یادداشت
شفاآنلاین -روز دوشنبه اولين بازي ايران در جام‌جهاني برگزار شد و همانطور كه برنامه‌ريزي شده بود، ملي‌پوشان ايراني با لباسي به مصاف تيم فوتبال نيجريه رفتند كه روي آن تصويري از يوزپلنگ ايراني درج شده بود.
در
ماه‌هاي گذشته و در زماني كه سازمان حفاظت محيط زيست فعاليت ثمربخشي انجام
داد تا بتواند به رغم محدوديت‌هايي كه فيفا براي درج تصاوير و شعارها روي
پيراهني كه فوتباليست‌ها در جام جهاني مي‌پوشند، قائل است، يوز را روي
پيراهن تيم ملي بياورد، صحبت‌هاي زيادي در اين‌باره انجام شد كه اين فعاليت
چه پيامد‌هاي مثبتي خواهد داشت؟ برآيند بحث‌ها در اين زمينه اين بود كه
چنين اقدامي مناسب است و من اكنون كه اين اقدام مناسب انجام شده است، بار
ديگر بر مفيد بودن آن تاكيد مي‌كنم اما، لازم مي‌دانم اين را هم بگويم كه
درج تصوير يوزپلنگ روي پيراهن تيم ملي كافي نيست.
اين اقدام تنها گام اول براي حساس سازي در اين زمينه است. به هر حال مسابقات جام جهاني ميلياردها بيننده دارد و وقتي آنها ببينند كه روي پيراهن يك تيم، تصوير يك گونه در حال انقراض درج شده است، به فكر فرو خواهند رفت.
واقعيت اما اين است كه ما تا به حال فعاليتي براي جلوگيري از انقراض يوز ايراني انجام نداده‌ايم. روز گذشته، روز جهاني بيابان بود و اين مناسبت مي‌تواند ما را به اين فكر بيندازد كه چرا بيابان‌ها در ايران در حال گسترش هستند. جمله معروفي مبني بر اين وجود دارد كه جنگل‌ها قبل از انسان بوده‌اند و بيابان‌ها بعد از انسان.
اين نشان مي‌دهد كه اين انسان‌ها هستند كه با فعاليت‌هاي مخرب خود جنگل‌ها و ديگر رويشگاه‌هاي طبيعي را تبديل به بيابان مي‌كنند. اينجا البته بايد تفاوتي ميان بيابان و كوير قائل شد. كوير نيز ميليون‌ها سال عمر دارد و جانوران توانسته‌اند با اين محيط اخت شوند و در آن زندگي كنند.
ما در كويرهاي خود يوزپلنگ، گورخر و صد‌ها نوع پرنده و خزنده داريم و در كنار اينكه بايد از جنگل‌هاي خود محافظت كنيم، لازم است از كويرها نيز حفاظت كنيم. با اين وجود، هر روزه شاهد تخريب جنگل‌ها و كويرها هستيم و اين تخريب، به معناي از بين رفتن زيستگاه‌هاي جانوري است. چرا يوزپلنگ ايراني در حال انقراض است؟ مي‌شود عنوان كرد كه شكار اين گونه كمياب يكي از دلايل است اما، چرا يوزپلنگ مجبور مي‌شود از زيستگاه خود به سمت مناطقي برود كه انسان‌ها در آن زندگي مي‌كنند يا چرا انسان‌ها زيستگاه اين جانور را نا‌امن كرده‌اند؟ دلايل آن فعاليت مخرب زيست محيطي ماست و ما اگر مي‌خواهيم يوزپلنگ ايراني را نجات دهيم بايد بيش از هر چيز روي زيستگاه اين حيوان كار كنيم.
فعاليت تبليغي و حساس سازي خوب است به شرط اينكه مجامع بين‌المللي را به فكر اين بيندازد كه براي احياي زيستگاه يوزپلنگ تلاش كنيم.
اين اقدام تنها گام اول براي حساس سازي در اين زمينه است. به هر حال مسابقات جام جهاني ميلياردها بيننده دارد و وقتي آنها ببينند كه روي پيراهن يك تيم، تصوير يك گونه در حال انقراض درج شده است، به فكر فرو خواهند رفت.
واقعيت اما اين است كه ما تا به حال فعاليتي براي جلوگيري از انقراض يوز ايراني انجام نداده‌ايم. روز گذشته، روز جهاني بيابان بود و اين مناسبت مي‌تواند ما را به اين فكر بيندازد كه چرا بيابان‌ها در ايران در حال گسترش هستند. جمله معروفي مبني بر اين وجود دارد كه جنگل‌ها قبل از انسان بوده‌اند و بيابان‌ها بعد از انسان.
اين نشان مي‌دهد كه اين انسان‌ها هستند كه با فعاليت‌هاي مخرب خود جنگل‌ها و ديگر رويشگاه‌هاي طبيعي را تبديل به بيابان مي‌كنند. اينجا البته بايد تفاوتي ميان بيابان و كوير قائل شد. كوير نيز ميليون‌ها سال عمر دارد و جانوران توانسته‌اند با اين محيط اخت شوند و در آن زندگي كنند.
ما در كويرهاي خود يوزپلنگ، گورخر و صد‌ها نوع پرنده و خزنده داريم و در كنار اينكه بايد از جنگل‌هاي خود محافظت كنيم، لازم است از كويرها نيز حفاظت كنيم. با اين وجود، هر روزه شاهد تخريب جنگل‌ها و كويرها هستيم و اين تخريب، به معناي از بين رفتن زيستگاه‌هاي جانوري است. چرا يوزپلنگ ايراني در حال انقراض است؟ مي‌شود عنوان كرد كه شكار اين گونه كمياب يكي از دلايل است اما، چرا يوزپلنگ مجبور مي‌شود از زيستگاه خود به سمت مناطقي برود كه انسان‌ها در آن زندگي مي‌كنند يا چرا انسان‌ها زيستگاه اين جانور را نا‌امن كرده‌اند؟ دلايل آن فعاليت مخرب زيست محيطي ماست و ما اگر مي‌خواهيم يوزپلنگ ايراني را نجات دهيم بايد بيش از هر چيز روي زيستگاه اين حيوان كار كنيم.
فعاليت تبليغي و حساس سازي خوب است به شرط اينكه مجامع بين‌المللي را به فكر اين بيندازد كه براي احياي زيستگاه يوزپلنگ تلاش كنيم.
اسماعيل كهرم*
* مشاور رئيس سازمان حفاظت محيط زيست
نظرشما
آخرین اخبار