ترامپ تلاش دارد تا وضعیت فاجعه بار خود در نظرسنجیها را تغییر دهد. وی میخواهد دولت چین را در مورد بیماری کرونا مسئول و پاسخگو کند اما تاکنون موفق نشد
شفاآنلاین>اجتماعی>برخی تحلیلگران و مراکز پژوهشی معتبر میگویند دونالد ترامپ در حوزههای داخلی و بینالمللی شکستهای سنگینی را متحمل شدهاست و به همین دلیل به توافق با ایران به عنوان تنها دستاورد قابل عرضه به افکارعمومی تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری مینگرد.
به گزارش شفاآنلاین، دونالد ترامپ در سه سال و نیم ریاست جمهوری خود دستاورد چشمگیری را در حوزه سیاست خرجی عرضه نکردهاست. رئیس جمهوری آمریکا تلاش دارد تا در هر صورت یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک را تا پیش از انتخابات چند ماه آینده به نمایش بگذارد و در این میان توافق با ایران را مهمترین برگ برنده خود در انتخابات میبیند.
ترامپ در بیشتر دوره حضور در اتاق بیضی کاخ سفید (از ابتدای سال ۲۰۱۷ ) یا با متحدان مهم خود دچار چالش بود یا اینکه هر از چندگاهی با سازمانهای بین المللی قطع همکاری میکرد و از پیمانهای بین المللی خارج میشد.
میتوان به جرات مدعی شد که تنها پرونده قابل ذکر وزارت امور خارجه آمریکا روابط با کره شمالی بود که جز چند دیدار و عکس دیپلماتیک رهبران دو کشور دستاورد قابل ذکری نداشت. نه تنها شرایط میان پیونگیانگ و واشنگتن بهتر نشد، بلکه به تازگی حتی روابط دو کره هم به سردی بیشتری گرائیده و بسیاری از توافقهای پیشین آنها متوقف شدهاست.
در این شرایط، روابط واشنگتن با متحدان اروپایی هم وضعیت چندان مناسبی ندارد و نارضایتی شدید این کشورها از سیاستهای ترامپ در حوزه سیاسی و اقتصادی موجی از مخالفتها با ایالات متحده را برانگیختهاست.
از طرف دیگر در حالی که هنوز جنگ تجاری ترامپ با پکن پایان نیافته، چین هدف انواع اتهامات از سوی کاخ سفید در زمینه شیوع بیماری کووید ۱۹ قرار دارد؛ حتی بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند پس از آرامش نسبی اوضاع، واشنگتن تقابل شدیدی را با پکن رقم خواهد زد.
روابط واشنگتن با مسکو نیز چندان بر وفق مراد ترامپ نیست زیرا قانونگذاران در کنگره برای تشدید تحریمها علیه روسیه تلاش میکنند. چهرههای سیاسی آمریکایی بحث ادامه دخالت در فرایند انتخاباتی آمریکا و سیاست افزایش نفوذ روسیه در اروپا و خاورمیانه را دلیلی برای تشدید محدودیتهای مالی و اقتصادی به ویژه در حوزه انرژی مسکو میدانند.
نیاز ترامپ به ایران
ترامپ اکنون با انبوه چند ده میلیونی بیکاران در آمریکا هم روبرو است که به خاطر بیماری کرونا شغل خود را از دست دادهاند. در واقع این ویروس مهمترین برگ برنده ترامپ را که موفقیتهای اقتصادی مخصوصا کاهش شدید نرخ بیکاری بود، نابود ساخت. کارشناسان اقتصادی بهبود اوضاع تا زمان انتخابات را امری قابل حصول نمیدانند به همین دلیل باتوجه به شرایط داخلی و بین المللی، ترامپ به شدت به یک پیروزی مخصوصا در حوزه سیاست خارجی محتاج است.
در شرایطی که ترامپ در تنش با همه متحدان و شرکای خود قرار دارد تلاش میکند تا با هر ترفندی پرونده موفقیت آمیزی را برای دوره ریاست جمهوری خود دست و پا کند تا آن را پیش از انتخابات سوم نوامبر (۱۳ ابان) به عنوان یک برگ برنده بزرگ به افکارعمومی ارائه نماید.
جمهوری اسلامی ایران از جمله محورهای برجسته در سیاست خارجی این کشور است که پروندهای قطور و دیرپا در قفسه های کاخ سفید دارد و برای مقامات این کشور کسب پیروزی در این پرونده حائز اهمیت ویژهای است.
به همین دلیل ترامپ از انواع فشارهای در عرصه بین المللی در چارچوب سازمان ملل و خارج از آن استفاده میکند تا ایران را برای نشستن پای میز مذاکره متقاعد سازد. علاوه بر استفاده داخلی و انتخاباتی، هدف ترامپ آن است که در هر صورت مانع از دستیابی تهران به مزایای باقیمانده از برجام در حوزه رفع محدودیتهای تسلیحاتی شود و ایران را به میز مذاکره بکشاند.
بدین منظور کاخ سفید با اعمال فشار بر اعضای اروپایی برجام و استفاده از شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی سعی میکند راههای جمهوری اسلامی ایران را سد کند. البته تا این مرحله دو کشور روسیه و چین به دلایل گوناگون سیاسی و بین المللی با رویکرد مقامات ایالات متحده مخالفت کردهاند.
ترامپ در چند روز گذشته اما در سخنرانی خود در یک نشست انتخاباتی به صورت تلویحی نیاز به مذاکره تا پیش از انتخابات را فریاد زد و تاکید کرد اگر ایران اکنون با کاخ سفید (وی) توافقی را امضا کند، امتیازات بهتری را کسب خواهد کرد.
تحلیلگران چه میگویند؟
برخی نزدیکان ترامپ و کارشناسان در دستگاه دیپلماسی و وزارت امور خارجه آمریکا ترامپ را به وقوع این تحول بزرگ امیدوار میکنند اما بسیاری از تحلیلگران و اتاق فکرهای ایالات متحده تاکید دارند فشار حداکثری که ترامپ علیه ایران برقرار ساخته موجب نمی شود تا تهران سیاستهای خود در مقابل آمریکا را تغییر دهد و ترامپ به اهداف خود دست پیدا کند.
اندیشکده «Atlantic Council» (شورای آتلانتیک) چندی قبل در تحلیلی عنوان داشت خروج دونالد ترامپ از توافق هستهای ایران در سال ۲۰۱۸ به برقراری دوباره تحریمها منجر شد. برخی تحلیلگران و مشاوران نزدیک به ترامپ ابراز امیدواری میکردند که تشدید فشارهای اقتصادی، تهران را یکبار دیگر مجاب میسازد تا به میز مذاکره باز گردد و به شرایط کاخ سفید تن بدهد. آنها پیش بینی میکردند این روند به توافقی تازه که به بحثهای هسته ای، توانایی موشکی و سیاست منطقهای ایران میپردازد، منجر خواهد شد.
طبق تحلیل فوق، برخلاف باور برخی تحلیلگران آمریکایی و اسرائیلی که معتقد بودند تنها اهرم فشار آمریکا بر ایران حوزه اقتصاد است و این حوزه میتواند ایران را به زانو در آورد؛ ایران همچون چند دهه اخیر فشارها را تحمل میکند اما تغییری در راهبردهای خود ایجاد نخواهد کرد.
موسسه پژوهشی «Middle East Eye» نیز در تحلیل این شرایط آوردهاست: ترامپ به وقوع یک معجزه از سوی ایران امیدوار است اما تهران چنین فرصتی را به رئیس جمهوری آمریکا نمیبخشد. شانس توافق تهران با فردی که دستور حمله به ژنرال قاسم سلیمانی را داد، نزدیک به صفر است.
ترامپ تلاش دارد تا وضعیت فاجعه بار خود در نظرسنجیها را تغییر دهد. وی میخواهد دولت چین را در مورد بیماری کرونا مسئول و پاسخگو کند اما تاکنون موفق نشد. واکنش ناخوشایند او به اعتراضات داخلی هم مزید بر علت شد و اکنون این تهدید وجود دارد که اکثریت خاموش آمریکا در انتخاب خود تصمیمی را اتخاذ کنند که به نفع ترامپ نیست.
طبق این تحلیل، تنها گزینهای که برای ترامپ امید ادامه حیات در کاخ سفید را زنده نگاه میدارد توافق با جمهوری اسلامی ایران است. وی خوشبین است که با توجه به مبادله موفق چند زندانی، بتواند توافقی تازه را با تهران نهایی کند.
وی چند روز قبل عنوان داشت بعد از سوم نوامبر شرایط برای توافق با تهران سختتر میشود؛ پس بهتر است تهران زودتر با دولت وی توافق کند. همین اظهارنظر ترامپ تحلیلگران را مردد کردهاست که بیان این سخنان نشانه بیپروایی سیاسی وی است یا ژست ناامیدکنندهای ناشی از ضعف.
این گزارش که به قلم «مارکوس کورنلوس» دیپلمات پیشین ایتالیایی آشنا به مسائل منطقه نگاشته شد، تصریح میدارد هیچ تضمینی وجود ندارد که تهران اعتماد کند اگر ترامپ بار دیگر انتخاب شد توافق خود با تهران را محترم میشمارد.
هیچ فردی باور ندارد که ترامپ دوست نداشته باشد شکست چهار دههای پیشینیان خود (در مقابل ایران) را جبران کند. در طرف مقابل برای ایران فرقی نمیکند که پیکارجویان روی صندلی چرخدار واشنگتن چه اندیشهای دارند. با وجود تحریمها و همهگیری ویروس کرونا، تهران راهبرد خود را ادامه میدهد و در مقابل سیاست فشار حداکثری ایالات متحده مقاومت محکم خود را به نمایش میگذارد.ایرنا