بسیاری از دانشجویان دوره دستیاری در وضعیت معیشتی و شغلی ناگواری به سر می‌برند و با وجود وعده‌های متعدد، هنوز اهم مشکلات آنها پابرجاست. کارشناسان سلامت بر این نکته اتفاق نظر دارند که دولت بعدی و رئیس جمور آینده باید صدای دادخواهی این گروه از دانشجویان را بشنود
شفاآنلاین>سلامت>با پررنگ شدن بحث انتخابات، دغدغه‌های دانشجویان دستیاری دوباره به حاشیه رفت
به گزارش شفاآنلاین: چند هفته قبل که خبر خودکشی برخی از دستیاران پزشکی خبرساز شد، شاهد واکنش‌های متعددی از سوی مردم و مسئولان بودیم که همگی بر حمایت از رزیدنت‌های دوره تخصص پزشکی، تاکید داشتند. حال به نظر می‌رسد که با فروکش کردن این تب خبری و پررنگ شدن بحث انتخابات ریاست جمهوری، دغدغه‌های دانشجویان دوره دستیاری نیز دوباره به حاشیه رفته است.
بسیاری از دانشجویان دوره دستیاری در وضعیت معیشتی و شغلی ناگواری به سر می‌برند و با وجود وعده‌های متعدد، هنوز اهم مشکلات آنها پابرجاست. کارشناسان سلامت بر این نکته اتفاق نظر دارند که دولت بعدی و رئیس جمور آینده باید صدای دادخواهی این گروه از دانشجویان را بشنود. این دانشجویان در دوران کرونا، جانشان را کف دستشان گذاشتند و در سخت‌ترین شرایط، مراکز درمانی را ترک نکردند. با این وجود، اغلب این دانشجویان در شرایط سخت مالی به سر می‌برند و به طور همزمان مشغول تحصیل و خدمت به مردم هستند. در این بین، تعدادی از نمایندگان دستیاران پزشکی نیز با فاطمه محمدبیگی، عضو هیات رئیسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دیدار کردند. آنها در این دیدار ضمن تشریح مشکلات دستیاران و پزشکان جوان، خواستار توجه ویژه این کمیسیون برای رفع مشکلات موجود شدند.
بعد از این دیدار، مشکلات و دغدغه‌های دستیاران پزشکی در جلسه کمیسیون بهداشت و درمان با حضور علی اکبر حق‌دوست، معاون آموزش وزارت بهداشت، سیماسادات لاری، معاون دانشجویی این وزارتخانه، طاهر موهبتی، معاون حقوقی وزیر بهداشت و نماینده دستیاران پزشکی، مطرح شد. در این دیدار، دبیر کمیسیون بهداشت و درمان، خواستار چاره‌جویی و توجه ویژه مسئولان وزارت بهداشت نسبت به مطالبات این قشر شد.
نامه دادخواهی دستیاران؛ از رنجی که می‌برند
باوجود تاکید وزارت بهداشت و مجلس برای رفع دغدغه‌های دانشجویان دوره دستیاری، هنوز اتفاق عملی چشمگیری برای اصلاح وضعیت شغلی دستیاران اتفاق نیفتاده است.
در همین راستا، برخی دستیاران هم در نامه‌ای خطاب به متولیان نظام سلامت از شرایط کاری خود انتقاد کرده بودند. در متن این نامه اعتراضی آمده است: «به یقین خبر خودکشی‌های سریالی اخیر در جامعه پزشکی را شنیده و حتما خاطر شما عزیزان نیز مانند همه ما از این بابت مکدر شده است، چرا که بارها تصریحا یا تلویحا فرموده‌اید دانشجویان پزشکی و دستیاران تخصصی را مانند فرزندان خود می‌دانید. حال با این مقدمه ما خدمت شما به شکایت آمده‌ایم تا شاید بخش کوچکی از علل این واقعه نمایان شود. پر واضح است که خودکشی یک اتفاق چند عاملی است و از ابعاد مختلف باید بدان نگریست، لیکن شاید سر نخ را بتوان یافت!
شرایط کاری دستیاران تخصصی و کارورزان حتی در بهترین دانشگاه‌های کشور به قدری بغرنج است که نیازی نیست از شرایط دانشگاه‌هایی نظیر علوم پزشکی شهرکرد یا یاسوج یا زابل یا… سخن گفت. به گواهی همه دستیاران و کارورزان، فشار کاری بالاست! حتی وظایفی که قانونا در شرح وظایف دستیار و کارورز نیست از سمت سایر همکاران به ایشان تحمیل می‌شود.» در بخش دیگری از این نامه آمده است: «از طرفی این بار کاری زیاد غیرمنصفانه و فشار‌های روانی، در برخی موارد از سمت دستیاران سال بالا و اتندینگ و در برخی موارد از سمت سایر پرسنل و مردم به دستیاران و کارورزان وارد می‌شود. این فشارها، کارایی و کیفیت ارائه خدمت را پایین می‌آورد. همچنین هزینه تحصیلی که دستیاران و کارورزان دریافت می‌کنند، بسیار پایین است.»
در ادامه آمده است: «به یک دستیار متاهل، سه میلیون و 400 هزار تومان ماهانه به طور میانگین در طول چهار سال و به یک کارورز متاهل یک میلیون و 700 تومان پرداخت می‌شود. با این میزان دقیقا چه فعالیتی می‌توان داشت؟ آیا از یک قلم اجاره خانه مطلع هستید؟ آیا دستیار و کارورزی که در خط مقدم انواع فشارها روانی و فیزیکی قرار دارد، با این میزان دریافتی رمقی برای خدمت پیدا می‌کند؟»
همچنین در این نامه اعتراضی، تاکید شده است: «یک فرد در مجموع دوره کارورزی و دستیاری، پنج و نیم سال در اختیار وزارت بهداشت است. حتی وزارت بهداشت مطابق تعهدنامه‌ای که در ابتدای دوره از دستیاران اخذ می‌کند، پس از مرگ نیز خسارت دریافت می‌کند. دست کم روی کاغذ این چنین است. آیا روا نیست این مدت دستیاران و کارورزان در برابر حوادث از پوشش بیمه ایِ مشابه پوشش سایر اقشار برخوردار باشند؟ آیا این رواست که پنج سال و نیم از عمر یک انسان در راستای خدمت صرف شود، اما این مدت به عنوان سابقه کار به حساب نیاید؟ آیا بیشترین خدمات در بیمارستان‌های دانشگاهی از سمت همین نیرو‌های ارزان وزارت بهداشت به مردم ارائه نمی‌شود؟»
در پایان این نامه گلایه آمیز هم تصریح شده است: «فشار روانی زیاد در کنار دغدغه‌های مالی و آینده‌ای نامعلوم از لحظه قبولی در آزمون دستیاری همراه دستیاران ماست. آیا از موج مهاجرت کادر درمانی اطلاع دارید؟ آیا می‌دانید با مهاجرت هر پزشک چه میزان ارز از کشور خارج می‌شود؟ آیا زمان آن نرسیده که برای جلوگیری از مجبور شدن کشور به واردات پزشک، کاری کنید؟ آیا خالی ماندن ظرفیت رشته‌هایی نظیر بیهوشی و طب اورژانس در آزمون دستیاری سال ۹۷ علامتی هشدار دهنده نیست؟ ما دل بسته به این کشور و به این مردمیم، اما از بی‌توجهی به شرایط گله مندیم. فکری کنید پیش از آن که دیر شود.»
انصراف دستیاران از ادامه تحصیل، نشانه چیست؟
یکی از گروه‌های فعال در جامعه پزشکی که هم از نظر شرح وظایف و حمایت‌های حقوقی و هم از نظر حقوق و دستمزد دچار مشکل هستند، گروه‌های رزیدنتی هستند.
مصلحی یادآور می‌شود: «خطر بعدی این است که دستیاران برای تامین معیشت خود به کار اضافه بپردازند. این اتفاق موجب می‌شود همان انرژی که دستیار باید برای آموزش و یادگیری صرف کند، صرف مسائل دیگر شود. این یک خطر خیلی بزرگ است که از سر ناچاری این اتفاق می‌افتد. به نظرم در این زمینه، هیچ تقصیری متوجه دستیاران نیست، بلکه مقصر اصلی وضعیتی است که در آن، حداقل‌های رفاهی و معیشتی را هم برای دستیاران تامین نکرده‌ایم.»
او با اشاره به مشکل پایین بودن دستمزد رزیدنت‌ها، خاطرنشان می‌کند: «دستیار به عنوان پزشک و معالج، مسئولیت بالایی دارد و فشار کاری او به شدت زیاد است. بسیاری از افرادی که وارد دوره دستیاری می‌شوند، تشکیل خانواده داده‌اند. همسر و فرزند دارند. گاهی در شهر دیگری غیر از محل زندگی خود ساکن می‌شوند که همین موضوع نیز هزینه‌های اضافی به آنها تحمیل می‌کند. با وجود این شرایط، دستمزد دستیاران با توجه به مسئولیت آنها، به هیچ وجه منطقی نیست.»
از سختی‌های دوران دستیاری تا وعده‌های مسئولان
با توجه به مسئولیت خطیر دانشجویان دوره دستیاری، بار بزرگی از درمان بر دوش آنها قرار گرفته است. در گذشته نیز بحث‌هایی درخصوص حل مشکلات دستیاران مطرح شد، اما مشکلات آنها به طور ملموس، حل نشده باقی ماند. حال باید دید که آیا این بار با وجود وعده‌های جدید وزارت بهداشت، گشایشی در وضعیت شغلی آنها ایجاد می‌شود یا خیر.
علی مسائلی، دانشجوی دوره دستیاری هم که در خوابگاه دانشجویی زندگی می‌کند، گلایه می‌کند: «بسیاری از دانشجویان علوم پزشکی بخصوص در مقطع دستیاری، صاحب همسر و فرزند هستند. به همین دلیل، بسیاری از دانشجویان علوم پزشکی به خوابگاه‌های متاهلی نیاز دارند که اتفاقا بیشترین مشکل کمبود خوابگاه‌ها به همین حوزه برمی‌گردد. برای سرمایه‌گذاران و خیران هم تاسیس خوابگاه‌های مجردی، بسیار بصرفه‌تر است. در نظر بگیرید مثلا در یک خوابگاه مجردی شاید بتوان 200 دانشجو را در آن مقیم ساخت، اما در همان فضا و متراژ می‌توان مثلا 20 خانواده متاهل را جای داد. به همین دلیل، استقبال نسبت به تاسیس خوابگاه‌های متاهلی، پایین‌تر است.» او خاطرنشان می‌کند: «بسیاری از خوابگاه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی، بسیار فرسوده و ناایمن هستند. ایمنی و بازسازی این اماکن در اولویت جدی قرار ندارد. به دلیل فرسودگی و گاهی کمبود امکانات، برخی از دانشجویان متاهل رشته‌های علوم پزشکی در صورتی که توانایی مالی داشته باشند، ترجیح می‌دهند که خانه‌ای اجاره کنند. برخی از دوستان و همکلاسی‌های ما نیز تقاضای خوابگاه‌های متاهلی دارند، اما رقابت زیادی برای اقامت در این خوابگاه‌ها وجود دارد. قطعا اگر عرضه خوابگاه‌های متاهلی افزایش یابد، حتی تمایل برای ازدواج در دوران دانشجویی نیز افزایش پیدا می‌کند.»
در این بین، سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت نیز با اشاره به برنامه‌های اخیر این وزارتخانه برای حمایت از دستیاران گفت: «یکی از معضلات شغلی دستیاران، بحث بیمه‌ای آنها بود که با پیگیری‌های انجام شده، سرانجام با سازمان بیمه سلامت قرار داد منعقد شد و حدود هفت هزار رزیدنت استقبال کرده و ثبت نام کردند. در این راستا 50 درصد حق بیمه را صندوق رفاه متعهد شد تا بصورت وام در اختیار آنها قرار دهد و 50 درصد دیگر هم خود وزارت بهداشت متعهد شد که دستیاران از بیمه سلامت برخوردار باشند.»
او تاکید کرد: «دستیاران پس از فراغتِ تحصیل این مبلغ را بصورت وام باز می‌گردانند و بعد چهار الی پنج سال هم در سیستم صندوق برگشته و به سایر دستیاران تعلق خواهد گرفت. در خصوص افزایش حقوق و دستمزد دستیاران نیز گرچه حقوق دستیاران کم است، اما غیر از 25 درصدی که هر سال در هیات امنا تصویب و به حقوق دستیاران اضافه می‌شود، یک افزایش 50 درصدی حقوق برای دستیاران در نظر گرفته شده تا حقوق آنها به حد متوسط مطلوبی برسد.»
سخنگوی وزارت بهداشت تصریح کرد: «مبلغ متوسط حقوق دستیاران با لحاظ نمودن افزایش 50 درصدی به طور متوسط سه میلیون و 600 هزار تومان است. این مبلغ بسیار کم است. حداقل حقوق کارگری را می‌توان برای دستیاران قائل شد که نیاز به کمک‌های دیگر هم دارند. لذا برای کمک به معیشت این عزیزان سال گذشته ردیفی در صندوق رفاه به نام وام دستیاری ایجاد کردیم و به هفت هزار دستیار مبلغ 15 میلیون تومان وام دادیم. سالانه هر دستیار این میزان وام را می‌تواند دریافت کند و هر کسی تاکنون آن را دریافت نکرده می‌تواند اقدام کند. با پیگیری‌های انجام شده در لایحه مجلس "در ردیف‌های صندوق رفاه" امسال می‌توانیم به 100 درصد رزیدنت‌ها وام اختصاص دهیم. همچنین یک بسته بیمه تکمیلی را برای آنها در نظر گرفتیم تا در قبال زحمات زیادی که متحمل می‌شوند، احساس خوبی داشته باشند.»
نظرشما
آخرین اخبار