علی علی‌پور فلاح پسند
با کاهش ارزش پولی ملی طی سالیان اخیر، کمتر دانشجویی از قشر متوسط و پایین جامعه که توانایی اخذ بورسیه تحصیلی را نیز ندارد، امکان پرداخت شهریه و مخارج زندگی در کشورهای دیگر را می‌یابد.
شفاآنلاین>سلامت>ظاهراً حمایت از نیروی انسانی مشتاق تحصیل در خارج از کشور در حد شعار باقی مانده است. این موضوع موجب شده تا بسیاری از متقاضیان ادامه تحصیل در خارج از کشور که جمعیت آن‌ها کم هم نیست، به جای دل بستن به حمایت‌های داخلی، چشم امید خود برای دریافت بورسیه تحصیلی را به دانشگاه‌های و دولت‌های خارجی بدوزند.
با کاهش ارزش پولی ملی طی سالیان اخیر، کمتر دانشجویی از قشر متوسط و پایین جامعه که توانایی اخذ بورسیه تحصیلی را نیز ندارد، امکان پرداخت شهریه و مخارج زندگی در کشورهای دیگر را می‌یابد. به طور مثال شهریه تحصیل یک‌ساله در مقطع کارشناسی ارشد آموزش محور در رشته‌های علوم انسانی در کشور انگلستان در حدود بازه‌ای ۴۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان است. هزینه زندگی دانشجویی در شهری همچون لندن نیز از ماهی ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ پوند متغیر بوده که چیزی معادل با ۳۳۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان در سال تخمین زده می‌شود. در کشورهایی همچون آلمان، نروژ، ایتالیا و دیگر مقاصد که تحصیل رایگان بوده یا شهریه بسیار اندکی از داوطلبین اخذ می‌شود نیز هزینه زندگی دانشجویی برای اکثر متقاضیان ایرانی قابل پرداخت نیست. هزینه زندگی دانشجویی در پایتخت شهر آلمان حدود ۲۵۰ میلیون تومان برای ۱۲ ماه است. یا همین هزینه برای دانشجویان بین‌المللی در شهر اوسلو پایتخت کشور نروژ حدود ۳۱۰ میلیون تومان برای تامین مخارج ۱ساله زندگی برآورد می‌شود.
از سوی دیگر، متاسفانه بر خلاف بسیاری از کشورها، دانشگاه‌های کشور ما از کمترین سطح روابط آکادمیک با سایر مراکز علمی و پژوهشی برخوردارند؛ که این موضوع فرایند اخذ بورسیه تحصیلی برای کاهش یا حذف شهریه تحصیلی یا مخارج زندگی در مقاصد دیگر را بسیار چالش برانگیز و بعضاً غیرممکن ساخته است. ضعف فقدان روابط دانشگاهی زمانی پررنگ‌تر می‌شود که برخلاف گذشته هم اکنون ارز دانشجویی با نرخ آزاد نسبتاً برابر بوده و هیچگونه حمایت مالی از متقاضیان فاقد بورسیه برای تحصیل در خارج از کشور صورت نمی‌گیرد. این در حالی است که موفقیت در اخذ ویزای دانشجویی نیز منوط به گردش حساب یا نامه تمکن مالی است که هردو آن‌ها در بسیاری از بانک‌ها با نرخ بازار آزاد محاسبه می‌شوند. بر اساس آخرین اطلاعیه سازمان امور دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مربوط به دو ابلاغیه منتشر شده اداره سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی سال ۱۳۹۸ می‌باشد، مبنای تعیین نرخ ارز درخصوص تامین و پرداخت ارز دانشجویی (اعم از مقرری و شهریه) به نرخ بازار مندرج در سامانه معاملات الکترونیکی ارز (ETS) بوده و ارز دانشجویی تنها به دانشجویان مقاطع دکتری، کارشناسی ارشد پرداخت می‌شود. آخرین نرخ ارز نیمایی که ملاک فروش ارز به دانشجویان است نسبت به نرخ سنا که همان مبلغ بازار آزاد است برای دلار و یورو به ترتیب حدود ۷/۷ و ۷/۴ درصد ارزان‌تر می‌باشد. نرخ‌های اشاره شده دارای درصد تغییرات روزانه فراوانی هستند.
با ادامه این روند و در شرایطی که دانشجویان ایرانی باید برای اخذ پذیرش و قبول پرداخت مخارج تحصیل در خارج از کشور با داوطلبان مقیم کشورهایی که از حمایت‌های دولتی بسیار قابل توجه‌تری نسبت به ایران برخوردارند رقابت کنند؛ دیگر نباید انتظار چندانی نسبت به بهره مندی کشور از نیروی انسانی جوان تحصیل کرده در محیط دانشگاهی خارج و تجهیز شده به علم روز جهان را داشت. با ادامه این روند تنها دو قشر فرصت تحصیل در خارج از کشور را خواهند یافت. دسته‌ی اول پذیرفته شدگان بورسیه تحصیلی دولتی که جمعیت آن‌ها نسبت به کل جمعیت تحصیل کرده کشور بسیار اندک است. همچنین بورسیه تحصیلی دولتی به متقاضیان در تمامی رشته‌های تحصیلی به طور برابر تعلق نمی‌گیرد. و دسته‌ی دوم داوطلبانی که به واسطه‌ی توانایی مالی شخصی در پرداخت مخارج تحصیل در خارج از کشور دست بالا را نسبت به بسیاری از محصلین مشتاق و با توانایی فراوان دارند. ادامه این روند قطعاً منجر به بروز نابرابری در برخورداری از فرصت‌های تحصیلی و متعاقباً تبعیض در کسب جایگاه‌های حرفه‌ای در آینده خواهد بود که در تضاد با سیاست‌های رشد و توسعه پایداری کشور بوده و ممکن است بحران کمبود نیروی انسانی ماهر و تحصیل کرده را در آینده نه چندان دور
پدید آورد.
نظرشما
آخرین اخبار