داروسازان، کاردرمانگران، فیزیوتراپیستها، رادیولوژیستها و ... در این سالها زبان به شکایت گشودهاند و موانعی که بر سر راه فعالیتشان بوده را بر شمردهاند
شفاآنلاین>سلامت> قهرمانی، دبیر انجمن علمی آسیبشناسی ایران: در صورت عدم اصلاح تعرفه متناسب با هزینه و حذف ارز ترجیحی آزمایشگاههای با 50 نفر مراجعهکننده در روز تعطیل میشوند
به گزارش شفاآنلاین:مصائب گروههای پزشکی این روزها بسیار است، گروهی بر سر تعرفهها شکایت دارند و گروهی دیگر، عدم حمایت از پزشکان جوان را مورد انتقاد قرار میدهند. انجمنهای پزشکی نیز هر نشست و هر موضوعی را بهانه این قرار میدهند تا از مشکلات خود بگویند.
داروسازان، کاردرمانگران، فیزیوتراپیستها، رادیولوژیستها و ... در این سالها زبان به شکایت گشودهاند و موانعی که بر سر راه فعالیتشان بوده را بر شمردهاند. روز پنجشنبه نیز نوبت به پاتولوژیستها و متخصصان طب آزمایشگاه رسید تا نشست رسانهای بیست و سومین همایش بینالمللی آسیبشناسی و طب آزمایشگاه را بهانهای برای بیان مشکلات خود قرار دهند.
محمد رضا امینیفرد، رئیس انجمن علمی
آسیبشناسی روز پنجشنبه 7 بهمنماه در نشست خبری بیست و سومین همایش بینالمللی آسیبشناسی و طب آزمایشگاه با بیان اینکه بیش از 70 درصد تشخیصها در حوزه پزشکی از طریق آزمایشگاه و پاتولوژی انجام میگیرد، اظهار کرد: «علیرغم این موضوع آنطور که باید و شاید سیاستگذاران حوزه سلامت به آزمایشگاه و پاتولوژی توجه چندانی ندارند. مشکلات زیادی در پرداختها، بهروزکردن تجویزها و تدوین آییننامهها و قوانینی که مرتبط با تشخیص است، وجود دارد.»
امینیفرد افزود: «آزمایشگاهها پس از انقلاب اسلامی توسعه کمی و کیفی فراوانی داشتند، دانشگاههای علوم پزشکی هم توانستند صدها متخصص پاتولوژی تربیت کنند. با این حال این متخصصان که در محرومترین مناطق کشور خدمت میکنند، پایینترین حقوق را میگیرند آنچنانکه حتی دریافتی آنها از یک پرستار و کارشناس پرستاری کمتر است.»
مداخلات بینرشتهای، آسیب پاتولوژی
رئیس انجمن علمی آسیبشناسی ایران در ادامه یکی از مهمترین مشکلات حوزه پاتولوژی و طب آزمایشگاه را مداخلات بینرشتهای دانست و گفت: «امروز متاسفانه برخی افراد که هیچ آموزش و صلاحیتی بابت حضور در آزمایشگاهها ندارند وارد این حوزه شدهاند، این حضور موجب آسیب به نظام سلامت و دانشگاههای علوم پزشکی میشود. باید گفت حضور این افراد غیر متخصص در حوزه بالینی راهگشا نیست لذا از وزارت بهداشت در خواست میکنیم تا بر اساس معیارهای بینالمللی و آنچه نُرم آموزش پزشکی در کشور است به این موضوع توجه کرده و از ورود افراد غیر متخصص به آزمایشگاهها جلوگیری کند.»
وی با تاکید بر اینکه علاوه بر توسعه کمی باید توسعه کیفی را هم در حوزه پاتولوژی مد نظر قرار داد، گفت: «خوشبختانه در یک سال اخیر فلوشیپها و دورههای کوتاه مدت متعددی در حوزه پاتولوژی کلینیکال برگزار شده است. از دیگر دغدغههای جامعه پاتولوژی و آزمایشگاهیان یکسانسازی در حوزه بالینی است به عنوان مثال نگاه به کارشناس آزمایشگاه باید در حد کارشناس پرستاری بوده و متخصص پاتولوژی هم همسان با سایر متخصصها باشد، باید در جهت رفع تبعیضها حرکت کنیم.»
امینیفرد در ادامه این نشست به مساله تعرفههای خدمات آزمایشگاهی و مشکلات اقتصادی آزمایشگاهها پرداخت و گفت: «آزمایشگاهها به دلیل تعدد خدمت، تنوع تجهیزات و کیتها، بیشترین وابستگی را به نوسانات و تلاطمات ارزی دارند. اتفاقی که در 10- 15 سال اخیر افتاده این است که میزان افزایش تعرفه خدمات آزمایشگاهی هیچ همخوانی با هزینهها نداشت، قیمت واقعی خدمت بیش از آن چیزی است که در تعرفه اعلام میشود. بیمهها هم قسمت عمده این هزینهها را پرداخت نمیکنند و فشار زیادی بر روی مردم بوده و همزمان میزان پرداختی از جیب آنان افزایش پیدا کرده است.»
عضو شورای عالی نظام پزشکی، یادآور شد: «اینکه گفته میشود قیمت آزمایشهای پزشکی گران است به این دلیل است که بیمه زیر بار هزینهها نمیرود.»
وی همچنین با بیان اینکه میزان تخصیص منابع به حوزه آزمایشگاهی کشور در مقایسه با سایر حوزهها بسیار کم است، گفت: «چیزی حدود 3 تا 5 درصد کل منابع سلامت کشور به آزمایشگاهها اختصاص پیدا میکند در حالی که 70 درصد بار تشخیص بیماریها بر عهده آزمایشگاههای کشور است. باید با واقعی کردن تعرفه آزمایشگاهی میزان تخصیص منابع را بالا ببریم. به هر اندازه تشخیصهای آزمایشگاهی به واقعیت نزدیک باشد قاعدتا میزان مصرف دارو و مراجعه به پزشک، بستری و هتلینگ به شدت کاهش پیدا خواهد کرد، در حقیقت واقعی کردن تعرفهها به نفع بیمهها هم خواهد بود.»
ورشکستگی آزمایشگاهها
امینیفرد در ادامه این نشست با اشاره به احتمال ورشکستگی آزمایشگاهها گفت: «اینکه آزمایشگاهها به فعالیت خود ادامه میدهند به این معنی نیست که مشکلی ندارند، در سالهای اخیر به صورت مرتب نسبت به ورشکستگی آزمایشگاهها هشدار داده میشود این واقعیتی انکارناپذیر است. در سالهای اخیر کیفیت آزمایشها فدا شده است و ما مجبور هستیم از دستگاههای خیلی قدیمی در آزمایشگاهها استفاده کنیم و این کیفیت کیتها را به شدت پایین آورده است. چه کسی در این میان زیان میبیند؟ مسلما مردم ضرر میکنند به این دلیل که تشخیصها به روز نیست. به هر اندازه که فشار بیاوریم تا هزینه آزمایشگاهها پایین بیاید، استانداردها هم کاهش پیدا خواهد کرد. در کشور کیت استاندارد نداریم چرا که کیت استاندارد تولید نمیشود.»
وی افزود: «در 10 سال اخیر هر سال بین 10 تا 20 درصد تورم منفی به آزمایشگاهها وارد شده است این مساله اگر ادامه پیدا کند در نهایت به نقطهای خواهد رسید که در مناطق محروم آزمایشگاهها تعطیل شوند.» امینیفرد اظهار کرد: «در حوزه آزمایشگاه هزینهها همخوانی ندارد و بسیاری از آزمایشگاهها ورشکسته شدند و آنهایی هم که ماندند مجبور هستند با پایینترین کیفیت کیت و تجهیزات کار کنند.»
وی با بیان اینکه تعداد متخصصان پاتولوژی در ایران برابر اروپا است اما تبعیضها بسیار است، گفت: «به دلیل این تبعیضها، بسیاری از دانشجویان دستیاری پاتولوژی درخواست انصراف دادهاند. حوزه آزمایشگاه میتواند کمک کننده باشد به شرطی که حقوق آنها به روز باشد. وقتی تعرفهها واقعی نیست دریافت مالیات واقعی هم غیرقابل قبول است، تعرفهها را واقعی کنید مالیاتش را هم بگیرید.»
وی یادآور شد: «بیمهها میگویند جیبمان خالی است، ما چیزی به نام صنعت بیمه نداریم. 40 درصد هزینههای درمان برای دارو میرود و جالب است بدانید که صاحب بسیاری از شرکتهای داروسازی بیمهها هستند.» امینی فرد در پاسخ، در رابطه با تعداد آزمایشگاههای تعطیل شده و ورشکست شده، گفت: «آماری در این زمینه نداریم. اما این موضوع وجود دارد و آمار آن را اداره آزمایشگاههای مرجع سلامت و دانشگاههای علوم پزشکی دارند.»
وی در رابطه با دیگر پرسش مبنی بر دلیل مخالفت انجمن علمی آسیبشناسی ایران با فعالیت متخصصان بین رشتهای در حوزه آزمایشگاه، گفت: «افرادی که لیسانس شیمی یا روانشناسی یا فیزیک داشتهاند، فوق لیسانس و دکترای خود را در حوزه آزمایشگاه گرفتهاند و آزمایشگاه هم راهاندازی کردهاند. فردی که مرتبط با حوزه ازمایشگاه نیست، پزشکی نخوانده و بیماریها را نمیشناسد به هر دلیل وارد حوزه آزمایشگاه شده است و چون مسلط نیست مجبور است با برخی پزشکان بده بستان داشته باشد برای اینکه بیمار جذب کند تا بتواند به حیات خود ادامه دهد در اینجا خطر نیاز القایی وجود دارد.»
بیشترین آزمایشگاههای تعطیل شده
فرید کرمی عضو هیئت مدیره انجمن علمی آسیبشناسی نیز در این نشست خبری در پاسخ به پرسش در رابطه با تعطیلی آزمایشگاهها اظهار کرد: «بیشترین آمار تعطیلی ازمایشگاهها مربوط به تهران است.»
کرمی در انتقاد از تعرفه خدمات آزمایشگاهی گفت: «در بیمارستانها و مراکز دولتی تعرفههای دولتی حاکم است. ممکن است به ذهن بیاید چطور بیمارستان دولتی با تعرفه دولتی کار می کند ولی بخش خصوصی با تعرفه خصوصی نمیتواند فعالیت داشته باشد؟ از چندین سال قبل درحوزه آزمایشگاهها وزارت بهداشت تصمیم گرفت آزمایشگاههای دولتی را به بخش خصوصی واگذار کند. یک عده پیمانکار آمدند آزمایشگاه بیمارستانهای دولتی را اجاره کردند، همه هزینهها هم با خود پیمانکاران بود، دولت هم پس از پرداخت پول بیمهها به پیمانکار مطالباتش را پرداخت میکرد.»
وی ادامه داد: «شکست طرح وزارت بهداشت یعنی سپردن آزمایشگاههای دولتی به پیمانکاران قابل پیشبینی بود. پیمانکاران کیت و مواد مصرفی خریداری و پرسنل استخدام کردند، اما از پرسنلی که تجربه بالایی نداشتند استفاده شد تا حقوق کمتری پرداخت کنند. مسئول فنی که انتخاب میکردند مسئولی نبود که حقوق بالایی داشته باشد پس در بُعد نیروی انسانی پایینترین کیفیت را به کار گرفتند. پس از آن وقتی وارد بحث کیت و مواد مصرفی شدند، دیدند اگر با این قیمتها و هزینه نگهداری دستگاهها بخواهند آزمایش انجام دهند دیگر کنترل کیفی معنا ندارد. پس آمدند از کنترل کیفی زدند و از کیتهای کم کیفیتتر استفاده کردند. از سوی دیگر سیستمهای نظارتی دولتی هم به آنها کمک کردند و نظارتی که بر روی آزمایشگاههای خصوصی انجام میشد بر پیمانکاران وجود نداشت چرا که قرار بود به آنها کمک شود.»
کرمی یادآور شد: «نتیجه حضور پیمانکاران در آزمایشگاههای دولتی این شد که آزمایشهای بی کیفیت انجام شود. در این حالت پزشک معالج نمیتوانست با توجه به جواب آزمایش برای تشخیص بیماری بیمار تصمیم بگیرد در نتیجه بار دیگر در آزمایشگاه خصوصی از بیمار مجددا نمونه میگرفتند و بیمار میبایست مجددا هزینه میکرد. پولی که از جیب بیمه به پیمانکار پرداخت شد هم هدر رفت. نتیجه تمام کردن هزینهها به قیمت دولتی با تعرفه پایین در آخر مشابه این تجربه شکستآمیز خواهد شد.»
وی افزود: «اکثر قریب به اتفاق این پیمانکاران ورشکست شدهاند، برخی از آنها هم تعهداتی برای بیمارستانها ایجاد کرده و پس از آن فراری شدند.»
وی ضمن هشدار در رابطه با کاهش کیفیت آزمایشهای تشخیصی در صورت عدم اصلاح تعرفهها، گفت: «اگر تعرفهها اصلاح نشوند، به جایی خواهیم رسید که آزمایشگاهها از حالت باکیفیت کنونی خارج شده و همانند گذشته پزشک از روی ظاهر بیمار، بیماری را تشخیص دهد.»
ماندگاری متخصصان
محمد هادی صادقی نایب رئیس شورای عالی سازمان نظام پزشکی هم در این نشست با اشاره به برگزاری بیست و سومین همایش بینالمللی آسیبشناسی و طب آزمایشگاه، گفت: «این همایش با انتقال جدیدترین تجربههای علمی نقش بی بدیلی در ارتقای کیفیت خدمات پزشکی خواهد داشت.»
وی با بیان اینکه پاتولوژی نقش اساسی در هدایت خدمات پزشکی دارد و پشتیبان اساتید شناخته شده، فارغ التحصیلان جوان و دستیاران هستند، گفت: «در حوزه فارغ التحصیلان جوان و دستیاران مشکلاتی وجود دارد که متاسفانه آرامش را که مهمترین لازمه دقت در خدمات است را از آنان میگیرد. فارغ التحصیلان جوان دچار کم لطفیهایی هستند و متولیان وزارت بهداشت توجه کافی به آنان ندارند.»
وی افزود: «پزشکی که سالیان سال درس خوانده است و به عنوان متخصص به یک منطقه محروم میرود مبلغ ناچیزی نسبت به هم قطاران خود دریافت میکند. مشاهده شده است که در برخی دانشگاههای علوم پزشکی خدمات اولیه لازم به دستیاران داده نمیشود. پزشکی که به عنوان نیروی طرحی به مناطق محروم میرود باید مکان زندگی او تامین باشد.»
وی افزود: «مسئولان همیشه میگویند کمبود نیرو داریم اما اطلاع دارم در استان فارس تقاضای جذب نیرو کردند و تعداد زیادی مراجعه کردند اما جذب نشدند به نظر می رسد مسوولان فقط به دنبال نیرویی هستند که از وی بیگاری بکشند. وقتی یک فردی در سن بالاتر از 30 سال فارغ تحصیل میشود توقع داریم با مبلغ 4،5 میلیون تومان خدمت کنند بعد میگوییم کمبود نیرو داریم، به آقایان مسئول باید گفت کمبود به جاست ولی وقتی متناسب با خدمت، پرداختی داشته باشید قطعا نیرو هم وجود دارد.»
لزوم اصلاح تعرفهها متناسب با هزینهها
مهران قهرمانی دبیر انجمن علمی آسیبشناسی ایران نیز در این نشست، با بیان اینکه تعرفه آزمایشگاه به صورت ناعادلانه در کنار دو رشته رادیولوژی و فیزیوتراپی پایین نگه داشته شده است، گفت: «خوشبختانه شورای عالی نظام پزشکی و رئیس کل سازمان نظام پزشکی پیگیر حل شدن این مسئله هستند. وجود هشتگ بر روی تعرفههای آزمایشگاه از دیگر مشکلات ما است که تعرفه را به صورت اتوماتیک کاهش میدهد تا به نوعی تعرفهها تعدیل شود، این اقدام غیرمنصفانه باعث شده سالها تعرفه آزمایشگاهها که وابستگی زیادی به تجهیزات و نیرو و انرژی دارد از حوزههای دیگر کمتر دیده شود.»
وی در ادامه گفت: «اعتقاد داریم کار کارشناسی که سازمان نظام پزشکی تهران و سازمان نظام پزشکی کل، کمیسیون تعرفه سازمان نظام پزشکی و مجمع انجمنهای آزمایشگاهی در مورد تعرفهها انجام دادند، کارشناسی دقیق تعرفه است و به این کارشناسیها باید اهمیت داده شود. صلاح مردم در صلاح جامعه پزشکی است. ما تعرفه متفاوت و ویژهای نمیخواهیم ولی برای ارائه خدمات با کیفیت باید بتوانیم هزینههایمان را جبران کنیم.»
وی افزود: «70 درصد تشخیصها در حوزه نظام سلامت در آزمایشگاهها انجام میگیرد اما فقط 3 تا 5 درصد بودجه به این حوزه اختصاص پیدا میکند. این یعنی با یک هزینه کم خدمات زیاد دریافت میشود. مسئولین باید آزمایشگاهها را به عنوان یک سرمایهگذاری ببینند. اگر در این بخش سرمایهگذاری شود از هزینههای دارو و اقدامات بعدی کم میشود.»
وی ادامه داد: «طبق کارشناسی سازمان امور مالیاتی کشور 85 درصد از درآمد یک آزمایشگاه صرف هزینهها میشود، یعنی بعد از کارشناسی برای 15 درصد درآمد یک آزمایشگاه مالیات تعیین میکنند و این نشان میدهد چقدر این حوزه از لحاظ مالی شکننده است بر همین اساس بسیار نگران هستیم. اگر تعرفهها به صورت مناسب افزایش پیدا نکند و از طرف دیگر ارز ترجیحی حذف شود مطمئنا آزمایشگاههای زیر 50 بیمار در روز به سرعت تعطیل میشوند.»
قهرمانی با اشاره به بخشنامه سال 1400 برای افزایش حق ماندگاری پزشکان گفت: «در این بخشنامه حق ماندگاری تمامی رشتههای تخصصی افزایش پیدا کرد، اما حق ماندگاری رشته پاتولوژی نصف رشتههای دیگر است که باعث نارضایتی آنها شده است، پاتولوژیستها از اینکه با اینهمه سختی با دریافتی کم باید در مناطق محروم خدمت کنند دلزده شدهاند. مکاتبات زیادی در این مورد صورت گرفته است و انتظار میرود تیم جدید وزارت بهداشت مشکلات را حل کنند.»
وی افزود: «پرداخت کارانه همکارانی که در بخشهای دولتی خدمت میکنند باید متناسبسازی شود. در حال حاضر در بخش خصوصی هم پذیرش بعضی از نمونههای پاتولوژی به صرفه نیست. همکاران هیئت علمی پاتولوژی که اکثرا تمام وقت بوده و با دریافتی کارانه خیلی محدود و دیرهنگام و حقوق ناچیز کار میکنند یک ارزش و ذخیره بالا برای نظام سلامت محسوب میشوند باید آنها علاقمند باشند که در بیمارستانها خدمات تشخیصی را انجام دهند امیدواریم با اصلاح این موارد شاهد اعتلای رشته مادر پاتولوژی باشیم.»
زد و بند در وزارت بهداشت برای اصلاح تعرفهها
بابک ایزدی، رئیس پیشین دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه نیز در این نشست با بیان اینکه علیرغم نقش مهم پاتولوژیستها در مدیریت بیماری توجه چندانی به این رشته نشده است، گفت: «در حال حاضر جوانان این رشته مشکلات اقتصادی فراوانی دارند، نیاز است دولت جدید و وزیر بهداشت به این رشته توجه کنند و تعادل بین رشته ای را برقرار کنند.»
وی افزود: «در حال حاضر رشتههای پزشکی اختلاف بسیار زیادی در بحث درآمدی دارند برای مثال بعضی از گروهها در دوران قبل به واسطه ارتباطاتی که با وزارت بهداشت داشتند توانستند تعرفههای بیشتری برای رشته خود بگیرند که این تفاوت زیاد، در شان جمهوری اسلامی نیست.»
قهرمانی در ادامه این نشست به موضوع بیست و سومین همایش بینالمللی آسیبشناسی و طب آزمایشگاه پرداخت و گفت: «این همایش در پنج روز در تاریخهای هفتم و هشتم بهمن و 13 الی 15 بهمنماه سال جاری برگزار میشود و استقبال بسیار خوبی در داخل و خارج از آن صورت گرفته است.»
وی افزود: «یکی از برنامههای هر ساله همایش پاتولوژی و طب آزمایشگاه برگزاری جشنواره اساتید مرحوم دکتر دبیری و دکتر بهادری است که طی آن از برگزیدگان پاتولوژیست و رشتههای مرتبط در حوزههای مختلف تقدیر به عمل میآید. سیاست انجمن علمی آسیب شناسی ایران حمایت از تمامی اقدامات آموزشی و پژوهشی است.»
آزاده رخشان، دبیر علمی همایش نیز گفت: «امسال به دلیل اینکه پاندمی کرونا همچنان ادامه داشت تصمیم گرفتیم همایش را به صورت مجازی برگزار کنیم که آنهم چالشهای خود را دارد و تجربیات در این زمینه کم است. اگرچه کنگره سال قبل نیز به صورت مجازی برگزار شد اما محدودتر بود. امسال حدود 60 نفر از اساتید صاحب نام داخلی در این همایش شرکت دارند و سخنرانی میکنند و 22 نفر از اساتید ممتاز خارج از کشور نیز با رایزنیهایی که داشتیم نظرشان را برای سخنرانی و تبادل علمی جلب کردیم که فرصت بسیار خوبی برای بازآموزی و آموزش همکاران داخل کشور است. میدانیم این امر بر کیفیت خدمات تشخیصی که به مردم ارائه خواهیم داد تاثیر مستقیمی میگذارد.»روزنامه سپید