سرانه کنونی مصرف لبنیات کمتر از ۵۰ کیلوگرم لبنیات است که این میزان به حدی پایین است که قابل قیاس با کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نیست
شفاآنلاین>سلامت> بسته غذایی کمیته امداد برای مادران باردار و کودکان زیر پنج سال ایرانی کفاف خرید یک کیلوگرم گوشت را هم نمیدهد! زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اعلام کرده است که کمیته امداد فقط 100 هزار تومان به عنوان بسته حمایت غذایی به مادران باردار و کودکان زیر پنج سال اختصاص میدهد که این رقم بسیار کم است و وزارت بهداشت از سازمان برنامه و بودجه درخواست کرده است که رقم کمک غذایی به این اقشار را تا پنج برابر افزایش دهد.
به گزارش شفاآنلاین: قیمت غذا امسال خبرساز بود. در بازار جهانی به دلیل شیوع کرونا قیمت مواد غذایی بین 40 تا 50 درصد افزایش داشته است و برخی کشورهای صادرکننده غذا، به صورت موقت صادرات خود را متوقف یا مشروط کردهاند. بر این اساس روسیه که یکی از بزرگترین صادرکنندگان گندم و غلات جهان به شمار میآید، اعلام کرده است که صادرات این کالا را مشروط به اطمینان از امنیت بازار غذایی داخلی خود کرده است و هند در مقاطعی صادرات برنج را محدود کرد. در ایران وضعیت بازار مواد غذایی وخیمتر است و هم زمان با شیوع کرونا، بحران آب تولید بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله گندم را به شدت کاهش داده است.
به طوری که بر اساس اعلام وزارت کشاورزی تاکنون فقط حدود 4.6 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شده است. این در حالی است که نیاز سالانه بازار به گندم رقمی حدود 14 میلیون تن است. معاونت بازرگانی وزارت کشاورزی به اقتصاد آنلاین اعلام کرده است که بحران آب امسال تولید گندم را حدود 50 درصد کاهش داده است و برای واردات این کالا هم با مشکل تامین ارز و نقل و انتقال آن مواجه هستیم.
به جز این ایران در حال حاضر تورم سنگینی را تجربه میکند و بر اساس اعلام صندوق جهانی پول ایران در فهرست پنج کشور جهان با بیشترین نرخ تورم است. این مساله قدرت خرید مواد غذایی در ایران را به شدت کاهش داده است. به حدی که اتاق بازرگانی تهران در گزارشی اعلام کرد که در یک دهه گذشته سرانه مصرف گوشت در ایران حدود 50 درصد کاهش داشته است و مصرف برنج 36 و مصرف آبزیان کاهش 33 درصدی را تجربه میکند.
سرانه لبنیات ایرانیها یک سوم مردم جهان
همچنین گزارشهای نگرانکنندهای درباره سقوط سرانه مصرف لبنیات در ایران وجود دارد. دیروز علیاحسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای لبنی به باشگاه خبرنگاران گفته است که با توجه به کاهش قدرت خرید خانوار، سرانه مصرف لبنیات به کمتر از ۵۰ کیلوگرم رسیده است. او با اشاره به اینکه سرانه مصرف لبنیات قابل مقایسه با دیگر کشورها نیست، گفت: «سرانه کنونی مصرف لبنیات کمتر از ۵۰ کیلوگرم لبنیات است که این میزان به حدی پایین است که قابل قیاس با کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نیست.»
ظفری با اشاره به اینکه مصوبه کاهش ۱۰ درصدی قیمت لبنیات اجرایی نشد، افزود: «ورود دولت در پرداخت یارانه تنها راهکار افزایش سرانه مصرف است. بیتوجهی دولت و نبود حمایت های لازم باز هم می تواند سرانه مصرف را کاهش دهد.»
مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای لبنی با اشاره به تاثیر عادلانه شدن تخصیص ارز بر بازار محصولات لبنی بیان کرد: «با عادلانه شدن قیمت ارز، نرخ مواد اولیه همچون شیرخام افزایش مییابد که این موضوع به سبب تاثیرگذاری در نرخ نهایی منجر به کاهش سرانه مصرف میشود.»
او قیمت کنونی هر کیلو شیرخام درب دامداری را ۶ هزار و ۴۰۰ تا ۶ هزار و ۶۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: «با احتساب ۲۵۰ تا ۳۰۰ تومان هزینه حمل با نرخ ۶ هزار و ۷۰۰ تا ۶ هزار و ۸۰۰ تومان تحویل کارخانه داده میشود که با عادلانه شدن تخصیص ارز، قیمت هر کیلو شیرخام از مرز ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان بالاتر میرود.»
کاهش سرانه مصرف لبنیات در ایران در شرایطی رخ میدهد که سرانه مصرف لبنیات در سال 89 حدود 110 کیلوگرم اعلام شده بود و میانگین سرانه مصرف لبنیات در جهان 150 کیلوگرم است که با سقوط سرانه به 50 کیلوگرم در واقع ایرانیها در حال حاضر فقط یک سوم میانگین جهانی لبنیات مصرف میکنند.
مجموع این شرایط باعث شده است که حالا نرخ تورم برخی اقلام غذایی در ایران سه رقمی شود و دست مصرفکنندگان ایرانی از بازار مواد غذایی کوتاهتر شود.
افزایش سوءتغذیه در استانهای محروم
در همین زمینه و پیش از این زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت به ایلنا گفته بود: «افزایش ناامنی غذایی که به ویژه در مناطق محروم کشور مشاهده شده است، منجر به افزایش شیوع سوءتغذیه کودکان زیر پنج سال و دیگر گروههای آسیبپذیر تغذیهای مانند مادران باردار و نوجوانان، کمبود ریزمغذیها مانند کمبود آهن، روی، ویتامین آ و کمبود دریافت مواد پروتئینی که شواهد کمبود آن همیشه در کشور وجود داشته است، خواهد شد.»
او توضیح داده است: «وضعیت چند استان کم برخوردار کشور از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و خوزستان به لحاظ امنیت غذایی نامطلوبتر است و درحال حاضر این نگرانی وجود دارد که باتوجه به مواردی که به آن اشاره شد، یعنی خشکسالی و وضعیت اقتصادی، شرایط در استانهای کم برخوردار بدتر و ناامنی غذایی بیشتر شود.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت همچنین گفت: «شواهدی وجود دارد که در برخی از استانها همزمان با کرونا و تورم، میزان سوءتغذیه نسبت به سالهای گذشته بیشتر شده است. برای مثال پیش از سال ۹۹ یعنی قبل از شیوع کرونا، میزان لاغری که یکی از شاخصهای سوءتغذیه کودکان است در سیستان و بلوچستان درحدود شش یا هفت درصد بوده است اما این رقم درحال حاضر به حدود ۱۲ درصد رسیده است. در استان خراسان جنوبی این میزان در سال ۹۶ که کرونا شیوع پیدا نکرده بود و خشکسالی و قیمت مواد غذایی نیز به این اندازه نبود، در حدود پنج درصد بوده است که درحال حاضر به هشت درصد رسیده است.»
مبلغ کمک غذایی مادران باردار ناچیز است
حالا مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت دوباره در مصاحبهای دیگر به وضعیت نامناسب کمکهای غذایی مادران باردار قشر محروم اشاره کرده است. او با اشاره به وضعیت سوءتغذیه در مادران باردار و کودکان زیر پنج سال کشور گفته است که سرانه ۱۰۰هزار تومانی کمیته امداد کفاف بسته حمایتی غذایی از این گروه را نمیدهد و در عین حال از نامهنگاری با سازمان برنامه و بودجه برای افزایش این سرانه کمکی به ۵۰۰هزار تومان خبر داد.
او توضیح داده است: «برنامه حمایت تغذیهای از مادران باردار مبتلا به سوء تغذیه و همچنین کودکان زیر پنج سال که به علت فقر دچار سوء تغذیه شدند از برنامههای سابق وزارت بهداشت است که با همکاری سازمانهای حمایتی در کشور در حال اجرا است و هدف از اجرای دو برنامه ذکر شده بهبود وضعیت تغدیه مادران و کودکان مبتلا به سوء تغذیه است که از اولویتهای وزارت بهداشت است که از سال ۱۳۸۰ در کشور در دست اجرا است. در سال ۱۳۹۹ حدود ۶۰ هزار کودک زیر پنج سال دچار سوء تغذیه که توسط بخش بهداشت شناسایی شده بودند و حدود ۵۰ تا ۵۴ هزار مادر باردار و شیرده تحت پوشش این بسته حمایتی تغذیهای با کمک کمیته امداد و بنیاد علوی قرار گرفتند. در قالب این برنامه، کارت هوشمند خرید مواد غذایی صادر میشود و گروه هدف میتواند اقلام غذایی مرتبط با سبد غذایی که این دفتر تدوین کرده است را تهیه کنند.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، تاکید کرد: «تهیه سبد مطلوب غذایی با توجه به وضعیت فعلی به دنبال افزایش قیمت مواد غذایی، نوسانات قیمت و تحریمهای چند سال اخیر و موضوع مهم پاندمی کرونا و تبعات اقتصادی ناشی از آن تحت تاثیر قرار گرفته است. اکنون دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت به این فکر میکند که اعتباری که به کمیته امداد برای ارائه بسته غذایی به دو گروه یاد شده تعلق میگیرد به هیچ عنوان کفاف نمیدهد و نیاز است که اعتبارات مورد نیاز این برنامه افزایش یابد که ما هم در این راستا با سازمان برنامه و بودجه نامهنگاریهایی داشتهایم.»
او ادامه داد: «فعلا با توجه به اعتبارات اختصاص داده شده یک سبد غذایی ۱۰۰ هزار تومانی توسط کمیته امداد ارائه میشود که به هیچ عنوان با این قیمتهایی که در بازار وجود دارد، متناسب نیست. با توجه به قیمتهای فعلی سبد غذایی تدوین شده را بازنگری کردیم و محرز شد که حداقل ماده غذایی که در سبد قرار گیرد تا نیاز انرژی و پروتئین لازم برای خانم باردار و کودک زیر پنج سال دچار سوء تغذیه را تامین کند حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد در حالی که فعلا این سبد با سرانه کمکی ۱۰۰ هزارتومانی ارائه میشود که به هیچ عنوان کفاف نمیدهد.»
عبداللهی افزود: «با توجه به قیمتهای موجود یک سبد غذایی حداقلی و نه لوکس را تدوین کردیم و به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد شده است که اعتبارات مقتضی آن را تامین کند. چون اعتبارات بخش دولتی کم است و کفاف نمیدهد، کار مهم دیگر جلب حمایت خیرین است تا با مشارکتهای مردمی تعدادی از کودکان زیر پنج سال و مادران باردار نیازمند تحت پوشش سبد غذایی قرار گیرند. به غیر از اقداماتی نظیر آموزش، مکملیاری رایگان و مشاور تغذیهای که کارشناسان تغذیه در شبکه بهداشتی ارائه میدهند، جلب حمایت خیرین هم صورت گرفته است و حدود ۷۰۰۰ مادر باردار و حدود ۱۳ هزار کودک زیر پنج سال از طریق کمک خیرین تحت پوشش سبد غذایی قرار گرفتند.»
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تاکید کرد: «طی برنامه رصد وضعیت غذا و تغذیه گروههای آسیب پذیر که توسط دفتر ما و مراکز علمی انجام شده است، گزارشاتی به دستمان رسیده است که حاکی از بیشتر شدن وضعیت ناامنی غذایی است. متاسفانه سوء تغذیه و کمبود ریزمغذیها در کودکان زیر پنج سال افزایش یافته است. برای پیگیری این موضوع به دنبال آن هستیم تا کمیسیون دائمی شورای عالی سلامت و امنیت غذایی برای تصویب سند ملی بهبود تغذیه جامعه تشکیل شود و سند توسط رئیس جمهور به سازمانهای مرتبط ابلاغ شود که بتوانیم مشکلاتی که پس از کرونا در زمینه ناامنی غذایی رخ داد که احتمالا در سالهای بعد هم ادامه خواهد داشت را با اقدامات به موقع کنترل کنیم.روزنامه سپید