شفا آنلاين-تلاش جهت دانش افزایی و گام برداشتن در حیطههای جدید و ناشناخته علمی بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری است که در دیدار با مسئولان جهاد دانشگاهی بیان شده است زیرا طبیعت مملو از ناشناختههای علمی است که بشر تنها به تعداد اندکی از آن دست یافته است و تا زمانی که وارد این حیطهها نشدهایم دائماً بر واگنهای علمی جهان غرب سوار بوده و دنباله رو لکوموتیو غرب خواهیم بود.
به گزارش شفا آنلاين،البته این سخن بدان معنا نیست که از دانش روز غافل باشیم. کشور ما نیاز
به کار و مدیریت جهادی دارد و این کار و تلاش شبانه روزی نه در محیط
کارمندی بلکه با انگیزههای درونی و در جهت رشد وپیشرفت کشور صورت میگیرد
چرا که نگاه کارمندی در حوزه دانشی نتیجه معکوسی خواهد داشت. اصل بر ارتقای
انگیزههای درونی و تقویت و تثبیت این تفکر است. اینها تنها بخشی از
رهنمودهای رهبری است که به توجه ویژه به نیازهای علمی کشور اشاره دارد بر
همین اساس با دکتر مجید کیوانزاده بیوتکنولوژیست و رئیس پژوهشکده سرطان
پستان جهاد دانشگاهی به گفتوگو نشستهایم تا به بررسی رویکردهای جدید علمی
در پژوهشکده سرطان بپردازیم.
پژوهشهای علمی صورت گرفته از سوی متخصصان حوزه پزشکی تا چه اندازه توانسته نیازهای جامعه را مرتفع سازد؟
به نظر میرسد دانش و کارهای علمی و پژوهشی تمرکز جدی بر تولید مقالات داشته و بحران جدی را پشت سر گذاشته است. بر همین اساس و با تکیه بر سخنان رهبری که در دیدار با مسئولان جهاد دانشگاهی مطرح شد، زمان انجام کارهای اساسیتر در حوزه علم و دانش فرا رسیده و باید جهتگیری علمی در راستایی باشد که منجر به تولید ثروت در کشور شود. کشور ما در حال حاضر نیاز به سر ریز اقتصادی دانش دارد تا سرمایه گذاریهای انجام شده منجر به تولید ثروت در کشور شده و معیشت زندگی مردم را ارتقا بخشد ضمن اینکه ارتقای کیفیت و سبک زندگی از مؤلفههای مهم در این زمینه است. در این برهه جدید علمی، بنا است پژوهشکده توجه ویژهای به نیازهای مردم داشته باشد البته اینکه بگوییم با انجام مثلاً دو پژوهش علمی میتوان نیازهای مردم را تأمین کرد یک نگاه غیر علمی است و زنجیرهای از پژوهشها برای جهت گیریهای علمی نیاز است.
جهتگیری دانش در کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟
دانش باید به سمت ایجاد رویکردهای فناورمحورانه و تولید ثروت حرکت کند البته منظور از محصول لزوماً دارو و تجهیزات نیست بلکه پروتکلها و اصلاح روندهای تشخیص، درمان و پیشگیری است. به همین خاطر حتماً لازم نیست که شرکتهای دانش بنیان در صدد تولید دارو باشند زیرا در بسیاری از موارد تولید روندها و پروتکلها باعث میشود که هر گروهی در راستای فعالیت خودش حرکت کند. برای مثال سیمای برخورد با سرطان روز به روز در حال تغییر است و روشهای جدیدی به آن اضافه میشود به طوریکه سایر حوزههای علمی و مهندسی که قبلاً سابقه زیادی در فعالیتهای پزشکی نداشتند به حوزه پیشگیری، تشخیص و درمان دچار سرطان کمک خواهند کرد.
در حال حاضر ساختار جدید پژوهشکده سرطان پستان با چه اهدافی تشکیل شده است؟
در گذشته سه گروه پژوهشی بیماریهای پستان، ژنتیک سرطان و کیفیت زندگی در این پژوهشکده فعالیت میکرد و در حال حاضر ساختارهای جدیدی به آن اضافه شده است.
گروه پژوهشی انفورماتیک در سرطان زیر ساختهای مورد نیاز و مغفول کشور را در حوزه سرطان تأمین میکند و در حوزه نهادینه کردن موضوع انفورماتیک در حوزههای مختلف از جنبههای اپیدمیولوژیک تا تکنولوژیک فعالیتهای مختلفی را انجام میدهد.
گروه پژوهشی زیست مواد و مهندسی بافت در سرطان؛ با توجه به اینکه مواد بیولوژیک و صنعتی متعددی در بیماری سرطان مورد نیاز است در مهندسی بافت از جایگزینی اعضا و قطعاتی از اعضای جراحی شده بدن استفاده میشود که پژوهشها بهصورت متمرکز با رویکردهای فناورانه و تولید محصول در این بخش صورت میگیرد. گروه پژوهشی ایمنی و سلول درمانی؛ این گروه جزو حیطههای نوین بوده که با استفاده از تنظیم ایمونولوژیک، فعالیت بدن بیمار را از سلولهایی که از بیمار گرفته شده و با تغییرات اعمال شده بر آن درمان میکنند. این روش درمانی مورد تأیید مؤسسات بینالمللی است و تلاش خواهد شد از دانشمندانی که در حوزه سلول درمانی صاحب سبک هستند، استفاده شود.
گروه پژوهشی طب سنتی، مکمل و جایگزین در سرطان؛مطالعات، مستندات و فعالیتها به اندازه کافی نبوده و بنا شده بخش طب سنتی و مکمل و جایگزین مورد توجه قرار بگیرد. مشاهدات مناسب درمانی گزارش شده ولی لازم است پژوهشهای دقیق علمی با متدلوژی علمی و مطالعات آزمایشگاهی صورت بگیرد. هدف سرمایهگذاری و صرفهجویی اقتصادی است. گروه پژوهشی پروتئینهای نوترکیب نیز یکی دیگر از ساختارهای جدید پژوهشکده است. در حال حاضر بیش از 60درصد بازار دارویی دنیا به پروتئینهای نوترکیب اختصاص یافته است. این داروها با روشهای زیستی تولید میشوند در این فرایند زیستی از باکتریها و مخمرها و سایر ارگانیسمها در مقیاس میکرو استفاده میشود.
آیا تولید داروهای نوترکیب به اقتصاد مقاومتی کمک میکند و اثر تحریم دارو را کاهش میدهد؟
اگرچه تحریمها فشار جدی بر فعالیتهای علمی وارد کرده اما با مدیریت اصولی و صحیح میتوان با آن مقابله کرد اگر فعالیتهای علمی با وجود تحریمها دچار مشکل نشود صدمه زننده نخواهد بود جالب آنکه تولید داروهای نوترکیب در بهترین و مجهزترین پژوهشگاههای دنیا حداقل نیاز به بازه زمانی 10 ساله دارد تا یک دارو تولید و روانه بازار شود در کشور ما نیز کارآزماییهای بالینی در بخش داروهای نوترکیب صورت گرفته ونتایج مثبتی نیز داشته است و امیدواریم با قدم گذاشتن در مسیر تولید داروی «هرسپتین» در اقتصاد کشور صرفهجویی شود. در حال حاضر آنتی بادی مونوکلونال در حال بررسی است و هنوز تولید داروی هرسپتین صورت نگرفته و تنها پژوهشهای تولید محصول در حال انجام است.
با توجه به آمار مبتلایان به سرطان پستان در کشور و روند روبه رشد این بیماری آیا متخصصان این حوزه بیشترین انرژی شان را باید در راستای پیشگیری یا تولید محصولات درمانی به کار گیرند؟
آموزش پیشگیری یکی از اساسیترین راهکارها برای مبارزه با افزایش تعداد مبتلایان به سرطان است بنابراین پیشگیری در اولویت قرار دارد و پژوهشکده نیز سرمایهگذاری جدی در بحث پیشگیری انجام میدهد اما با توجه به آمار مبتلایان باید همه حوزهها توانمند شوند.
ایران
پژوهشهای علمی صورت گرفته از سوی متخصصان حوزه پزشکی تا چه اندازه توانسته نیازهای جامعه را مرتفع سازد؟
به نظر میرسد دانش و کارهای علمی و پژوهشی تمرکز جدی بر تولید مقالات داشته و بحران جدی را پشت سر گذاشته است. بر همین اساس و با تکیه بر سخنان رهبری که در دیدار با مسئولان جهاد دانشگاهی مطرح شد، زمان انجام کارهای اساسیتر در حوزه علم و دانش فرا رسیده و باید جهتگیری علمی در راستایی باشد که منجر به تولید ثروت در کشور شود. کشور ما در حال حاضر نیاز به سر ریز اقتصادی دانش دارد تا سرمایه گذاریهای انجام شده منجر به تولید ثروت در کشور شده و معیشت زندگی مردم را ارتقا بخشد ضمن اینکه ارتقای کیفیت و سبک زندگی از مؤلفههای مهم در این زمینه است. در این برهه جدید علمی، بنا است پژوهشکده توجه ویژهای به نیازهای مردم داشته باشد البته اینکه بگوییم با انجام مثلاً دو پژوهش علمی میتوان نیازهای مردم را تأمین کرد یک نگاه غیر علمی است و زنجیرهای از پژوهشها برای جهت گیریهای علمی نیاز است.
جهتگیری دانش در کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟
دانش باید به سمت ایجاد رویکردهای فناورمحورانه و تولید ثروت حرکت کند البته منظور از محصول لزوماً دارو و تجهیزات نیست بلکه پروتکلها و اصلاح روندهای تشخیص، درمان و پیشگیری است. به همین خاطر حتماً لازم نیست که شرکتهای دانش بنیان در صدد تولید دارو باشند زیرا در بسیاری از موارد تولید روندها و پروتکلها باعث میشود که هر گروهی در راستای فعالیت خودش حرکت کند. برای مثال سیمای برخورد با سرطان روز به روز در حال تغییر است و روشهای جدیدی به آن اضافه میشود به طوریکه سایر حوزههای علمی و مهندسی که قبلاً سابقه زیادی در فعالیتهای پزشکی نداشتند به حوزه پیشگیری، تشخیص و درمان دچار سرطان کمک خواهند کرد.
در حال حاضر ساختار جدید پژوهشکده سرطان پستان با چه اهدافی تشکیل شده است؟
در گذشته سه گروه پژوهشی بیماریهای پستان، ژنتیک سرطان و کیفیت زندگی در این پژوهشکده فعالیت میکرد و در حال حاضر ساختارهای جدیدی به آن اضافه شده است.
گروه پژوهشی انفورماتیک در سرطان زیر ساختهای مورد نیاز و مغفول کشور را در حوزه سرطان تأمین میکند و در حوزه نهادینه کردن موضوع انفورماتیک در حوزههای مختلف از جنبههای اپیدمیولوژیک تا تکنولوژیک فعالیتهای مختلفی را انجام میدهد.
گروه پژوهشی زیست مواد و مهندسی بافت در سرطان؛ با توجه به اینکه مواد بیولوژیک و صنعتی متعددی در بیماری سرطان مورد نیاز است در مهندسی بافت از جایگزینی اعضا و قطعاتی از اعضای جراحی شده بدن استفاده میشود که پژوهشها بهصورت متمرکز با رویکردهای فناورانه و تولید محصول در این بخش صورت میگیرد. گروه پژوهشی ایمنی و سلول درمانی؛ این گروه جزو حیطههای نوین بوده که با استفاده از تنظیم ایمونولوژیک، فعالیت بدن بیمار را از سلولهایی که از بیمار گرفته شده و با تغییرات اعمال شده بر آن درمان میکنند. این روش درمانی مورد تأیید مؤسسات بینالمللی است و تلاش خواهد شد از دانشمندانی که در حوزه سلول درمانی صاحب سبک هستند، استفاده شود.
گروه پژوهشی طب سنتی، مکمل و جایگزین در سرطان؛مطالعات، مستندات و فعالیتها به اندازه کافی نبوده و بنا شده بخش طب سنتی و مکمل و جایگزین مورد توجه قرار بگیرد. مشاهدات مناسب درمانی گزارش شده ولی لازم است پژوهشهای دقیق علمی با متدلوژی علمی و مطالعات آزمایشگاهی صورت بگیرد. هدف سرمایهگذاری و صرفهجویی اقتصادی است. گروه پژوهشی پروتئینهای نوترکیب نیز یکی دیگر از ساختارهای جدید پژوهشکده است. در حال حاضر بیش از 60درصد بازار دارویی دنیا به پروتئینهای نوترکیب اختصاص یافته است. این داروها با روشهای زیستی تولید میشوند در این فرایند زیستی از باکتریها و مخمرها و سایر ارگانیسمها در مقیاس میکرو استفاده میشود.
آیا تولید داروهای نوترکیب به اقتصاد مقاومتی کمک میکند و اثر تحریم دارو را کاهش میدهد؟
اگرچه تحریمها فشار جدی بر فعالیتهای علمی وارد کرده اما با مدیریت اصولی و صحیح میتوان با آن مقابله کرد اگر فعالیتهای علمی با وجود تحریمها دچار مشکل نشود صدمه زننده نخواهد بود جالب آنکه تولید داروهای نوترکیب در بهترین و مجهزترین پژوهشگاههای دنیا حداقل نیاز به بازه زمانی 10 ساله دارد تا یک دارو تولید و روانه بازار شود در کشور ما نیز کارآزماییهای بالینی در بخش داروهای نوترکیب صورت گرفته ونتایج مثبتی نیز داشته است و امیدواریم با قدم گذاشتن در مسیر تولید داروی «هرسپتین» در اقتصاد کشور صرفهجویی شود. در حال حاضر آنتی بادی مونوکلونال در حال بررسی است و هنوز تولید داروی هرسپتین صورت نگرفته و تنها پژوهشهای تولید محصول در حال انجام است.
با توجه به آمار مبتلایان به سرطان پستان در کشور و روند روبه رشد این بیماری آیا متخصصان این حوزه بیشترین انرژی شان را باید در راستای پیشگیری یا تولید محصولات درمانی به کار گیرند؟
آموزش پیشگیری یکی از اساسیترین راهکارها برای مبارزه با افزایش تعداد مبتلایان به سرطان است بنابراین پیشگیری در اولویت قرار دارد و پژوهشکده نیز سرمایهگذاری جدی در بحث پیشگیری انجام میدهد اما با توجه به آمار مبتلایان باید همه حوزهها توانمند شوند.
ایران
نظرشما
آخرین اخبار