تمدید گفت‌و‌گوهای هسته‌ای فرصتی برای 7 کشورمذاکره‌کننده به وجود آورده
تا با وجود فراز و فرودهای مذاکرات، احتمال دستیابی به توافقنامه نهایی
برای پایان بخشیدن به پرونده پر سرو صدای هسته‌ای ایران را قوت ببخشند.
مهر تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر پایبندی ایران و اعضای 1+5 به
برنامه اقدام مشترک ژنو و جدیت طرفین برای پایان دادن به اختلافات موجب شده
تا مقامات کشورمان از تقویت همکاری با غرب در صورت حل و فصل دائمی موضوع
هسته‌ای ایران و امضای توافقنامه جامع سخن بگویند.
وزیر امور خارجه در گفت‌و‌گویی که همزمان با مذاکرات هسته‌ای وین با شبکه
امریکایی سی.ان.ان انجام داد اعلام کرده که در صورت رسیدن به یک توافق
خوب، مجلس ایران متقاعد می‌شود تا پروتکل الحاقی را امضا کند و همزمان هم
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با شبکه العالم تأکید
کرده: اگر تفاهم کلی در زمینه هسته‌ای انجام شود و تمامی مسائل را حل کند،
موضوع پروتکل الحاقی قابل طرح در مجلس است.
پروتکل الحاقی بخشی از بازی نهایی
پیش از این نیز «عباس عراقچی»، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مذاکرات
هسته‌ای، درباره پذیرش پروتکل الحاقی توسط ایران گفته بود: « ایران مایل به
اجرای پروتکل الحاقی در بخش نهایی توافق هسته‌ای است که روی آن توافق حاصل
شده است». معاون وزیر امور خارجه کشورمان با بیان این که پروتکل الحاقی
بخشی از بازی نهایی است، گفت: این موضوع روی میز قرار دارد، اما نه اکنون،
بلکه این بخشی از مرحله پایانی است.
پروتکل الحاقی، سندی است که کشورهای عضو توافقنامه ان. پی. تی برای تقویت
هدف جلوگیری از اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در سال 1997 امضا کردند. این سند
اختیارات آژانس را برای نظارت بر چگونگی عملکرد کشورهای عضو نسبت به وضعیت
قبل از آن بسیار افزایش می‌دهد. پروتکل الحاقی دولت را ملزم می‌سازد دسترسی
آژانس را به هر محل در پایگاه هسته‌ای و سایر محل‌هایی که مواد هسته‌ای
وجود دارد یا ممکن است وجود داشته باشد و نیز همه اماکنی که در فعالیت‌های
مرتبط با چرخه سوخت هسته‌ای درگیر هستند یا ممکن است درگیر باشند، فراهم
سازد. ایران این پروتکل را در دسامبر 2003 امضا کرد، ولی 2 سال پس از اجرای
داوطلبانه آن، مجلس شورای اسلامی (سال 1384) با تصویب طرحی، دولت را موظف
کرد که اجرای مفاد آن را به حالت تعلیق در آورد. سال گذشته و همزمان با
پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای که به توافق ژنو منتهی شد، طرح پروتکل الحاقی
اگرچه به گفته مقامات کشورمان جزو موضوعات اصلی گفت‌و‌گوها نبود اما همچنان
به عنوان یکی از مطالبات فرعی طرف مذاکره با ایران مطرح شد؛ مسأله‌ای که
مقامات کشورمان نهایی شدن و امضای آن را به رسیدن به توافقی برد- برد با
گروه 1+5 منوط کرده‌اند.
اگر تفاهم کلی حاصل شود
پروتکل در مجلس قابل طرح است
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با شبکه خبری العالم
امضای پروتکل الحاقی در مجلس را منوط به امضای توافق نهایی با 1+5 دانست و
گفت: اگر تفاهم کلی در زمینه هسته‌ای انجام شود و تمامی مسائل را حل کند،
موضوع پروتکل الحاقی قابل طرح در مجلس است. لاریجانی افزود: در صورتی که
موضوع هسته‌ای حل نشود به دلیل وجود مخالفان در مجلس این موضوع ممکن نخواهد
بود. وی خاطرنشان کرد: درباره پروتکل الحاقی حرف زدن زود است البته در
مجلس مصوبه‌ای وجود دارد که براساس آن اگر پرونده هسته‌ای ایران به شورای
امنیت برود، پروتکل الحاقی قابل اجرا نخواهد بود. وی درباره موضوع هسته‌ای
ایران اظهارداشت: در مذاکرات هسته‌ای گذشته گام‌های کوچکی برداشته شده اما
برای رفع اختلاف نظرها این حرکت انجام شده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برداشت از متن مذاکرات نشان می‌دهد که
زیاده خواهی‌هایی در طرف‌های غربی وجود دارد، ایران معتقد به داشتن دانش
هسته‌ای صلح‌آمیز و تولید سوخت برای نیروگاه‌ها است. لاریجانی همچنین گفت:
در گذشته می‌گفتند مدل‌های ایران در موضوع هسته‌ای جوابی ندارد چون کسی که
از دانش صلح‌آمیز هسته‌ای برخوردار است می‌تواند این موضوع را روی
غیر صلح‌آمیز بودن سوئیچ کند که این حرف بهانه‌گیری بود.
وی تصریح کرد: غربی‌ها قبول کرده‌اند که ایران غنی‌سازی را انجام بدهد پس
بهتر این است که این مدل را تکمیل کنند و زمان را طولانی نکنند و دنبال این
موضوع نباشند که ایران را به چیزهای دیگر سرگرم کنند به دلیل این که عقلی
وجود دارد که باعث می‌شود مسائل اصلی و جزئی را تشخیص بدهیم. وی، درباره
اختلافات هسته‌ای ایران با غربی‌ها گفت: اختلافات در این زمینه وجود دارد
برخی عمیق و برخی قابل نزدیک شدن است اما در موضوع غنی‌سازی اختلافی نیست و
بیشتر روی حجم آن اختلاف وجود دارد.
بازرسی‌های سرزده در چارچوب پروتکل الحاقی
از سوی دیگر وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌و‌گو با شبکه سی‌ان‌ان در این
باره که آیا ایران با بازرسی‌های سر زده برای مدت زمان طولانی موافقت
خواهد کرد یا نه؟ گفت: وقتی برنامه هسته‌ای با یک هدف کاملاً خاص دنبال
می‌شود، تنها بازرسی لازم در اینجا پروتکل الحاقی خواهد بود. ظریف ادامه
داد: ایران آمادگی خود را برای این کار نشان داده و اگر پارلمان آن را
تصویب کند ما تمام تلاش خود را اگر به یک توافق خوب برسیم به کار می‌گیریم
تا پارلمان پروتکل الحاقی را امضا کند تا جامعه بین‌الملل اطمینان حاصل کند
که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.
وی یادآور شد: از آنجایی که ما هر زمان به یک الزام بین‌المللی متعهد
می‌شویم آن را در مکانیزم بین‌المللی قرار می‌دهیم تا اطمینان دهیم که
ایران هرگز سلاح هسته‌ای نخواهد ساخت، با توجه به این حقیقت که ما در طول
یک یا دو سال آینده نیازی نداریم که به 190 هزار سو برسیم می‌توانیم
اقدامات دیگری را برای یک دوره زمانی انجام دهیم.
وزیر امور خارجه کشورمان تشریح کرد: این 190 هزار سو به سطح سرعت
سانتریفیوژها بستگی دارد که می‌تواند 10 هزار تا و یا 100 هزار سانتریفیوژ
باشد اما هدف تولید 37 تن اورانیوم مورد نیاز برای تأمین سوخت یک نیروگاه
برق هسته‌ای است.
وزیر امور خارجه کشورمان در مورد بیانات اخیر مقام معظم رهبری درباره حدود
ظرفیت غنی‌سازی ایران، گفت: اگر شما به سخنان رهبری گوش داده باشید مشخص
می‌شود که برنامه هسته‌ای ایران یک منطق صلح‌آمیز دارد و مهم است که به این
مسأله گوش دهیم. ظریف ادامه داد: برنامه هسته‌ای کنونی ایران جایی که ما
کیک زرد را به گاز و گاز را به اورانیوم غنی‌سازی تبدیل کرده‌ایم تنها برای
تأمین نیازهای یک نیروگاه برق هسته‌ای طراحی شده است. این باید به شما
اطمینان دهد که ما به دنبال ساخت بمب نیستیم. اگر ما یک هدف نداشتیم و
خواسته خود را به طور واضح مشخص نکرده بودیم در آن صورت شما باید نگران
می‌شدید.
وی تصریح کرد: زمانی که ما می‌گوییم 190 هزار سو لازم داریم بدین معنی است
که این میزان برای تولید 37 تن صفحه سوخت یا میله سوختی برای یک نیروگاه
هسته‌ای لازم است و این به شما یک هدف مشخص را معرفی می‌کند.
وزیر امور خارجه همچنین تمدید مذاکرات هسته‌ای را فرصتی تاریخی برای
مذاکره‌کنندگان دانست تا یک بار برای همیشه به موضوع چالش هسته‌ای ایران
خاتمه دهند.
کمیسیون امنیت در پی قانون جامع هسته‌ای
روز گذشته همچنین سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از عزم این
کمیسیون برای قانونگذاری در حوزه هسته‌ای خبر داد. سید حسین نقوی ادعا
کرده که علی لاریجانی در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پیشنهاد
تدوین چنین قانونی را ارائه کرده است و بر این اساس این کمیسیون در پی
تدوین طرح جامعی برای فعالیت انرژی هسته‌ای است تا آن قانون هم از لحاظ
حقوقی و هم از لحاظ فنی و کارشناسی راهگشا باشد.
وی با تأکید بر این‌که تدوین قانون فعالیت انرژی هسته‌ای در کشور یک موضوع
چند وجهی و فراقوه‌ای است، تصریح کرد: تمام دستگاه‌ها و سازمان‌ها باید
برای تدوین این قانون برنامه‌ریزی و تلاش کنند. منصور حقیقت‌پور نایب رئیس
این کمیسیون هم در گفت‌و‌گو با ایسنا از ایده رئیس مجلس برای تدوین طرح
جامع فعالیت هسته‌ای خبر داد و افزود: بحث‌های مقدماتی در این رابطه انجام
شده که در فرصت مناسب قوانین موجود را ارزیابی کنیم و طرح جامعی را برای
فعالیت هسته‌ای تدوین کنیم. به گفته وی فعالیت‌های هسته‌ای نیازمند یکسری
قوانین خاص خود در زمینه استخدامی، زیست محیطی و حفاظتی است که می‌توان با
بررسی قوانین موجود آن را به شکل طرح جامعی در این زمینه درآورد.
ایران
