ام.‌اس هراسی در ایران چرا؟

به گزارش شفاآنلاین،  بر اساس این بررسی در حدود 30 سال گذشته ایران از نظر آمار بیماری ام.‌اس، در منطقه کم‌خطر قرار داشت اما در حال حاضر این آمار رو به ازدیاد است که متأسفانه علت این شیوع مشخص نیست اما این بیماری به سه عامل ژنتیک، ایمونولوژی و محیط بستگی دارد.

دکتر حسین پاکدامن، رئیس انجمن علوم اعصاب و متخصص مغز و اعصاب درباره بیماری‌ام. اس می‌گوید: «بیماری «مولتیپل اسکلروزیس» یا‌ ام. اس یک بیماری سیستم عصبی مرکزی است که در آن مغز، مخچه، نخاع گردن و نخاع گرفتار می‌شود. آنچه در این بیماری مورد تهاجم قرار می‌گیرد «میلین» است و آن چه به جا می‌ماند «پلاگ» است که در ام.آر.‌آی قابل دیدن است.»
این بیماری افراد جوان بخصوص خانم‌ها را درگیر می‌کند و نسبت آن در کشور سه به یک است. وی درباره علت این بیماری می‌افزاید: «هنوز برای این بیماری علت خاصی مشخص نشده است، ولی مانند بیشتر بیماری‌هایی که اختلالات ایمنی در آن نقش دارد، خانم‌ها بیشتر در معرض ابتلا هستند؛ البته شیوع این بیماری در کودکان و افراد مسن هم دیده می‌شود، ولی بیشتر خانم‌ها و آقایان جوان - بین 20 تا 35 سال - در معرض این بیماری هستند.»
این متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: «بیشتر افراد باهوش به این بیماری مبتلا می‌شوند و گرفتار شدن به این بیماری در سنین جوانی منجر به ناتوانی جسمی و فعالیت مغزی می‌شود بطوری که زیان‌های زیادی به فرد، خانواده و جامعه وارد کرده و هزینه‌های سرسام‌آوری به دنبال دارد.»
بطور کل این بیماری به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند و باعث تخریب سیستم میلین می‌شود. ما هنوز در حال تحقیق و بررسی هستیم که چگونه می‌توان از این بیماری پیشگیری کرد.
اگر علت این بیماری مشخص شود قطعاً می‌توان از بوجود آمدن آن نیز پیشگیری کرد. تحقیقات دانشمندان نشان داده است عامل تغذیه در مبتلا شدن به بیماری ‌ام.‌اس بسیار مهم است؛ مردم مناطقی که از گوشت ماهی زیاد استفاده می‌کنند کمتر به این بیماری مبتلا می‌شوند و آمار بیماری در مناطقی که ماهی کمتری می‌خورند و بیشتر گوشت قرمز مصرف می‌کنند، بیشتر است.
وی در مورد تحقیقات انجام شده می‌افزاید: «آفتاب نیز نقش پررنگی در پیشگیری از این بیماری دارد و افرادی که در کشورهای کم‌آفتاب زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض ام.‌اس هستند. در خوزستان، سالانه 19 روز هوا بدون آفتاب است و بنا به تحقیقی که با همکاری دانشگاه توماس جفرسون امریکا انجام دادیم معلوم شد آمار بیماری بسیار بالا است و در سطح کشورهایی مانند سوئد، ایرلند و اسکاتلند قرار دارد. اینجا موضوع به عامل دیگر یعنی تغذیه برمی‌گردد.
تحقیق دیگری درباره مهاجران انجام دادیم و مشخص شد، مهاجران ایرانی به نسبت مهاجران عرب‌تبار بیشتر به بیماری ‌ام. اس مبتلا می‌شوند که بعد از بررسی تغذیه این دو گروه مشخص شد که مهاجران عرب‌تبار کمتر از گوشت گوسفند و گوساله استفاده می‌کنند و بیشتر ماهی مصرف می‌کنند اما ایرانی‌ها بیشتر گوشت قرمز. ما متوجه شدیم که از 100 درصد ابتلای به ‌ام ـ اس 93 درصد را ایرانیان تشکیل می‌دهند و فقط 7 درصد از اعراب به این بیماری مبتلا شده‌اند.>
وی با بیان این مطلب که شاید در سال‌های آینده در مورد این بیماری به نتایج مثبتی برسیم خاطرنشان می‌کند: «هنوز راه پیشگیری خاصی از این بیماری وجود ندارد و حدود 80 درصد از بیماران بعد از 10 سال مجبور به استفاده از صندلی چرخدار می‌شوند و این درحالی است که افراد جوان 20 تا 35 ساله‌ای که از نظر هوش هم در سطح بالایی هستند به خاطر بیماری زمینگیر می‌شوند و از لحاظ اقتصادی و اجتماعی به جامعه لطمه وارد می‌شود و باید این معضل بزرگ برطرف شود.»
این متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: «در چند سال قبل اگر بیمار مبتلا به ام- اس برای درمان مراجعه می‌کرد با صداقت پزشکی می‌گفتم که این بیماری درمان ندارد، ولی درحال حاضر به بیمار می‌گوییم استفاده از دارو تا حد زیادی روند بیماری شما را کند می‌کند. اگر بیمار قرار است 10 سال دیگر روی صندلی چرخ‌دار بنشیند و توانایی انجام کارهایش را از دست دهد، بهتر است که این مدت به 15 سال برسد و این بسیار ارزشمند است اگر چه راه‌ حلی اساسی هنوز وجود ندارد.»
 قربانیان ام.‌اس
دکتر عبدالرضا ناصر مقدسی متخصص مغز و اعصاب و پژوهشگر مرکز تحقیقات «ام.‌اس» بیمارستان سینا درمورد بیماری ام.‌اس می‌گوید: «بیماری ام.‌اس یک بیماری خود ایمنی است که می‌تواند با درگیری سیستم اعصاب مرکزی سبب ایجاد علائم مختلف نورولوژیک شود.
این بیماری اصطلاحاً یک بیماری مولتی فاکتوریال بوده و علل مختلفی در ایجاد آن دخیل است که از علل آن می‌توان به کاهش ویتامین دی، عفونت‌ها و و نیز زمینه ژنتیک اشاره کرد.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا آمار خاصی از ابتلا به این بیماری وجود دارد یا نه می‌افزاید: «متأسفانه در سالهای اخیر میزان ابتلا به این بیماری در کشور ما در حال افزایش است و آماری که توسط محققین از گوشه و کنار کشور ارائه شده این افزایش را نشان می‌دهد.
بر اساس این آمار میزان بروز این بیماری در ایران چیزی حدود 51 نفر در هر 100 هزار نفر است که این میزان کماکان در حال افزایش است.»
این متخصص مغز و اعصاب در مورد علائم این بیماری خاطرنشان می‌کند: «بیماری ام.‌اس بدلیل درگیری سیستم اعصاب مرکزی می‌تواند علائم مختلفی را ایجاد کند که از شایعترین علائم آن می‌توان به علائم حسی شامل بی‌حسی و گزگز و مورمورر شدن اشاره کرد. از علائم دیگر می‌توان به مشکلات بینایی اشاره کرد که عمدتاً به‌صورت تاری دید یک چشم یا دوبینی یا اختلال حرکتی چشم بروز می‌کند.
 این بیماری می‌تواند مشکلات حرکتی از جمله ضعف اندامها و اختلال تعادل را نیز ایجاد کند. علائم شناختی و مشکلات ادراری و خستگی نیز از جمله شکایتهای دیگر این بیماران است.»
وی با اشاره به این مطلب که هنوز تحقیقات خاصی برای علل افزایش این بیماری در کشور انجام نشده است می‌گوید: «افزایش آمار بیماری ام.‌اس صرفاً محدود به کشور ما نبوده و در تمام دنیا آمار مربوط به این بیماری در حال افزایش است.»
مقدسی در مورد راه‌های پیشگیری از این بیماری تأکید می‌کند: «یکی از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری از ابتلا به بیماری ام.‌اس غربالگری سطح ویتامین دی است که این کار نیاز به عزم ملی و برنامه‌ریزی کشوری و درمان کاهش ویتامین دی در سطح کشور دارد.»
وی در مورد درمان این بیماری هم می‌افزاید: ین بیماری قابل درمان نیست ولی قابل کنترل است. این در حالی است که خیلی از بیماریهای دیگر مانند دیابت یا افزایش فشار خون نیز صرفاً قابل کنترل هستند و تمام بیماران مبتلا به این بیماری‌ها می‌توانند با پیگیری درمان و انجام اقدامات درمانی زندگی خوبی را داشته باشند.
خوشبختانه در حال حاضر اکثر داروهای این بیماری در کشور ما وجود دارند که به کمک شرکت‌های داروسازی داخلی توانسته‌ایم بسیاری از این داروها مانند اینترفرونها، گلاتیرامر و نیز فینگولیمود را در کشور تولید کنیم.»
این متخصص مغز و اعصاب در مورد پژوهش مرکز تحقیقات «ام – اس» در بیمارستان سینا با بیان این مطلب که در سطح دنیا تحقیقات فراوانی در مورد بیماری ام.‌اس در حال انجام است و روزانه مقالات متعددی در این باب در ژورنالهای معتبر دنیا به چاپ می‌رسد یاد‌آوری می‌کند: «از جمله جدید‌ترین یافته‌ها می‌توان به داروهای خوراکی اشاره کرد که تحول عمیقی را در درمان بیماران ام.‌اس بوجود آورده‌اند.»
وی در مورد هزینه این بیماران و کمک سازمانهای بیمه‌گر می‌گوید: «در حال حاضر سازمانهای بیمه گر از بیماران ام.‌اس حمایت می‌کنند که به نظر می‌رسد این حمایت کافی نیست از آنجا که بیماری ام.‌اس یک بیماری مزمن است و این بیماران بدلایل مختلف هزینه‌های زیادی را متقبل می‌شوند باید نهادهای دولتی و سازمانهای بیمه‌گر حمایت بیشتری را از این بیماران بعمل آورند.»
مقدسی در مورد درمان در کشور‌های پیشرفته تأکید می‌کند: «بجز چند داروی جدید که در کشور در حال تولید است سایر داروها و درمانها همان‌هایی است که در کشور ما تجویز می‌شود و این در حالی است که محققان ایرانی از نظر تشخیص و درمان بیماری ام.‌اس در سطح بالایی قرار دارند.»
وی می‌گوید: «متأسفانه آنچه در طول سالهای اخیر شاهد هستیم گسترش نوعی ام.‌اس هراسی در سطح جامعه است که شاید مهم‌ترین دلیل آن ناآگاهی نسبت به این بیماری باشد. در نزد عامه مردم این بیماری معادل است با فلج شدن در حالی که اصلاً این گونه نیست و اگر این بیماران شرایط خوبی داشته باشند و درمانها را بدرستی انجام دهند می‌توانند همانند یک انسان سالم به زندگی خود ادامه دهند.»
بیتامهدوی