انتشار کتاب مرجع استاد گروه بیهوشی دانشگاه شهید بهشتی

به گفته دکتر علی دباغ- مسوول تیم نویسندگان کتاب یادشده و استاد گروه بیهوشی و مراقبت‌های ویژه دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی‌- رویکرد کتاب یادشده بیهوشی سلولی و مولکولی است و با مشارکت جمعی از اساتید و متخصصان ایرانی، آمریکایی و اروپایی در زمینه بیهوشی، درد و مراقبت‌های ویژه نگاشته شده است.

وی با اشاره به اینکه پزشکی در دنیای حاضر به سمت شخصی شدن (Personalized medicine) حرکت می‌کند، خاطرنشان کرد: هر دارو یا روشی الزاما برای همه افراد به یک اندازه مفید نیست. به عبارت دیگر برای هر فرد باید نسخه خاص خودش را تنظیم کرد، گرچه این مفهوم به ظاهر خیلی بدیهی به نظر برسد اما در مقام اجرا، بسیار مشکل است.

استاد گروه بیهوشی دانشگاه به پیشرفت دانش بشر در سال‌های اخیر اشاره کرد که منجر به شناسایی و تعیین ژنوم افراد شده و افزود: این روش در ابتدا بسیار دشوار و زمانبر بود اما با پیشرفت علم به یک روش روتین مبدل شد. به نحوی که امروزه با هزینه‌ای اندک و حتی گرفتن یک نمونه مثل مخاط دهان می‌توان ژنوم هر فردی را بررسی و تعیین کرد.به گفته وی این همه ماجرا نیست و در سال‌های اخیر متوجه شدند که قسمت‌های مهم و تکمیلی در ژنتیک مثل ژنومیکس، اپی ژنومیکس، پروتئومیکس، متابولومیکس، اینترکتومیکس و… وجود دارد و محصولات سلولی آنها نقش بی بدیلی در پزشکی و حیات انسان‌ها ایفا می‌کند.

دکتر دباغ با اشاره به اثرات متفاوت داروها بر افراد مختلف گفت: استفاده از یک دارو در بیماران مختلف ممکن است تاثیرات متفاوتی داشته باشد مثلا یک بیمار با دوز اندک یک شل‌کننده عضلانی مدت طولانی بی‌حرکت می‌شود اما در فرد دیگر نیاز به تکرار این دوز دارویی داریم. این موضوع در مورد داروهای مخدر و مسکن‌ها، اینوتروپ، انعقادی و ضدانعقادی و… نیز ممکن است صادق باشد. همه اینها مثال‌هایی است که در عملکرد روزمره بالینی می‌بینیم.

وی افزود: حتی از این فراتر، با فناوری‌های جدید می‌توان به خوبی الگوی احتمالی بیماری‌زایی را در هر فرد تعیین و مشخصا روش‌های پیشگیری و درمان وی را اعلام کرد. اینها نکاتی است که همکاران دانشمند علوم پایه بسیار خوب می‌دانند.

مدیر گروه بیهوشی و مراقبت‌های ویژه دانشگاه تاکید کرد: این رویکرد شخص‌محور و مبتنی بر فناوری‌های پیچیده دارای جایگاه بسیار ملموس و ارزشمندی در رشته بیهوشی است. به همین دلیل در یک مقاله چندی قبل برای اولین بار پیشنهاد دادم که می‌توانیم از واژه Anesthesiomics برای کاربرد و ترجمان عملی این رویکردهای جدید در رشته بیهوشی استفاده کنیم.

وی در ادامه گفت: تا رسیدن به این نقطه هنوز راه زیادی است ولی از نظر زمانی سرعت پیشرفت علم باعث می‌شود به زودی دنیا به این نقطه عطف مهم برسد. پس نباید در رشته بیهوشی از این مهم غافلگیر شویم بلکه باید آینده رشته بیهوشی را از الان براساس مستندات علمی موجود بسازیم.

به گفته دکتر دباغ در این مجموعه که با همکاری تعدادی از اساتید و متخصصان بیهوشی ایرانی و اساتیدی از دانشگاه‌های‌ هاروارد، UCLA، دانشگاه‌هایی از کشورهای ایتالیا و کرواسی و… نگاشته شده در خصوص بیهوشی با این رویکرد بحث و بررسی صورت گرفته است.

وی با اشاره به کاربرد مهم علوم نوین در این حیطه یادآور شد که در فصل ۱۶ این کتاب دو استاد گروه بیهوشی دانشگاه ‌هاروارد به موضوع نقش مهم انفورماتیک پزشکی در ایجاد سریع این تغییرات در حیطه پزشکی پرداخته‌اند. همچنین در فصل ۱۷ در خصوص ضرورت تغییراتی که باید در سال‌های آینده در آموزش بیهوشی دنیا برای ارتقا به جایگاه‌های جدید رخ دهد شرح داده شده است.

به گفته دکتر دباغ مقدمه کتاب توسط Jeanine Wiener-Kronish مدیر گروه بیهوشی سابق‌ هاروارد و از نویسندگان اصلی میلر نوشته شده است و وی از زحمات اساتید و متخصصان بیهوشی ایرانی در نگارش این کتاب مرجع قدردانی کرد.همکاران ایرانی این کتاب عبارتند از: دکتر ساسان صبوری که البته ایشان الان عضو هیات علمی بیهوشی‌ هاروارد هستند و همزمان چهار سال است عضو افتخاری گروه بیهوشی شهید بهشتی‌اند، دکتر عطا محمودپور استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دکتر اردشیر تاجبخش و دکتر الهام معماری و دکتر علیرضا میرخشتی و دکتر سوده طبشی از گروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر سمیرا رجایی و دکتر بیتا ملکیان‌زاده از دانشگاه علوم‌پزشکی تهران و دکتر اکبر درگلاله از دانشگاه علوم‌پزشکی ایران.

این استاد دانشگاه در خاتمه خاطرنشان کرد: رشته بیهوشی می‌تواند جایگاهی بسیار بدیع و رفیع در سال‌های آینده در رویکرد Personalized medicine داشته باشد و این یک فرصت علمی واقعی و ناب است که خدمات فراوانی برای انسان‌ها در پی خواهد داشت.