تفریح زنگ استراحت برای بازیابی طراوت و کارآیی و رهایی از یکنواختی است. انسان دنیای مدرن با افزایش سرعت زندگی وارد مسابقهای بیپایان شده و چنان غرق کار است که نهتنها برای نزدیکان و عزیزان خود وقتی ندارد، بلکه خود را نیز فراموش کرده است. تفریح فرصتی فراهم میکند تا لحظهای آرام بگیریم و در واقع فرصتی فراهم میکند که بتوانیم کنار عزیزانمان شادی را تجربه کنیم و فواید جسمانی و روحی انکارنشدنی آن فراوان است.
سلامت فیزیکی
فعالیتهای تفریحی بویژه اگر با فعالیتهای فیزیکی همراه باشد مانند پیادهروی و دوچرخهسواری اثرات مثبتی روی سلامت بدن میگذارد. با این نوع تفریحها افراد میآموزند که بتدریج عادات بد زندگیشان را مانند سیگار کشیدن ترک و از سبک زندگی سالمی پیروی کنند. کسانی که به دلیل کمتحرکی و اضطراب ناشی از کار زیاد دچار چاقی و اضافه وزن شدهاند با شرکتکردن در اینگونه تفریحها علاوه بر داشتن آرامش روحی میتوانند از شر اضافه وزن خلاص شوند. چاقی مولد بیماریهای قلبی، تنفسی، دیابت و آرتروز است. بنابراین تا حد زیادی میتوان بر این بیماریها کنترل داشت و از طرفی با قوی شدن سیستم ایمنی بدن از طول عمر بالایی برخوردار شد.
سلامت ذهنی
در جامعه امروز به دلیل روش بد زندگی، افراد بسیاری به اختلالات ذهنی و روحی مبتلا میشوند تا آنجا که سر از بیمارستانها درمی آورند. تفریح میتواند از شدت بسیاری از بیماریهای ذهنی بکاهد و موجب بهبود فرد بیمار شود. از جمله این اختلالات ذهنی میتوان به افسردگی، نگرانی، حمله عصبی، پایین بودن عزت نفس و بدغذایی اشاره کرد، اما تفریح میتواند روی سلامت ذهن، کمکردن شدت افسردگی و رهایی از اضطراب تا بهبود کیفیت زندگی تاثیرگذار باشد و به فرد کمک کند نسبت به خود و محیط اطرافش احساس بهتری داشته باشد.
کاهش افسردگی
افسردگی نوعی بیماری ذهنی است که به اشکال مختلف خود را نشان میدهد و علائمی چون احساس تنهایی، ناامیدی، کم ارزشی، اندوه فراوان، بیمیلی به کار و افکار خودکشی دارد. بنابر تحقیقات، مشخص شده است که تفریح و فعالیتهای سرگرمکننده علائم افسردگی را به مقدار بسیار زیادی کاهش میدهد. در حقیقت شرکتکردن در فعالیتهای مفرح در فرد ایجاد انگیزه کرده و او را به پیش رفتن تشویق میکند. همچنین باعث میشود او احساس تنهایی و اندوه نکند. اشخاصی که به دلایل افسردگی مجبور به مصرف دارو هستند میتوانند با برنامهریزی منظم و شرکتکردن در فعالیتهای سرگرمکننده شاد، از غم رها شوند و نیاز کمتری به دارو داشته باشند.
کاهش اضطراب
استراحت، آرامش روح و تجدید قوا به وسیله شرکت کردن در برنامههای تفریحی و سرگرمی میتواند اضطراب و دلشوره فرد را کنترل کند. در دنیای پرشتاب امروزی هیچ کس در برابر اضطراب و نگرانی مصون نیست و همه ما آن را تا حدی در زندگیمان تجربه کردهایم، اما فعالیتهای تفریحی شاد میتواند در کاهش اضطراب و نگرانی در فرد بسیار موثر عمل کند. بدن انسان هنگام انجام فعالیتهای تفریحی، هورمونهایی ترشح میکند که تنش موجود در بدن را میکاهد و آن را درحالت آرام و بیدغدغه قرار میدهد.
بهبود کلی کیفیت زندگی
افراد با تفریح میتوانند تصویری را که از خود در ذهن دارند به بهترین شکل ممکن تغییر دهند و از زندگی خود احساس رضایت کنند. آنها به چند دلیل کیفیت زندگیشان بالا میرود:
ـ افزایش عزت نفس به دلیل بالا رفتن احساس با ارزش بودن.
ـ رشد شخصی
ـ احساس رضایت از زندگی
عزت نفس
عزت نفس افراد به وسیله انتخاب سبک زندگی که در آن چقدر روی تمام مسائل خود بدرستی تسلط داشته باشند و این که از زندگی شان لذت ببرند بالا میرود و آنها میتوانند از خود تصویری مثبت در ذهن داشته باشند. وقتی روی یک فعالیت تفریحی میتوانیم مهارت کافی بدست آوریم، وجودمان سرشار از اعتماد به نفس میشود و این ویژگی به نوبه خود روی جنبههای دیگر زندگیمان ـ مانند خانواده، محیط کار ـ تاثیر مطلوبی دارد. تحقیقات نشان داده است با شرکت در فعالیتهای تفریحی برای خود و زندگیمان ارزش بیشتری قائل میشویم.
رشد فردی و معنوی
با تفریح میتوانیم بدرستی بیندیشیم و هویت و شخصیت خود را بشناسیم. فعالیتهای تفریحی میتواند به ما در درک وجود و احساسات درونی کمک کند. در حقیقت داشتن یک سرگرمی مانند شنا، بدنسازی یا صرفا تفریح در کنار خانواده بیشتر از داشتن یک موقعیت کاری میتواند به ما در شناختن خود واقعی مان کمک کند. مثلا وقتی کنار خانواده و عزیزان خود (بویژه در دل طبیعت) هستیم، ذهن مان از اندیشیدن به موضوعات مختلف روزمره رها میشود و این آزادی کمک میکند بیش از هر زمان دیگر به خود فکر کنیم و به درک صحیحی از وجود خود دست یابیم.
رضایت از زندگی
افرادی که تفریح، یکی از برنامههای لاینفک زندگیشان است به طور کلی شادتر از دیگران بوده و از زندگیشان راضی هستند. آنها هرگز از انتخابهایشان، حرفه و دوستان و خانوادهشان ناراضی نیستند و به وجود آنها افتخار میکنند و به دلیل این احساس رضایت از زندگی، درستتر میاندیشند و به موفقیت بیشتری دست مییابند.
فواید اجتماعی تفریح
وجود تفریحات سالم در پارکها و مکانهای تفریحی برای حفظ یک جامعه سالم و تقویت آن بسیار ضروری است. تفریحات سالمی که در آن، افراد بسیاری حضور دارند اثرات مطلوبی روی افراد شرکت کننده میگذارد. آنها را به هم نزدیکتر میکند و موجب ایجاد فضای صمیمی، دوستی، طراوت و تازگی میشود. مردم از این فکر که به یکدیگر تعلق دارند و برای یکدیگر ارزش قائل هستند، احساس خوبی خواهند داشت.
کاهش جرایم
بنابر تحقیقات معلوم شده، جامعهای که افرادش به تفریح اهمیت میدهند کمتر گرفتار جرایم خشونتبار میشوند و هرچه خشونت در منطقهای کمتر باشد، سرزندگی و رشد فرهنگی آن منطقه افزایش مییابد.
افزایش داوطلبی
افرادی که در فعالیتهای تفریحی شرکت میکنند احتمال این که به کمک دیگران بشتابند بسیار زیاد است و در امور خیریه بیشتر از دیگران داوطلب میشوند.
مراقبت از محیط زیست
این افراد از آنجایی که از محیطهای تفریحی طبیعی بهرهمند میشوند، به محیط زیستشان علاقه نشان داده و نسبت به آن رفتار مسئولانهای دارند.
افزایش پیوندهای اجتماعی
خانوادههایی که در کنار یکدیگر به تفریح میپردازند بیش از دیگران به یکدیگر احساس نزدیکی میکنند و احتمال این که هرگز از یکدیگر فاصله نگیرند بسیار خواهد بود. همچنین این موضوع در خصوص زن و شوهرها کاملا صحت دارد. اعضای خانواده با شرکتکردن در فعالیتهای تفریحی دستهجمعی، میتوانند نسبت به یکدیگر، احساس وفاداری و اعتماد کنند و با انجام دادن کار گروهی با یکدیگر هماهنگ و همدل شوند. چنین فضایی آنها را تشویق میکند سبک زندگی شادشان را برای همیشه حفظ کنند. این نوع خانوادهها میتوانند در خاطرات مثبت خوبی شریک باشند، خاطراتی که اغلب انگیزهای برای تفریحهای دیگر در آیندهشان میشود.
جوانان
برنامههای تفریحی برای رشد کودکان و جوانان بسیار مفید است. بیشتر مواقع آنها از طریق این فعالیتها مهارتهای تصمیمگیری، همکاریهای گروهی، ایجاد روابط مثبت با دیگران و حفظ آن را میآموزند. جوانان در کنار فعالیتهای تفریحی با بازی و نوآوری، روشهای مختلف حل مشکل را یاد میگیرند. آنها با معیارهای اخلاقی جامعهشان زودتر آشنا میشوند. بازی و تفریح برای کودکان یکی از اصول یادگیری و تمرین مهارتهای زندگی است.