همه شواهد تا امروز از بازگشت دانشآموزان به کلاسهای درس خبر میدهد. با این حال هنوز نگرانی برخی از مسئولان بهداشتی کشور برطرف نشده است.
شفاآنلاین>سلامت> در روزهای گذشته که امتحانات دانشآموزان پس از یک سال تحصیلی سراسر کرونایی پایان یافت، مسئولین وزارت آموزش و پرورش، برگزاری این دوره از آزمونها را از لحاظ انطباق بر پروتکلهای بهداشتی تدوین شده توسط وزارت بهداشت، موفق ارزیابی کرده و آن را مقدمهای برای بازگشت به فعالیتهای عادی مدارس عنوان کرده بودند. اگرچه هنوز نگرانیهای مسئولان سلامت نیز در این رابطه وجود دارد با این حال شواهد از قطعی بودن بازگشایی مدارس خبر میدهند.
به گزارش شفاآنلاین: مسئولان وزارت آموزش و پرورش از بازگشایی مدارس در مهرماه به شرط واکسیناسیون معلمان در مردادماه خبر داده بودند. محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش نیز در آخرین اظهار نظر خود در این رابطه اظهار کرد: «اصرار ما بر این است که آموزشها حضوری باشد. در جهان از ماهها قبل آموزش حضوری شروع شده است. جمع بندی دنیا این است که کار معلمان و مدرسه قابل جایگزینی با هیچ ابزار دیگری نیست و باید به سمت بازگشایی مدارس برویم. البته تجربیات در آموزش مجازی را استمرار خواهیم داد. پیش نیاز این امر توسعه واکسیناسیون است که طبق قول مسئولین وزارت بهداشت قرار است فرهنگیان در مردادماه واکسینه شوند و زمینه برای دایر شدن مدارس به صورت حضوری در مهرماه ۱۴۰۰ فراهم شود.»
همه شواهد تا امروز از بازگشت دانشآموزان به کلاسهای درس خبر میدهد. با این حال هنوز نگرانی برخی از مسئولان بهداشتی کشور برطرف نشده است.
لزوم نگاه علمی به بازگشایی مدارس
علیرضا زالی فرمانده عملیات کرونا تهران بزرگ در مراسم پویش مدافعان و سفیران سلامت با تاکید بر لزوم نگاه علمی به امر بازگشایی مدارس اظهار کرد: «طراحی پروتکلها به گونهای باشد که فقط مدرسه را به عنوان یک محیط امن بهداشتی درنظر نگیریم، حواشی متعددی داریم که اهمیت ایمنسازی و رعایت بهینه پروتکلها در آنجا کمتر از کلاس درس نیست، مانند سرویسهای ایاب و ذهاب و تغذیه و غیره، برای بازگشایی مدارس باید نیم نگاهی هم به وضعیت تردد درون شهری داشته باشیم. اگر مدارس و دانشگاه را باز کنیم باید فکری به تکانههای آن در حوزه تردد بین شهری کنیم.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه کرونا یک بحث عالمگیر است و بسیاری از رخدادهای مترتب از کرونا فقط گریبانگیر کشور ما و کشورهای منطقه ما نیست، گفت: «بانک جهانی اعلام کرده فعالیتهای دانشآموزی و فعالیت اقتصادی مدارس در دنیا به علت کرونا تاکنون بیش از ۱۰ تریلیون دلار آسیب دیده است. مجامع جهانی پیشبینی میکنند حتی با وجود اتمام کرونا بیش از ۲۵ میلیون دانشآموز دیگر به مدرسه بازنخواهند گشت. یکی از عوارض کرونا در سالهای آتی، بازماندگان از تحصیل در سطح جهان خواهند بود. ماندن در منازل و تغییر سریع سیستم آموزشی موجب شد اشکالات متعدد فیزیکی و روانشناختی بهعنوان عوارض کرونا در دانش آموزان نمایان شود. کم نیستند کسانی که به علت نوع تغذیه، بیامآی بدنشان تغییر کرده باشد و مستعد ابتلا به بیماریهای غیر واگیر در سالهای آینده شوند. در دوره نوجوانی و کودکی زمینه بروز بسیاری از بیماریهای غیر واگیر شکل میگیرد. جنبههای روانشناختی چون اضطراب، پرخاشگری، سردرگمی و غوطهور شدن در فضای مجازی نیز به علت عدم تسلط کافی والدین مطرح است.»
نرخ ابتلا به کرونا در کودکان کشور
والدین بسیاری نگران سلامت کودکان خود از نظر ابتلا به کرونا هستند به همین دلیل برخی از کشورها هنوز مدارس خود را بازگشایی نکردهاند بر پایه برخی آمارها مدارس 135 کشور در تعطیلی ناشی از پاندمی کرونا به سر میبرند و برخی دیگر نیز استراتژیهایی را برای بازگشایی مدارس در نظر گرفتهاند. با این حال به گفته زالی کودکان کمتر کرونا میگیرند. میزان متوسط درگیری کودکان در مجموع جمعیتهای سنی ۱.۷ تا ۲ درصد است. کمتر از نیم تا 2 درصد آنها کارشان به آیسییو میکشد. هم میزان ابتلا در کودکان کمتر است و هم نشانههای بالینی متفاوتی دارند و کمتر بدحال میشوند. بیشترین میزان ابتلا در گروه سنی زیر ۱۸ سال مربوط به پسران ۱۵ تا ۱۷ سال است، اما بیشترین موارد بستری معمولاً در کودکان زیر ۱۰ سال است. بر اساس مطالعهای در تهران 77 درصد کودکان زیر 10 سال که در بیمارستانهای تهران به علت کرونا بستری شدند، بیماری زمینهای قبلی داشتهاند. با این حال کودکان پخش کننده مهم ویروس تلقی میشوند که باید این را هم مدنظر داشت. همچنین بر اساس مطالعهای در آلمان سطح آنتی بادی کودکان مورد مطالعه ۶ برابر بالاتر از حدمعمول بوده است یعنی کرونا را گرفتهاند ولی ضعیف بوده اما در همان فاصله بیماری را منتقل کردهاند.
خبری از واکسیناسیون کودکان نیست
همانگونه که عنوان شد وزارت آموزش و پرورش شرط واکسیناسیون برای بازگشایی مدارس گذاشته است که در همین راستا قرار است واکسیناسیون معلمان از مردادماه آغاز شود اما خبری از واکسیناسیون دانشآموزان نیست، علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی کرونا در پاسخ دلیل اینکار را نبود مطالعات علمی در مورد واکسیناسیون کودکان و اثر بخشی آن در برابر کرونا دانست و اظهار کرد: «واکسن مورد تایید برای سن زیر ١٨ سال نداریم و در آمریکا فایزر به ١٢ تا ١۶ سال تزریق میشود و روی واکسیناسیون کودکان بالای ۵ سال در حال مطالعه هستند. فعلا برای سنین پایینتر از ۱۸ سال، واکسن امنی وجود ندارد لذا هنوز تصمیمی در مورد واکسیناسیون دانشآموزان وجود ندارد.»
رئیسی همچنین از تلاشهای مختلف و در نظر گرفتن بستههای سلامت برای بازگشایی مدارس خبر داد و اظهار کرد: «ما تلاش کردیم بازگشایی مدارس را داشته باشیم اما به علت شرایط نتوانستیم این کار را انجام دهیم. آن قدر که نگران مدارس هستیم نگران، دانشگاه نیستیم. دانشگاه هم باید باز شود و میبینیم که برخی دارند مدرک فوق لیسانس میگیرند و دانشگاه خود را ندیدهاند، با این حال نگرانی برای مدارس بیشتر است. کسانی که وارد دانشگاه میشوند از قبل فرایند پرورش را گذراندهاند و از این بابت نگرانی نیست، اگرچه زندگی اجتماعی جریان دارد اما افراد بالغی هستند و توانایی و امکان استفاده از ابزار هوشمند را دارند. دوم آنکه دروس دانشگاه اکثراً خودخوان هستند.»
معاون وزیر بهداشت یادآور شد: «موضوع بعدی این است که کنترل افرادی که سن بالاتری دارند راحتتر است. دانشآموزان مقطع ابتدایی ممکن است در کلاس منظم نشسته باشند اما به محض اینکه زنگ میخورد با هم قاطی میشوند و فاصله اجتماعی از بین میرود. ولی دانشجوها بهتر میتوانند رعایت کنند. تفاوت بعدی در واکسن پذیر بودن است. میتوانیم دانشجوها را چون ۱۸ سال به بالا هستند واکسینه کنیم اما فعلاً برای زیر ۱۸ سالهها واکسن مورد تایید در دسترس نیست.»
رئیسی با تاکید بر اینکه باید اصل را بر بازگشایی مدارس بگذاریم، اما بازگشایی نیاز به یک برنامه جامع دارد که با همکاری وزارت آموزش و پرورش باید ابعاد مختلف آن دیده شود گفت: «خانوادهها نقش بسیار مهمی دارند و توانمندسازی و آموزش خانوادهها در این بخش بسیار مهم است. خانوادهها باید در حوزه آموزش، علائم شناسی و کنترل فرزندان خود آموزش ببینند.»
وی یادآور شد: «حتی در حوزه بازگشایی قادر هستیم رانندگان سرویس مدارس را هم واکسینه کنیم تا رفت و آمدها ایمنتر صورت گیرد. اگر لیست تاییدیه رانندگان از استانها در اختیار ما باشد میتوانیم آنها را هم از آخر مرداد جزو برنامه واکسیناسیون قرار دهیم که این عزیزان تا قبل از شروع مدرسه در یک فاصله چهار هفتهای دو دوز واکسن را هم دریافت کنند. بحث اصلی رعایت استانداردهاست و آموزش مدیران مدارس و معلمان حائز اهمیت است، استانداردها کاملاً مشخص است و آموزش و پرورش آن قدر خوب اطلاع رسانی کرده که بسیاری از مدیران مدارس از کارشناسان ما هم بهتر هستند و این بسیار ارزشمند است. به عنوان مثال یکی از مدیران مدارس این استانداردها را برای مدرسه خودش تعیین کرده بود که فاصلهگذاری مناسب، تهویه مطلوب، مدیریت ورود و خروج دانش آموزان، نصب دستگاه اتوماتیک ضدعفونی، وجود شوینده به مقدار کافی، اطمینان بخشی به والدین و رضایت والدین از این جمله است.»
آزمایش واکسن پاستور بر روی کودکان کوبایی
در همین حال کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در توئیتی از آزمایش بالینی واکسن پاستوکووک بر روی گروه سنی 5 تا 17 سال در کشور کوبا خبر داد که اگر نتایج آن مثبت باشد میتواند گام بزرگی برای بازگشایی مدارس نه تنها در ایران و کوبا که حتی در سراسر جهان باشد، البته این آزمایشها هنوز در مراحل اولیه خود هستند و نمیتوان ابراز امیدواری کرد که تا سه ماه دیگر که مدارس بازگشایی میشوند از این واکسن برای دانشآموزان بهرهبرد لذا همچنان دانشآموزان باید بدون واکسن در مدارس خود حاضر شوند. با این حال، سویما سوامیناتان دانشمند ارشد سازمان جهانی بهداشت معتقد است واکسیناسیون کودکان در اولویت نیست به همین دلیل برای بازگشایی مدارس نیاز به انجام واکسیناسیون در دانش آموزان نیست. معنای این حرف، عدم اولویت سلامت دانشآموزان نیست، بلکه اصولا دانشآموزان در معرض خطر بسیار کمی از نظر ابتلا به کرونا هستند و اصولا باید تصمیم گرفته شود که آیا عوارض نادر ابتلا به کرونا در این گروه سنی مهمتر است یا عوارض احتمالی واکسن؟ البته به دلیل اینکه کودکان میتوانند ناقل ویروس باشند، رعایت نکات کامل بهداشتی (از جمله واکسیناسیون معلمین، خانوادهها و سایر افرادی که با دانش اموزان تماس دارند) یک اولویت است.»
هنوز تا اول پاییز زمان زیادی باقی است، ممکن است در این زمان پیکهای جدیدی از کرونا را در کشور شاهد باشیم که این موضوع قطعا میتواند بر موضوع بازگشایی مدارس تاثیر بگذارد. از سوی دیگر ممکن است با توسعه واکسیناسیون عمومی زنجیره ابتلا به این ویروس در کشور قطع شده و عملا فضای امنی از نظر شیوع بیماری کرونا در مدارس حاکم شود و دانشآموزان، والدین و معلمان با خیال آسودهتری سال تحصیلی خود را آغاز کنند.روزنامه سپید