جذب پزشک با موج مهاجرت روزافزون متخصصان پزشکی به اروپا و کانادا به خاطر درآمد بیشتر و تامین رفاه تقریبا غیرممکن شده و باید برای ورود دانشجویان رشته پزشکی به جامعه و تامین بخشی از نیاز جامعه به پزشکان، این سرمایههای اصلی کشور سالها به انتظار ماند
شفاآنلاین>سلامت> مرد خانوادهیی که به خاطر اشتیاق پرحسرت فرزندانش به میوه، دانه هلویی را برای قسمت کردن ناگزیر در سه پاره بین بچهها، به قیمت ۳۰ هزار تومان خریده بود، با نشان دادن هلو از مقابل یک میوهفروشی به تماشاگران تلویزیونی حقیقت تلخ و غمانگیزی را از وضع اقتصادی جامعه و پریشانی اقشار فرودست کشورمان نشان میداد.
خانوادههایی که روزبهروز تامین حداقل نیازمندیهای زندگی برایشان دشوار میشود و گاه برای خرید قرص نانی وامیمانند، در حالی که شاهد ریزش تدریجی خانوادههایی از طبقه متوسط به طبقه فرودست هستیم با سرعت شتابندهیی که این فاصله طبقاتی را بیشتر و عمیقتر میکند؛ فاصله و شکافی که میتواند عوارض و مفاسد مختلفی را در جامعه پدید بیاورد.
موج شتابندهیی که انگار سرنشینان کشتی واژگون شدهیی برای نجات به تخته پارهیی پناه میبرند و در این میان فرصتطلبانی هم هستند که به دیگران میآویزند تا با به زیر کشاندن آنها خود را نجات دهند. برخی جامعهشناسان با این ریزش شتابنده طبقاتی هشدار میدهند. باید آثار نگرانکننده ریزش طبقاتی و پیوستن خانوادهها به عرصه فقر و نیاز را در افزایش جرائم و تبهکاریها ارزیابی کرد؛ عوارضی که ضداجتماعی و جرائم مختلفی از جمله افزایش آمار سرقت، کلاهبرداری، اختلاس و قتل و جنایت، ناهنجاریها در روابط خانوادگی و زناشویی از جمله بالا رفتن آمار طلاق مشاهده کرد که از همه نگرانکنندهتر، بالا رفتن عوارض روانی در میان جوانان و نوجوانان خواهد بود.
روانپزشکان این روزها از افزایش مراجعانی میگویند که از عوارض روانی شکوه دارند و بیشتر مردان جوان و دخترانی هستند که از تنگنای چهاردیواری خانهها و محدودیتهای تفریحی در جامعه و زندگی بیتحرک شکایت دارند. طی دو سالی که از شیوع ویروس کرونا میگذرد، آنچه مورد غفلت قرار گرفت افزایش تختهای بیمارستانی برای پذیرش تعداد بیشتری از مبتلایان بود که میتوانست مانع بستری شدن پرخطر بیماران به کرونا در منازل شود.
به گفته معاون ستاد مقابله با کرونا در این استان میزان مرگ و میر کرونا در این استان بسیار بالاست و توصیه میکند بیماران غیراورژانسی باید به مراکز درمانی سرپایی مراجعه کنند بهطوری که در همان روز بیش از ۵۵۰۰ بیمار بستری داشتند.معاون ستاد مقابله به جای افزایش تختهای بیمارستانی وعده میدهد: «قصد داریم با راهاندازی سامانهای، مردم بتوانند در جریان بیمارستانهایی قرار گیرند که برای بستری کردن مبتلایان به کرونا تخت خالی دارند؛ در حالی که بحران کمبود تختهای بیمارستانی با روند افزایش مبتلایان قابل مقایسه نیست و تعداد بیماران کرونا چندبرابر شمار تختهای بیمارستانی است.»از سوی دیگر کمبود تعداد پرستاران سبب فشار سنگینی روی جسم و روان پرستاران پرتلاش در بیمارستانها بر جای میگذارد که گاه با تلاش۱۲ ساعته از فرط خستگی از حال میروند.
به گفته دبیرکل خانه پرستار سال گذشته ۱۰ هزار پرستار به اسم کار در پرستاری جذب شدند در حالی که تعداد زیادی از پرستاران از سال ۹۵ از سیستم بهداشت و درمان کشور به عنوان بازنشستگی، ترک کار و یا مهاجرت از چرخه خدمت خارج شدند و این در حالی است که همه پرستاران نمیتوانند در بخشهای مربوط به کرونا خدمات مناسبی انجام دهند.
اما جذب پزشک با موج مهاجرت روزافزون متخصصان پزشکی به اروپا و کانادا به خاطر درآمد بیشتر و تامین رفاه تقریبا غیرممکن شده و باید برای ورود دانشجویان رشته پزشکی به جامعه و تامین بخشی از نیاز جامعه به پزشکان، این سرمایههای اصلی کشور سالها به انتظار ماند.
درباره مهاجرت سرمایههای انسانی به خارج، به داستان خروج یک پزشک جراح از کشور اشاره میشود که داستان جالبی نقل مجالس و محافل شده است. میگویند این جراح صاحبنام هنگام خروج از محل بازرسی برای سوار شدن به هواپیما، مامور بازرس و بازبینی کیف و چمدان این مسافر با دیدن یک زنجیر طلا با چند مثقال وزن رو به دکتر کرد و گفت: این طلا سرمایه ملی ماست که از کشور خارج میکنید و جراح صاحبنام با اشاره به پیشانیاش گفته بود: سرمایه گرانبهای ملی اینجاست که از کشور بیرون میرود!
به گزارش صندوق بینالمللی پول ضمن اشاره به بحران تخصص و مهاجرت متخصصان، ایران با مهاجرت سالانه تا ۱۸۰ هزار تن از نخبگان در میان ۹۱ کشور در حال توسعه مقام اول را دارد.
براساس این گزارش طبق آمار امروزه بیش از ۲۵۰ هزار مهندس و پزشک ایرانی و بیش از ۱۷۰ هزار ایرانی با تحصیلات عالیه در آمریکا زندگی میکنند و بیش از ۱۵ درصد سرمایههای انسانی ما به آمریکا و ۲۵ درصد به اروپا سفر کردهاند.در حال حاضر مجموع تعداد پزشکان کشور اعم از پزشک عمومی، متخصص و دندانپزشک ۱۰۸ هزار نفر است؛ شگفتیآور اینکه وزیر سابق بهداشت و درمان تعداد پزشکان فعال را ۱۸۰ هزار نفر اعلام کرده بود؛ شاید به این خاطر که به فکر افزایش تعداد دانشجویان رشتههای پزشکی نباشیم تا موقعیت درآمد سرشار برخی از پزشکان باخطر کاهش روبهرو نشود. کمبود پزشک به نسبت تعداد بیماران، صدماتی جدی به سلامت جامعه وارد میآورد. آمار سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد در ایران در مقابل هر ۱۱ نفر پزشک، تعداد ۱۰ هزار نفر از مردم کشور نیاز به خدمات پزشکی دارند، در حالی که در کشورهای دارای نظام پیشرو سلامت، به ازای ۱۰ هزار نفر جمعیت، ۳۰ تا ۵۰ نفر پزشک فعالیت دارند.
بهداشت جهانی برآورد کرده ایران از نظر سرانه پزشک در منطقه بعد از کشورهایی چون سوریه و قرقیزستان در جایگاه بیستم قرار گرفته است. برخی مسوولان نظام سلامت چنین سرانهیی از پزشکان را نگرانکننده از نظر سلامت جامعه تلقی میکنند و یکی از راهها برای افزایش تعداد پزشک در کشور را افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در رشتههای پزشکی در دانشگاهها پیشنهاد میکنند.
امروزه ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاههای کشور حدود هفت هزار نفر است و اگر این تعداد پذیرش باقی بماند براساس برآورد کارشناسان بیش از ۳۰ سال طول خواهد کشید تا بتوانیم در برابر هر ۱۰ هزار نفر در حداقل سرانه مورد قبول در جهان، ۳۰ نفر پزشک داشته باشیم!
البته در مجلس جمعی از نمایندگان برای کاهش زندگی از زیانهایی که شمار اندک پزشکان به سلامت جامعه وارد میآورد، یک طرح دوفوریتی تسلیم هیأت رییسه مجلس کردند تا با افزایش ظرفیت رشتههای مختلف پزشکی در دانشگاهها هر سال تعداد بیشتری پزشک وارد جامعه شوند اما چنانکه گفته میشود این پیشنهاد افزایش پزشکان کشور با موج گستردهای از مخالفتها توسط بخشها و جریانهای خاص در نظامپزشکی کشور روبهرو شد که با افزایش پزشکان، منافع سرشار خود را در خطر میبینند؛ با چنین فشارهای سوداگرانهیی، مجلس از طرح و تصویب طرح افزایش تعداد دانشجویان در رشتههای پزشکی در دانشگاهها منصرف شد.
حریرچی معاون وزیر بهداشت و درمان سابق میگوید: در ابتدای سال ۹۵ در جمع، تعداد پزشکان متخصص و پزشک عمومی دقیقا ۱۰۸ هزار و ۱۸۰ نفر به طور فعال در حال خدمت بودهاند در حالی که در آماری عجیب و ساختگی تعداد پزشکان فعال را ۱۸۰ هزار نفر عنوان کردند و مدعی شدند سرانه پزشک در کشور نزدیک به دو برابر است؛ آماری ساختگی تا برای جلوگیری از افزایش پزشک در آینده، مانع افزایش تعداد دانشجویان رشتههای پزشکی در دانشگاهها شوند.محمد بلوری/ روزنامه جهان صنعت