قاتل کهنه کار مغز در لباسی جدید

به گزارش شفاآنلاین: ماده مخدر گل (ماری جوانا) از مشتقات گیاه شاهدانه و زیر نوع‌های کانابیس‌ها به‌ حساب می‌آید که علاوه بر تأثیر مستقیم بر سیستم اعصاب مرکزی، اثرات مخرب جسمانی، ذهنی و روانی برای مصرف‌کننده خواهد داشت. گل را غالبا در کاغذی می‌پیچند و به صورت سیگار دود می‌کنند که در اصطلاح «سیگاری» نامیده می‌شود.

گل، سه برابر ماری جوانا، ماده مخدر دارد. پس این باور که گل خطرناک نیست، اساس درستی ندارد. ماده مخدر گل یا ماری جوانا برخلاف سایر مواد مخدر که وابستگی جسمی بالایی دارند و ترک کردن آن‌ها با درد جسمانی همراه است؛ وابستگی جسمی ندارد.

گل یک مخدر جدید نیست، در واقع همان «ماری جوانا» است که فروشندگان مواد برای سود بیشتر، برای آن اسم جدید و وسوسه کننده‌ای انتخاب کرده اند. سودجویان فکر می‌کنند اگر به جای «ماری جوانا» از کلماتی مانند «گل» استفاده کنند تمایل مصرف کنندگان برای دنبال کردن این ماده بیشتر می‌شود که متاسفانه در واقعیت هم همینطور است، زیرا ماری جوانا یک اسم وهم آور است که جوانان کمتر جرات می‌کنند به استفاده از آن روی بیاورند.

متاسفانه در چند سال گذشته، مصرف گل در کشور ما، بین جوانان و به ویژه دانشجویان و برخی از دانش آموزان رایج شده و رو به افزایش است. یکی از دلایل مهم مصرف این ماده مخدر، افزایش تمرکز و بیدار ماندن برای شب‌های امتحان است و افرادی که این مواد را در اختیار دانشجویان می‌گذارند بر این موضوع تاکید دارند که این ماده، هیچ گونه اثر طولانی مدت و اعتیادآوری ندارد.

حتما شنیده‌اید که مطرح می شود: "برخلاف سایر مواد مخدر مصرف گل بی خطر است و مشکلی به وجود نمی‌آورد". در حالی که محققان، برخی از متخصصان مغز و اعصاب و روانپزشکان بر این باورند که مصرف ماری جوانا علاوه بر عوارض و پیامد‌هایی که دارد؛ زمینه ساز اعتیاد به مواد مخدر دیگر خواهد بود و با توجه به این نکته که گل نیز از خانواده ماری جوانا است، عوارض و اثراتی روی سلول‌های مغزی و روان فرد دارد.

ماده مخدر گل باعث ایجاد حس سرخوشی کاذب در فرد می‌شود و همین احساس در طولانی مدت فرد را تنها و گوشه گیر و فراری از کانون خانواده می‌کند که در نتیجه به افسردگی او منتهی می‌شود. علاوه بر حس سرخوشی، ایجاد تغییرات قابل توجه در میزان تشنگی، اشتها و خواب، بسته به شرایط جسمی فرد ایجاد می‌شود که در طولانی مدت کنترل و مدیریت آن سخت خواهد بود. از دیگر عوارض مصرف گل اختلال جدی در زمان خوابیدن فرد است، به طوری که فرد پس از استعمال گل، تمایل زیادی به خوابیدن دارد و در صورت نیاز به مصرف گل، بی خواب، کلافه و آشفته می‌شود.

شواهد روانپزشکی حاکی از این است که مصرف حتی یک نوبت از ماری جوانا و یا مشتقات آن می‌تواند منجر به بروز اختلالات شناختی مانند اختلال در حافظه کوتاه مدت، نقص توجه، ضعف در توانایی حل مسئله، اختلال در کارکرد‌های اجرایی، کندی سرعت روانی- حرکتی، ضعف در بیان کلامی و استدلال ریاضی شود.

متاسفانه عوارض مصرف گل برای مردم کشور ما ناشناخته است، اما کافی است یک بار به یک مرکز ترک اعتیاد سر بزنید و متوجه شوید، چه تعدادی از نوجوانان و جوانان درگیر ترک گل هستند. متاسفانه درباره اثرات مخرب و خطرناک گل هیچ اطلاعاتی به افراد داده نمی‌شود و سودجویان مدام در مورد عدم ایجاد اعتیاد در صورت مصرف این مواد، تبلیغ می‌کنند.

همانگونه که در ابتدا مطرح شد در حال حاضر در میان دانشجویان دانشگاه‌های معتبر نیز مصرف گل رو به شیوع است و مصرف این ماده مخدر تنها متوجه قشر‌های آسیب‌پذیر نیست.

محققان شواهدی را به دست آورده‌اند که نشان می‌دهد استعمال مقدار کمی از گیاه شاه‌دانه در نوجوانان به راحتی می‌تواند موجب ایجاد تفاوت‌هایی در ساختار مغز آن‌ها شود. مصرف ماری جوانا و زیرگروه هایش، بیشترین آسیب را به ناحیه‌هایی از مغز می‌زند که تعداد زیادی از گیرنده‌های کانابینوئید در آنجا وجود دارد. هیپوکامپ یا دم اسب که یکی از بخش‌های مهم مغز است و وظیفه مدیریت حافظه کوتاه مدت را دارد در صورت مداومت بر مصرف این ماده مخدر مانع یادآوری خاطرات گذشته و یا نوعی آلزایمر می‌شود.

عقده‌های قاعده‌ای و مخچه که در مغز، هماهنگی و حرکات غیرارادی عضلات را کنترل می‌کنند، نیز تحت تاثیر این مخدر توهم زا قرار می‌گیرند. همچنین مصرف این نوع از مواد مخدر، میزان ترشح دوپامین در مغز را تغییر داده و موجب احساس سرخوشی کاذب می‌شود و اثرات بلندمدتی بر مغز می‌گذارد، همچنین متخصصان معتقدند اگر مصرف گل، قبل از رشد کامل مغز شروع شده باشد، عوارض بیشتری برای فرد ایجاد خواهد کرد.

حسام الدین معصومیان روانشناس و محقق حوزه اعتیاد و نویسنده کتاب‌های مختلف گفت: وقتی مسئله عرضه مطرح باشد، دیگر سلامت جسمی و روانی افراد اهمیتی پیدا نمی‌کند. سودجویان کلا به بهانه‌هایی مثل تناسب اندام و لاغری زودتر از موعد و یا کاهش سریع درد، مواد مخدر خطرناکی مانند شیشه را برای افراد تجویز می‌کنند؛ مواد کم اثرتر مانند گل نیز جای خود دارد.

او افزود: هم جامعه پزشکان و متخصصان، هم محققان و اصحاب رسانه باید با اطلاع رسانی صحیح در صدد افزایش آگاهی خانواده‌ها و جوانان در خصوص خطرات مصرف این مواد باشند. به طورکلی هر ماده‌ای که باعث ایجاد سرخوشی کاذب در فرد شود، مضر است. تمایل انسان به احساس لذت و شادی بسیار طبیعی و قابل توجیه است، اما لذت‌ها باید آسایش بخش و سالم باشند.

معصومیان بیان کرد: هر اتفاقی در ابتدا و برای تجربه اول می‌تواند لذتبخش و جذاب باشد، اما وقتی در بطن آن موضوع رفتیم، می‌فهمیم ضررش بیشتر از سود آن است. جوانان و نوجوانان علاقه زیادی دارند که از آسانترین و در دسترس‌ترین راه به احساس لذت و سرخوشی برسند و بعضا مهارت‌های اجتماعی را نمی‌دانند.

او ادامه داد: ماده مخدر گل به راحتی می‌تواند سرخوشی را در کمترین زمان برای جوان ایجاد کند. این ماده دوپامین را در مغز ترشح می‌کند و از طریق خون آن را به مغز می‌رساند که پس از دریافت دوپامین توسط مغز با استفاده از گل، به دلیل سرعت ایجاد حس سرخوشی، فرد تنبل شده و مغز را به مرور عادت می‌دهد تا از یک طریق مشخص و آسان دوپامین دریافت کند.

او گفت: جوانان و نوجوانان در سنین متفاوت نیاز مبرم به انجام فعالیت‌های مختلف برای ایجاد حس سرخوشی و ترشح دوپامین در مغز دارند و هرگونه جایگزینی برای این فعالیت ها، به شدت مضر است و تاثیرات منفی بر روی جسم و روح آن‌ها دارد. از عوارض جدی مصرف ماده مخدر گل می‌توان به افزایش ضربان قلب (ایجاد احتمال سنگ کوب)، ایجاد فشار خون به صورت ماندگار و ایجاد بیماری‌های مختلف قلبی و خونی دامن بزند.

معصومیان بیان کرد: مخدر گل همچنین از نظر روانی تاثیرات مستقیم و منفی روی مغز و عملکرد آن دارد و ضمن ایجاد اختلال در روند یادگیری و درک مطلب، باعث ایجاد فراموشی خواهد شد. وقتی به بهانه افزایش تمرکز، از مواد مخدری مثل گل استفاده می‌شود در طولانی مدت مغز عادت می‌کند که چنین مخدری را دریافت کند تا بتواند چیزی را به حافظه منتقل کند و وقتی پس از مدتی افراد از مواد استفاده نکنند، قدرت درک و یادآوری و تمرکزشان را از دست می‌دهند.

او ادامه داد: به طور کلی آسیب‌های جدی که ماده مخدر گل و سایر مخدر‌ها بر روی سلول‌های مغز در طولانی مدت می‌گذارند، جبران پذیری سختی دارد.

معصومیان تصریح کرد: اعتقاد غلط دیگری که وجود دارد این است که فرد می‌گوید من می‌توانم میزان مصرف را کنترل کنم و حتی روزانه چند کام هم برای ارضای حس سرخوشی من کافی است، اما مشاهده شده شدت و میزان مصرف این مواد اصلا قابل کنترل نیست و به مرور میزان مصرف بالا می‌رود به حدی که فرد حتی تا روزی ۲۰ سیگاری هم مصرف می‌کند.

کمبود اعتماد به نفس از اصلی‌ترین دلایل مصرف گل است

او افزود: از دیگر آسیب‌هایی که با مصرف ماده مخدر گل به سلول‌های مغزی وارد می‌شود، افزایش احساس نیاز این سلول‌ها و در نتیجه تقاضای هرچه بیشتر دریافت مواد مخدر برای ترشح دوپامین است و حتی در طولانی مدت مغز احساس نیاز به دوز‌های بیشتر مواد مخدر پیدا می‌کند.

معصومیان گفت: به طور کلی می‌توان گفت، از بین رفتن سلول‌های مغزی از اصلی‌ترین و خطرناک‌ترین عوارض مصرف مواد مخدر است و در طولانی مدت روی نظم طبیعی زندگی و حتی روند گرسنگی، تشنگی و خواب فرد اثر منفی و مستقیم می‌گذارد. همچنین تاثیر مستقیمی روی مسئله تولید مثل نیز دارد و در مواردی بر روی ناباروری افراد اثر می‌گذارد.yjc