«همه مراکز درمانی ملزم نیستند که به صورت فوری نسخه‌نویسی الکترونیکی را اجرا کنند. این اقدام به صورت تدریجی اجرا می‌شود و روز به روز مشکلات اجرایی آن در حال کم شدن است
شفاآنلاین>سلامت> در طی دو هفته اخیر، طرح نسخه‌نویسی الکترونیک به صورت اجباری در بسیاری از مراکز درمانی اجرا شده است، اما اجرای ناقص این طرح با مخالفت‌های متعددی مواجه شد. حتی برخی صاحبنظران نظام سلامت معتقد بودند که اصلا اسم این طرح اجرا شده را نمی توان نسخه‌نویسی الکترونیک گذاشت. در عین حال، بسیاری از مراکز درمانی و داروخانه‌ها نیز اعلام کردند که از تجهیزات و زیرساخت‌های کافی برای اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک برخوردار نیستند.
به گزارش شفاآنلاین: حال با توجه به مجموع انتقادهایی که نسبت به اجرای ناقص طرح نسخه‌نویسی الکترونیک مطرح شده است، به نظر می‌رسد که سازمان تامین اجتماعی هم نسبت به مواضع چند هفته قبل خود یک گام عقب نشینی کرده است. مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در آخرین اظهارنظر خود اعلام کرده است که فعلا همه مراکز درمانی ملزم به اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک نیستند و این طرح کلان به صورت تدریجی اجرا خواهد شد.
او تصریح کرد: «باید توجه داشت که اجرای این طرح یک تغییر اساسی در سازمانهای بیمه‌گر ایجاد خواهد کرد. این تغییر تدریجی طبیعتا از لحاظ آماده‌سازی فیزیکی و ذهنی نیازمند اقداماتی است. در این راستا برای تشویق ارائه دهندگان خدمات قرار است اقدامات مشابهی از جمله در زمینه پرداخت به‌موقع و آنلاین توسط بیمه‌ها انجام شود.»
در طی روزهای اخیر که طرح نسخه‌نویسی الکترونیک در بسیاری از مراکز اجرا شده است، بسیاری از ارائه دهندگان خدمات در حوزه‌های بهداشتی، درمانی، دارویی و تشخیصی، انتقاد جدی نسبت به نحوه اجرای این طرح داشته‌اند.
کیانوش معیری، متخصص اقتصاد سلامت به نواقص اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک در روزهای اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید: «قاعده اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک به این شکل است که پزشک در مطب خود باید ابتدا هویت بیمار را احراز کند، اعتبار دفترچه درمانی او را بررسی کند و سپس نسخه را به صورت الکترونیکی به داروخانه ارسال کند. در نهایت، داروخانه هم نسخه الکترونیک بیمار را رویت می‌کند و دارو در اختیار بیمار قرار می‌گیرد.»
معیری خاطرنشان می‌کند: «در این شکل از طرح نسخه‌نویسی الکترونیک که در روزهای اخیر اجرا شده است، نسخه دوباره به شکل کاغذی از سوی پزشک روی سربرگ نوشته می‌شود. سپس بیمار، دوباره نسخه را به داروخانه‌ها می‌برد. بعد هم داروخانه مجبور می‌شود همان نسخه کاغذی را به شکل فایل الکترونیکی در سامانه ذخیره کند. یعنی انگار لقمه را دور سر خودمان چرخانده‌ایم، بدون آنکه واقعا نسخه کاغذی حذف شود»
همچنین فیروز مقتدایی، داروساز هم انتقاد می‌کند: «این شکل از اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک، موجب افزایش فشار کاری داروخانه‌ها شده است. مردم هم در این شکل از اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک، ناراضی هستند، زیرا آماده شدن برخی نسخه‌ها گاهی خیلی طول می‌کشد که موجب ازدحام مردم می‌شود. حتی استحقاق‌سنجی بیمه را هم به گردن داروخانه‌ها انداخته‌اند. یعنی بیمار با یک نسخه کاغذی به داروخانه مراجعه می‌کند که داروخانه باید هویت بیمار و اعتبار دفترچه او را به شکل الکترونیکی بررسی کند، در حالی که همه این مراحل باید قبل از نسخه‌نویسی الکترونیک، آماده باشد.»
او به الف می‌گوید: «در اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک به شکل اصولی و علمی، داروخانه فقط نسخه الکترونیک بیمار را بررسی می‌کند و دارو را به بیمار تحویل می‌دهد، نه اینکه استعلام بیمه‌ای بیمار و نوشتن الکترونیکی نسخه کاغذی را هم داروخانه انجام دهد. بسیار بعید می‌دانم که در هیچ جای دنیا به این شکل، نسخه الکترونیکی را اجرا کنند. نسخه‌نویسی الکترونیک، طرحی جهانی است که الزامات علمی اجرای آن تقریبا در همه جای دنیا یکسان است، اما در کشور ما گویی یک نسخه‌نویسی الکترونیک بومی و غیرکارآمد اختراع کرده‌اند. تداوم این روند صرفا موجب افزایش نارضایتی کارکنان داروخانه‌ها و مردم خواهد شد.»
همچنین علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران هم با انتقاد از اجرای ناقص نسخه‌نویسی الکترونیک، می‌گوید: «در حال حاضر بر اساس این طرحی که در حال اجراست، پزشک نسخه را بر روی کاغذ نوشته، بیمار آن را به داروخانه می‌آورد و داروخانه باید آن را وارد سیستم استحقاق‌سنجی بیمه کند و مطمئن شود که این فرد بیمه شده هست یا خیر. در حالی که قبلا با وجود دفترچه بیمه فرد، همه چیز مشخص بود و تاریخ انقضای آن هم مشخص بود، اما در حال حاضر هیچ یک از این‌ها وجود ندارد و داروخانه باید این بار را بر دوش کشد. در حالی که وظیفه پزشکان است، اما پزشکان زیر بار نرفتند و متاسفانه زورشان به داروخانه‌ها می‌رسد.»
او با بیان اینکه درخواست ما این است که رویه نسخه‌نویسی الکترونیکی در کشور مانند همه جای دنیا از مطب‌ها آغاز شود، به ایسنا یادآور می‌شود: «بر این اساس باید پزشک نسخه‌اش را در سیستم وارد کند و بعد فرد با مراجعه به داروخانه و نشان دادن کارت ملی، بتوانیم در سیستم نسخه او را ببینیم. این شکل ایده‌آل این طرح است. در این صورت نه خطایی رخ می‌دهد و نه به داروخانه فشار وارد می‌شود. در حال حاضر متاسفانه این طرح را به صورت ناقص اجرا می‌کنند. داروخانه‌ها نسخ کاغذی را با مشقت بسیار زیاد به این صورت کنترل می‌کنند. در این شرایط، هم مردم ناراضی هستند و هم داروخانه‌ها.»
برخی از نمایندگان جامعه پزشکی تاکید دارند که شکل فعلی اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک با نص صریح قوانین بالادستی نظام سلامت نیز تناقض دارد.
محسن مصلحی، دبیر شورای عالی نظام پزشکی کشور هم به مشکلات اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک در روزهای اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید: «طبق قانون، وزارت بهداشت مکلف است که پرونده الکترونیک سلامت را تشکیل دهد. همچنین این وزارتخانه وظیفه دارد که نظام ارجاع و سطح‌بندی خدمات درمانی را اجرایی کند. یک بخشی از اجرای این فرآیندها، اجرای نسخه الکترونیک است، اما حالا آمده‌اند از انتهای این فرآیند شروع کرده‌اند. یعنی در حالی که هنوز پرونده الکترونیک سلامت، نظام ارجاع و سطح بندی خدمات درمانی به نتیجه نرسیده است، اما می‌خواهند به هر طریقی که شده، نسخه الکترونیک را اجرایی کنند.»
او تاکید می‌کند: «باید در نظر داشت که هم‌اکنون اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک را بجای وزارت بهداشت، سازمانهای بیمه‌گر مدیریت می‌کنند. نکته مهم‌تر این است که پرونده الکترونیک سلامت به عنوان بستر اجرای نظام ارجاع و سطح‌بندی خدمات درمانی شناخته می‌شود. حال بجای آنکه پرونده الکترونیک سلامت را تقویت کنند، آن را رها کرده‌اند و به اجرای ناقص نسخه‌نویسی الکترونیک اصرار دارند. اگر در طول 30 سال گذشته، هر سال فقط یک قدم برای تهیه پرونده الکترونیک سلامت و اجرای نظام ارجاع برداشته می‌شد، هم‌اکنون در نقطه بسیار مطلوبی قرار داشتیم، اما در طول چندین دهه در این خصوص کم کاری شده و اراده جدی برای اجرای آن وجود نداشته است. حال در این شرایط بر اجرای مقطعی و بدون برنامه‌ریزی نسخه‌نویسی الکترونیک، اصرار دارند.»
مصلحی خاطرنشان می‌کند: «اینکه مردم و ارائه دهندگان خدمت را در عمل انجام شده قرار دهند، هزینه‌های زیادی را تحمیل می کند، زیرا نسخه‌نویسی الکترونیک را از طریق مسیر درست خودش اجرا نکرده‌اند. وقتی این کار مهم به شکل غیراصولی انجام می‌شود، طبیعی است که نارضایتی زیادی را هم ایجاد خواهد کرد. سردرگمی مردم و جامعه پزشکی، مشکلات فنی و بسیاری از چالش‌های دیگر با اجرای ناقص نسخه‌نویسی الکترونیک، ایجاد خواهد شد. یعنی مسیر اصلی اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک را رها کرده‌اند، ولی می‌خواهند با فشارهای غیرمنطقی، این مسیر را به سرانجام برسانند. درواقع به نظر می‌رسد که نتوانسته‌اند از مسیر اصلی و قانونی، نسخه‌نویسی الکترونیک را اجرایی کنند، اما حالا می‌خواهند این کار را از مسیر فرعی انجام دهند.»
مصلحی با اشاره به دیگر مشکلات اجرای ناقص نسخه‌نویسی الکترونیک، تاکید می‌کند: «حتی در برخی نسخه‌ها که به شکل اجباری در داروخانه‌ها الکترونیکی می‌شود، اشتباهاتی در آن اتفاق می‌افتد. به همین دلیل ممکن است مثلا دو سال بعد به پزشک بگویند که چرا فلان داروی اشتباهی را تجویز کرده‌اید، در حالی که پزشک داروی دیگری را تجویز کرده است، ولی در الکترونیکی شدن نسخه‌ها، نام دارو به اشتباه ثبت شده است. این مسائل حقوقی و قانونی در شکل فعلی اجرای نسخه الکترونیک، حل نشده است. متاسفانه بجای آنکه انرژی و توانمان را صرف اجرای اصولی قوانین بالادستی نظام سلامت کنیم، سلیقه‌ای عمل می‌شود، در حالی که مسیر قانونی و منطقی کاملا مشخص است. این مسیر قانونی نیز جز با اجرای پرونده الکترونیک سلامت و اجرای نظام ارجاع و سطح‌بندی خدمات به سرانجام نخواهد رسید.»
دبیر شورای عالی نظام پزشکی بر این باور است که شکل فعلی اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک، نادیده گرفتن قوانین بالادستی نظام سلامت است. او توضیح می‌دهد: «اسناد بالادستی نظام سلامت به صراحت می‌گوید که ابتدا پرونده الکترونیک سلامت و نظام ارجاع اجرا شود، اما این کار را انجام نداده‌اند. درواقع، مقدمات اجرای نسخه الکترونیک را دور زده‌اند. نمی‌شود که ما بخشی از اسناد بالادستی نظام سلامت را اجرایی کنیم، اما بخش دیگرش را اجرا نکنیم.»
او یادآور می‌شود: «در برنامه‌های پنج ساله توسعه هم به شکل واضح آمده که اولا وزارت بهداشت مکلف به اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک است و دوم اینکه نمی‌توان بخشی از قانون را اجرا کرد و بخش دیگری را بدون توجه به عوارض متعدد اجرا نشدن آن رها کنیم. به نظر می‌رسد که فلسفه وجودی اجرای نسخه الکترونیک را رها کرده‌اند و گویی فقط ادای اجرای نسخه الکترونیک را درمی‌آورند، بدون آنکه به نتایج این شکل از اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک توجه کنند.»
نظرشما
آخرین اخبار