شروع زودهنگام غذاهای متنوع و مختلف به نوزادان را می توان یکی از مهم ترین علل حساسیت های غذایی کودکان دانست چرا که هنوز مخاط روده ای تکامل لازم را پیدا نکرده و با انواع مواد غذایی مختلف در تقابل قرار می گیرند
شفا آنلاین>سلامت> طی سالهای اخیر شمار مبتلایان به حساسیت افزایش یافته و در این میان حساسیت یا آلرژی غذایی<Food allergies> شایع ترین عارضه ای است که از دوران کودکی یا حتی نوزادی بروز می کند.
به گزارش شفا آنلاین:شروع زودهنگام غذاهای متنوع و مختلف به نوزادان را می توان یکی از مهم ترین علل حساسیت های غذایی کودکان دانست چرا که هنوز مخاط روده ای تکامل لازم را پیدا نکرده و با انواع مواد غذایی مختلف در تقابل قرار می گیرند. بر اساس آمار حدود ۱۰ درصد از کودکان به حساسیت غذایی دچار هستند و این حساسیت غذایی حتی ممکن است از دوران جنینی نیز وجود داشته باشد.
آلرژی های غذایی، نخستین گروه مواد حساسیت زای طبیعی است که با بدن ارتباط برقرار می کند، در واقع مواد حساسیت زای غذایی از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود. این مقدار بسیار پایین پروتئین های غذایی، بدون شک به سیستم ایمنی نوزاد کمک می کند تا قدرت ایمنی افزایش یابد. در موارد حساسیت های ارثی، احتمالا یک اختلال در فرآیندها و ایجاد حساسیت وجود دارد.
همچنین ممکن است حساسیت غذایی به علت وجود التهاب مخاط روده ای باشد. التهاب به علل مختلفی از جمله عفونت ویروسی، از بین رفتن فلور روده ای (باکتری هایی که به طور طبیعی درون مجرای روده ای وجود دارند)، التهاب مخاط گوارشی، وجود ویروس یا قارچ روده ای و هر عامل افزایش دهنده نفوذ پذیری روده به پروتئین های غذایی، پیش می آید.
برخی از متخصصان آسم و آلرژی بر این باورند که کودکان و بزرگسالان در مورد حساسیت های غذایی با هم تفاوت دارند، گرچه تنها ۳/۵ درصد بزرگسالان دچار حساسیت غذایی هستند، اما ۱۰درصد کودکان از آن رنج می برند.
به گفته متخصصان، دستگاه گوارش در سطح مخاطی، سیستم ایمنی قوی دارد. این سیستم از بدن در برابر آنتی ژن های ویروسی، باکتریایی و انگلی محافظت می کند و با واکنش ایمنی مؤثر، بدن را وادار به حذف آن ها می کند. سیستم ایمنی همچنین باید پروتئین های موجود در مواد غذایی را نیز شناسایی کند تا این مواد از طریق مخاط ها، وارد دستگاه گوارش شوند. هر ماده غذایی دارای تعداد بی شماری پروتئین مختلف است که ممکن است بسیاری از آنها حساسیت زا باشند.
محمد احمدی متخصص آسم و آلرژی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: حساسیت غذایی نوزادان معمولا با اسهال، استفراغ و دل درد بروز می کند و که در موارد حساسیت به گلوتن (پروتئین گندم و سایر غلات) دیده می شود.
وی می افزاید: در کودکان علائم حساسیت به حالات گوناگون مانند کهیر، ورم لب ها و زبان، بثورات خارش دار مزمن، اسهال، استفراغ، اگزما، آسم، عفونت های مکرر گوش، حلق و بینی و غیره بروز می کند.
احمدی با بیان اینکه سه تا ۱۵ درصد حساسیت های غذایی به شکل آسم و ۳۰ تا ۵۰ درصد موارد به شکل تظاهرات پوستی (اگزما) دیده می شود، ادامه می دهد: هر چه حساسیت های پوستی شدیدتر باشد، این احتمال که حساسیت غذایی علت آن باشد، بیشتر است.
مهم ترین مواد غذایی آلرژی زا برای کودکان
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه می کند: گرچه ممکن است تمام مواد غذایی کم و بیش آلرژی زا باشند، اما این احتمال در مورد بعضی خوراکی ها بیشتر است. ، تخم مرغ، ماهی های دریایی، میوه هایی مانند فندق، بادام، گردو، زردآلو، گیلاس، به، هلو، سیب، گلابی، آلو، زیتون، شیر گاو، چغندر، گیاهان چتری مانند رازیانه، هویج، زیره، جعفری، فلفل سبز و جانوران سخت پوست دریایی مانند میگو، عامل بروز ۹۰درصد حساسیت ها هستند.
احمدی تصریح می کند: از دیگر مواد غذایی که ۱۰ درصد آلرژی ها را موجب می شوند، می توان به میوه های گرمسیری مانند آناناس، موز، کیوی، خرمالو، انبه، نارگیل، سبزیحاتی مانند لوبیا، باقلا، نخود، نخود فرنگی و سویا، آرد گندم، گوشت گاو، سیب زمینی، گوشت مرغ و خردل اشاره کرد.
وی تاکید می کند: برای تشخیص حساسیت غذایی، حتما باید به پزشک متخصص آلرژی و ایمنی شناسی مراجعه کرد تا اقدامات لازم انجام گیرد، اگر هیچ یک از والدین دچار حساسیت غذایی نباشند، این احتمال در فرزند آنها ۲۰ درصد است، اما در صورتی که یکی از والدین مبتلا باشند، احتمال به ۴۰ درصد و اگر هر دوی آنها آلرژی داشته باشند، به ۶۰درصد می رسد.
ناهید گودرزی متخصص تغذیه در این زمینه نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: سیر، گوش بره، قهوه، شکلات، کلم قرمز، انگور، تربچه، پیاز، پرتقال، ادویه، پسته، توت فرنگی، مخمر نان، قلوه، گوجه فرنگی و کنجد از وراکی هایی هستند که به ندرت ممکن است باعث حساسیت شوند.
وی می افزاید: تا قبل از یک سالگی، تخم مرغ، بادام زمینی و شیر گاو مهم ترین مواد غذایی حساسیت زا هستند. تخم مرغ( ۳۱درصد)، بادام زمینی( ۱۸درصد)، شیر( ۱۲/۵درصد)، ماهی( ۱۲/۵درصد)، از دیگر خوراکی هایی هستند که عامل حساسیت در کودکان یک تا سه ساله است.
گودرزی اضافه می کند: تاثیر برخی عوامل دیگر نیز در بروز حساسیت ثابت شده که از جمله تنوع زیاد غذاها و استفاده زیاد و فراگیر از پروتئین های افزودنی به مواد غذایی صنعتی به دلیل خواص آنها و غیره را می توان نام برد و کارخانجات مواد غذایی در واقع مرتبا ترکیبات جدیدی را به محصولات خود اضافه می کنند که ممکن است حساسیت زا باشند.
درمان حساسیت های غذایی
وی با بیان اینکه حذف ماده غذایی آلرژی زا از برنامه غذایی، اولین و مؤثرترین راهکار مقابله با حساسیت است، تصریح می کند: اگر فرد به چندین ماده غذایی حساسیت دارد، حتما باید رژیم غذایی او تحت نظر یک متخصص تغذیه باشد تا از ایجاد کمبودهای غذایی خصوصا کمبود ویتامین ها پیشگیری شود.
گودرزی می گوید: ممکن است کودک با ورود به سومین سال زندگی، بهبود یافته یا از شدت حساسیت کاسته شود که علل آن به طور دقیق مشخص نیست، اما گاه حساسیت برای همیشه همراه کودک خواهد بود.
ضرورت تشخیص حساسیت
این متخصص تغذیه ادامه می دهد: زمانی که کودک دچار خارش شدید، کهیر و تورم شود، باید به پزشک مراجعه شود تا حساسیت شناخته شود. هرگز نباید حساسیت کودکان را بی اهمیت تلقی کرد زیرا ممکن است علائمی مانند تورم در مخاط گلو اتفاق بیفتد که واقعا خطرناک خواهند بود.
وی خاطرنشان می کند: افرادی که قبلا مشکل آنها تشخیص داده شده است، در موارد خارش و تورم باید فورا از داروهای کورتیکوستروئید و ضد حساسیت استفاده کنند و در صورت بروز مشکلات تنفسی نیز باید از اسپری های مخصوص کمک گرفت. در صورتی که بیمار دچار بیهوشی، از دست دادن هوشیاری شد، اطرافیان باید بلافاصله به اورژانس اطلاع دهند.ایرنا