امروزه علم تقریبا به این میزان از بلوغ رسیده است که بتواند ماشین‌ها و ابزاری بسازد که هوشمندانه عمل کنند؛ به عبارت دیگر بشر توانسته است هوش مصنوعی تولید کند
شفا آنلاین>سلامت> استفاده از هوش مصنوعی در حوزه سلامت از اهداف مهم پژوهشگاه رویان استبه گزارش شفا آنلاین:دکتر سید مهدی خلیق رضوی از دستاوردهای پزشکی <Medical achievements>بوسیله هوش مصنوعی خبر داد و گفت: باتوجه به جایگاه بالای کشور در حوزه هوش مصنوعی، توجه و حمایت مسئولین باید جزو اولویت‌ها و سیاستگذاری آن‌ها باشد.
اختراع رایانه در اواخر نیمه نخست قرن بیستم میلادی و شکوفایی و پیشرفت سریع آن، آرزوی دیرینه ساخت ماشین‌هایی با توانایی‌های مشابه انسان، بیش از پیش به تحقق نزدیک می‌نمود. واژه هوش مصنوعی به معنای امروزین آن نخستین بار در سال 1956 میلادی توسط "جان مک کارتی"، "ماروین مینسکی" و سایر همکارانشان در کنفرانس دارموث وضع گردید. کسانی که در آن کنفرانس شرکت داشتند تا چندین دهه پیشروان پژوهش در زمینه هوش مصنوعی بودند.
جایگاه ایران در زمینه هوش مصنوعی
امروزه علم تقریبا به این میزان از بلوغ رسیده است که بتواند ماشین‌ها و ابزاری بسازد که هوشمندانه عمل کنند؛ به عبارت دیگر بشر توانسته است هوش مصنوعی تولید کند. مانند دیگر کشورها ایران نیز قصه خودش را دارد. پروفسور «کارو لوکس» پدر هوش مصنوعی ایران و یکی ازچهره‌های ماندگار علمی در کشور با ایجاد مرکز "کنترل و پردازش هوشمند" در دانشگاه تهران این علم را رسما پایه‌گذاری کرد.
جایگاه ایران در زمینه هوش مصنوعی
امروزه علم تقریبا به این میزان از بلوغ رسیده است که بتواند ماشین‌ها و ابزاری بسازد که هوشمندانه عمل کنند؛ به عبارت دیگر بشر توانسته است هوش مصنوعی تولید کند. مانند دیگر کشورها ایران نیز قصه خودش را دارد. پروفسور «کارو لوکس» پدر هوش مصنوعی ایران و یکی ازچهره‌های ماندگار علمی در کشور با ایجاد مرکز "کنترل و پردازش هوشمند" در دانشگاه تهران این علم را رسما پایه‌گذاری کرد.
پروفسور لوکس، بیش از ۱۵۰ مقاله در مجلات معتبر و ۳۰۰ مقاله در کنفرانس‌های علمی ارایه کرده است. عمده فعالیت او در خصوص منطق فازی، مدل‌های عاطفی و پیش‌بینی سری‌های زمانی بود.
بررسی هوش مصنوعی و گسترش آن در کشورمان زمانی بیشتر قابل ملاحظه می‌شود که بدانیم کشورمان در سال‌های اخیر رتبه 15 هوش مصنوعی در دنیا را به خود اختصاص داده است. در این زمینه دکتر محمد تقی جغتایی، مشاور عالی ستاد فناوری و علوم شناختی با استناد به انتشار بیش از ۱۰۰۰ مقاله در مجلات معتبر علمی کشور و تاسیس بیش از ۴۰ آزمایشگاه و مرکز تحقیقات در زمینه گسترش و تولید علوم شناختی، از کسب رتبه 15 ایران در دنیا در زمینه هوش مصنوعی و رقابت منطقه‌ای با کشور ترکیه خبر داد.
هوش مصنوعی؛ چاقوی دولبه
دکتر سید مهدی خلیق رضوی که سابقه تحصیل و تحقیق در انگلستان و آمریکا را در کارنامه علمی خود دارد و در پژوهشگاه رویان مشغول به فعالیت است، معتقد است هوش مصنوعی مانند طیفی است که در یک سر آن ممکن است موجودات هوشمند همه چیز را در دست خود بگیرند، کارهای مضر انجام دهند، مشاغلی را که امروز بر عهده انسان است را خودکار انجام دهند و سر دیگر هم ممکن است همه اتفاقات، خوب باشد.
وی با اشاره به این نکته که هوش مصنوعی مثل چاقوی دو لبه عمل می‌کند و تحقیقاتی که در این حوزه انجام می‌شود، همانند تحقیقات هسته‌ای هوش مصنوعی و تحقیقات ژنتیکی حوزه انسان تحت یک چارچوب و کنترل شده باشد، اظهار داشت: پیامدهای استفاده از هوش مصنوعی بستگی به این دارد که استفاده انسان به کدام لبه نزدیک شود؛ آینده بهتر کشور در گرو استفاده بهتر از هوش مصنوعی است، لذا لازم است برای هوش مصنوعی قانون جهانی تعریف شود که همه با آن سازگاری داشته باشند تا تحقیقاتی که انجام می‌شود در نتیجه هوش مصنوعی، علاوه بر فواید و مخاطراتی که دارد، با سرعت بیشتری نسبت به تکنولوژی‌های قبلی پیش می‌رود و کنترل کردن آن پیچیده‌تر است.
بهبود سلامت جامعه در سایه هوش مصنوعی
خلیق رضوی با اشاره به گسترش کاربرد هوش مصنوعی در زندگی و ایفای نقش آن‌ها در مشاغل و کارهای تخصصی عنوان کرد: کاربرد هوش مصنوعی در کارهایی که چند مهارته هستند و به تخصص انسان نیاز دارند و نیازمند بکارگیری همزمان توانمندی‌های ذهنی متفاوت است، هنوز به طور کامل محقق نشده است. همچنین در زمینه علوم پزشکی می‌توان از هوش مصنوعی در نقش نیروی کمکی و تشخیص و کارهای پایه‌ایی بهره‌مند شد.
وی باتوجه به این موضوع که حوزه سلامت، از مهمترین حوزه‌های زندگی هر فرد و جامعه است و کاربرد هوش مصنوعی می‌تواند سطح کیفیت این حوزه را بهبود بخشد، بیان کرد: کاهش خطای پزشکی به واسطه طراحی سیستم یکپارچه‌ای که تمام پرونده سلامت هر فرد را با تمام داروهای مصرفی و جزئیات رفتاری داشته باشد، نمونه‌ای از کاربرد هوش مصنوعی در حوزه پزشکی است. در نتیجه اگر در طول زندگی فعالیت‌های مربوط به سلامت یک فرد را مورد مشاهده قرار دهیم، با استفاده از«Precision medicine» (پزشکی دقیق) و « personalize medicine » (پزشکی فردی) می‌توانیم با داده‌های زیاد و تکنیک‌های هوش مصنوعی، روش‌های تشخیصی و درمانی مبنی بر اطلاعات فرد ایجاد کنیم.
محقق پژوهشگاه رویان ادامه داد: امروزه می‌توان از چند «Activity tracker» مثل ساعت‌های هوشمند که فعالیت‌ها، ضربان قلب فرد، میزان کالری مصرفی و هر موضوعی که مربوط به سلامت فرد می‌شود را تحت نظر دارند، بهره برد. این داده‌ها به سیستم پزشک نیز متصل است و به تشخیص پزشک کمک می‌کند؛ علاوه بر این می‌توانیم وسیله‌ای از هوش مصنوعی در کنار پزشک قرار دهیم که روند کار پزشک را نیز یاد بگیرد.
دیوار بین مهندسی و پزشکی باید خراب شود
وی بر لزوم بهره‌گیری مهندسان فنی از علم زیست تاکید کرد و اظهار داشت: هوش مصنوعی از جنس نرم‌افزار است و به جای تسهیلات پیچیده، برای پیشرفت کردن نیاز به سیاستگذاری دارد. لذا تلفیق مهندسی و پزشکی یکی از مهمترین عوامل پیشرفت این علم و رشد و شکوفایی دستاوردهای جدید در رابطه با هوش مصنوعی است. به عنوان مثال ، دانشگاه MIT یک دانشگاه فنی است، ولی بهترین پژوهشگاه سرطان در این دانشگاه است و با تلفیق مهندسی و پزشکی می‌تواند ابزارهای نسل بعدی را تولید و از آن استفاده کنند؛ اما این موضوع از مهمترین نکاتی است که در کشور ما فراموش شده است و جداسازی دانشکده‌های پزشکی با دانشکده‌های فنی و مهندسی دلیلی بر این مدعا است.
خلیق رضوی با توجه به جایگاه مناسب ایران در حوزه هوش مصنوعی در دنیا بر توجه محققین این حوزه به نیازمندی‌های کشور توصیه کرد و گفت: تحقیقات آکادمی مربوط به هوش مصنوعی در ایران سطح خوبی دارد و از سطح جهانی نیز پایین‌تر نیست، اما باید بدانیم تحقیقات آکادمیک همه چیز نیست، این تحقیقات باید همانند کشورهایی چون آمریکا و انگلیس بر اساس نیاز هدایت شود. بررسی معضلات و نیازمندی‌های کشور و کاربرد هوش مصنوعی در این زمنیه‌ها می‌تواند عامل موثری در رشد و توسعه کشور و حل مشکلات و مسائل پیش روی این امر باشد.
تشخیص بیماری آلزایمر به مدد محققان پژوهشگاه رویان
محقق پژوهشگاه رویان از فعالیت این پژوهشگاه در زمنیه کاربرد هوش مصنوعی در تشخیص زودرس آلزایمر خبر داد و اظهار داشت: ما پایگاه داده‌ای طراحی کردیم که در ipad و گوشی‌های موبایل وجود دارد، به این وسیله فرد خودش را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، با افراد مشابه مقایسه می‌شود و اطلاع می‌دهد که این فرد با این خصوصیات و این نتایج تست، چه وضعیتی دارد؛ لذا پیوند هوش مصنوعی با حوزه سلامت یکی از مهمترین چشم‌اندازهای این پژوهشگاه می‌باشد.
وی در رابطه با عمده فعالیت این پژوهشگاه در زمینه تشخیص زودرس آلزایمر عنوان کرد: این پایگاه داده برای مانیتورینگ(تحت نظر داشتن رفتار شخص در طولانی مدت) و غربالگری استفاده می‌شود و کسانی که ریسک بالاتری دارند را برای انجام تست‌های دقیق‌تر به پزشک ارجاع می‌دهد. فایده تشخیص زودتر این بیماری این است که به فرد پیشنهاد می‌دهد تا خواب و برنامه غذایی خود را اصلاح کند و شروع بیماری را تأخیر بیندازد، چون در واقع بعد از ابتلا به این بیماری نورون‌ها از بین می‌رود و نورون جدید جایگزین نمی‌شود.
خلیق رضوی همچنین از تولید داروهایی با قابلیت پیشگیری از این بیماری خبر داد و بیان کرد: تا امروز داروها از پیشرفت بیشتر علائم جلوگیری می‌کردند، ولی حوزه امیدوارکننده‌تر تولید داروهایی است که از شروع بیماری جلوگیری می‌کند.
وی در پایان با اشاره به لزوم توسعه و پیشرفت داخلی در زمینه هوش مصنوعی و ارتقاء جایگاه کشور در این زمینه در دنیا، عنوان کرد: حمایت‌های مالی و فراهم کردن امکانات و تسهیلات لازم جهت فعالیت در حوزه هوش مصنوعی در کشور از مهمترین اولویت‌های سیاستگذاری مسئولین کشوری باید باشد.
بررسی هوش مصنوعی و گسترش آن در کشورمان زمانی بیشتر قابل ملاحظه می‌شود که بدانیم کشورمان در سال‌های اخیر رتبه 15 هوش مصنوعی در دنیا را به خود اختصاص داده است. در این زمینه دکتر محمد تقی جغتایی، مشاور عالی ستاد فناوری و علوم شناختی با استناد به انتشار بیش از ۱۰۰۰ مقاله در مجلات معتبر علمی کشور و تاسیس بیش از ۴۰ آزمایشگاه و مرکز تحقیقات در زمینه گسترش و تولید علوم شناختی، از کسب رتبه 15 ایران در دنیا در زمینه هوش مصنوعی و رقابت منطقه‌ای با کشور ترکیه خبر داد.
هوش مصنوعی؛ چاقوی دولبه
دکتر سید مهدی خلیق رضوی که سابقه تحصیل و تحقیق در انگلستان و آمریکا را در کارنامه علمی خود دارد و در پژوهشگاه رویان مشغول به فعالیت است، معتقد است هوش مصنوعی مانند طیفی است که در یک سر آن ممکن است موجودات هوشمند همه چیز را در دست خود بگیرند، کارهای مضر انجام دهند، مشاغلی را که امروز بر عهده انسان است را خودکار انجام دهند و سر دیگر هم ممکن است همه اتفاقات، خوب باشد.
وی با اشاره به این نکته که هوش مصنوعی مثل چاقوی دو لبه عمل می‌کند و تحقیقاتی که در این حوزه انجام می‌شود، همانند تحقیقات هسته‌ای هوش مصنوعی و تحقیقات ژنتیکی حوزه انسان تحت یک چارچوب و کنترل شده باشد، اظهار داشت: پیامدهای استفاده از هوش مصنوعی بستگی به این دارد که استفاده انسان به کدام لبه نزدیک شود؛ آینده بهتر کشور در گرو استفاده بهتر از هوش مصنوعی است، لذا لازم است برای هوش مصنوعی قانون جهانی تعریف شود که همه با آن سازگاری داشته باشند تا تحقیقاتی که انجام می‌شود در نتیجه هوش مصنوعی، علاوه بر فواید و مخاطراتی که دارد، با سرعت بیشتری نسبت به تکنولوژی‌های قبلی پیش می‌رود و کنترل کردن آن پیچیده‌تر است.
بهبود سلامت جامعه در سایه هوش مصنوعی
خلیق رضوی با اشاره به گسترش کاربرد هوش مصنوعی در زندگی و ایفای نقش آن‌ها در مشاغل و کارهای تخصصی عنوان کرد: کاربرد هوش مصنوعی در کارهایی که چند مهارته هستند و به تخصص انسان نیاز دارند و نیازمند بکارگیری همزمان توانمندی‌های ذهنی متفاوت است، هنوز به طور کامل محقق نشده است. همچنین در زمینه علوم پزشکی می‌توان از هوش مصنوعی در نقش نیروی کمکی و تشخیص و کارهای پایه‌ایی بهره‌مند شد.
وی باتوجه به این موضوع که حوزه سلامت، از مهمترین حوزه‌های زندگی هر فرد و جامعه است و کاربرد هوش مصنوعی می‌تواند سطح کیفیت این حوزه را بهبود بخشد، بیان کرد: کاهش خطای پزشکی به واسطه طراحی سیستم یکپارچه‌ای که تمام پرونده سلامت هر فرد را با تمام داروهای مصرفی و جزئیات رفتاری داشته باشد، نمونه‌ای از کاربرد هوش مصنوعی در حوزه پزشکی است. در نتیجه اگر در طول زندگی فعالیت‌های مربوط به سلامت یک فرد را مورد مشاهده قرار دهیم، با استفاده از«Precision medicine» (پزشکی دقیق) و « personalize medicine » (پزشکی فردی) می‌توانیم با داده‌های زیاد و تکنیک‌های هوش مصنوعی، روش‌های تشخیصی و درمانی مبنی بر اطلاعات فرد ایجاد کنیم.
محقق پژوهشگاه رویان ادامه داد: امروزه می‌توان از چند «Activity tracker» مثل ساعت‌های هوشمند که فعالیت‌ها، ضربان قلب فرد، میزان کالری مصرفی و هر موضوعی که مربوط به سلامت فرد می‌شود را تحت نظر دارند، بهره برد. این داده‌ها به سیستم پزشک نیز متصل است و به تشخیص پزشک کمک می‌کند؛ علاوه بر این می‌توانیم وسیله‌ای از هوش مصنوعی در کنار پزشک قرار دهیم که روند کار پزشک را نیز یاد بگیرد.
دیوار بین مهندسی و پزشکی باید خراب شود
وی بر لزوم بهره‌گیری مهندسان فنی از علم زیست تاکید کرد و اظهار داشت: هوش مصنوعی از جنس نرم‌افزار است و به جای تسهیلات پیچیده، برای پیشرفت کردن نیاز به سیاستگذاری دارد. لذا تلفیق مهندسی و پزشکی یکی از مهمترین عوامل پیشرفت این علم و رشد و شکوفایی دستاوردهای جدید در رابطه با هوش مصنوعی است. به عنوان مثال ، دانشگاه MIT یک دانشگاه فنی است، ولی بهترین پژوهشگاه سرطان در این دانشگاه است و با تلفیق مهندسی و پزشکی می‌تواند ابزارهای نسل بعدی را تولید و از آن استفاده کنند؛ اما این موضوع از مهمترین نکاتی است که در کشور ما فراموش شده است و جداسازی دانشکده‌های پزشکی با دانشکده‌های فنی و مهندسی دلیلی بر این مدعا است.
خلیق رضوی با توجه به جایگاه مناسب ایران در حوزه هوش مصنوعی در دنیا بر توجه محققین این حوزه به نیازمندی‌های کشور توصیه کرد و گفت: تحقیقات آکادمی مربوط به هوش مصنوعی در ایران سطح خوبی دارد و از سطح جهانی نیز پایین‌تر نیست، اما باید بدانیم تحقیقات آکادمیک همه چیز نیست، این تحقیقات باید همانند کشورهایی چون آمریکا و انگلیس بر اساس نیاز هدایت شود. بررسی معضلات و نیازمندی‌های کشور و کاربرد هوش مصنوعی در این زمنیه‌ها می‌تواند عامل موثری در رشد و توسعه کشور و حل مشکلات و مسائل پیش روی این امر باشد.
تشخیص بیماری آلزایمر به مدد محققان پژوهشگاه رویان
محقق پژوهشگاه رویان از فعالیت این پژوهشگاه در زمنیه کاربرد هوش مصنوعی در تشخیص زودرس آلزایمر خبر داد و اظهار داشت: ما پایگاه داده‌ای طراحی کردیم که در ipad و گوشی‌های موبایل وجود دارد، به این وسیله فرد خودش را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، با افراد مشابه مقایسه می‌شود و اطلاع می‌دهد که این فرد با این خصوصیات و این نتایج تست، چه وضعیتی دارد؛ لذا پیوند هوش مصنوعی با حوزه سلامت یکی از مهمترین چشم‌اندازهای این پژوهشگاه می‌باشد.
وی در رابطه با عمده فعالیت این پژوهشگاه در زمینه تشخیص زودرس آلزایمر عنوان کرد: این پایگاه داده برای مانیتورینگ(تحت نظر داشتن رفتار شخص در طولانی مدت) و غربالگری استفاده می‌شود و کسانی که ریسک بالاتری دارند را برای انجام تست‌های دقیق‌تر به پزشک ارجاع می‌دهد. فایده تشخیص زودتر این بیماری این است که به فرد پیشنهاد می‌دهد تا خواب و برنامه غذایی خود را اصلاح کند و شروع بیماری را تأخیر بیندازد، چون در واقع بعد از ابتلا به این بیماری نورون‌ها از بین می‌رود و نورون جدید جایگزین نمی‌شود.
خلیق رضوی همچنین از تولید داروهایی با قابلیت پیشگیری از این بیماری خبر داد و بیان کرد: تا امروز داروها از پیشرفت بیشتر علائم جلوگیری می‌کردند، ولی حوزه امیدوارکننده‌تر تولید داروهایی است که از شروع بیماری جلوگیری می‌کند.
وی در پایان با اشاره به لزوم توسعه و پیشرفت داخلی در زمینه هوش مصنوعی و ارتقاء جایگاه کشور در این زمینه در دنیا، عنوان کرد: حمایت‌های مالی و فراهم کردن امکانات و تسهیلات لازم جهت فعالیت در حوزه هوش مصنوعی در کشور از مهمترین اولویت‌های سیاستگذاری مسئولین کشوری باید باشد.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار