قلب با هر بار ضربان، خون را به درون سرخرگ ها می فرستد و در نتیجه، نیرویی به سرخرگ ها وارد می کند که باعث می شود فشاری به دیواره سرخرگ ها وارد شود که به آن فشار خون می گویند
شفا آنلاین>سلامت>رژیم غذایی ناسالم، مصرف نمک، مصرف غذاهایی با پتاسیم کم (میوه و سبزی کم)، فعالیت بدنی اندک، چاقی و مصرف الکل موجب شیوع فشار خون بالا در بخش گسترده ای از افراد شده است.
به گزارش شفا آنلاین، خون در بدن انسان ساکن نیست بلکه پیوسته در گردش بوده و سرخ رگ ها آن را وارد قلب و سیاهرگ خون را از قلب خارج می کنند.
قلب با هر بار ضربان، خون را به درون سرخرگ ها می فرستد و در نتیجه، نیرویی به سرخرگ ها وارد می کند که باعث می شود فشاری به دیواره سرخرگ ها وارد شود که به آن فشار خون می گویند.
بنابراین مقدار فشارخون(blood pressure) به 2 عامل بستگی دارد، مقدار خونی که در هر دقیقه از قلب خارج می شود و مقاومتی که بر سر راه خروج خون از قلب در سرخرگ وجود دارد.
به گفته پزشکان متخصص، فشار خون وقتی بالا می رود که یا خون با قدرت بیشتر از قلب پمپ شود و یا مجرای سرخرگ تنگ شود.
آنان معتقدند مهمترین عامل در ایجاد تنگی بر سر راه جریان خون، رسوب چربی است؛ با بالا رفتن سن به تدریج چربی بیشتری در جدار سرخرگ ها رسوب می کند و فرد بیشتر در معرض فشار خون بالا قرار می گیرد.
در این میان علاوه بر افزایش سن، برخی رفتارها مانند فعالیت بدنی کم، تغذیه ناسالم و مصرف سیگار یا قلیان هم در ایجاد و تشدید فشار خون تاثیر دارند.
سنجش فشار خون 855 هزار همدانی
رییس دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا همدان از آغاز سنجش فشار خون 855 هزار تن در همدان خبر داد و بیان کرد: 540 هزار تن از این افراد جمعیت شهری و 315 هزار جمعیت روستایی هستند.
حبیب الله موسوی بهار گفت: کارشناسان از فشار خون بالا به عنوان قاتل خاموش یاد می کنند چراکه بی خبری از این بیماری موجب مرگ ناگهانی می شود.
موسوی بهار افزود: بی توجهی به این مولفه ها موجب از دست رفتن عمر مفید انسان و مرگ افراد فعال، پویا و موثر برای جامعه می شود.
وی گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دنبال راه اندازی پویش های مختلف برای پیشگیری از بیماری است و در این راستا دیگر دستگاه ها نیز می توانند فعال شوند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا همدان اضافه کرد: برای اجرای طرح سنجش فشار خون بالا، جامعه پرستاری، بسیج جامعه پزشکی، فوریت های پزشکی، نظام پزشکی، دانشکده های پزشکی و پیراپزشکی با معاونت بهداشتی همکاری دارند.
موسوی بهار مهمترین اهداف اجرای این طرح را ارتقای بهداشت در جامعه، شناسایی مبتلایان به فشار خون بالا، ایجاد انسجام ملی و آموزش مردم برای مراجعه به مراکز بهداشتی عنوان کرد.
وی ادامه داد: مردم تنها هنگام بروز بیماری به مراکز جامع سلامت مراجعه می کنند در حالیکه باید یاد بگیرند پیش از بروز بیماری برای پیشگیری در این مراکز حضور یابند.
بی اطلاعی 60 درصد مبتلایان به فشار خون از بیماری خود
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان بیان کرد: بسیج ملی کنترل فشار خون با دستور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تمامی دانشگاه ها و دستگاه های همکار در کارگروه سلامت و امنیت غذایی ابلاغ شده است.
رشید حیدری مقدم اضافه کرد: 10 میلیون بیمار در جهان به علت فشار خون بالا یا همان قاتل خاموش در سال 2017 جان خود را از دست دادند و طبق بررسی های صورت گرفته در سال 2016 یک سوم جمعیت بالای 30 سال کشور به فشار خون مبتلا بودند.
وی افزود: با وجود اطلاع رسانی و آگاه سازی، 60 درصد بیماران از ابتلا به فشار خون اطلاع ندارند و از 40 درصد مابقی نیز تنها 19 درصد نسبت به کنترل مناسب بیماری اقدام می کنند.
حیدری مقدم اظهار داشت: تمامی افراد بالای 30 سال به همراه مادران باردار و بیماران کلیوی بدون در نظر گرفتن سن در این طرح سنجیده می شوند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان معتقد است: به جای ساخت بیمارستان فوق تخصصی، باید منشا بیماری ها را از مراکز بهداشتی مهار کرد تا هزینه های حوزه درمان کاهش یابد.
حیدری مقدم با بیان اینکه برای کاهش هزینه درمان ناچار به تغییر رویکرد هستیم گفت: هر خانواده، جامعه و سازمان باید از ابزار و وسایل در اختیار برای این کار بهره گیرد.
وی گفت: میزان مصرف نمک از 15 گرم به 11 گرم کاهش یافته است و اگر سه گرم دیگر کاهش یابد می توان 30 درصد بیماری های ناشی از فشار خون، دیابت(Diabetes)، بیماری قلبی و عروقی را کنترل کرد.
رییس مرکز بهداشت استان همدان با بیان اینکه طرح سنجش فشار خون بالا آغاز شده است گفت: برای اطلاع رسانی و فراخوان از تمامی ظرفیت ها به ویژه فضای مجازی استفاده می شود.
حیدری مقدم ادامه داد: نحوه پذیرش افراد به 2 صورت حضوری و غیر حضوری است و همچنین تیم های سیار در دستگاه های اجرایی مستقر شده یا در مکان های شلوغ حضور می یابند.
وی درباره سنجش فشار خون غیرحضوری توضیح داد: کسانی که به اینترنت دسترسی دارند با ثبت مشخصات هویتی، فشار خون را می گیرند و آن را به سامانه ارسال کرده و ثبت می کند.
با توجه به نقش فشار خون بالا در بروز سکته مغزی و بیماری قلبی با مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا استان همدان نیز در این باره به گفت و گو نشستیم.
راضیه السادات میرمعینی به بیان مقدار فشارخون طبیعی و غیرطبیعی پرداخت و گفت: مقدار فشارخون با 2 عدد مشخص می شود، عدد بزرگتر که فشارخون «سیستول» را نشان می دهد و عدد کوچک تر که فشارخون «دیاستول» را نشان می دهد.
وی افزود: در زمان انقباض عضله قلب خون وارد سرخرگ ها می شود و فشار خون به حداکثر مقدار خود می رسد و در زمان استراحت قلب خون به تدریج از سرخرگ ها خارج می شود و فشار خون به حداقل مقدار خود می رسد.
میزان فشار خون در بزرگسالان
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان تاکید کرد: مقدار فشار خون دیاستول مهم تر از فشار خون سیستول است.
میر معینی ادامه داد: واحد اندازه گیری فشار خون میلی متر جیوه است که در بزرگسالان مقادیر طبیعی و غیرطبیعی آن دارای اعداد مختلفی است.
وی توضیح داد: فشار خون طبیعی (نرمال) برای بزرگسالان شامل «سیستول» کمتر از 120 و فشار خون «دیاستول» کمتر از 80 میلی متر جیوه و پیش فشار خون بالا (قبل از ایجاد فشار خون بالا) دارای «سیستول» 120 تا 139 و فشار خون «دیاستول» 80 تا 89 میلی متر جیوه است.
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان افزود: فشارخون بالا وقتی است که «سیستول» 140میلی متر جیوه و بیشتر از آن و فشار خون «دیاستول» 90میلی متر جیوه و بیشتر از آن باشد.
میرمعینی با هشدار اینکه فشار خون بالا در اغلب مواقع علامتی ندارد گفت: ممکن است افراد دارای فشارخون بالا دچار سردرد در ناحیه پشت سر، سرگیجه، تاری دید، خستگی زودرس و تپش قلب، تنگی نفس شبانه یا هنگام فعالیت، و درد در قفسه سینه شوند.
وی بیان کرد: تنها راه تشخیص این بیماری، اندازه گیری فشار خون با دستگاه فشار سنج است و برای مقابله و کنترل فشار خون بالا در جامعه باید این مولفه در بین افراد در معرض خطر به ویژه افراد 30 سال به بالا و زنان باردار اندازه گیری شود تا بتوان آن را به موقع تشخیص داد و درمان کرد.
وی تاکید کرد: برای اطلاع از وضعیت فشار خون خود می توان به خانه های بهداشت، پایگاه های سلامت، مراکز خدمات جامع سلامت، مطب پزشکان، درمانگاه ها و بیمارستان ها مراجعه کرد و از پزشکان، پرستاران و ماماها خواست تا فشار خون را اندازه بگیرند.
عوارض فشارخون بالا
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان گفت: افرادی که فشار خون بالا دارند، به علت فشار وارد بر قلب به تدریج عضله این عضو حیاتی بدن ضخیم می شود و این ضخیم شدن می تواند فشار بر قلب را افزایش داده و در طولانی مدت، عمر فرد را کم کند.
میر معینی افزود: همچنین فشارخون بالا باعث می شود تا چربی در دیواره سرخرگ ها سریع تر رسوب کند بنابراین رگ های قلب در این افراد زودتر تنگ می شوند و خون کمتری وارد عضله قلب می‌شود.
وی اظهار داشت: اگر رگ های قلب بسته شوند و خون به هیچ وجه به عضله قلب نرسد، آن موقع سکته قلبی رخ می دهد.
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان اضافه کرد: رسوب چربی در دیواره سرخرگ های مغزی باعث کم شدن جریان خون به مغز می شود و اگر تنگی بسیار شدید شود و یا رگ های مغز به طور کامل بسته شود، سکته مغزی(stroke) رخ می دهد.
میرمعینی گفت: فشارخون بالا می‌تواند باعث پارگی رگ های مغز شود و خونریزی مغزی ایجاد کند که ممکن است باعث مرگ یا اختلال در حرکت اندام ها، بینایی و قدرت تکلم شود.
وی نارسایی کلیه ها، خونریزی ته چشم، تاری دید و حتی کوری را از دیگر عوارض فشار خون بالا اعلام و اضافه کرد: باید در هر نوبت مراجعه به پزشک یا دیگر ارائه کنندگان خدمات سلامت، از آنها بخواهیم که فشار خون ما را اندازه گیری کنند.
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان تاکید کرد: فشار خون اگر از حد طبیعی بالاتر باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
میرمعینی گفت: دست کم نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشار خون خود، از خوردن غذا، نوشیدن قهوه و چای، انجام فعالیت بدنی، استعمال سیگار یا قلیان و عصبانیت پرهیز و همچنین ادرار خود را تخلیه کنید.
اگر فشارخون بالا باشد، چه باید کرد؟
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان گفت: بهترین راه های درمان افراد مبتلا به فشارخون بالا شامل درمان دارویی و اصلاح شیوه زندگی افراد است.
میر معینی، مصرف دارو براساس نظر پزشک، اصلاح رفتارهای تغذیه‌ای ناسالم، کاهش مصرف چربی، حذف روغن و چربی جامد و جایگزین کردن آن با روغن مایع، کاهش مصرف نمک، مصرف مقدار کافی میوه و سبزی، پرهیز از مصرف غذاهای سرخ کردنی و استفاده از شیوه های سالم تر پخت غذا را خواستار شد.
وی در عین حل بر انجام فعالیت بدنی منظم و کافی، ترک مصرف نوشیدنی های الکلی، کاهش وزن و اصلاح چاقی به ویژه چاقی شکمی تاکید کرد.ایرنا
علیرضا جهانگیری
نظرشما
آخرین اخبار