کادر درمان به عنوان مهمترین عنصر مقابله با کرونا در وضعیت مطلوبی قرار ندرند. برخی از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که در موج سوم کرونا، میزان ابتلا به کرونا در بین کادر درمان افزایش یافته است.
شفاآنلاین>سلامت>در موج سوم کرونا شاهد افزایش موارد ابتلا در بین کادر درمان هستیم. برای پاسداشت فداکاری کادر درمان، دستورالعمل شهید خدمت نیز روز گذشته ابلاغ شد.به گزارش شفاآنلاین:کادر درمان به عنوان مهمترین عنصر مقابله با کرونا در وضعیت مطلوبی قرار ندرند. برخی از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که در موج سوم کرونا، میزان ابتلا به کرونا در بین کادر درمان افزایش یافته است. در روزهای اخیر نیز برخی از نمایندگان جامعه پزشکی و مدیران بخشهای مختلف نظام سلامت به دلیل ابتلا به کرونا فوت شدند. در شرایطی که همین روند افزایش ابتلا به کرونا در کادر درمان تداوم داشته باشد، توان مراکز درمانی برای مقابله با کرونا نیز کاهش خواهد یافت.
پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری هم با اشاره به اینکه ابتلای کادر درمان به کرونا در موج سوم بیشتر شده است، یادآور میشود: «در موج سوم کرونا تعداد پرسنلی که به ویروس کرونا دچار شدند، افزایش پیدا کرده است. آمار دقیقی نیست، اما تعداد زیادی به کرونا مبتلا شدند. اگر 9 ماه یک کار تکراری را انجام دهیم، حتما خسته میشویم، آن هم اگر یک کار تکراری و پرخطر باشد. در بین پرسنل، افرادی هستند که چندین ماه است به دلیل عارضههای کرونا نتوانستند برای کار به بیمارستان برگردند.»
او با اشاره به مشکل کمبود نیروی انسانی در مراکز درمانی، خاطرنشان میکند: «به صورت کلی همیشه در بیمارستان کمبود پرسنل داشتیم، اما شیوع کرونا در این شرایط مزیت بر علت شد. تا الان هم نیروی پرستاری به ما اضافه نشده است. منتظریم ببینیم در روزهای آینده این اتفاق میافتد یا خیر. همچنین بسیاری از دستگاههای بیمارستان مثل دستگاه تنفسی چون جدید است، هنوز با این میزان مصرف فرسوده نشده است، اما به مرور که از آنها استفاده میکنیم فرسوده خواهد شد.»
همچنین طبرسی با اشاره به عوارض متعدد کرونا بر سلامت کادر درمان، تاکید میکند: «عارضه عمده این بیماری همان درگیریهای ریوی است. همان ضایعههای ریوی که تشدید میشود، ولی امکان دارد عوارض قلبی و مغزی و عوارضی در دیگر نقاط بدن ایجاد کند. به همین دلیل در بین کادر درمان بیمارستان، افرادی هستند که چندین ماه است نتوانستند برای کار به بیمارستان برگردند. وقتی ریهها تخریب شود و ریه وابسته به دستگاه شود، نیروها امکان آمدن به سرکار را نخواهند داشت و مجبور هستند در خانه بمانند و از اکسیژن استفاده کنند.»
او در مورد وضعیت فعلی بیمارستان ها نیز خاطرنشان میکند: «وضعیت بیمارستان اصلا خوب نیست و میزان موارد بستری و مرگ و میر هم افزایش پیدا کرده است. در واقع الان در بدترین شرایط هستیم و امیدواریم بدتر از این نشود. تعداد مراجعهکنندگانی که بیماری در آنها شدت دارد، بسیار بیشتر شده است که این میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. این اتفاق یا به دلیل تغییر نوع ویروس است که یک مقدار تهاجمیتر شده و یا به این دلیل است که مردم دیرتر به بیمارستان مراجعه میکنند.»
اهمیت حفظ جان کادر درمان در موج سوم کرونا
در موج سوم کرونا شاهد افزایش آمار مراجعهکنندگان به مراکز درمان کرونا هستیم. ظرفیت پذیرش بسیاری از مراکز درمانی و تختهای مراقبت ویژه، تکمیل شده و فشار کاری کادر درمان هم چندبرابر شده است. در چنین شرایطی، افزایش آمار ابتلا به کرونا در کادر درمان، اتفاق دور از انتظاری نیست.
محمدحسین شیرزادی، متخصص داخلی به دلایل افزایش ابتلا به کرونا در بین کادر درمان اشاره میکند و میگوید: «کادر درمان با تمام توان خود به میدان خدمت آمده و بیش از هفت ماه است که بیوقفه در حال فعالیت است. هرچقدر این شرایط تداوم داشته باشد و خستگی کادر درمان ادامه پیدا کند، به همان میزان نیز احتمال ابتلا به کرونا در بین کادر درمان، افزایش خواهد یافت. در موج سوم کرونا شاهد افزایش موارد بستری بیماران بدحال هستیم. هرچقدر تعداد بستریها افزایش پیدا کند، به همان میزان هم احتمال ابتلا به کرونا در کادر درمان بیشتر میشود.»
او تاکید میکند: «برخلاف تمام وعدههایی که داده شد، همچنان کمبود نیروی انسانی در مراکز درمانی بیداد میکند. برخی از فعالان کادر درمان همچنان بجای چند نیرو فعالیت میکنند. با افزایش موارد بستری بیماران، شیفتهای کاری جامعه پزشکی هم سختتر و طولانیتر شده است. اگر نیروی تازه نفس جذب میشد، بخشی از فشار کاری کادر درمان هم کمتر میشد، اما این اتفاق نیفتاد. درواقع یکی از عمده دلایل افزایش موارد ابتلا به کرونا در کادر درمان، کمبود نیروی انسانی در مراکز درمانی است که خستگی و فرسودگی آنها را شدت بخشیده است.»
شیرزادی یادآور میشود: «در گذشته اینطور تصور میشد که صرفا آن گروه از کادر درمان که دارای بیماریهای زمینهای هستند، بیشتر در خطر مرگ بر اثر ابتلا به کرونا قرار دارند، اما شواهد و نمونههای متعدد کاملا خلاف این موضوع را اثبات کرد و نشان داد که همه اعضای کادر درمان که در مواجهه با بیماران مبتلا به کرونا قرار دارند، احتمال ابتلا به کرونا و مرگ در آنها وجود دارد. تداوم شرایط فعلی و ادامه سیاستهای اخیر، قطعا به افزایش آمار شهدای مدافع سلامت، منجر خواهد شد.»
ابلاغ دستورالعمل شهید خدمت به دانشگاههای علوم پزشکی
در روزهای اخیر، برخی از نمایندگان جامعه پزشکی بر اثر ابتلا به کرونا شهید شدند. برخی از مدیران نظام سلامت نیز در همین چند روز اخیر در مسیر خدمت به شهادت رسیدند. در جلسه اخیر کمیته ملی تعیین مصادیق شهدای مدافع سلامت با حضور وزیر بهداشت، معاونان رئیس جمهوری و روسای بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان اداری و استخدامی، دستورالعمل نهایی نحوه تشکیل و بررسی مدارک و مستندات شهید خدمت تصویب و توسط وزیر بهداشت به دانشگاهها و دانشکدههای علوم پزشکی سراسر کشور، ابلاغ شد. این دستورالعمل در راستای اجرای بند ۱ ماده ۳ آیین نامه اختصاصی تعیین مصادیق و امتیازات شهید خدمت که توسط شورای عالی امنیت ملی به تصویب رسیده بود، مصوب و ابلاغ شد.
سعید نمکی، وزیر بهداشت هم با اشاره به شهادت برخی از فعالان جامعه پزشکی در روزهای اخیر، خاطرنشان میکند: «هر روز داغ تازهای از سربازان خط مقدم و ژنرالهای مبارزه با کووید۱۹ را به دل داریم. چند روز قبل دکتر زارع جوشقانی، رئیس بیمارستان لبافی نژاد از چشم پزشکان بسیار برجسته کشور را از دست دادیم که سوابق مدیریتی درخشانی در حوزه سلامت در کاشان، زنجان و تهران داشت. همچنین چند روز قبل نیز دکتر فقیهی که ایشان هم از چشم پزشکان برجسته بود را از دست دادیم که سالها رئیس بیمارستان طرفه بود و این بیمارستان را متحول کرده و به عبارتی دوباره ساخته بود. همچنین افرادی مانند دکتر حسنی یکی از متخصصان حاذق آیسییو، دکتر نادری یکی از بزرگان پیوند و بسیاری از پزشکان برجسته کشور و تعداد زیادی پزشک، پرستار و کادر درمانی و کارکنان سلامت را از دست داده و میدهیم که این ضایعات، قابل جبران نیست.»
نمکی خاطرنشان میکند: «متاسفانه شدت سرایت ویروس بیشتر شده و حتی ظن اینکه قدرت بیماریزایی آن با موتاسیونهایی افزایش یافته باشد وجود دارد. این بیماری، سنین پایینتر را هم گرفتار میکند و نوع گرفتاری آن، وخامت حال بیماران را بیشتر میکند.»
همچنین سعید اوحدی، رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران هم تاکید میکند: «مدافعان سلامت از ابتدای شیوع کرونا در کشور، تلاشها و از خودگذشتگیهای زیادی کردند و همه هستی خود را در طبق اخلاص گذاشتند. پروندههای شهدای خدمت در حوزه سلامت به بنیاد شهید و امور ایثارگران رسیده و نظام جمهوری اسلامی ایران، حق و حقوق این عزیزان و خانوادههای گرانقدر ایشان را باید مراعات کند. باید در نظر داشت که علاوه بر بیمارستانها و مراکز بهداشتی و درمانی در بخش دولتی، برخی از مراکز غیردولتی، خیریه و نهادهای عمومی نیز برای رسیدگی به بیماران کووید۱۹ خدمترسانی کردهاند.»
او تصریح میکند: «لازم است که رسانهها به ویژه سازمان صدا و سیما، در راستای انعکاس ایثار شهدای خدمت در راه مبارزه با کرونا اقدامات بیشتری انجام دهند. اخیرا از خانواده یک پرستار سرکشی کردیم و شهیده این خانواده ۲۵ سال سن داشت. پدر خانواده میگفت که دختر دوم من هم پرستار است و او بعد از شهادت خواهرش، مصممتر شده است که وقت بیشتری در بیمارستان برای خدمتگذاری به بیماران اختصاص میدهد. این صحنهها باید بیشتر نشان داده شود. مشابه این صحنهها را در دوران دفاع مقدس هم مشاهده میکردیم.»
انتقاد از آییننامه اختصاصی تعیین مصادیق شهدای خدمت
در آییننامه اختصاصی تعیین مصادیق و امتیازات شهید خدمت به صراحت ذکر شده است که کادر درمانی مشمول این آییننامه، پزشکان، پرستاران و بهیارانی هستند که در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شاغل بوده و در راستای انجام وظایف و ماموریتهای محوله به طور مستقیم در مقابله با ویروس کرونا در بیمارستانها فعالیت میکنند. بر اساس این آییننامه، دانشجویان و دانش آموختگان رشتههای پزشکی و پرستاری نیز که در حال طی دورههای اینترنی، رزیدنتی و کارورزی خود باشند، مشمول این آیین نامه هستند.
بسیاری از فعالان جامعه پزشکی اعتقاد دارند که این آییننامه باید بازنگری شود، زیرا پزشکان فعال در مطبها و بخش خصوصی را شامل نمیشود.
داریوش طاهرخانی، عضو هیات مدیره انجمن صنفی پزشکان ایران هم در گفتگو با سپید به همین مساله میپردازد و میگوید: «هرچند که هماکنون عمده بیماران مبتلا به کرونا در بخش دولتی بستری هستند، اما باید به این نکته توجه داشت که 80 درصد خدمات درمان سرپایی در کشور در بخش خصوصی انجام میشود. عمده افرادی که درگیر کرونا هستند، ولی نیاز به بستری پیدا نکردهاند، به بخش سرپایی مراجعه میکنند. بنابراین عمده کادر درمانی در بخش غیردولتی در مواجهه مستقیم با بیماری کرونا قرار دارند. اگر به آمار پزشکان و پرستاران مبتلا به کرونا که جانشان را از دست دادهاند نگاه کنید، میبینید که در بسیاری از استانها پزشکان بخش خصوصی در خط مقدم مقابله با کرونا قرار داشتهاند. حتی مثلا در استان البرز، اولین شهید مدافع سلامت از جمله پزشکان فعال در بخش خصوصی بود. بنابراین تفکیک کردن بخش دولتی و خصوصی از یکدیگر و تقسیمبندی درمانگران کرونا، منطقی و عادلانه نیست.»
عضو سابق شورای عای نظام پزشکی کشور یادآور میشود: «بسیاری از فعالان جامعه پزشکی، چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی، جانشان را کف دستشان گذاشتهاند و بدون هیچ چشمداشتی به بیماران مبتلا به کرونا خدمت میکنند. کادر درمان در همه بحرانها در کنار مردم بودهاند و حتی در زمانی که بسیاری از مشاغل و دستگاههای دولتی تعطیل بودند، کادر درمان در بخش دولتی و غیردولتی با حداکثر ظرفیت و توان خود به بیماران مبتلا به کرونا خدمت میکردند. کرونا ثابت کرد که جامعه پزشکی به دنبال منافع شخصی خود نیست و در مسیر ایثار و فداکاری، حجت را تمام کرد. حتی بسیاری از فعالان بخش خصوصی که الزامی به ارائه خدمات درمانی نداشتند، مطب خود را در دوران بحران کرونا تعطیل نکردند و در کنار مردم ماندند. بنابراین خیلی کم لطفی است که حالا جامعه پزشکی را به بخش دولتی و خصوصی تقسیمبندی کنند و بین آنها تفاوت قائل شوند.»
رییس سازمان نظام پزشکی شهرستان تاکستان تصریح میکند: «قطعا آییننامه تعیین مصادیق شهدای خدمت، نیاز به بازنگری دارد. همه اعضای کادر درمان باید به یک چشم دیده شوند و ما نباید در بحث درمان کرونا، جامعه پزشکی را به شهروندان درجه یک و درجه دو، تقسیمبندی کنیم.»
با توجه به اینکه بر اساس آمارهای رسمی، حدود 80 درصد مبتلایان به کرونا ابتدا به مطبها مراجعه میکنند، بنابراین پزشکان فعال در مطبها نیز در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. همچنین بسیاری از پیراپزشکان فعال در بخش خصوصی هم در خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. بازنگری در آییننامه تعیین مصادیق شهدای خدمت و دیدن فداکاری این گروه از کادر بهداشت و تشخیص و درمان میتواند آنها را به تداوم خدمت، دلگرم کند.سپید