کمبود نیروی انسانی در بخش متخصصان بیهوشی مشهود است و ابتلای متخصصان بیهوشی به کرونا مشکلات بزرگی برای بخش درمان ایجاد کرده است، چرا که نیرویی که مبتلا میشود ممکن است تا هفتهها نتواند به کار برگردد
شفاآنلاین>سلامت> پزشکان متخصص بیهوشی، طب اورژانس و تکنسینهای اتاق عمل کار خود را سخت و طاقتفرسا و کمدرآمد توصیف میکنند
به گزارش شفاآنلاین: دیروز روز جهانی اتاق عمل بود و بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت با یادآوری این موضوع در پیامی اعلام کرد که اتاق عمل تجلی اثرگذاری کار گروهی در فعالیتهای حرفهای پزشکی است و از این جهت کار کارشناسان و کارکنان اتاق عمل الهام بخش و الگوی ارزنده ای برای همگرایی و تعامل است.
او در پیام خود تاکید کرد: «بی شک حضور ارزشمند شما در ثانیههای حساس جراحی در کنار جراحان توانمند تسهیل کننده و اثرگذار است.»
اما این پیامها و بیانیهها بیشتر به تعارفات رایج میماند و خود جناب وزیر میدانند که در حال حاضر متخصصان اتاق عمل در ایران با مشکلات پیچیده شغلی دست و پنجه نرم میکنند و برخلاف امریکا و اروپا که متخصصان بیهوشی بالاترین سرانه درآمد را تجربه میکنند، متخصصان بیهوشی در ایران نه تنها جزو کمدرآمدترین پزشکان به شمار میآیند که به دلیل نوع خاص رشته تحصیلی آنها، امکان دایر کردن مطب و فعالیت به صورت شخصی را ندارند.
همین مساله موجب شده است که مهاجرت پزشکان و به ویژه متخصصان بیهوشی و
طب اورژانس شدت بگیرد و بسیاری از بیمارستانها در زمینه متخصصان بیهوشی و اتاق عمل کمبود پرسنل را تجربه کنند. علاوه بر این شرایط غیرجذاب بازار کار ایران برای متخصصان اتاق عمل باعث شده است که حالا اغلب صندلیهای دانشگاه در رشتههای تحصیلی مرتبط با اتاق عمل و اورژانس خالی بماند و نگرانیهای جدی در این زمینه ایجاد کند.
کار سخت و درآمد کم
در یک جمله آنها از درآمد و شرایط شغلی خود ناراضی هستند. متخصصان اتاق عمل با وجود آنکه با مرگ و زندگی بیماران سر و کار دارند اما در ایران جایگاه شغلی و درآمد چندان مناسبی ندارند و جزو یکی از کمدرآمدترین رشتههای پزشکی به حساب میآیند.
حسین مسکار، متخصص بیهوشی درباره مشکلات شغلی خود به فرهیختگان توضیح داده است: «برای ورود به این رشته باید علاقه بسیاری داشته باشید و بدانید که باید ساعتهای ممتد در اتاق عمل و بخش ICU شیفت بدهید و در آخر شاید یکدهم آنچه به همکار جراح پرداخت میشود بهعنوان کارانه به متخصص بیهوشی پرداخت شود. محدودیت برپایی مطب و لزوم داشتن شیفت هم یکی از دلایلی است که کنار استرس بالای رشته تمایل به رزیدنتی را کاهش میدهد.»
این متخصص بیهوشی در ادامه گفت: «لزوم سهامدار بیمارستان بودن نیز یکیدیگر از دلایلی است که در درآمد این رشته موثر است. درواقع متخصصان بیهوشی درصورتیکه سهامدار بیمارستان باشند میتوانند شیفتهای بیشتر و بهتری داشته باشند و این برای یک متخصص جوان تقریبا غیرممکن است. یکیدیگر از سختیهای رشته بیهوشی تعداد معدود فلوشیپهای این رشته است که عملا راه را برای پیشرفت در این حوزه محدود میکند.»
طب اورژانس بازار کار ندارد
این موضوع در حالی رخ میدهد که متخصصان بیهوشی میگویند که رشته مادر بیهوشی در دنیا جزء رشتههای پرطرفدار و پردرآمد پزشکی است، اما در ایران به علت مشکلات زیاد این رشته پزشکی، باعث شده رشته بیهوشی کمتر مورد توجه قرار گیرد و درنتیجه شاهد خالی ماندن ظرفیتهای این رشته مادر باشیم.
علیرضا سلیمی، رئیس انجمن بیهوشی با اشاره به چالش کمبود متخصص بیهوشی و مراقبتهای ویژه در دوران شیوع کرونا گفته بود: «کمبود نیروی انسانی در بخش متخصصان بیهوشی مشهود است و ابتلای متخصصان بیهوشی به کرونا مشکلات بزرگی برای بخش درمان ایجاد کرده است، چرا که نیرویی که مبتلا میشود ممکن است تا هفتهها نتواند به کار برگردد.»
او همچنین گفت: «متخصصان بیهوشی جزو چند رشتهای در پزشکی هستند که تماس بسیار نزدیک و طولانی مدت با مبتلایان دارند و خدمات این گروه از متخصصان در ریسک ابتلای بالایی ارائه میشود و در واقع وظایف این گروه درمانگر از اورژانس بیمارستان تا بخشهای بستری و اتاق عمل گسترده است و متخصصان بیهوشی باید در فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی برای بیمارانی که مشکل تنفسی دارند، لولهگذاری انجام دهند. همچنین زمان مجاورت متخصصان بیهوشی با بیماران طولانی است»
سیدمهدی شریفی، متخصص طب اورژانس هم درخصوص وضعیت استخدام متخصص طب اورژانس مینویسد: «ردیفهای استخدامی اغلب دانشگاههای کشور پرشده و بیمارستانهای خصوصی نیز غالبا تمایلی به بکارگیری متخصصان طب اورژانس ندارند.»
نادر توکلی معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران عدمامکان فعالیت متخصصان طب اورژانس در مراکز خصوصی را عامل کاهش شدید جذابیت این رشته برای پزشکان میداند. توکلی معتقد است اگر جذابیتهای طب اورژانس از سوی مسئولان افزایش پیدا نکند، خدمات اورژانس بیمارستانی در کشور با یک لطمه و وقفه اساسی روبهرو خواهد شد.
شهریور 99 تعداد زیادی از پزشکان متخصص طب اورژانس در نامهای به سعید نمکی، وزیر بهداشت سابق نگرانیهای خود ازجمله فرسودگی شغلی، مشکلات معیشتی، امنیت شغلی و نقایص تشکیلاتی و اجرایی جهت اشتغال، قوانین و دستورالعملهای حمایتی لازم در امور حرفهای و بیمهای را در میان گذاشتند.
رفتار خشونتبار با متخصصان اورژانس و اتاق عمل
بابک منصوری، دبیر انجمن طب اورژانس اصفهان هم با اشاره به استعفای رزیدنتهای بیهوشی در برخی بیمارستانهای این استان به ایمنا گفته است: «متخصصان طب اورژانس و اتاق عمل شرایط بسیار سخت کاری دارند و علاوه بر اینکه ناچار به گذراندن شیفهای طولانی و خسته کننده هستند، به دلیل اینکه با بیماران بدحال و همراهان پرخاشگر سر و کار دارند، اغلب مورد خشونت قرار میگیرند. درحالیکه آنها از هیچیک از مزایای پزشکان و حتی پرستاران از جمله قانون بهرهوری و سختی کار بهرهمند نیستند.»
او تاکید کرده است: «در حال حاضر جو نارضایتی بسیار زیادی میان همکاران ما به وجود آمده و درحالیکه بهترین پزشکان عمومی فارغالتحصیل باید به سراغ رشتههای حیاتی مرتبط باجان انسانها بروند. امروز هیچ پزشکی حاضر به ورود به این رشته سخت، سنگین و کمدرآمد نیست. به علاوه اینکه مشکل تاخیر در پرداخت کارانه این گروه از پزشکان به جمع مشکلات آنها اضافه شده و بیشترین بار این تاخیر به افرادی تحمیل میشود که به صورت دولتی کار میکنند که اغلب فارغالتحصیلان جوان هستند، اندوختهای از پیش ندارند و حتی برای پرداخت اجاره منزل مجبور به دریافت وام میشوند.»
کاهش انگیزه برای تحصیل در رشته بیهوشی
مجموع این موضوعات باعث شده است که تمایل برای ادامه تحصیل در این رشتههای پزشکی کاهش قابل ملاحظهای داشته باشد و حالا نگرانیها برای آینده یکی از رشتههای مادر در علم پزشکی بالا گرفته است. چندی پیش علیرضا جلالی، رئیس انجمن بیهوشی قلب ایران با اشاره به اینکه امسال و سال پیش حدود ۷۰ درصد از صندلیهای تخصصی حوزه بیهوشی خالی مانده است، گفت: «کمبود متخصص بیهوشی در کشور طی سالهای آینده، سیستم بهداشت و درمان را با چالشهای زیادی مواجه میکند.»
او به باشگاه خبرنگاران توضیح داد: «در حال حاضر افراد کمتری از جامعه پزشکان تمایل به رفتن به دوره تخصصی بیهوشی دارند به طوری که امسال و سال گذشته 70 درصد از صندلیهای تخصصی حوزه بیهوشی خالی ماند و در پنج سال گذشته هم به طور کلی 50 درصد از تمایل پزشکان برای ورود به حوزه تخصصی بیهوشی کاهش یافته و اگر اقدامات لازم در این زمینه انجام نشود در آینده با مشکل کمبود متخصص بیهوشی در کشور مواجه خواهیم بود و این موضوع باید حتماً مدنظر مسئولان قرار گیرد.»
رئیس انجمن بیهوشی قلب ایران با بیان اینکه متخصصین بیهوشی نقش بسیار مهمی در اتاقهای عمل، بخشهای ویژه و عملهای سرپایی دارند، گفت: «کمبود متخصص بیهوشی در آینده میتواند سیستم درمان کشور را با چالش مواجه کند بنابراین توجه به رفع این مشکل بسیار حائز اهمیت است.»
جلالی خاطرنشان کرد: «یکی دیگر از چالشهای حوزه بیهوشی کمبود درآمد متخصصین بیهوشی بوده، البته که این موضوع مسئله کهنه بوده که سالهاست مورد توجه قرار نگرفته است در حالی که متخصصین بیهوشی ساعتهای زیادی را به صورت 24 ساعته کشیک دارند و نسبت به وقتی که اختصاص میدهند درآمد آنها جزو کمترین درآمدهای حوزههای پزشکی است از طرفی متخصصین بیهوشی فعالیت در مطب ندارند و ارتباط مالی آنها فقط با بیمارستانها است.»
او درباره وضعیت متخصصین بیهوشی زن در کشور گفت: «کمبود متخصصین بیهوشی زن نسبت به سالهای گذشته بهتر شده و طی 10 سال گذشته تعداد قابل توجهی از دستیاران حوزه بیهوشی را زنان تشکیل دادهاند ولی تا زمانی که این افراد وارد کادر درمان شوند مدتی زمان میبرد و به طور کلی تعداد دستیاران بیهوشی در حال حاضر در کشور نسبت به تختهای بیمارستانی و بیمارستانهای که تازه افتتاح شده با کمبود مواجه است.»روزنامه سپید