روایت های متفاوت وزارت علوم و کمیسیون آموزش مجلس از بورسیه های غیرقانونی/ مبنای اختلاف نظر چیست؟

این درحالی است که اعضای این کمیسیون تنها روی 3 هزار دانشجوی بورسیه دکترا که بدون آزمون وارد دانشگاه شدند تمرکز کرده است. چرا که پرونده های بورسیه های مساله دار دارای دو بخش است. بخش اول 3 هزار دانشجو که بدون آزمون ورودی وارد دانشگاه شده اند و بخش دوم کسانی که با معدل پایین بورسیه داخل به خارج و خارج به داخل دریافت کردند که به نظر می رسد کمیسیون آموزش مجلس تنها روی بخش اول این بورسیه های مساله دار تمرکز کرده است. به عبارت دیگر بخش اول شامل کسانی است که با سهمیه ها و تغییر قوانین در دولت های نهم ودهم بدون کنکور وارد دوره دکترا شده اند و بخش دوم زیر به شرح زیر است:

73 دانشجو با معدل کارشناسی زیر 14 و 70‌ نفر دانشجو با معدل کارشناسی‌ارشد زیر 16 که به دانشگاه‌های خارج از کشور اعزام شده‌اند. 228‌نفر دانشجوی بورسیه خارج به داخل کشور با معدل کارشناسی زیر 14 و 305 دانشجو بورسیه خارج به داخل با معدل کارشناسی‌ارشد زیر 16 جذب دانشگاه‌های داخل کشور شده‌اند. همچنین 235‌نفر دانشجوی بورسیه خارج از کشور به داخل کشور دارای معدل نامعلوم بوده‌اند و 325‌نفر دیگر نیز فاقد شرایط سنی برای بورس بودند و به عبارت دیگر، سن آنها بالای 33 سال بوده است.

اختلاف نظر از کجا سرچشمه می گیرد ؟

از طرف دیگر سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس درحالی می گوید که اختلاف نظر ها قانونی است که براساس اطلاعات موجود تغییر نکته ای که بیش از پیش مورد غفلت قرار گرفته، بستری است که محمد مهدی زاهدی وزیر علوم در دولت نهم و کامران دانشجو وزیر علوم در دولت دهم با وضع قوانین خاص برای این تخلفات ایجاد کردند. به عبارت دیگر اختلاف نظر از قوانینی سرچشمه می گیرد که محمد مهدی زاهدی و کامران دانشجو وزرای دولت نهم و دهم وضع کردند و بستری برای ایجاد تخلفات ایجاد کردند.

اما این قوانین چه بود ؟ براساس اطلاعات موجود، کار اعزام دانشجو به خارج بر اساس قانون مصوب سال 64 مجلس شورای اسلامی و آیین‌نامه اجرایی آن انجام می‌شد که مسیر پیش‌بینی‌شده، برگزاری آزمون برای داوطلبان بود. در همان سال‌های قدیم، مسیر دیگری برای مربیان دانشگاه‌ها اضافه شد که شرایط آن شرایط علمی، امتیازات ارتقاء و شرط سنی بود. اما در ادامه و در سال 1385 درست درابتدای حضور محمدمهدی زاهدی در وزارت علوم، دستورالعملی تنظیم شد که براساس آن، برخی دانشجویان می توانستند بدون آزمون، بورسیه اعزام به خارج از کشور دریافت کنند.

براساس این دستورالعمل رتبه‌های ممتاز و دانشجویان المپیادی واجد شرایط می‌توانستند از طریق فراخوان متقاضی اعزام شوند که این دستورالعمل به تایید وزیر وقت علوم نیز رسید و بر اساس آن از طریق سایت متقاضیان می‌توانستند اقدام کنند.

شاید تا اینجای کار مشکلی متوجه در این دستور از العمل نبود اما پس از ان، حدود دوسال بعد‌ بندی به این دستورالعمل اضافه شد که براساس آن، افرادی که دارای خدمات و فعالیت‌های برجسته فرهنگی و اجتماعی بودند می‌توانستند متقاضی اعزام شوند که به‌تدریج در سال‌های اخیر این بند بیشترین متقاضیان را به خود اختصاص می‌داد.

همچنین داوطلبان علاوه بر داشتن شرایط، نیاز به معرف نیز داشتند. معرفانی که پیش‌بینی شده بود معاون فرهنگی وزارت علوم، یک تشکل دانشجویی، مدیرکل بورس، روسای دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی بودند که البته در اوایل فقط روسای دانشگاه‌ها معرف بودند؛ اما در سال‌های بعد معرف‌های دیگری نیز به این دستورالعمل اضافه شدند. دستور العملی که باعث شد بورسیه ها به صورت سلیقه ای میان برخی افراد خاص توزیع شود.

بستری که کامران دانشجو برای تخلفات ایجاد کرد

گروه دوم از کسانی که از بورسیه‌های خارج از روال استفاده کرده‌اند، دانشجویان ایرانی بودند که از دانشگاه‌های خارجی به دانشگاه‌های داخلی بورس شده‌اند. این گروه از دانشجویان کسانی هستند که با بالارفتن قیمت ارز در کشور، توانایی پرداخت هزینه‌های تحصیل در کشور‌های خارجی را نداشتند و مجبور به بازگشت به کشور شدند.

از سال 89 بحث تبدیل قبولی‌های خارج به داخل مطرح شد که در سال‌های آخر این موضوع تبدیل به یک روند شد. اما آنچه بستر بورسیه های مساله دار را ایجاد کرد، دستورالعمل کامران دانشجو در این رابطه و وفادار نبودن به آن بود. چرا که در این دستورالعمل شرط معدل پیش‌بینی شده بود.

اما از سال 88 تا 92، در چهار سال فعالیت کامران دانشجو در وزارت علوم، 1884 مورد تبدیل بورس خارج به داخل انجام شد که به دانشگاه‌های کشور معرفی و با گرفتن پذیرش از دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل شدند. از این تعداد 228 نفر معدل کارشناسی زیر 14 داشتند که هفت‌نفر آنها معدل زیر 12، 70 نفر معدل 12 تا 13 و 151 نفر معدل 13 تا 14 داشتند.

همچنین معدل کارشناسی‌ارشد 305 نفر از تبدیل به داخل‌کنندگان نیز زیر 16 بوده است و از این تعداد نیز چهارنفر معدل زیر 14، 54 نفر معدل 14 تا 15 و 247 نفر معدل 15 تا 16 داشته‌اند. در پرونده 235 نفر نیز از این افراد معدلشان اعلام نشده است.

خط خطی کردن کارنامه دیگران کار درستی نیست

از طرف دیگر وزیر علوم دولت دهم، ادعای بورسیه ۳ هزار نفر به صورت غیرقانونی در دولت گذشته را یک فضاسازی برای درگیر کردن اذهان مردم خواند.

کامران دانشجو در حاشیه عیادت از آیت‌الله مهدوی کنی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای مطرح شده در خصوص ۳ هزار بورسیه غیرقانونی در دولت قبل گفت: خط خطی کردن کارنامه دیگران کار درستی نیست. مسئولان وزارت علوم به مجلس رفتند و در این باره صحبت کرده و مشکل خاصی هم نبوده است و من می‌خواهم که دولت جدید کارنامه خود را ارائه دهد.

او گفت: ما در دولت قبل ۱۹ هزار عضو هیأت علمی ایجاد کرده و ۵ هزار نفر را بورسیه کردیم، این دولت نیز بیاید و بگوید چه کار کرده؛ در زمان ما از نظر علمی رتبه ۱۳ متوسط رشد علمی دنیا را داشته‌ایم و در منطقه اول شده‌ایم. آن‌ها بیایند بگویند از نظر علمی رشد بیشتر شده و چه میزان عضو هیأت علمی جذب کرده‌اند.

خبرآنلاین