در قانون مصوب سال 75 به صراحت از ضرورت بازآموزی و نوآموزی در رشته‌های مختلف جامعه پزشکی، سخن به میان آمده است
شفاآنلاین>سلامت> در قانون مصوب سال 75 به صراحت از ضرورت بازآموزی و نوآموزی در رشته‌های مختلف جامعه پزشکی، سخن به میان آمده است. با توجه به شیوع کرونا و درگیری نظام سلامت با این بحران بی‌سابقه، آموزش مداوم جامعه پزشکی نیز به حاشیه رفت و از اولویت‌های نخست نظام سلامت خارج شد. حال با وجود گسترش واکسیناسیون و فروکش کردن نسبی امواج کرونا، ضرورت دارد که به این مقوله مهم در جامعه پزشکی، بهای بیشتری داده شود.
به گزارش شفاآنلاین: در قانون «آموزش مداوم جامعه پزشکی کشور» تاکید شده که به منظور ارتقای سطح دانش و مهارت‌های شغلی جامعه پزشکی کشور، وزارت بهداشت با همکاری سازمان نظام‌پزشکی موظف است که نسبت به آموزش مداوم جامعه پزشکی کشور شامل پزشک، دندانپزشک، دکتر داروساز، دکترای حرفه‌ای، متخصصان علوم‌آزمایشگاهی تشخیص طبی و دکترای علوم بهداشتی اقدام کند. برگزاری و ارزشیابی آموزش مداوم جامعه پزشکی در طول هر پنج سال از جمله مفاد این قانون است.
همچنین بر اساس این قانون، همه شاغلان حرفه‌های وابسته پزشکی که دارای موسسه یا دفتر کار هستند و خدماتی مانند مامایی، توانبخشی، فیزیوتراپی، ساخت اندام مصنوعی و ساخت عینک طبی ارایه می‌کنند، موظف به شرکت در دوره‌های خاص آموزش مداوم هستند. حتی در این قانون آمده است که صدور و تجدید مجوز یا پروانه کار آنها منوط به ارایه‌گواهی شرکت در این دوره‌های آموزشی است.
نکته مهم این است که بر اساس این قانون، در زمان صدور یا تمدید اجازه فعالیت در رشته‌های گروه پزشکی و حرف وابسته مانند پروانه تاسیس مطب، پلی‌کلینیک، بیمارستان، آزمایشگاه، رادیولوژی، داروخانه و دفتر کار ارزشیابی و ارتقای اقشار پرستاری باید گواهی شرکت در دوره‌های آموزش مداوم جامعه پزشکی ارائه شود.
همچنین در زمان استفاده از خدمات و تسهیلات پیش‌بینی شده برای رشته‌های گروه پزشکی و شاغلان آنها باید گواهی شرکت در دوره‌های آموزش مداوم ارائه شود. بر اساس قانون «آموزش مداوم پزشکان» تمام افراد جامعه پزشکی باید بعد ازآنکه پروانه مطب را اخذ کردند، هر پنج سال حداقل 125 امتیاز بازآموزی را کسب کنند.
در این قانون، اختیارات زیادی به وزارت بهداشت داده شده است تا با افرادی که آموزش مداوم را نادیده می‌گیرند، برخورد قانونی شود. مثلا بر اساس این قانون، وزارت بهداشت مجاز است از تمدید پروانه فعالیت آن عده از جامعه پزشکی که بدون عذر موجه در آموزش‌های مداوم حضور پیدا نمی‌کنند، خودداری کند و یا تسهیلات در اختیار آنها قرار ندهد.
مثلا یکی از عمده اشکلاتی که به کلاس‌های آموزش مداوم جامعه پزشکی گرفته می‌شود، بحث کیفیت پایین برخی از این دوره‌های آموزشی است؛ طوری که گاهی افراد صرفا برای بحث حضور و غیاب در این کلاس‌های آموزشی شرکت می‌کنند.
علی بیداری، مدیرکل سابق آموزش مداوم جامعه پزشکی معاونت آموزشی وزارت بهداشت هم تاکید می‌کند: «آموزش مداوم جامعه پزشکی معمولا به صورت کنفرانس، سمپوزیوم، کنگره و کارگاه آموزشی، ارائه می‌شود. در این موارد، مشمولان عملا در کلاس‌های درس، کارگاه‌های آموزشی یا در صحن همایش یا سمینار، حضور پیدا می‌کنند. مباحث علمی توسط مدرسان ارائه می‌شود و همچنین گفتگو، تبادل نظر و انتقال تجربه نیز صورت می‌گیرد.»
او یادآور می‌شود: «همه دانش آموختگان نظام سلامت باید به ازای هر پنج سال فعالیت، امتیاز لازم در حوزه آموزش مداوم جامعه پزشکی را کسب کنند تا امکان تمدید پروانه فعالیت آنها وجود داشته باشد. عملا وظیفه آموزش مداوم جامعه آموزشی، تحکیم و بروز نگه داشتن کوریکولوم آموزشی رشته‌های هدف است. بنابراین آموزش مداوم، در کنار آموزش ضمن خدمت و آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای، ضلع دیگری از آموزش است. با توجه به اینکه اطلاعات حوزه پزشکی به طور مداوم در حال تغییر است، دانسته‌های دانش‌آموختگان حوزه سلامت نیز باید تجدید شود و در عین حال، اطلاعاتشان تحکیم شود.»
بیداری خاطرنشان می‌کند: «آموزش ضمن خدمت، بیشتر به موقعیت و جایگاه شغلی افراد نگاه می‌کند و در این زمینه به آنها آموزش می‌دهد. آموزش هایی که در حوزه مسئولیتمان می‌بینیم، آموزش ضمن خدمت است، ولی آموزشی که برای بروز نگه داشتن رشته تخصصی می‌بینیم، در زمره آموزش مداوم جامعه پزشکی تقسیم‌بندی می‌شود.»
در بسیاری از نظام‌های توسعه یافته سلامت، فعالان جامعه پزشکی تحت آموزش مداوم قرار می‌گیرند. در اغلب کشورها با برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی تلاش می‌شود که دانسته‌های کادر بهداشت و درمان در طول سال‌های خدمت آنان، بروزرسانی شود. در کشور ما نیز آموزش مداوم جامعه پزشکی در حال برگزاری است که البته این مسیر آموزشی با چالش‌ها و موانع متعددی همراه است.
حس بی‌نیاز بودن نسبت به کسب دانش جدید، آفتی است که می‌تواند در بلند مدت موجب افت سطح علمی دانش پزشکی در کشور شود. البته برخی از اعضای جامعه پزشکی گاهی گلایه می‌کنند که به دلیل مشغله کاری و فشردگی برنامه‌های شغلی، حتی اگر خودشان هم بخواهند، اما در عمل نمی‌توانند در دوره‌های بازآموزی و نوآموزی، شرکت کنند. بنابراین شاید در این شرایط وجود مشوق‌های قانونی و هماهنگی بیشتر بین بخش‌های مختلف نظام سلامت بتواند جامعه پزشکی را بیشتر به سمت آموزش ضمن خدمت، ترغیب کند.
محمدمهدی گلمکانی، کارشناس نظام سلامت و عضو پیشین شورای عالی نظام پزشکی کشور به اهمیت بازآموزی و نوآموزی در جامعه پزشکی می‌پردازد و می‌گوید: «آموزش برای جامعه پزشکی در همه سنین، هیچگاه تمام نمی‌شود و حتی اساتید هم خودشان را از آموزش‌های جدید، بی‌نیاز نمی‌بینند. مثلا در نظر بگیرید که الان بحث بیماری کرونا و درمان آن در اولویت نظام سلامت است. بنابراین انتظار می‌رود که همه کادر درمان از اطلاعات اولیه درباره این بیماری، برخوردار باشند؛ طوری که در حوزه شناسایی بیماران در این زمینه آگاه باشند. درواقع در هر دوره زمانی، یک موضوع مهم در اولویت نظام سلامت قرار می‌گیرد که انتظار می‌رود جامعه پزشکی نسبت به این موضوع، آگاهی داشته باشد، زیرا مرجع مردم برای درمان آن بیماری، کادر پزشکی است. بنابراین نیاز است که همه کادر درمان، بازآموزی و نوآموزی را جدی بگیرند و خودشان را به علم روز جهان مسلط کنند.»
او با اشاره به اینکه هدایت جامعه پزشکی به سمت کسب دانش روز نیز بسیار حیاتی است، یادآور می‌شود: «وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی باید مکانیسمی طراحی کنند که در وهله اول، جامعه پزشکی به اطلاعات روز جهان دسترسی داشته باشند و در وهله دوم، سامانه‌ای طراحی کنند که این بازآموزی و نوآموزی را هدایت کند و آن را در مسیر حل مشکلات روز نظام سلامت قرار دهد؛ طوری که بتوانیم خروجی بهتری از آموزش‌های ضمن خدمت بگیریم.»
به گفته گلمکانی، «آموزش پزشکی در ضمن خدمت باید هدایت و به سمتی سوق داده شود که پزشک بتواند در مسیر درست بازآموزی و نوآموزی قرار بگیرد. خلا این جریان هدایت کننده در کشور ما احساس می‌شود.»
او با بیان اینکه گاهی از همین کلاس‌های بازآموزی و نوآموزی هم سوء استفاده می‌شود، یادآوری می‌کند: «متاسفانه گاهی می‌بینیم که مثلا برخی شرکت‌های دارویی، برخی پزشکان را به سمت درمان‌هایی سوق می‌دهند که امکان فراهم آوردن آن درمان‌های دارویی یا وجود ندارد و یا اینکه با صرف هزینه‌های سنگین میسر خواهد بود. در این شرایط، بیمار هم دچار دردسر و سردرگمی می‌شود. درواقع می‌خواهم بگویم همانطور که بازآموزی و نوآموزی مهم است، مهم‌تر از آن هدایت این آموزش‌هاست. این آموزش‌ها باید با ظرفیت، امکانات و توانمندی هر منطقه از کشور، متناسب باشد تا خروجی مطلوب داشته باشیم.»
گلمکانی هشدار می‌دهد: «متاسفانه گاهی به اسم آموزش روز جهان، کنگره‌ها و سمینارهایی برگزار می‌شود که برخی شرکت‌های بزرگ دارویی نیز گاهی اسپانسر این کنگره ها می‌شوند. در این کنگره‌ها گاهی داروها و فرآورده‌هایی تبلیغ می‌شود که تجویز آن در کشورمان، منطق اقتصادی ندارد. متاسفانه مدیریت این بخش از دست متولیان نظام سلامت، رها شده است.»
همچنین سکینه کفایی، عضو سابق شورای عالی نظام پزشکی کشور نیز با اشاره به اهمیت آموزش ضمن خدمت در جامعه پزشکی می‌گوید: «با توجه به وضعیت بیماری کرونا و محدود شدن اجتماعات، باید از فضای مجازی نیز برای بازآموزی و نوآموزی کادر درمان استفاده شود. با توجه به اینکه راهنماهای بالینی نیز به طور مداوم تغییر پیدا می‌کنند، به همان نسبت هم نیاز داریم که به سمت نوآموزی حرکت کنیم.»
نظرشما
آخرین اخبار