یکپارچگی سازمانی در زنجیره تامین ارز وجود ندارد

به گزارش شفاآنلاین:عباس کبریایی‌زاده، رئیس سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران با تایید ناهماهنگی و آشفتگی بین برنامه‌ریزی‌های وزارت بهداشت و بانک مرکزی و در پاسخ به این پرسش که در 5 ماهه نخست سال چه میزان ارز باید تخصیص داده شده است؟ گفت: «متاسفانه آمار مستندی در این خصوص وجود ندارد تا مشخص شود که چند درصد ارز تخصیص داده شده است. ضمن اینکه ما هم عدد 10 درصد را شنیده‌ایم، اما چون گزارش مستندی وجود ندارد نمی‌توان رقم دقیقی اعلام کرد.»

کمیته‌های هماهنگی بین‌بخشی سریعاً تشکیل شود

وی افزود: «آمار تخصیص ارز سال‌ها است که منتشر نمی‌شد، اما خوشبختانه اخیراً آقای دکتر شانه‎ساز، رئیس فعلی سازمان غذا و دارو گزارشی از میزان ارز دریافتی شرکت‌ها منتشر کرده‌اند. البته بخش قابل توجهی از این آمار مربوط به پروفورم‌هایی است که سال گذشته اقدام شده بود؛ زیرا برای مثال پروفورم‌هایی که برای انسولین در اردیبهشت‌ماه داده شده اصل پروفورم مربوط به آذرماه سال گذشته بود است.»

کبریایی‌زاده ادامه داد: «آماری هم بانک مرکزی در این خصوص منتشر کرده است که به تفکیک سال نیست و فقط اسامی شرکت‌ها بر اساس شماره ثبت سفارش‌های آنها منتشر شده است.»

رئیس سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران با تاکید بر اینکه آنچه به‌عنوان تخصیص ارز در 5 ماهه نخست سال اتفاق افتاده روند مطلوبی نداشته است و نوعی ناهماهنگی و آشفتگی بین برنامه‌ریزی‌های وزارت بهداشت و بانک مرکزی وجود دارد، افزود: «انتظار ما این است که دولت چابکی و هماهنگی لازم را در این خصوص به نحو شایسته انجام دهد.»

کبریایی‌زاده با بیان اینکه در گذشته‌های دور هم که دولت با مشکلات ارزی مواجه می‌شد یکسری تدبیرها در این خصوص صورت می‌گرفت، اظهار داشت: «در این برهه هم می‌توان از تدبیرهایی که در گذشته وجود داشت، استفاده کرد. برای مثال در گذشته کمیته‌های هماهنگی بین‌بخشی برای هماهنگی بانک مرکزی و وزارت بهداشت و یا وزارتخانه‌های دیگر مانند بازرگانی و گمرکات تشکیل می‌شد تا زنجیره تامین دارو چابک شده و با حداقل ارز، نیاز جامعه به دارو تامین شود.»

وی تاکید کرد: «امروز درخواست ما از دولت این است که به این بخش توجه ویژه داشته باشد زیرا کمبود یک دارو کمبود صرفاً یک کالا نیست بلکه کمبود یک فرآورده ضروری برای درمان یک بیماری است که تعداد معینی از افراد جامعه از آن رنج می‌برند؛ به عبارت دیگر دارو کالایی است که هر قلم از آن مصرف خاص خود را دارد و قابل جایگزین شدن نیست. چراکه داروی فشارخون را نمی‌توان برای بیمار دیابتی تجویز کرد و یا اینکه داروی درمان دیابت را نمی‌توان به یک بیمار قلبی داد.»

نایب‌رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران تصریح کرد: «دولت باید توجه داشته باشد که زنجیره تامین دارو در کشور چابک و هوشمند باشد تا بتواند به‌طور روزمره پاسخگوی نیاز جامعه باشد، اما متاسفانه امروز هماهنگی و چابکی را در این سیستم نمی‌بینیم و خواهش ما از دولت این است که روش مدیریتی خود را در تخصیص ارز دارو بازنگری کنند تا مشکلی برای مردم در این خصوص به وجود نیاید.»

وی با اشاره مجدد به اینکه آمار دقیقی از تخصیص‌های امسال وجود ندارد، گفت: «چون آمار مستندی در این خصوص نداریم نمی‌توانیم عدد و رقم اعلام کنیم. البته شاید به آمار بانک مرکزی در این خصوص بتوان اشاره کرد ولی همین آمار هم در حد یک فهرست است.»

کبریایی‌زاده در جواب این پرسش که بر چه اساسی می‌گویید که تخصیص‌ها به‌درستی صورت نگرفته است وقتی آمار مشخصی در این خصوص ندارید؟ اظهار داشت: «آنچه ما اعلام می‌کنیم مربوط به موجودی کارخانه‌ها و واقعیت‌های تولید است که از آنها اطلاع داریم. البته از اینکه آمار مشخصی در این خصوص وجود ندارد از دولت گله‌مند هستیم چراکه سیستم هوشمندی برای عبور از شرایط بحرانی فعلی طراحی نکرده است.»

رئیس سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران ادامه داد: «بنده و آقای دکتر شیبانی در زمان بحران‌های ارزی جنگ و دولت اول اصلاحات مدیر سازمان غذا و دارو بودیم. در آن ایام نوعی یکپارچگی سازمانی بین وزارت بهداشت و بانک مرکزی و وزارت صنایع سبک وقت و گمرکات کشور وجود داشت که درنتیجه این یکپارچگی سازمانی اگر جایی موفق هم نمی‌شد گردن بخش دیگر نمی‌انداخت و همه می‌دانستیم که نهادهای درگیر تلاش خود را در این خصوص کرده‌اند، اما متاسفانه امروز یکپارچگی سازمانی اصلاً وجود ندارد و بنده به‌عنوان یک ناظر بیرونی در سندیکاهای داروسازی و مکمل می‌گویم که ما یکپارچگی سازمانی را در زنجیره حمایت از تامین داروی کشور از سوی دولت نمی‌بینیم.»

وی در پایان تصریح کرد: «فراموش نکنیم که ما در پاسخ به سوالات ارزی دارو نباید نگرانی در جامعه ایجاد شود. ضمن اینکه ما به‌عنوان نمایندگان سندیکاها در جلساتی که با مسئولان وزارت بهداشت و سایر مراکز ذی‌ربط داریم اعلام کرده‌ایم که ذخیره شرکت‌ها بسیار پایین آمده است؛ ازاین‌رو ما به‌عنوان تولیدکنندگان دارو وظیفه داریم جامعه را نگران نکنیم و سعی‌مان هم این است که وظایف خود را به نحو احسن انجام داده و پیگیری‌های خود را داشته باشیم. درخواستمان از رسانه‌ها و جراید هم این است که در انتشار اخبار دارو جانب احتیاط را داشته باشند و مطالبی را که موجب نگرانی در مردم شود را منتظر نکنند.»

هشدار درباره موکول شدن تخصیص‌ها به پایان سال

احمد شیبانی، رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران هم در خصوص روند تخصیص ارز اظهار داشت: «ما در بحث ارز دو بخش داریم یک بخش تخصیص ارز است و بخش دیگر تامین ارز؛ ازاین‌رو زمانی که گفته می‌شود رقم مشخصی ارز تخصیص داده شد باید دید که ارز تخصیص داده شده تامین هم شده و به شرکت داده شده است یا خیر. همچنین این سوال را هم باید کرد که آیا امکان خرید ماده اولیه با ارز داده شده فراهم شده و مواد وارد کشور شده است یا نه؛ لذا این موارد با یکدیگر بسیار متفاوت بوده و روندها گاهی زمان‌بر است.»

وی با بیان اینکه در دوره‌های قبل شاهد رفت‌وآمدها و انسجام بیشتری بین نهادهای مسئول در این زمینه بودیم و همه درصدد این بودند که مشکل تامین دارو حل شود، افزود: «بنده زمان جنگ مسئولیت داروی کشور را بر عهده داشتم و به خاطر دارم که از بانک مرکزی تماس می‌گرفتند و اعلام می‌کردند که مقدار معینی ارز برای دارو تامین شده است و ما با خیال راحت مراجعه و با ملاحظات ایام جنگ اولویت‌ها را مشخص کرده و در کمترین زمان ارز را دریافت می‌کردیم، اما امروز این چرخه کمرنگ شده و حتی می‌توان گفت که از بین رفته است.»

شیبانی اظهار داشت: «متاسفانه در حال حاضر نوعی بیگانگی بین نهادهای مسئول وجود دارد و ما از وضعیت همدیگر باخبر نیستیم. البته قرارگاهی در وزارت بهداشت برای بحث دارو و تجهیزات تشکیل شد تا هماهنگی‌ها در این خصوص بیشتر شود که ما نمی‌خواهیم وارد این بحث شویم.»

رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با تاکید بر اینکه امروز مشکلات اساسی در این بخش وجود دارد، گفت: «از نظر ما تخصیص ارز روندی که باید داشته باشد را ندارد. همچنین از آنجا که تخصیص و تامین ارز دو مقوله جدا از هم هستند، زمان دریافت ارز مهم‌تر از سایر بخش‌ها است که باید توجه ویژه‌ای به آن شود.»

وی گفت: «در حال حاضر دولت رقم ارزی مشخصی را در بودجه امسال برای واردات دارو و مواد اولیه دارویی در نظر گرفته و اعلام کرده است. همچنین مشخص شده که چه میزان از این ارز مربوط به واردات مواد اولیه دارویی است و چه میزان مربوط به واردات داروهای تولید شده است، اما آنچه محل انتقاد است تفاوت میزان ارز مربوط به تولید و ارز بخش واردات است زیرا اختلاف در این بخش بسیار زیاد است.»

شیبانی افزود: «اگر امروز نزدیک به 97 درصد داروهای مورد نیاز در داخل تولید نمی‌شد و ما بیش از 100 کارخانه داروسازی در داخل نداشتیم که تولیدات داخلی داشته باشند و نیز اگر قرار بود بخش اعظمی از نیاز داخل از محل واردات تامین شود معلوم نبود چه بر سر ما می‌آمد.»

رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران تاکید کرد: «البته در حال حاضر مشکل اساسی ما کندی بیش از حد روند تخصیص و تامین ارز بخش دارو در بودجه جاری کشور است. امروز ما از انعکاس نظرات شرکت‌ها به سندیکا و نگرانی آنها از میزان موجودی‌ها متوجه وضعیت نامطلوب این بخش می‌شویم. ضمن اینکه دادن عدد و رقم و درصد در این بخش مشکلی را حل نمی‌کند و آنچه مسلم است آن است که امروز که نزدیک به شش ماه از شروع سال گذشته باید در روند تخصیص و تامین ارز سرعت بیشتری وجود داشت که این اتفاق نیفتاده است.»

شیبانی با بیان اینکه ممکن است روند تخصیص و تامین ارز در ماه‌های پایانی سال شتاب بیشتری به خود بگیرد، افزود: «در این صورت تخصیص‌ها به پایان سال موکول خواهد شد که رویه درستی نیست زیرا این اتفاق اگرچه برای تامین دارو در سال بعد نتیجه‌بخش خواهد بود، ولی مشکلی از تامین داروی امسال حل نخواهد کرد.»

وی تصریح کرد: «درخواست و انتظار ما به‌عنوان نمایندگان تولید از بانک مرکزی این است که توجه و همکاری بیشتری به بخش دارو داشته باشد چراکه مسئولان این نهاد هم ممکن است به‌عنوان یک شهروند نیازمند دارو باشند و اگر دارو در زمان مناسب تامین نشود خود آنها هم در این خصوص به مشکل بر خواهند خورد.»

رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در پایان افزود: «البته انصافاً این را هم باید گفت که وزارت بهداشت تمام تلاش خود را در این خصوص انجام می‌دهد چراکه اگر دارو کمبود داشته باشد اولین نهادی که باید پاسخگو باشد خود وزارت بهداشت است، اما به نظر ما تعامل و توجه مورد نیاز در بین مسئولان بانک مرکزی و واحد ارزی این نهاد به مقوله تامین دارو بسیار ضعیف است که انتظار داریم در این خصوص تحرک بیشتری داشته باشند.»

ارزآوری یک میلیارد و 400 میلیون یورویی داروهای بیوتکنولوژی

حسام‌الدین مدنی، رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران هم در خصوص میزان ارز تخصیص داده شده به بخش دارو در سال جاری گفت: «همان‌طور که از صحبت‌های کارشناسان می‌توان نتیجه گرفت میزان تخصیص ارز در این بخش تقریباً حدود 10 درصد است. البته آمار دقیقی در این خصوص که بتوان به یک جمع‌بندی مشخص در این بخش رسید، وجود ندارد.»

وی در ادامه افزود: «باید این سوال را از مسئولان ارزی کشور پرسید که آیا تا به حال به این فکر کرده‌اند که اگر جهش و توانمندی فعلی که در بخش تولید دارو به وجود آمده واقعیت نداشت و ما می‌خواستیم داروی ساخته شده وارد کشور کنیم چه مقدار ارز باید برای این منظور اختصاص می‌دادند و آیا امکان و توان تامین این میزان ارز برای کشور وجود داشت؟»

مدنی با بیان اینکه این دستاورد حاصل تلاش و کوشش صنعت‌گران داروسازی و داروسازان در همه شئون کشور است، اظهار داشت: «همکاران ما در طول 35 سال از عمر انقلاب صنعتی کشور در بخش داروسازی تلاش‌های فراوانی در این زمینه کرده‌اند و امروز صنعت داروسازی کشور در اغلب داروها به نقطه‌ای رسیده است که می‌تواند نیاز داخل را تامین کرده و حتی صادرات و ارزآوری هم برای کشور داشته باشد. هرچند از دیدگاه ما این تلاش‌ها نیازمند قدردانی و تشکر است ولی متاسفانه آنچنان که بایدوشاید از صنعت‌گران و همه فعالان این بخش قدردانی نشده است.»

رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران در ادامه به توان ارزآوری داروهای بیوتکنولوژی برای کشور اشاره کرد و اظهار داشت: «در حال حاضر تقریباً 60 میلیون یورو در سال به شرکت‌های تولیدکننده داروهای بیوتکنولوژی ارز تخصیص داده می‌شود، اما صرفه‌جویی ارزی که از این محل عاید کشور می‌شود نزدیک به یک میلیارد و 400 میلیون یورو است.»

مدنی در پایان اضافه کرد: «خوشبختانه امروز شرکت‌های تولیدکننده داروهای بیوتکنولوژی نزدیک به 60 میلیون یورو هم در سال صادرات به خارج از کشور دارند و با این حساب می‌توان گفت که در قبال ارزی که دریافت می‌کنند صرفه‌جویی ارزی هم داشته‌اند که همین صادرات ارزآوری مطلوبی هم برای کشور داشته است.»