بهانهها برای وارد نکردن واکسن به ایران تا جایی ادامه داشت که حتی عراق و افغانستان اخباری درباره تحویل گرفتن اولین محمولههای واکسن کرونا منتشر کردند اما در ایران هیچ خبری نبود
شفاآنلاین>سلامت> قصه واکسن فایزر در ایران سر دراز دارد و حالا درست در شرایطی که اواخر مرداد امسال اعلام شد که واردات این واکسن منعی ندارد و برای واردات 40 میلیون دز واکسن فایزر و جانسوناندجانسون مذاکره شده است، ناگهان دوباره همهچیز به هم خورده است و وزیر بهداشت اعلام کرد که واردات واکسن فایزر منتفی شده است!
به گزارش شفاآنلاین: بیراه نیست اگر گفته شود که واردات واکسن کرونا به ایران هفت خان را پشت سر گذاشت. خبر ساخت واکسن کرونا همانقدر که برای مردم جهان شادی و مسرت ایجاد کرد برای مردم ایران حسرت آفرید. بلافاصله پس از اعلام خبر تولید انبوه واکسن کرونا بسیاری از کشورهای جهان برای ثبت سفارش واکسن به رقابت افتادند اما در ایران بحث مشکلات تحریم و نپیوستن به FATF و حتی نبود یخچال! برای انتقال واکسن به ایران خبرسازی میکرد.
بهانهها برای وارد نکردن واکسن به ایران تا جایی ادامه داشت که حتی عراق و افغانستان اخباری درباره تحویل گرفتن اولین محمولههای واکسن کرونا منتشر کردند اما در ایران هیچ خبری نبود. در این شرایط بسیاری از کاربران ایرانی هشتگ واکسن بخرید را در توئیتر به ترند جهانی تبدیل کردند.
واکنش مسئولان وزارت بهداشت به مطالبه گسترده
واکسن آن بود که ایران به دنبال ساخت واکسن داخلی است. در آن زمان، درست وقتی که قرنطینه در اروپا لغو شد و در ترکیه کسب و کارها شروع به بازگشایی کردند، در ایران تصاویری از گودبرداری کارخانههای تولید واکسن داخلی خبرساز شد.
این اتفاق در حالی رخ میداد که خیزهای پی در پی بیماری، وضعیت بسیاری از شهرهای ایران را از حالت قرمز به وضعیت سیاه تغییر داد و قربانیان زیادی روی دست خانوادههای ایرانی گذاشت.
اوضاع بیماری در ایران به حدی وخیم شد که سردخانه بسیاری از گورستانهای کشور از جمله گورستان مشهد به صدر اخبار رسید و گفته میشد که سر چهارراههای سیستان و بلوچستان، کفن فروخته میشود.
با این وجود تا مدتها خبری از تولید تجاری واکسن داخلی نبود و سرانجام امسال تعداد محدودی واکسن داخلی برای تزریق به مراکز درمانی ارسال شد.
این موضوع در حالی رخ میداد که وزارت بهداشت مدام وعده میداد که از بهار سال 1400 ایران تبدیل به قطب صادرات واکسن در منطقه میشود. در این میان واردات قطرهچکانی واکسن خارجی که به صورت عمده واکسنهای چینی بودند، ادامه داشت و گهگاه محمولههای کوچک 100 یا 200 هزار عددی واکسن به کشور وارد میشد.
در این میان واردات واکسن امریکایی و انگلیسی ممنوع اعلام شده بود و حتی کریم همتی، رئیس هلال احمر که در دی ماه سال گذشته اعلام کرده بود که خیرین 150 هزار دوز واکسن فایزر به ایران اهدا کردهاند، به سرعت حرف خود را پس گرفت و به ایرنا گفت که واردات محموله 150 هزار عددی واکسن فایزر منتفی شده است.
واردات واکسن خارجی ناگهان سرعت گرفت!
اعتراف تلویحی به شکست واکسن داخلی از آنجا شروع شد که زمزمههایی شکل گرفت مبنی بر اینکه تحریم مانع انتقال خط تولید واکسن از چین به ایران شده است و روسیه به دلیل تحریم نتوانسته است ژل واکسن را به ایران بفروشد.
کم کم عرضه واکسن برکت به درمانگاهها کم و کمتر شد و بسیاری از ایرانیهایی که دوز اول را واکسن برکت دریافت کرده بودند، به رسانهها اعلام کردند که برای تزریق دز دوم دچار مشکل شدهاند و واکسن برکت پیدا نمیشود.
در این شرایط واردات واکسن سرعت گرفت و ناگهان مسئولانی که مدعی بودند تحریم یا مشکلات نقل و انتقال ارز باعث کندی واردات واکسن شده است، از ورود محمولههای چند میلیونی واکسن کرونا به ایران خبر دادند تا آنجا که حالا گمرک خبر داده است که بیشتر از 71 میلیون دوز واکسن به کشور وارد شده است و نزدیک به 40 میلیون ایرانی دوز اول واکسن خود را دریافت کردهاند.
در این میان ناگهان اعلام شد که واردات واکسن فایزر آزاد است و در 25 مرداد سال جاری محمدرضا شانهساز، رئیس سازمان غذا و دارو به باشگاه خبرنگاران اعلام کرد: «ما اجازه واردات فایزر و مدرنا را از منابع مجاز آنها دادهایم و خواهیم داد و نام یک واکسن باعث ممنوعیت و محدودیت نمیشود!»
او در ادامه توضیح داد: «شرکتهای بازرسی بینالمللی که اعتبار بین المللی دارند و برای کشورهای مختلف مورد وثوق هستند در کشورهای مختلف تولیدکننده واکسن حضور دارند و نیاز به این نیست که از هر کشور نمایندهای برای بازدید از کارخانه برود. گزارش بازرسی برای ما مورد وثوق است. اگر شرکتی تاییدیه بین المللی داشته باشد از نظر ما مشکلی برای واردات ندارد؛ بحث ما این است که باید مراقب باشیم که واکسنهای فیک وارد کشور نشوند. در حالی که سازمان جهانی بهداشت از وجود 200 تا 300 میلیون دوز واکسن فیک خبر داده است، ما باید مراقبتهای خود را داشته باشیم و نمیشود و سهل و ساده با این موضوع برخورد کرد.»
مذاکره برای واردات 40 میلیون دوز واکسن فایزر و جانسون
پس از این ماجرا بود که ناصر ریاحی، نایب رئیس کمسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران به فارس خبر داد که مذاکرات اولیه برای واردات 40 میلیون دوز واکسن فایزر و جانسوناندجانسون انجام شده است. او در مورد چگونگی واردات 20 میلیون دوز واکسن فایزر از یک شرکت آلمانی و همچنین 20 میلیون دوز واکسن جانسون اند جانسون به ایران، گفت: «درباره واردات این واکسنها شرکت نماینده به اتفاق مسئولین سازمان غذا و دارو در حال مذاکره هستند و اگرچه موضوع هنوز نهایی نشده اما امیدواریم بزودی محقق شود.»
او همچنین درباره شیوه واردات این واکسنها گفته بود:«احتمالا واردات این واکسنها از طریق سازوکار کوواکس انجام می شود و به احتمال بسیار زیاد، هیات امنای ارزی وزارت بهداشت واردات را به عهده خواهد داشت و اگر هم از نماینده خواسته شود که خود واردات را انجام دهد نماینده نیز با ارز مرجع واردات را انجام میدهد و محموله وارداتی تحویل وزارت بهداشت میشود تا طبق برنامه واکسیناسیون مورد استفاده قرار بگیرد.»
ریاحی در پاسخ به این سوال که قیمت واردات این واکسنها به کشور چقدر است و چه زمانی اولین محموله این واکسن ها به کشور وارد میشود، گفت: «با توجه به اینکه مذاکرات نهایی نشده هنوز قیمت و زمان حمل اولین محموله به ایران مشخص نشده است. سه شرکت تولید کننده واکسن کرونای فایزر، جانسون اند جانسون و آسترازنکا در ایران نماینده دارند که همگی شرکتهای دارویی معتبری هستند.»
خبر واردات 40 میلیون دوز واکسن فایزر و جانسوناندجانسون باعث شد که بسیاری از شهروندان ایرانی به امید دریافت واکسن فایزر از تزریق واکسن چینی سینوفارم رویگردان شوند اما وزارت بهداشت دوباره آب پاکی روی دست شهروندان ایرانی ریخته و اعلام کرد که واکسن فایزر به صورت محدود وارد میشود و قرار است فقط به زنان باردار تزریق شود و بخشی از واکسنها به عنوان دوز سوم یا دوز پشتیبان به کادر درمان تزریق میشوند.
چرا واردات واکسن فایزر منتفی شد؟
با وجود این خبر واردات واکسن فایزر هم دوام چندانی نداشت و بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت اخیرا اعلام کرد که واردات واکسن فایزر منتفی شده است.
مصطفی قانعی،عضو کمیته ملی واکسن کرونا درباره علت منتفی شدن واکسن فایزر به ایسنا توضیح داده است: «مطلب این بود که طرح مطالعاتی تزریق واکسن فایزر بر خانمهای باردار متوقف شد؛ زیرا داوطلبین پروژه را رها کردند و بر همین اساس هم چون فایزر نتایجی بر خانمهای باردار نداشت و منتشر نکرد، این واکسن برای این امر وارد نشد. باید واکسنی را برای خانمهای باردار تزریق کنیم که قبلا امتحانش را پس داده باشد. برای کادر درمان هم واکسنهای متعددی در نظر گرفته میشود و شاید اینکه تزریق دوز سوم کادر درمان را تا رسیدن فایزر (که پیش از این اعلام شده بود برای خرید آن از منابعی غیر از آمریکا و انگلستان اقدام میشود) متوقف کنیم، صحبت درستی نباشد، اگر شش ماه از تزریق دوز دوم گذشته باشد باید واکسیناسیون یادآور انجام شود.»
او البته درباره واکسن جانسوناندجانسون هم گفته است که ورادات آن هم در برنامه قرار دارد اما میزان واردات و زمان آن را سازمان غذا و دارو اعلام میکند ولی منعی برای وارداتش وجود ندارد.
بخش خصوصی دخالتی نکرد
لغو عجیب واردات واکسن فایزر در شرایطی رخ داده است که مدیرعامل یکی از شرکتهای بخش خصوصی و از اعضای اتحادیه واردکنندگان دارو که تمایلی به بردن نامش ندارد، میگوید: «حساسیت عجیبی روی واردات واکسن فایزر وجود دارد و از زمانی که اجازه واردات این واکسن صادر شد شرکتهای بخش خصوصی نخواستند به این ماجرا ورود کنند و اتحادیه واردکنندگان دارو تنها به دولت اعلام کرد که حاضر است مسیر واردات واکسن فایزر را برای دولت هموار کند اما خودش متولی واردات واکسن نمیشود.»
در این میان رو.ابط عمومی اتاق بازرگانی تهران هم توضیح میدهد که واردات واکسن توسط بخش خصوصی دچار چنان بروکراسی پیچیده و گرفتاریهایی شد که بخش خصوصی ترجیح داد از این غائله کنار بکشد و حالا معلوم نیست که دقیقا به چه علتی دولت دوباره از واردات واکسن فایزر منصرف شده است.
پیش از این هم ناصر ریاحی، نایب رئیس کمسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران به فارس گفته بود که بخش خصوصی تصمیم ندارد واردات واکسن فایزر را انجام ندهد و البته به تجربه ناموفق و بروکراسی پیچیده وزارت بهداشت برای واردات واکسن اشاره کرده بود.روزنامه سپید