شفا آنلاين-اين روزها تب مصرف غذاهاي ارگانيك يا همان مواد غذايي كه به طور طبيعي و بدون هيچ نوع كود يا آفت كشي پرورش داده ميشود، در ميان مردم، سوپرماركتها و ميوهفروشيها بالا گرفته است.
به گزارش
شفا آنلاين،فرض كنيد در يك مغازه ميوهفروشي هستيد، يك طرف سيبهاي ارگانيك و طرف ديگر سيبهاي معمولي چيده شده است. هر دوي آنها به اندازه كافي سفت، براق و قرمز به نظر ميرسد.
حتي ميدانيم هر دوي آنها به اندازه كافي ويتامين و فيبر دارد و از طرفي فاقد چربي، سديم و كلسترول نيز است. حال پرسش اينجاست كه تفاوت اين دو چيست و چه عاملي باعث شده مواد غذايي ارگانيك در مقايسه با انواع معمولي گرانتر باشد؟ محصولات ارگانيك لغت ارگانيك به شيوه يا عملكرد كشاورزان هنگام پرورش، توليد و حتي فرآوري محصولاتي ازجمله ميوهها، سبزيجات، صيفي جات و حبوبات اشاره ميكند. در عين حال لبنيات و حتي گوشت نيز كه در رده محصولات دامي جاي دارد، از اين طبقه بندي خارج نيست.
هدف كشاورزان و دامپروراني كه در اين زمينه فعاليت ميكنند، به طور مشخص حفاظت از خاك و آب به عنوان دو عنصر اصلي توليد محصول و در عين حال كاهش آلودگي هاست. در واقع كشاورزان و دامپروراني كه محصولات خود را به شيوه ارگانيك پرورش ميدهند، به هيچ وجه از روشهاي قراردادي و معمول براي كوددهي، كنترل آفات و حتي شيوههاي رايج مقابله با انواع بيماريهاي دامي استفاده نميكنند. يك كشاورز ارگانيك به جاي استفاده از علف كشهاي شيميايي، از روشهاي به نسبت سخت اما محيط زيست دوست تر، نظير كشت دورهاي، پخش مالچ (مواد آلي قيرمانند حاصل از تجزيه كاه و برگهاي مرده) يا كودهاي حيواني براي كنترل آفات بهره ميگيرد.
گاهي باغبانهاي حرفهاي از صفحات پلاستيكي سياه رنگي كه به مالچ مشهور است، استفاده ميكنند اما مالچ طبيعي مشخصا بايد از جنس مواد آلي باشد تا همزمان رشد علفها را كاهش و تكثير كرمها را افزايش دهد و در عين حال مانع تبخير آب از سطح خاك نيز شود. كشاورزان عادي براي بالا بردن ميزان رشد گياهان از كودهاي شيميايي استفاده ميكنند اما كشاورزان ارگانيك، از كودهاي طبيعي نظير كودهاي حيواني و كمپوست (مخلوط كود گياهي و خاك) نه تنها براي رشد گياه بلكه حتي براي تغذيه خاك كمك ميگيرند.
كشاورزان عادي براي كاهش آفات و بيماريها، حشره كشهاي سنتزي و مصنوعي را روي محصولات خود اسپري ميكنند، اما كشاورزان ارگانيك آفتكشهاي خود را از منابع طبيعي ميگيرند. آنها براي اين منظور بيشتر از مزاياي حشرات و پرندگان در كنترل زادآوري ديگر حشرات يا حتي به عنوان تله استفاده ميكنند. از طرف ديگر، كشاورزان عادي براي كنترل علفهاي هرز، بيشتر به علفكشهاي شيميايي و مصنوعي وابسته هستند اما راهكار كشاورزان ارگانيك مشخصا بر استفاده از عناصر طبيعي نظير گياهان رقيب بومي، برداشت علف با دست و استفاده از مالچ تاكيد دارد. از طرف ديگر دامپروران عادي اغلب به دامهاي خود آنتي بيوتيك، دارو و حتي تركيبات هورموني براي رشد و مقابله با انواع بيماريها ميدهند اما دامپروران ارگانيك دامهاي خود را با مواد غذايي ارگانيك تغذيه ميكنند و مهمتر از همه امكان استفاده از فضاهاي باز را براي آنها ميسر ميسازند. اين دامپروران باور دارند كه كاربرد روشهاي پيشگيرانه، چراي دوره اي، رژيم غذايي متعادل و تميز نگه داشتن دائم محل اسكان دامها در كنترل بيماريهاي آنها نقش بسزايي دارد. روشهاي ساده براي كشت محصولات خانگي ارگانيك كاشت محصولات ارگانيك، مستلزم داشتن امكانات خاصي نيز هست اما پرسش اينجاست كه آيا افراد عادي هم ميتوانند در فضاهاي محدود ازجمله در باغچههاي كوچك يا حتي گلدان برخي از انواع آنها را پرورش دهند؟
پاسخ اين پرسش از نظر بسياري از متخصصان مثبت است، به عنوان مثال برخي از سبزيجات و صيفي جات را ميتوان براحتي در فضاي مناسب اما محدود پرورش داد. الف: مكان مناسب براي كاشت اغلب سبزيجات و صيفي جات براي رشد خوب و آسان نيازمند نور خورشيد و زهكشي مناسب خاك است اما خاك آنها بايد توانايي نگهداري رطوبت را نيز داشته باشد. سايه زياد كاشت سبزيجات را با مشكلات عديده همراه خواهد كرد. علاوه بر اين، مكان مورد نظر نبايد در معرض باد باشد. تحقيقات نشان داده حتي بادهاي با سرعت متوسط هم ميتواند ميزان محصول را تا حدود 30 درصد كاهش دهد. جالب است بدانيد حتي چند تكه چوب كه در اطراف گلدان به شكل تيرك محكم شود نيز ميتواند مانع تاثير مخرب باد بر محصولات كشاورزي شود. نكتهاي كه در مورد فضاهاي محدود از جمله گلدان بايد به خاطر داشت، استفاده از تكنيك كشت تناوبي است.
كاشت يك نوع محصول آن هم به طور مداوم در فضاي محدود به هيچ وجه توصيه نميشود، زيرا قطعا باعث كاهش محصول، افزايش عوامل بيماريزا و علفهاي هرز خواهد شد. ب: رازهاي كوچك اما مهم در كاشت برخي از صيفيجات ريزهكاريهايي وجود دارد. مثلا اگر پياز و هويج با يكديگر كاشته شود، اغلب نتيجه بهتري حاصل ميشود. همين كار ساده باعث خواهد شد نه تنها هويجها بلكه حتي پيازها هم از نوعي آفت خاص دور بماند. اين آفت در واقع نوعي حشره است كه لاروهاي آن عمدتا در ميان لايههاي خارجي ريشه هويج، پياز، سير و ديگر گياهان پيازي يافت شده و محصول را ضايع ميكند. براساس تحقيقات انجام شده، بوي هويج همزمان بوي ناشي از پياز را خنثي ميكند و در نتيجه حشره مذكور يا همان Vice / versa ديگر براي تخمگذاري جذب اين دو محصول نميشود. از طرف ديگر كشت چرخشي نيز ميتواند تاثير بسزايي در كنترل علفهاي هرز داشته باشد. به عنوان مثال گلداني كه نسبتا از علفهاي هرز پر شده، ميتواند براي كاشت سيب زميني مناسب باشد.
اين كار يكي از بهترين روشها براي به اصطلاح خفه كردن علفهاي هرز است و نه تنها محصول خوبي را همراه دارد بلكه حتي براي شما زمان كافي را ميخرد تا بتوانيد در مرحله بعد كار نسبتا سختتري همچون كشت سير را دنبال كنيد. به علاوه اين كار خود نمونهاي از كشت محصولات ارگانيك است. پ: مشوقهاي خوب گوجه فرنگي يكي از صيفي جاتي است كه زمان كاشت آن اكنون فرا رسيده. براي كاشت گوجه فرنگي فقط به نور كافي خورشيد نياز داريد. معمولا فاصله كاشت بذرهاي گوجه فرنگي بين 30 تا 50 سانتي متر است اما بسياري از باغبانها اول بذرها را در كنار يكديگر با چند سانتي متر فاصله ميكارند و پس از اندكي رشد، آنها را به گلدانهاي جدا منتقل ميكنند. گاهي ديده شده برخي از گوجه فرنگيهاي گلخانهاي پوست سفت و محكمي دارد، دليل اين مساله نگهداري از گياه در درجه حرارتهاي بالاست.
استفاده از سايبانهاي كوچك به شرط آن كه نور را بيش از حد محدود نكند، ميتواند اين مشكل را برطرف كند. يكي از صيفي جاتي كه نبايد از كشت آن غفلت كرد، بادمجان است. كاشت اين گياه درست به آساني كاشت گوجه فرنگيهاي خانگي است. اين گياه نيز عينا به نگهداري در فضاي گلخانهاي نياز دارد اما زماني به اوج باروري ميرسد كه از نور طبيعي روز برخوردار باشد. بادمجان در مقايسه با گوجه فرنگي و حتي فلفل شرايط پرآبي را راحتتر ميپذيرد اما بايد توجه داشت آبياري بيش از حد، محصول آن را كم ميكند. بهترين زمان آبياري بادمجان وقتي است كه حداقل پنج سانتي متر از سطح خاك خشك شده باشد. يكي ديگر از محصولاتي كه كشت آن ميتواند جالب باشد، سيب زميني است. سيب زميني انواع گوناگوني دارد. بهترين انتخاب براي فضاها و زمانهاي محدود نوع زودرس سيب زميني است معمولا كمتر هم دچار آفت زدگي ميشود. بهترين زمان براي كاشت سيب زميني نيز اوايل بهار است پس فقط كافي است كه خاك را بين پنج تا ده سانتي متر گود كنيد و بذرهاي سيب زميني را بكاريد.
معمولا بهتر است در قسمت زيرين بذر سيب زميني كمي كود و روي آن هم مخلوط كود و خاك ريخته شود. سيب زميني به نور و آب كافي نياز دارد و نبود هر دوي آنها بشدت بر ميزان محصول اثر خواهد داشت. آفات مهم سبزيجات در يك نگاه سوسك سبزيجات كه از آن با عنوان سوسكهاي كك مانند نيز ياد ميشود، ازجمله حشراتي است كه در كشورهايي نظير جمهوري آذربايجان، گرجستان، روسيه، ارمنستان، قزاقستان، چين، ژاپن، بخشهاي مركزي و جنوبي اروپا، آسياي صغير و حتي ايران هم يافت ميشود. يك گونه از اين سوسكها با نام علمي Chaetocnema sp. اغلب روي بادمجان ديده شده. البته گونههايي هم هستند كه بيشتر مختص چغندر يا هندوانه و حتي درخت نارون است.
گاه گزارشهايي از حضور آنها روي سبزيجات نيز ارائه شده است. اين حشره ميتواند سوراخهاي كوچكي روي برگها ايجاد كند و طي مدت كوتاهي از قدرت گياه بكاهد. به همين سبب در مناطقي كه احتمال پراكنش گسترده آن وجود دارد، بخصوص در نواحي جنوب درياي خزر ازجمله در كلاردشت، نور و فيروزكوه توصيه ميشود حتما پوششي شبيه نايلون روي سبزيجات كشيده شود زيرا بهترين راه مبارزه با اين حشره لزوما آفت كشهاي شيميايي نيست. اين كار معمولا دو نتيجه مثبت را دارد: يكي اين كه رطوبت و حفاظت لازم را كه اغلب سبزيجات بدان نيازمند است، فراهم ميكند و دوم اين كه احتمال حمله سوسكهاي كك مانند را نيز كاهش ميدهد.