به گزارش شفاآنلاین:این روزها با وجود شیوع کرونا، درخواست سیتیاسکن در مراکز رادیولوژی نیز افزایش یافته است. در برخی از این مراکز با افزایش چشمگیر میزان مراجعات مردمی روبرو هستیم. در عین حال بسیاری از مراکز رادیولوژی در دوران کرونا با چالشهای مالی جدی مواجه شدهاند. مشکل تحریمها و افزایش روزافزون هزینه تجهیزات مراکز رادیولوژی باعث شده است که برخی از این مراکز در مرز ورشکستگی باشند. حسن هاشمی، مدیر گروه رادیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز با اشاره به خطر ورشکستگی بسیاری از مراکز رادیولوژی، تاکید میکند: «با توجه به شرایط تحریم در کشور بسیاری از مراکز رادیولوژی به دلیل هزینه بالای دستگاهها و ناتوانی در تهیه آنها رو به ورشکستگی هستند. اکنون برخی مراکز رادیولوژی در مراکز دانشگاهی به بخش خصوصی واگذار شده است، اما آنها نیز توان اداره مراکز را به دلیل تحریم و هزینههای بالا ندارند. از سوی دیگر، تعرفههای رادیولوژی نیز واقعی نیست و مراکز رادیولوژی به سختی فعالیت میکنند.» او یادآور میشود: «به عنوان مثال انجام تصویربرداری MRI در ایران ۲۶۰ هزار تومان معادل ۱۰ دلار به قیمت امروز است، اما در کشور همسایه ما پاکستان انجام هر MRI به مبلغ ۳۰۰ تا ۵۰۰ دلار برای هر شخص هزینه دارد. این نشان دهنده این است که در کشور ما، تعرفهها به صورت غیر واقعی است.»
همچنین عبدالرسول صداقت، ریس سابق انجمن رادیولوژی ایران نیز به سختی فرآیند تامین تجهیزات در مراکز رادیولوژی اشاره میکند و میگوید: «با توجه به مساله تحریمها و در صورت خرابی دستگاههای رادیولوژی در دوران کرونا، امکان تعمیر و جایگزینی این دستگاهها بسیار دشوار است. بنابراین باید از داشتههایمان محافظت کنیم. در این راستا انتظار داریم که مردم هم پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند تا هم خودشان ایمن باشند و هم رادیولوژیستها دچار فرسودگی نشوند.»
او با اشاره به نامتناسب بودن هزینه و درآمد در مراکز رادیولوژی، خاطرنشان میکند: «با وجود هزینه بالایی که رعایت پروتکلهای بهداشتی به مراکز تصویربرداری پزشکی تحمیل میکند، مراکز رادیولوژی اعم از دولتی و خصوصی برای ارائه خدمت به مردم در بحران کرونا اعلام آمادگی کردند. بسیاری از هزینههای این مراکز نیز با تعرفهها همخوانی ندارد. همچنین در نظر بگیرید که الان هزینه تهیه یک دستگاه سیتیاسکن حدود 12 تا 14 میلیارد تومان است، اما تعرفه خدمتی که برای بیمار انجام میشود، حدود 200 هزار تومان یا حتی کمتر از این مبلغ است. در نتیجه زیان زیادی را متوجه سرمایهگذاران میکند.»
صداقت یادآور میشود: «در انجمن رادیولوژی نیز پروتکل درمانی برای تصویربرداری پزشکی از بیماران مبتلا به کرونا تدوین کردیم که مورد تایید وزارت بهداشت نیز قرار گرفت و به همه مراکز ابلاغ شد. بر اساس این پروتکل، میزان اشعه تابشی به بیماران به حدود یک ششم کاهش یافت. بعدها در کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا نیز دوز اشعه تابشی را پایین آوردند. همچنین پروتکلهای بهداشتی نیز برای محافظت پرسنل و بیماران، تدوین شد. فشار کاری همکاران ما بالا رفته است. پرسنل ما مثل پزشکان و پرستاران در کنار بیماران بستری کرونا هستند و در نتیجه در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. اگر هر کدام از پرسنل رادیولوژی به کرونا مبتلا شود، به قرنطینه میرود و در نتیجه، فشار کاری پرسنل آن مرکز، افزایش پیدا میکند.»
همچنین او با بیان اینکه درصد بالایی از مراجعان به مراکز رادیولوژی، علایم جدی بیماری کرونا را ندارند، تصریح میکند: «برخی از این بیماران در مراجعه به پزشکان میخواهند که برایشان سیتیاسکن تجویز شود. خیلی از این بیماران، علایم ثابت شده کرونا ندارند و ممکن است یکی از اقوام دور آنها که با او در ارتباط هم نیستند به کرونا مبتلا شده باشد. البته پزشک طبق وظیفهاش، سیتیاسکن تجویز میکند. با این وجود از پزشکان درخواست داریم که فقط بیماران با علایم جدی کرونا را به مراکز رادیولوژی ارجاع دهند تا هم بیمار در حین مراجعه به مراکز تشخیصی و در تماس با سایر بیماران دچار کرونا نشود و هم اینکه دستگاهها اشغال نشوند و بیماران واقعی از خدمات رادیولوژی محروم نشوند.»
راهاندازی مراکز رادیولوژی، توجیه اقتصادی ندارد
برخی رادیولوژیستها تاکید دارند که آنقدر هزینههای راهاندازی مراکز رادیولوژی بالا رفته است که دیگر به ندرت رادیولوژیستهای جوان میتوانند به راهاندازی مراکز جدید فکر کنند.
جلال جلال شکوهی، عضو هیات مدیره انجمن رادیولوژی ایران نیز به افزایش مشکلات مالی مراکز رادیولوژی میپردازد و میگوید: «بسیاری از رادیولوژیستها از وضع تعرفههای تعیین شده برای خدمات رادیولوژی گلایهمند هستند و نرخ افزایش این تعرفهها را بسیار ناکافی میدانند. هر سال شاهد هستیم که قیمت تجهیزات و لوازم تشخیصی، چندین برابر میشود، اما در مقابل میبینیم که سالانه به طور متوسط فقط بین پنج تا 15 درصد به تعرفه خدمات رادیولوژی اضافه میشود. درواقع، اختلاف شدیدی بین افزایش هزینهها و نرخ تعرفهها وجود دارد. این اختلاف به هیچ وجه با افزایش جزئی تعرفهها جبران نمیشود.» به گفته جلال شکوهی «هماکنون به شرایطی رسیدهایم که تاسیس مرکز رادیولوژی یا مراکز جامع رادیولوژی اصلا صرفه اقتصادی ندارد. در بسیاری از مراکز رادیولوژی میبینیم که فقط با زحمت میتوانند از پس هزینههای روزانهشان بربیایند و شاید مبلغ ناچیزی هم برای امرار معاششان باقی بماند، اما اینکه فکر کنیم راهاندازی مراکز رادیولوژی در کشور، سوددهی بالایی دارد، این یک تصور کاملا غلط است.»
او یادآور میشود: «معتقدم حتی اگر فردی، سرمایه نقدی لازم برای راهاندازی مراکز رادیولوژی را هم داشته باشد، باز هم از نظر منطقی و اقتصادی، اصلا بصرفه نیست که در حوزه رادیولوژی سرمایهگذاری کند. الان راهاندازی یک مرکز جامع رادیولوژی حداقل حدود 40 میلیارد تومان هزینه دارد. مطمئن باشید سرمایهگذاری این مبلغ در هر کاری، سود بیشتری خواهد داشت تا افتتاح یک مرکز جامع تصویربرداری پزشکی.»
جلال شکوهی برای حل مشکلات پیش روی رادیولوژیستها، پیشنهاد میدهد: «یکی از راههای حل این مساله این است که بیمههای درمانی با توان بیشتری به میدان بیایند و سطح پوشش بیمهای خدمات رادیولوژی افزایش پیدا کند. افزایش منطقی تعرفههای رادیولوژی که بتواند هزینهها را پوشش دهد و همچنین افزایش پوشش بیمهای خدمات رادیولوژی از جمله موارد ضروری است که میتواند هم رضایت بیمار و هم رضایت ارائه دهنده خدمت را جلب کند. بنابراین واقعی شدن تعرفههای خدمات رادیولوژی با نگاه به قیمت تمام شده خدمات از مهمترین خواستههای رادیولوژیستهاست.»
او عنوان میکند: « دغدغه دیگری که وجود دارد این است که متاسفانه برخی از همکاران که تخصص رادیولوژی ندارند، خدمات رادیولوژی انجام میدهند. مثلا دستگاه سونوگرافی را در مطب میگذراند و گاهی نیز از همین راه، درآمدزایی دارند. این تداخل صنفی باعث میشود که سلامت بیماران هم به خطر بیفتد. انتظار داریم که با این شکل از تداخل صنفی برخورد قانونی شود تا هر گروه از جامعه پزشکی صرفا به وظایف تخصصی خود بپردازند.»
ضرورت افزایش نظارتها برای کنترل بازار
با افزایش نرخ ارز و سخت شدن فرآیند تامین تجهیزات در مراکز رادیولوژی، شرایطی پیش آمده است که خیلی از این مراکز به سختی میتوانند به ارائه خدمت بپردازند. البته برخی رادیولوژیستها معتقدند فقدان نظارتهای موثر بر بازار نیز بر مشکلات مراکز رادیولوژی افزوده است.
وحید کریمی، دبیر انجمن رادیولوژی هم با اشاره به افزایش هزینههای مراکز رادیولوژی و فقدان نظارتهای موثر، اظهار میکند: «به دلیل تاخیر در پرداخت بدهی از سوی صندوقهای بیمهگر و مشکلات نقدینگی، مراکز رادیولوژی به طور جدی دچار چالش هستند و کمبودهای مالی دستشان را برای خرید تجهیزات تصویربرداری جدید یا لوازم مصرفی مانند فیلمهای تصویربرداری و رادیولوژی بسته است. در حالی که جهت خرید تجهیزات پزشکی مانند دستگاههای رادیولوژی و لوازم مصرفی ارز چهار هزار و 200 تومانی تعیین کردهاند، اما به دلیل نبود نظارت کافی و دقیق، شاهد هستیم که این دستگاهها وقتی برای پخش بین مراکز رادیولوژی در بازار عرضه میشوند، قیمتشان بالاتر از ارز نیمایی است.»
او یادآور میشود: «دولت از مدتها پیش به ما قول داده بود تا ارز دولتی جهت خرید دستگاهها به رادیولوژیستها داده شود، زیرا این کار باعث میشود تا هزینههای تصویربرداری به طور معمول افزایش غیرواقعی نداشته باشند. با این وجود در حال حاضر حدود پنج هزار مرکز رادیولوژی در کشور فعالیت میکنند که به دلیل نبود نقدینگی برخی از این مراکز در حال ورشکستگی هستند. متاسفانه تعرفه رادیولوژی با هزینههای زیاد ملزومات مصرفی و تجهیزات تصویربرداری همخوانی ندارد و به همین دلیل برخی از همکاران در پرداخت حقوق پرسنل خود ماندهاند و حتی قادر نیستند تا دستگاههای جدید و به روز را خریداری کنند.»
روزهای سخت کارکنان مراکز رادیولوژی در ایام کرونا
بسیاری از رادیولوژیستها در روزهای کرونایی با افزایش فشار کاری مواجه شدهاند. در عین حال، خیلی از آنها با انجام روزانه تستهای تشخیصی در معرض ابتلا به کرونا قرار دارند. علاوه بر این، کارشناسان رادیولوژی در بسیاری از مراکز درمان کرونا نیز حضور دارند و درواقع از جان خود مایه گذاشتهاند.
مرتضی افراه، رئیس انجمن علوم پرتونگاری نیز با اشاره به مشکلات کارکنان مراکز رادیولوژی در دوران کرونا، خاطرنشان میکند: «شاغلان در بخش سیتیاسکن در شرایط بسیار سختی به سر میبرند. به این دلیل زمانی که فردی علائم مشکوک داشته باشد و احتمال ابتلای او به بیماری کرونا طرح شود، به قسمت سیتیاسکن یا رادیوگرافی فرستاده میشود. به همین دلیل تعداد مراجعان به بخشهای تصویربرداری پنج تا شش و در برخی مراکز حتی تا ۱۰ برابر نسبت به گذشته اضافه شده است.»
او یادآور میشود: «اولین گروه درگیر با کرونا کارشناسان رادیولوژی هستند، زیرا مبتلایان در ابتدا به آنها مراجعه میکنند و پس از انجام غربالگری به پرستاران ارجاع داده میشوند. بنابراین مریضهایی که ما با آنها مواجه هستیم، سه یا چهار برابر مریضهایی است که پرستاران با آن ها روبرو میشوند. دلیل این امر بر این اساس است که آمار گروهی که در قرنطینه خانگی قرار دارند، شاید 10 برابر عدهای است که در بیمارستانها بستری شدهاند.»
رئیس انجمن علوم پرتونگاران خاطرنشان میکند: «در صورتی که پروتکلهای استاندارد سازمان جهانی بهداشت بررسی شود، در آن نوشته شده که اهمیت نظر سیتیاسکن درباره تشخیص کرونا، بالای ۹۰ درصد است. البته تا ۹۶ و ۹۸ درصد هم اعلام کردند. بنابراین تشخیص قطعی کرونا با سیتیاسکن است. مثلا گاهی پیش آمده که آزمایش کرونا منفی بوده است، ولی با جواب سیتیاسکن به تشخیص قطعی مثبت رسیدهاند. این مساله با سایر علائم بیماریهای تنفسی کاملا قابل تشخیص است، زیرا مشکلاتی که کرونا در ریه ایجاد میکند با مشکلات دیگر بیماریها کاملا متمایز است.» با توجه به اینکه موج سوم کرونا با شدت در حال گسترش است، روز به روز نیز نیاز به خدمات رادیولوژی افزایش پیدا میکند. حمایت مالی و معنوی از رادیولوژیستها میتواند چراغ مراکز رادیولوژی را روشن نگه دارد و این گروه فعال در حوزه ارائه خدمات به بیماران مبتلا به کرونا را به ادامه خدمت، دلگرم کند.سپید