آنطور که سازمان نظام پزشکی خبر داده است، هم‌اکنون حدود 60 هزار پزشک مجوز دارند که از طریق سامانه‌های اینترنتی، خدمات درمانی و مشاوره ارائه دهند و سه هراز پزشک نیز مجوز خدمات طبابت تلفنی گرفته‌اند
شفاآنلاین>سلامت> با وجود گذشت ماه‌ها از شیوع کرونا، همچنان «پزشکی از راه دور» نهادینه نشده است. در شرایطی که متولیان نظام سلامت بر ضرورت توسعه خدمات پزشکی از راه دور تاکید دارند، نیاز است که همزمان بسترهای حقوقی، قانونی، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری این فرآیند هم فراهم شود، اما با وجود گذشت ماه‌ها از شیوع کرونا، همچنان «پزشکی از راه دور» نهادینه نشده است. با توجه به شیوع کرونا، ارائه خدمات پزشکی از طریق تلفن و اینترنت، بیش از گذشته مورد استقبال مردم قرار گرفته است. نمایندگان جامعه پزشکی باید این افزایش استقبال مردم را مدیریت کنند و با توسعه خدمات تله مدیسین، شرایطی را فراهم آورند که بیمار در هر نقطه‌ای از کشور بتواند به خدمات مجوزدار پزشکی از راه دور، دسترسی داشته باشد.
به گزارش شفاآنلاین: در شرایطی که با شیوع بیماری کرونا، تقاضا برای خدمات تشخیصی، بهداشتی و درمانی آنلاین پررونق شد، اما در این بین، برخی افراد بدون آنکه مجوزی از سازمان نظام پزشکی یا وزارت بهداشت داشته باشند، مشغول ارائه خدمات مجازی در حوزه‌های درمانی شدند. مسئولان جامعه پزشکی بارها نسبت به اینگونه تخلف‌ها هشدار داده‌اند و تاکید کرده‌اند که مردم برای جلوگیری از عوارض این درمان‌های خودسرانه، فقط از خدمات پزشکان مجوزدار استفاده کنند.
البته نباید از حق گذشت که با شیوع ویروس کووید 19 و با توجه به نیاز شدید مردم به استفاده از خدمات آنلاین، بستر ارائه خدمات مجازی در حوزه درمان نیز توسعه پیدا کرده و در این راستا، صدور مجوز به جامعه پزشکی برای طبابت تلفنی و اینترنتی نیز افزایش یافت، اما مجموعه این تلاش‌ها برای توسعه طبابت مجازی چندان کافی به نظر نمی‌رسد.
آنطور که سازمان نظام پزشکی خبر داده است، هم‌اکنون حدود 60 هزار پزشک مجوز دارند که از طریق سامانه‌های اینترنتی، خدمات درمانی و مشاوره ارائه دهند و سه هراز پزشک نیز مجوز خدمات طبابت تلفنی گرفته‌اند. بر اساس اخبار منتشر شده، قرار است آمار این گروه از پزشکان مجوزدار برای ارائه خدمات تشخیصی و درمانی از راه دور، افزایش پیدا خواهد کرد.
هرچقدر تعداد این گروه از پزشکان مجوزدار برای طبابت اینترنتی و تلفنی افزایش پیدا کند، به همان نسبت هم تعداد افراد متخلف در این حوزه کاهش پیدا خواهد کرد. درواقع، وقتی خدمان تلفنی و اینترنتی در حوزه تشخیص و درمان به شکل گسترده در دسترس مردم باشد، به همان نسبت هم میزان مراجعه مردم به افراد متخلف و سودجو در حوزه خدمات «تله مدیسین» یا همان پزشکی از راه دور، کاهش پیدا خواهد کرد.
محمد جهانگیری، معاون سابق فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی هم تاکید می‌کند: «هر سامانه‌ای که بخواهد در حوزه پزشکی از راه دور فعالیت کند، باید از طرف مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت مجوز بگیرد. هر پزشکی هم که بخواهد از این طریق طبابت کند باید حتما از سازمان نظام پزشکی مجوز بگیرد. سازمان نظام پزشکی نیز بر کار این سامانه‌ها و پزشکان نظارت می‌کند. بیمه‌ها نیز در این مورد نظارت مداوم و برخط خواهد داشت.»
وی تصریح می‌کند: «تعرفه خدمات پزشکی از راه دور و پزشکی بر بستر فضای مجازی مشخص است، زیرا در کتاب ارزش‌های نسبی خدمات سلامت کدهایی برای این خدمات تعریف شده است. بر اساس این کدها پزشکان می‌توانند در فضای مجازی کار کنند و تعرفه بگیرند. در واقع خدمات پزشکی از راه دور تعرفه‌گذاری شده و قابل نظارت است.»
جهانگیری درباره مشاوره‌های تلفنی نیز توضیح می‌دهد: «پزشکانی که به انجام طبابت تلفنی تمایل دارند با مراجعه به سازمان نظام پزشکی مجوز می‌گیرند و با ارائه این مجوز به مخابرات می‌توانند این خدمات را ارائه کنند.»
علی غلام زاده، ارائه دهنده خدمات تله مدیسین به بخشی از چالش‌های پیش‌روی توسعه خدمات پزشکی از راه دور اشاره می‌کند و می‌گوید: « اگرچه در سال‌های اخیر، گام‌های مثبتی برای توسعه خدمات تله مدیسین برداشته شده است، اما در کشور ما هنوز توسعه خدمات پزشکی از راه دور در سطح و اندازه کشورهای توسعه یافته نیست. نیاز است که برای توسعه بیشتر این خدمات مجازی از ظرفیت رسانه‌ها برای فرهنگ‌سازی در این حوزه استفاده شود تا شاهد توسعه خدمات تله‌مدیسین در نظام سلامت باشیم.»
او تاکید می‌کند: «در بسیاری از شهرهای محروم با کمبود جدی نیروهای متخصص و فوق تخصص مواجه هستیم. گاهی اعلام نتیجه یک آزمایش پزشکی یا تصویربرداری پزشکی، مدت ها طول می‌کشد، زیرا نیروی انسانی متخصص در برخی مناطق محروم کشور وجود ندارد. با توسعه خدمات تله مدیسین، بسیاری از این مشکلات در مناطق محروم حل خواهد شد. تحقق این اتفاق به توسعه زیرساخت‌های خدمات تله‌مدیسین کاملا مرتبط است. بهبود سرعت و کیفیت اینترنت و همچنین تعریف بستری ویژه در فضای مجازی برای توسعه خدمات پزشکی از راه دور، از جمله نیازهای جدی کشور است که همچنان حل نشده باقی مانده است.»
همچنین در شرایطی که متولیان نظام سلامت به برخی استارتاپ‌ها هشدار داده‌اند که بدون مجوز به حوزه خدمات تله مدیسین وارد نشوند، اما برخی فعالان این حوزه معتقدند که هنوز ابهامات حقوقی در این حوزه برطرف نشده است.
به طور مثال، مرتضی مهدوی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های فعال در حوزه تله مدیسین نیز انتقاد می‌کند: «برای توسعه خدمات پزشکی از راه دور، مشکلات داخلی بیش از تحریم‌های جهانی به ما فشار می‌آورد. متولیان نظام سلامت در برخی جلسات و مذاکرات، گاهی فضای زیبایی از استقرار سیستم تله‌مدیسن را ترسیم می‌کند تا بگوید ما از دنیا عقب نیستیم و به ابزارهای روز مجهزیم، ولی در زمانی که این شرکت‌ها باید وارد عمل شوند، گاهی با حکم قضایی و دستبند به سراغ ما می‌آیند و می‌گویند که شما در حوزه درمان دخالت کرده‌اید. در صورتی که ما یک شرکت فناوری خلاق هستیم و ابزارهای لازم برای سلامت الکترونیک را تولید می‌کنیم. این تناقض‌های حقوقی و قانونی باید برطرف شود.»
او گلایه می‌کند: «از مدت‌ها پیش قرار است آیین‌نامه حقوقی استفاده از تجهیزات پزشکی از راه دور را بنویسد، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. حتی ما پیشنهاد کردیم که این متن را بنویسیم، آنان بررسی کنند و در صورت تایید ابلاغ کنند، ولی پیشنهاد ما را نپذیرفتند و گفتند که خودمان با نظر مجلس آن را می‌نویسیم. واقعیت این است که ما نمی‌توانیم با این توجیه که هنوز آیین‌نامه ننوشتیم، مردم روستاها و مناطق محروم را از خدمات درمانی شهرهای بزرگ دور کنیم. سیستم تله‌مدیسن به راحتی کار یک خانه سلامت را انجام می‌دهد. ضمن اینکه برخی از همین خانه‌های بهداشت تعطیل هستند. حال اگر این سیستم در این مراکز مستقر شود، حداقل می‌تواند کار یک معاینه ساده و چک وضعیت عمومی بیمار را انجام دهد. علاوه بر آن پزشکان عمومی بسیاری داریم که شغل ندارند و می‌توانند با این سیستم کار کنند.»
همچنین پیمان شادیان‌پور، فعال استارتاپی حوزه سلامت با اشاره به برخی مشکلات قانونی در مسیر توسعه تله مدیسین، یادآور می‌شود: «یکی از بزرگترین مشکلات در حوزه استارتاپ‌های سلامت، قوانین دست و پاگیر و قدیمی وزارت‌خانه‌های مرتبط است. ماهیت استارتاپ، خلق راه‌های نوین و خلاقانه جهت برطرف کردن نیازها و مشکلات موجود است. بنابراین دور از انتظار نیست که برای این راه‌حل‌ها قوانینی وجود نداشته باشد. مقاومت برخی از مسئولان مربوطه در برابر این راه حل‌های استارتاپی و وجود قوانین پوسیده و قدیمی، باعث ایجاد اصطکاک در مسیر رشد این نوع کسب و کارها شده است. در این زمینه، پیشنهاد من برگزاری نشست‌های مشترک بین استارتاپ‌های حوزه سلامت و مدیران مربوطه جهت شنیدن راه حل‌ها، شکستن این مقاومت و تغییر در این قوانین است.»
او خاطرنشان می‌کند: «مشکل دیگر، هزینه‌های سنگین تبلیغات و بازاریابی است. استارتاپ برخلاف سایر صنایع تولیدی و کارخانه‌ها، برای تولید محصول خود از کمترین امکانات و نیروی انسانی برخوردار است و برای دیده شدن نیازمند تبلیغات محیطی و رسانه‌ای است. متاسفانه خیلی از استارتاپ‌ها از پس هزینه‌های این کار برنمی‌آیند. ورود سازمان‌های دولتی و ارگان‌های مرتبط جهت حمایت در این زمینه و کمک به دیده شدن استارتاپ‌ها می‌تواند یک بازی دو سر برد باشد. یعنی از یک سو رشد استارتاپ و از سوی دیگر برطرف شدن گوشه‌ای از مشکلات جامعه از طریق ارائه راه‌حل‌های نوین استارتاپی می‌تواند این بازی دو سر برد را ایجاد کند.»
با توجه به اهمیت توسعه خدمات تله‌مدیسین در دوران کرونا، انتظار می‌رود که بروکراسی‌های زائد در مسیر توسعه خدمات پزشکی از راه دور برداشته شود تا دولت با کمک بخش خصوصی بتواند خدمات درمانی باکیفیت و با هزینه بسیار پایین را به دورترین نقاط کشور ببرد.
اینکه بتوانیم برخی خدمات مانند تصویربرداری از راه دور را برای بیماران اورژانسی توسط پرستار یا فرد آموزش دیده انجام بدهیم تا پزشک متخصص از نقطه‌ای دورتر بتواند به طور مثال سونوگرافی را ببیند و گزارش را ارائه بدهد، فرآیند مترقی است که هنوز آغاز نشده است. خلاء پوشش بیمه‌ها در این زمینه، یکی از عمده مواردی است که توسعه خدمات تله مدیسین را به تاخیر انداخته است. توسعه دوراپزشکی می‌تواند عدالت در دسترسی به خدمات درمانی در مناطق محروم را افزایش دهد.
خدمات تله مدیسین یا دوراپزشکی بر اساس زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و مقررات حوزه سلامت و پوشش بیمه‌ای هر کشور بسیار متنوع است. این شیوه درمانی از خدمات مشاوره‌ای، گزارش‌های تصویربرداری و ویزیت از راه دور تا معاینه‌ها و خدمات پیچیده پزشکی را شامل می‌شود. خدمات تله مدیسین علاوه بر سرعت مناسب خدمات‌رسانی، باعث دسترسی عادلانه مردم به خدمات نیز خواهد شد. در شرایط اپیدمی کرونا، تله مدیسین می‌تواند بزرگترین خدمت را به مراجعه‌کنندگان سرپایی داشته باشد و موجب کاهش تردد آنها به مراکز درمانی شود. همچنین توسعه خدمات تله مدیسن، دسترسی بیماران مناطق محروم به متخصصان را به شدت افزایش خواهد داد.
همچنین باید در نظر داشت که کلینیک مجازی نیز می‌تواند بار مراجعه مردم را به صورت حضوری کم کند. حتی بسیاری از خدمات سرپایی نیز می‌تواند با کمک کلینیک‌های دولتی و خصوصی از طریق پزشکی از راه دور ارائه شود. البته برخی از اعضای جامعه پزشکی تاکید دارند که باوجود موثر بودن خدمات پزشکی از راه دور باید شرایطی نیز فراهم شود که زیرساخت‌های اجرای طرح «تله مدیسین» فراهم شود.
این روزها با توجه به شیوع بیماری کرونا و محدودیت تردد و کاهش مراجعه به مطب پزشکان، خدمات مراقبت پزشکی از راه دور بیشتر از گذشته مورد توجه مردم و سیاست‌گذاران نظام سلامت قرار گرفته است.
نظرشما
آخرین اخبار