نامه دکتر دباغ به معاونت آموزشی وزارت بهداشت

با سالم و اهدای تحیات؛ همانگونه که مستحضر هستید بر اساس مصوبه دویست و هشتاد و سومین جلسه شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی مورخ 19 تیر 1400؛ درخواست تشکیل گروه مستقل بالینی به نام گروه مراقبتهای ویژه با اعضای فوق تخصصی مراقبتهای ویژه در دانشگاههای علوم پزشکی متقاضی، مورد موافقت قرار گرفته است.

این مصوبه از دیدگاه این بنده ی کمترین، دارای موارد بسیار مهمی است که بازبینی و توقف فعلی آن را الزامی می کند و به شرح ذیل به حضور تقدیم می گردد: 1 -رشته های تکمیلی مراقبتهای ویژه در اکثریت قریب به اتفاق موارد به عنوان بخشی الینفک از گروه بیهوشی است و یا حداقل به صورت مشترک بین گروه بیهوشی با یک یا چند گروه دیگر و نه به صورت مستقل اداره می شود؛ این مدعای بنده؛ مستند است به سه مورد زیر در دانشگاههایی که در سطح بین المللی بسیار پیشرو هستند و لینک برنامه فلوشیپ مراقبتهای ویژه آنها را در اینجا خدمت تان آورده ام:

تجربیات دانشگاههای پیشرفته دنیا موجود در وبسایت های مربوطه

مشاهدات عینی بنده در برخی از دانشگاههای طراز اول جهانی که امکان حضور در قالب فرصت مطالعاتی در آنجا داشته ام

ارتباطات بین المللی با اعضای هیات علمی که با همکاری آنها نسبت به نگارش چند textbook بیهوشی و مراقبتهای ویژه در تراز بین المللی اقدام کرده ام https://www.uclahealth.org/anes/critical-care-fellowship :UCLA Massachusetts General Hospital (Harvard) Critical Care Program: https://www.uclahealth.org/anes/critical-care-fellowship Texas Heart Center and Children's Hospital: https://www.texaschildrens.org/departments/critical-care Yale University: https://www.yalemedicine.org/departments/critical-care-anesthesiology و بسیاری از دانشگاههای درجه اول دنیا که در این مقال نمی گنجد.

اما سوال مهم این جاست: آیا باید در این حیطه هم اصطالحاً چرخ را از نو بسازیم و داشتن نتایج هزینه-فایده کشورهای دیگر؛ آن هم نه یک جا و دو جا بلکه صدها نمونه کفایت نمی کند؟ از سوی دیگر؛ بنده هم در فضای مجازی و هم در فضای حقیقی به عینه دیده ام که این مصوبه چه میزان از نومیدی را در اعضای هیات علمی و دستیاران و متخصصان بیهوشی هم از لحاظ ارایه خدمت به بیمار؛ هم از لحاظ آینده شغلی دستیاران و هم از نظر حیثیت رشته ای پدید آورده است؛ آنهم در حین یکسال و نیم خدمات بی وقفه کرونایی و تقدیم تعدا زیادی شهید سالمت از رشته بیهوشی.

استاد گرامی و دوست بسیار عزیز جناب آقای دکتر حق دوست؛ در بحبوحه کووید 19 اتفاقاً هم رشته تحصیلی جنابعالی یعنی اپیدمیولوژی و هم رشته بیهوشی و مراقبتهای ویژه به مردم کشور مان بسیار کمک کرد. فرض محال که محال نیست.

اگر دپارتمان شما به فرض؛ یک شبه دچار انفکاک شود و گروه آمارزیستی و اپیدمیولوژی به گروه آمارزیستی و گروه اپیدمیولوژی دو تکه شود؛ اساتید و دانشجویان شما دچار بهت و حیرت نمی شوند؟ باور بفرمایید موضوعی که برای گروههای بیهوشی و مراقبتهای ویژه روی داده است دقیقاً به همین صورت است. جنابعالی به خوبی می دانید که سرمایه اجتماعی )Capital Social )بسیار مهم تر از سرمایه انسانی )Capital Human )و سرمایه فیزیکی و سخت افزار )Capital Physical )است و این مصوبه؛ ثلمه ای بسیار بزرگ به سرمایه اجتماعی رشته بیهوشی وارد کرده است؛ رشته ای که در کنار رشته های داخلی و جراحی و کودکان و زنان یکی از 5 رشته اصلی بالینی در همه دنیا است و بدون شک در آینده ای نزدیک؛ منجر به افت فاحش در کیفیت ارایه خدمات و آسیب در نحوه ارایه خدمات به بیماران خواهد شد.

بدون شک هیچ یک از عرایض بنده خدای ناکرده نافی توان علمی و یا بالینی همکاران رشته مراقبتهای ویژه نیست؛ که بسیاری از این همکاران امروز؛ در سالهای قبل از دستیاران بسیار بسیار توانمند و ساعی بنده بوده اند؛ بلکه اینجانب در طی سالهای 1381-1382 به عنوان مسوول اداره نظارت بر درمان وزارت بهداست؛ مسوول مستقیم تهیه دستورالعمل های مراقبتهای مدیریت شده بودم و یکی از همین دستورالعمل ها؛ دستورالعمل وظایف متخصص مقیم بخش مراقبتهای ویژه است؛ و این متن تا حد بسیار زیادی هنوز مورد استناد بسیاری از قسمتهای سیاستگزار وزارتین بهداشت و رفاه است. امروزه بحمداهلل همکاران عزیز رشته مراقبتهای ویژه به درجات کمال علمی و کاری رسیده اند و البته مایه فخر رشته بیهوشی و مراقبتهای ویژه هستند. از محضر شما استدعا دارم در این خصوص به شورای گسترش دستور فرمایید تا دیر نشده و در اسرع وقت این مصوبه مجدداً از لحاظ مستندات علمی مورد بازبینی قرار گیرد؛ و این بازنگری علمی و بدور از شتاب زدگی؛ نه تنها ضرری برای کشور ندارد بلکه منافع متعددی در آن نهفته است. به فرموده شیخ اجل سعدی: سر چشمه شاید گرفتن به بیل چو پر شد نشاید گذشتن به پیل از محضر جنابعالی عذرخواهی می کنم که به دلیل اهمیت و اضطرار موضوع؛ این مکاتبه را به صورت مستقیم و فارغ از سلسله مراتب اداری؛ هم از طریق فضای مجازی و هم از طریق نمابر به دفتر شما تقدیم کردم. استاد تمام گروه بیهوشی و مراقبتهای ویژه؛ فلوشیپ بیهوشی قلب دانشکده پزشکی؛ دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی