروهای خاص هم که وارد می‌کنیم هزینه زیادی هم بابت همان تعداد اندک می‌دهیم.وی افزود: این داروها به خودشان ارزبری اختصاص می‌دادند که در این مرحله دولت از طریق بیمه‌ها این مبلغ را برای هر بیمار پرداخت می‌کند، در واقع یارانه سلامتی است که مردم می‌گیرند و هر مقدار هم باشد دولت پرداخت می‌کند. سقف ندارد و سهمیه‌ای نیست، نیاز بیمار هرچه باشد ما تهیه می‌کنیم.


رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به این سوال که درحال‌حاضر بیشترین دغدغه و نگرانی مردم از کمبود دارو است، گفت: خود تولیدکنندگان به‌خاطر محدودیت‌هایی که استفاده از ارز ترجیحی دارد، دچار مشکلاتی نظیر تهیه مواد اولیه و اختلال در تولید و منع صادرات شدند و افزایش هزینه‌های تولید و قرارگرفتن در مسیر ضرردهی؛ این مشکلات در ماه‌های اخیر به اوج خود رسیده بود که با این روش آن‌ها می‌توانند از قیدوبند این ارز ترجیحی راحت شوند و بتوانند با ارز نیمایی مواد اولیه را تهیه کنند و با قیمت منطقی داروهای‌شان را به پخش و داروخانه‌ها ارائه دهند.دارایی افزود: این کمبودها که قابل‌توجه هم بود و حتی برای داروهای دم‌دستی هم اتفاق افتاده ظرف یکی، دو ماه آینده به‌طور کامل از بین می‌رود یا به حداقل می‌رسد.

زمینه‌سازی وسیعی انجام شده


رییس سازمان غذا و دارو گفت: برای اجرای این طرح زمینه‌سازی وسیعی انجام شده که افراد، سازمان‌ها، نهادها و وزارتخانه‌های زیادی در این کار سهیم بودند. کار بزرگی در مجلس شورای اسلامی اتفاق افتاده؛ در دولت همت زیادی پشت کار قرار گرفته، خود شخص رییس‌جمهور، معاون اول و خود وزیر بهداشت پیگیر این قضیه هستند، بیمه‌ها هم بسیار عالی پای کار آمده و نشان داده‌اند کارهای بزرگی می‌توانند انجام دهند و کارایی آن‌ها بالاست و برای زمینه‌سازی این طرح ۶میلیون نفر از مردم بدون پرداخت هیچ پولی بیمه شدند و زمینه را ایجاد کردیم که تولید رونق بگیرد، از طرفی ما تعدادی از داروهای پرمصرف که برای بیماران مزمن بودند و پوشش بیمه نداشتند، وارد پوشش بیمه‌ای می‌کنیم که کار بزرگی است.  روزنامه صبح نو