امید جهانشاهی
همه پرسشهایی که در این مصاحبه 52 دقیقه‌ای مطرح شدند، از مدتها قبل در کف جامعه و رسانه‌های اجتماعی جاری بودند و هم در شبکه‌های خبری به اصطلاح معاند سوژه بحث بودند.
شفاآنلاین>سلامت>در روزهای اخیر مصاحبه خبرنگار شبکه تلویزیونی طلوع نیوز افغانستان با محمد جواد ظریف موضوع تحلیل و نقد و نظر سیاسیون، روزنامه‌نگاران و نیز عموم جامعه در رسانه‌های رسمی و اجتماعی بوده است. تیربار فحاشان و مداحان در توئیترچند روزی در کار بود. گروهی خبرنگار را شجاع و پیروز میدان نامیدند و ظریف را ضعیف دیدند و گروهی خبرنگار را هتاک و بی‌ادب خواندند و جواب‌های ظریف را دقیق دانستند. گروهی از روزنامه نگاران آن را الگویی برای درس مصاحبه توصیف کردند و گروهی دیگر خشم خود را از آنچه پرسشهای مغرضانه می‌نامیدند عیان ساختند.
واقعیت این است که افغانستان ده‌ها شبکه تلویزیونی دارد که بر اساس ماده سی و چهارم قانون اساسی این کشور، از آزادی‌های سیاسی و اجتماعی برخوردارند و عمده این شبکه‌ها از جمله همین طلوع نیوز در فضا و فرهنگی کار می‌کنند که در تقابل با ایران هستند. دلایل و ریشه‌های آن تاحد زیادی روشن و در حوصله این یادداشت نیست. بهرحال فضای ترس و تهدیدی که طالبان و نیروهای به اصطلاح مذهبی ایجاد کرده‌اند، یکی از عوامل گرایش به غرب به شمار می‌رود. تقریبا هر ماه ترور و تهدید به مرگ یک روزنامه نگار سوژه خبری تلخی است که به آن خو گرفته اند.
در این یادداشت می‌خواهم این مصاحبه خبرساز را بهانه‌ای برای چند پرسش رسانه‌ای قرار دهم. همه پرسشهایی که در این مصاحبه 52 دقیقه‌ای مطرح شدند، از مدتها قبل در کف جامعه و رسانه‌های اجتماعی جاری بودند و هم در شبکه‌های خبری به اصطلاح معاند سوژه بحث بودند. واقعیت این است که آقای ظریف هم پاسخ‌هایی به سبک همه سیاستمداران به این پرسشها که به نوعی در کشورهای دیگر هم مطرح هستند دادند و اتفاقا آنچه بسیاری را ناراحت کرده و این مصاحبه را شکست ظریف قلمداد کردند ناراحتی از همین پاسخ‌های سیاستمدارانه باشد، چراکه وقتی حرفهای پنهانی عیان شوند و پاسخی هرچند سیاستمدارانه ارائه شود، دیگر این موضوع‌ها حداقل مثل سابق خاصیت استفاده به عنوان «سوژه» را ندارند. پس شاید وقت آن است که به بهانه این مصاحبه به این بیاندیشیم که آیا طرح پرسشهایی که به اصطلاح خطرناک و مغرضانه و عبور از خط قرمز خوانده می‌شوند در نهایت به نفع کشور است یا به ضرر.
اکنون که این مصاحبه پر حرف و حدیث انجام گرفت و منتشر شد آیا ستون‌های نظام لرزید و بسیاری با دیدن آن ضد جمهوری اسلامی شدند؟ پس آیا بهتر نیست به جای اینکه یک خبرنگار خارجی مسائلی که بعضا در رسانه‌های اجتماعی مطرحند را بپرسد، خبرنگار یک رسانه رسمی داخل کشور بپرسد؟ آیا بدون امکان جسارت ورزی و مصاحبه چالشی اساساً نیاز به رسانه‌های توانمند و روزنامه نگاری حرفهای معنی دارد؟
به حق و به درستی گفته شده است که «برای اینکه جنگ نشود و از سوی دشمن تهدید نشویم باید قوی شویم». یک جنبه از قوی شدن البته داشتن سلاح و موشک است اما بی‌تردید همه ماجرا ابعاد سخت افزارانه نیست. توجه به وضعیت اعتماد سیاسی، سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی هم لازمه قوی شدن یک کشور هستند. قوی شدن در گرو ساخت درونی قدرت هم است.
یکی از ارکان قدرت در یک جامعه، رسانه‌های توانمند و دارای استقلال حرفهای و نهادهای مدنی ناظر بر رسانه‌ها و حامی روزنامه نگاران هستند. بدون برنامه ریزی برای تحقق چنین رسانه‌هایی راه دیگری برای ارتقای وضعیت اعتماد وجود ندارد. از پرسشهای سخت نباید بترسد جامعه‌ای که می‌خواهد تصمیم‌های سخت بگیرد. با پرسشهای سخت قوی می‌شویم.
آفتاب یزد
نظرشما
آخرین اخبار