هم اکنون درآمد نفتی ایران در شرایطی به بنبست تحریم خورده که ایران در زمینه رونق صنعت گردشگری هم هرگز قدم مهمی برنداشته است. برای دریافت این مساله کافی است زیرساختهای گردشگری ایران و همسایگانش را با یکدیگر مقایسه کنیم.
شفاآنلاین>سلامت> صنعت گردشگری ایران سالهاست که قافیه را به رقبای بزرگ منطقه باخته است. حالا تنها برگ برنده ایران در صنعت توریسم منطقه، گردشگری سلامت است که این روزها با موج مهاجرت دستهجمعی پزشکان و متخصصان سلامت ایران مواجه شده است. اتفاقی نگرانکننده که میتواند این صنعت نوپا را در همان ابتدای راه زمینگیر کند.
به گزارش شفاآنلاین: درآمد امارات از گردشگری خیرهکننده است و بنا بر گزارشهای منتشره، این کشور حدود 30 درصد درآمد گردشگری خاورمیانه را از آن خود کرده است. درآمدی که بین 55 تا 75 میلیارد دلار تخمین زده میشود و عددی معادل میانگین درآمد نفتی ایران در سالهایی است که تحریم نبوده است. این کشور بخش بزرگی از درآمد گردشگری خود را که حدود 20 میلیارد دلار میشود، از گردشگری دریایی به دست میآورد.
ترکیه هم عدد قابل توجهی از
گردشگری درآمد دارد که در حد و اندازه درآمدهای نفتی ایران در سالهای دولت یازدهم است. بر اساس اعلام آناتولی، ترکیه به استثنای سال گذشته که درگیر بیماری کرونا بوده است، رقمی نزدیک به 25 تا 30 میلیارد دلار از گردشگری به دست میآورد.
برای درک بزرگی این اعداد کافی است که بدانید سال گذشته و بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه، درآمد نفتی ایران فقط 1.2 میلیارد دلار بوده است.
هم اکنون درآمد نفتی ایران در شرایطی به بنبست تحریم خورده که ایران در زمینه رونق صنعت گردشگری هم هرگز قدم مهمی برنداشته است. برای دریافت این مساله کافی است زیرساختهای گردشگری ایران و همسایگانش را با یکدیگر مقایسه کنیم.
در حال حاضر امارات با بندر جبلعلی مالک پنجمین بندر بزرگ دنیا شناخته میشود و هواپیمایی این کشور در رده 10 ایرلاین برتر جهان است، ترکیه هم از این کورس عقب نمانده و یکی از پیشرفتهترین زیرساختهای حمل و نقل را از آن خود کرده است و درست در شرایطی که جهان درگیرودار جدال با کرونا بود، همسایه شمال غربی ایران اعلام کرد که بزرگترین فرودگاه جهان را افتتاح کرده است. علاوه بر این سرعت قطارهای ترکیه مشابه پیشرفته ترین کشورهای جهان به بالاتر از 300 کیلومتر در ساعت میرسد.
در ایران اما، تحریم طولانی صنعت هوایی موجب شده است که بیشتر از نیمی از هواپیماهای کشور زمینگیر باشند. ایران چیزی نزدیک به 250 هزار فروند هواپیما دارد که بر اساس اعلام سازمان هواپیمایی میانگین سنی آنها به 15 تا 20 سال میرسد و از این نظر نه با تعداد هواپیماهای امارات و ترکیه و قطر قابل مقایسه است و نه از نظر کیفیت ناوگان میتوان آنها را در یک سطح دانست.
وضعیت ناوگان زمینی و ریلی ایران هم با کشورهای گفته شده قابل مقایسه نیست و صنعت ریلی ایران با ناوگانی که متوسط عمرشان به 40 سال میرسد، در بخش مسافری زیانده شدهاند.
درباره صنعت هتلداری در ایران و سایر زیرساختها و امکانات گردشگری کشور صحبتی نمیکنیم، چرا که وضعیت مقایسه ایران با رقبای منطقهای خود را وخیم و وخیمتر نشان میدهد.
توریسم سلامت برگ برنده صنعت گردشگری زمینگیر ایران
در این میان برگ برنده صنعت گردشگری ایران، گردشگری سلامت به شمار میآمد. هرچند که حسین راشکی، دبیر سابق کمیته گردشگری وزارت بهداشت میگوید: «ترکیه جز پنج کشور بزرگ جهان در حوزه گردشگری سلامت است و امارات برای جلب گردشگران جهان، شهرک سلامت راهاندازی کرده است و البته اردن هم از این بازار پردرآمد عقب نمانده است.»
با وجود این پزشکان متخصص و کادر درمانی حرفهای در ایران و مهمتر از آن قیمت نازل خدمات درمانی در ایران برگ برنده کشور ما به حساب میآید.
بر اساس گفته این فعال صنعت گردشگری سلامت، هزینه جراحیهای مختلف در ایران و به ویژه جراحی زیبایی گاهی به نصف و حتی یک پنجم ترکیه و امارات میرسد.
البته سقوط ارزش ریال ایران و تقویت پول همسایگان در این مساله بیتاثیر نبوده است و پیش از شیوع کرونا سیل گردشگران سلامت را از عراق و افغانستان راهی ایران کرد.
هرچند که راشکی میگوید: «قیمت خدمات پزشکی در ایران نسبت به کشورهای همسایه آنقدر جذاب است که در زمان شیوع کرونا هم ورود گردشگران سلامت به کشور ما متوقف نشد. هرچند که شمار آنها کمتر شده بود.»
گردشگری سلامت ایران غایب بزرگ اکسپوی دوبی
با این حال این ظرفیتهای مهم گردشگری سلامت در ایران چندان جدی گرفته نشده است و سعید هاشمزاده، رییس پیشین اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت به ایسنا گفته است: «گردشگری سلامت ایران در مقایسه با کشورهای منطقه و شرق آسیا، رتبه خیلی خوبی ندارد و اکسپو دبی میتواند برگ برندهای برای ایران باشد.»
حالا اکسپوی دوبی بعد از یک سال تاخیر به دلیل کرونا، تا هفته دیگر در امارات برگزار میشود و فعالان صنعت گردشگری سلامت اعتقاد دارند که از این فرصتها برای معرفی ظرفیتهای گردشگری سلامت ایران استفاده نمیشود.
هاشمزاده درباره اهمیت حضور بخش گردشگری سلامت ایران در این رویداد بین المللی با توجه به نوپا بودن، گفته است: «در فضای نمایشگاهی مثل اکسپو دبی که جهانی برگزار میشود، رقبا را میشناسید و آنها را رصد میکنید و میتوانید ببینید که این رقبا در فضای این صنعت چه نوآوریهایی انجام میدهند و چه اقداماتی میکنند. بحث دیگر این است که به غیر از رقبا، شما با بازیگران دیگر صحنه، یعنی با کسانی که ذینفع هستند هم آشنا میشوید. منظورم فعالان، کارشناسان و پزشکان و افراد حرفهای حوزه پزشکی است که در این صنعت کار میکنند و شما در اکسپو میتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید. علاوه بر این تخمین زده میشود که اکسپو حدود ۲۵ میلیون بازدیدکننده داشته باشد. بنابراین با مردم کشورهای مختلف هم در ارتباط قرار میگیرید، یعنی در مجموع اگر به عنوان یک شرکت، یک بیمارستان یا آژانس و هتل، در نمایشگاهی مثل اکسپو دبی شرکت کنید، هم با طرفهای تجاری شامل پزشکان و شرکتها در ارتباط فعال و همافزا قرار میگیرید و هم اصلیترین مشتریان این صنعت، یعنی مردم را ملاقات میکنید.»
او تاکید کرده است که اکسپو ابعاد چندگانهای دارد که هریک به نوبه خود برای صنعت گردشگری سلامت ایران حکم برگ برنده را دارد. از اینها گذشته، نمایشگاه اکسپو که از آن به عنوان المپیک فرهنگی نام برده میشود، یک رویداد بسیار مهم برای کشورهای منطقه به شمار میآید.
هاشمزاده درباره میزان شانس رقابت بخش گردشگری سلامت ایران بدون حضور در بازار بینالمللی، گفت: «مسلما شانسی وجود نخواهد داشت. یکی از وجوه خیلی مهم نمایشگاهها همین است، یعنی کمک به حفظ حیات حوزههای مختلف که سویهای بینالمللی دارند. نمایشگاه اکسپو جایی است که شما یک پیام آشکار به بقیه رقبا، شرکتها و بیمارستان و در سطح کلانتر به بقیه کشورها میدهید و آن هم این است «من هم در این صنعت حرفی برای گفتن دارم». قاعدتاً وقتی شما اعلام حضور میکنید باید یکسری از قوانین و مقررات این حوزه را بپذیرید و باور کنید که در این محیط با بقیه این بازیگران باید رقابت کنید و یک رقابت سالم هم انجام بدهید.»
با این حال گویا نه تنها ایران این فرصت مهم را جدی نگرفته است که حالا زنگ خطر دیگری برای گردشگری سلامت ایران به صدا درآمده است. زنگ خطر مهاجرت گسترده پزشکان و کادر سلامت در ایران. آن هم در شرایطی که امارات و ترکیه برای تقویت گردشگری سلامت خود به استخدام پزشکان مجربی از سراسر دنیا و حتی امریکا و اروپا روی آوردهاند.
موج مهاجرت متخصصان سلامت از ایران
در زمان شیوع کرونا گزارشهای متعددی منتشر شد مبنی بر اینکه سیل مهاجرت کادر درمان از ایران به راه افتاده است. آن هم در حالی که وزارت بهداشت از کمبود بیش از 50 هزار پزشک و پرستار در بحران کرونا صحبت کرده است.
در همین زمینه چندی پیش روزنامه «لس آنجلس تایمز» با انتشار گزارشی از موج مهاجرت پزشکان و پرستاران ایرانی به خارج از ایران برای آینده بهتر و درآمد بیشتر خبر داده است. این روزنامه انگیزه اصلی مهاجرت کادر درمان از ایران را دستمزد پایین عنوان کرده است. دستمزدهایی که بارها در زمان شیوع کرونا خبرساز شد و پرستاران و پزشکان زیادی را به تجمع اعتراضی کشاند.
دستمزدهایی که به گفته آنها نه تنها کافی نبوده که بارها معوق شده است.
روزنامه لسآنجلس تایمز از قول یک پزشک ایرانی به نام دکتر تنکابنی 44 ساله و متخصص اورژانس نوشته است: «من در سال 2006 درآمدی معادل 22 هزار دلار در ماه داشتم – یک درآمد افسانه ای در ایران- اما با آغاز تحریم ها و بدتر شدن وضعیت اقتصادی درآمد کنونی من به یک دهم درآمد سال 2006 تنزل یافته است. من از جمله پزشکانی بودم که همیشه معتقد بودم باید در کشور ماند و به مردم خدمت کرد اما الان خودم هم مجاب شدم کشور را ترک کنم و دیگر هیچ انگیزهای برای نصیحت به پزشکان جوان برای ماندن آنها در کشور ندارم.»
این اتفاق به گفته حسین راشکی، دبیر سابق کمیته گردشگری وزارت بهداشت یکی از بزرگترین و نگرانکنندهترین تهدیدهای اخیر صنعت گردشگری سلامت در ایران است که میتواند این صنعت را در همان ابتدای پا گرفتن با چالشهای جدی مواجه کند.روزنامه سپید