،البته كم نيستند كساني كه فكر
ميكنند دليل اين مشكلات، رشد دنداني است كه دارد از لثه بيرون ميزند، اما
متخصصان ميگويند نه تب شديد به دنداندرآوردن ارتباط دارد و نه اسهال.
آنها عقيده دارند رويش دندانها اتفاقي طبيعي است كه بدون بروز مشكلات حاد و
شديد پيش ميآيد. دكتر مهناز صادقيان، فوقتخصص گوارش كودكان ميگويد:
دنداندرآوردن يك پديده فيزيولوژيك است كه با پديدههاي فيزيولوژيك ديگري
مانند افزايش بزاق دهان كودك همراه خواهد بود. ممكن است مدفوع كودك هنگام
رشد دندانها كمي شلتر از حالت طبيعي شود كه اين وضع گذرا و بسيار خفيف
است. همچنين خارشي كه كودك در ناحيه لثهها احساس ميكند نيز ميتواند موجب
بيقرارياش شود، اما بچه در اين شرايط هم كاملا سالم و خوشحال است و
افزايش وزن مناسبي دارد. دنداندرآوردن هيچ مشكل خاصي ايجاد نميكند و جاي
نگراني ندارد. نبايد به اشتباه تصور كنيد دنداندرآوردن باعث تب كودكان
ميشود، زيرا رشد دندانها هيچ وقت با تب بالا همراه نخواهد بود. بنابراين
زماني كه كودك تب ميكند، حتما بايد به پزشك مراجعه كرده و دليل ديگري را
به غير از دنداندرآوردن براي اين مشكل پيدا كنيد. اسهال شديد يا يبوست هم
ارتباطي به دنداندرآوردن ندارد و به طور معمول اين دو اتفاق نبايد با
يكديگر همراه شود. البته گاهي كودكان براي كاهش احساس خارش و ناراحتي كه
هنگام رشد دندان دارند، ممكن است هر چيزي را داخل دهانشان ببرند و همين
موضوع ميتواند عاملي باشد براي بروز اسهال؛ ولي خود رويش دندانها باعث
اسهال شديد نميشود.
درد است يا خارش؟
اگر دقت كرده باشيد، وقتي بچهها در حال دنداندرآوردن هستند، هر جسمي را
داخل دهانشان ميكنند و آن را گاز ميگيرند و به همين دليل هم پدر و مادرها
فكر ميكنند دنداندرآوردن با درد شديدي همراه است كه كودك براي كاهش درد
چنين كاري را انجام ميدهد. بعضيها هم به دنبال تاولهاي دردناكي روي لثه
كودك هستند و منتظر خونريزي ميمانند. با اين حال، دكتر صادقيان ميگويد:
رويش دندانها اتفاق دردناكي نيست، ولي باعث خارش شده و ممكن است حس
ناخوشايندي براي كودك ايجاد كند كه موجب ناراحتياش شود. براي
آرامتركردن اين بيقراري و ناراحتي كودكان بايد با نظر پزشك از داروهايي
كه براي اين منظور تهيه شده، استفاده كنيد. علاوه بر اين، اجسام ژلهمانند
سفت مثل اسباببازيهاي تميز ژلهاي نيز ميتواند به كاهش علائم آزاردهنده
ناشي از رويش دندانها كمك كند. رويش اولين دندانها معمولا در سنين چهار
تا شش ماهگي اتفاق ميافتد. در اين زمان معمولا سطوح ايمني كه از مادر به
شيرخوار رسيده كاهش مييابد و كودك كمكم خودش بايد عناصر ايمني را بسازد.
بنابراين كاهش عناصر ايمني منتقلشده از مادر به كودك ميتواند دليلي براي
تب يا بروز عفونت باشد كه اين فقط يك همراهي با دنداندرآوردن است و رويش
دندان به تنهايي باعث چنين اتفاقي نميشود. همچنين در كودكاني كه مشكل يا
بيماري خاصي ندارند، معمولا در محل رويش دندانها خونريزي اتفاق نميافتد.
به والدين توصيه ميكنيم زماني كه كودك دچار مشكلي مانند تب يا اسهال شديد
ميشود، حتما به پزشك مراجعه كنند و اين مشكلات را به حساب دنداندرآوردن
نگذارند.
روشهاي قديمي چقدر موثر است؟
بعضيها گردنبندهاي خاصي براي كاهش درد دنداندرآوردن دارند و ميگويند
اگر آن گردنبند را به گردن كودك بيندازيد، هيچ مشكلي نخواهد داشت. باورش
كمي سخت است، اما هستند كساني كه از اين روشها هم كمك ميگيرند. در حالي
كه دكتر صادقيان ميگويد چنين روشهايي هيچ پايه و اساس علمي ندارد و
نميتواند صحيح باشد. گروه ديگري هم هستند كه به روشهاي ديگري روي
ميآورند؛ مثلا يك تكه گوشت كبابشده يا برشي از ليموترش را به كودك
ميدهند تا به لثهاش بكشد و آرامتر شود كه اين روش هم به گفته دكتر
صادقيان صحيح نيست، زيرا ممكن است كودك اين مواد غذايي را ببلعد يا
خوراكيها آلوده شود و كودك ماده آلوده را به لثهاش بكشد. بر همين اساس،
وي توصيه ميكند از ژلهاي نيمهمتراكمي كه با همين هدف ساخته شده استفاده
كنيد تا اين خطرات هم براي كودك پيش نيايد.
اين دندانها را به حال خود نگذاريد
با خودتان نگوييد دندان شيري براي خراب شدن است، بايد خراب شود، بيفتد و
جاي آن دندان اصلي دربيايد. اين دندانها هم ممكن است بپوسد، خراب شود و در
نتيجه مشكلات بيشتر و بزرگتري براي كودك به وجود ميآورد. پس آنها را به
حال خودشان رها نكنيد و به فكر رعايت بهداشت دندانهاي شيري هم باشيد.
متخصصان توصيه ميكنند زماني كه دندانهاي كودك در حال رويش است، با
استفاده از دستمالي تميز و مرطوب لثهاش را پاك كنيد و زماني كه دندان از
لثه بيرون ميآيد هم از يك مسواك نرم و مرطوب كه مخصوص كودك است، كمك
بگيريد. البته يادتان باشد در اين سنين نيازي به استفاده از خميردندان هم
نيست.
4 راه كاهش درد دندان درآوردن
لثههاي كوچك و نرم كودك تحمل درد زياد دندان درآوردن را ندارد و به همين
دليل، اين فرشتههاي كوچك هميشه با بي قراري و گريه و مريض شدن اين دوران
را سپري ميكنند. براي اينكه بتوانيد تا حدي اين دردها را از وجود فرزند
دلبند خود دور كنيد، بد نيست راهكارهاي زير را نيز امتحان كنيد.
1- پارچه حولهاي نمدار
پارچه حولهاي خيس و سرد يكي ار روشهاي خوب براي تسكين درد درآوردن دندان
است. اين پارچه را روي لثههاي كودك قرار دهيد تا بجود. حتي ميتوانيد يك
تكه يخ هم ميان پارچه بگذاريد و محكم ببنديد تا خداي نكرده در گلوي كودك
نپرد و سپس پارچه را در دهان كودك بگذاريد تا بجود. براي اين منظور
ميتوانيد پارچه را در چاي بابونه خيس كنيد و در يخچال قرار دهيد تا سرد و
خنك بماند. يا حلقههاي پلاستيكي كه براي دندان درآوردن كودكان است را نيز
در يخچال قرار دهيد تا سرد شود. سپس به كودك بدهيد تا بجود.
2- دندوني
براي كودكاني كه از درد لثه رنج ميبرند، ميتوانيد دندونيهاي لرزان
خريداري كنيد. انواعي از دندوني وجود دارند كه با گاز گرفتن كودك، شروع به
لرزش ميكنند و اين مساله بسيار براي كودك خوشايند و دوستداشتني است. براي
اينكه باعث تسكين دردش هم بشود، آن را در يخچال قرار دهيد تا سرد شود.
3- غذاهاي منجمد
سرما و يخ به كاهش درد لثه كودكاني كه در حال دندان درآوردن هستند بسيار
كمك ميكند. ميتوانيد غذاهايي كه كودك در آن سن مجاز به خوردن آنهاست را
در فريزر منجمد كنيد تا كودك آنها را بجود و سرماي آن درد دندانش را كاهش
دهد. موز يخ زده يا شير منجمد نيز روشهاي خوبي براي كم كردن درد هستند.
4- پستانك در يخ
براي كودكاني كه پستانك ميخورند ميتوانيد پستانك آنها را در فريزر منجمد
كنيد تا هنگام مك زدن آن، سرماي موجود باعث بيحس شدن لثهها و كم شدن درد
آنها شود.
نيره ولدخاني