بازی کن و خلاق شو

معرفی 6 بازی‌ متنوع برای همه سنین کودکی
«راضیه قلی‌‎زاده»، یک معلم و مامان پرشور و هیجان است که کلی بازی خوب و دوست‌داشتنی بلد است و همه بازی‏‎هایی را که می‎شناسد در یک صفحه اینستاگرامی به دیگران آموزش می‏‎دهد. از ایشان برای معرفی بهترین بازی های دوران کودکی کمک خواستیم و آن چه در ادامه می‌خوانید با کمک ایشان انتخاب و معرفی کرده‌ایم.
 
اسم بازی: مجسمه‎سازی با خمیر خانگی
گروه سنی: ۳+
هدف بازی: اعتماد به‌نفس، شناخت نقاط ضعف‌
ابزار مورد استفاده: آرد، نمک، رنگ خوراکی، کمی روغن و آب
 هزینه تقریبی: 20 هزارتومان
نحوه انجام: می‌توانید یک فنجان آرد، یک سوم فنجان آب و یک دوم فنجان نمک و کمی روغن را با هم مخلوط کنید و خوب هم بزنید. در صورت لزوم آب یا آرد به میزان کم اضافه کنید تا غلظت آن طوری شود که به ‎راحتی بتوان اشکال مختلفی ساخت و به دست هم نچسبد. با استفاده از این خمیر، بچه‌ها می‌توانند به‎ راحتی بازی کنند و شکل‌های مورد علاقه‌شان را بسازند. در خور ذکر است برای بچه‌های هفت سال به بالا خمیر می‌تواند بی‌رنگ باشد تا پس از خشک‌ شدن از آن ها بخواهید اثر خود را به‌دلخواه رنگ‌کنند.

 
اسم بازی: بازی میخ و نخ
گروه سنی: از 3 تا ۱۳ سال
هدف بازی: درک بُعد و فضا، تحریک هوش هندسی و ریاضی
ابزار مورد استفاده: تعدادی میخ، یک تابلوی چوبی (یک تکه چوب برای وصل میخ‌‎ها) و کاموای رنگی
هزینه تقریبی: 20هزارتومان
نحوه انجام: برای ساخت تابلوی میخ و نخ، مقداری میخ در فاصله‏های مشخص روی تابلوی چوبی بزنید، هرچه تعداد میخ‎ها بیشتر باشد امکان خلاقیت و نوآوری بیشتری برای فرزندتان فراهم می‎‏شود. از کودک تان بخواهید با کامواهای رنگی و پیچاندن آن ها دور میخ‎‏ها، شکل‎های ذهنی مختلفش را روی تابلو پیاده کند. در خور ذکر است که برای کودکان کمتر از هفت سال برای بی‏خطر بودن، بهتر است طرحی را روی مقوا یا کارتن با خلال دندان سوراخ کنیم و از کودک بخواهیم نخ را از میان سوراخ‌ها رد کند و تصویری را که از قبل روی مقوا کشیده‎ایم ،کامل کند.
 
 
اسم بازی: نقاشی با دست و پا
گروه سنی: 3+ سال
هدف بازی: شناخت بدن، برقراری ارتباط با رنگ‌ها، تقویت هماهنگی چشم و دست،
ابزار مورد استفاده: آبرنگ یا رنگ‌خوراکی، قلم‌مو، کاغذ بزرگ و یک لیوان آب
هزینه تقریبی: 15 هزارتومان
نحوه انجام: نقاشی کردن با پا یا دست، شاید کار ساده‎ای به‎‌نظر برسد اما زمانی‎که کودک شما متوجه می‏‎شود پا و دستش می‎تواند زمینه‌ای برای تبدیل شدن به شی‌ء دیگر شود، کلی به‎ وجد خواهد آمد. برای این کار کودک را در مکانی که بتواند آزادانه نقاشی کند، قرار دهید و از کودک بخواهید بنشیند و با پا، دست یا انگشتانش طرحی روی کاغذ بیندازد و در نهایت آن نقش را به شکل دلخواهش دربیاورد.

 
اسم بازی: بازی‌های قلم و خودکاری
گروه سنی: 6 +
هدف بازی: افزایش هوش فضایی
ابزار مورد استفاده: کاغذ، مداد و پاک کن
هزینه تقریبی: 5 هزار تومان
نحوه انجام: چند نمونه بازی با قلم و خودکار وجود دارد که می‎توانید در خانه، با کودک دلبندتان انجام دهید. یک مربع ۶ در ۶ شامل نقاط در یک صفحه ایجاد کنید. به نوبت هرکس نقاط را با یک خط به‎هم وصل کند. شما می‎‏توانید تنها دو نقطه در یک زمان به‎‏هم وصل کنید. اگر خط شما یکی از مربع‎‏ها را تکمیل کند، شما ابتدای اسم خودتان را داخل آن مربع بنویسید. فرد با بیشترین تعداد مربع‏ها برنده می‎‏شود. هنگامی‎که کودک در بازی مسلط شد، این بار بازی را با نقطه‏های بیشتر شروع کنید.
 
 
اسم بازی: فیلم بسازید!
گروه سنی: ۷+
هدف بازی: اعتماد به‌نفس و تفکر انتزاعی
ابزار مورد استفاده: دوربین کوچک فیلم‎سازی یا گوشی، تعدادی وسیله برای ساخت دکور
هزینه تقریبی: هزینه ای ندارد
نحوه انجام: شخصیت‌های داستان می‌توانند عروسک‌های فرزندتان یا نقاشی‌هایی که کشیده ‌است و دور آن را بریده‌اید، باشند. اگر نمایش عروسکی را کمی شاد و خنده‌دار اجرا کنید، نکات آموزشی داستان بیشتر در ذهن بچه‌ها می‌ماند. پیشنهاد ما نصب اپلیکیشن «استاپ موشن» است. نکته مهم این که جای دوربین به هیچ عنوان تغییر نکند.

 

 
اسم بازی: حلقه حسی
گروه سنی: زیر یک سال
هدف بازی: تحریک حواس، کشف، افزایش توجه و هوش
ابزار مورد استفاده: حلقه و مقداری پارچه با جنس و بافت‎‌های مختلف
هزینه تقریبی: 10 هزار تومان
نحوه انجام: برای ساخت این حلقه می‎توانید از حلقه هولاهوپ، شیلنگ تمیز، مقوا، پارچه یا عایق لوله پلی‎اتیلن که در مغازه‎های ابزار فروشی موجود است، استفاده کنید. اندازه قطر حلقه باید طوری باشد که کودک داخل آن به‌‎ راحتی حرکت کند. حالا پارچه و روبان در جنس و بافت‎های مختلف را مانند شکل، دورتا دور حلقه گره بزنید. با ساخت این حلقه زمینه‎ای برای تجربه‌های غنی لمسی کودکان فراهم می‎کنید. توجه داشته باشید بهداشت و ایمن بودن وسایل را در نظر بگیرید، این وسیله را به‎گونه‎ای طراحی کنید که امکان کندن و بلعیدن توسط نوزاد پیش‏بینی شده باشد. ساخت این وسیله مزیت دیگری هم دارد، نوزاد هنگام بازی با آن روی شکم خود می‎خوابد. این حرکت باعث می‏شود ماهیچه‎های گردن او تقویت شود و به او در نشستن، خزیدن و راه رفتن در مراحل بعدی رشد کمک خواهد کرد.
 

بازی فقط جسمی نیست!
1- بازی‏های جسمی: این نوع بازی‎ها از قدیمی‎ترین انواع بازی هستند. کودک برای خارج کردن نیرو ( انرژی ) اضافی بدن خود یا رهایی از خمودگی و خستگی، اوقاتی را به بازی‏های جسمی اختصاص می‏‎دهد. بازی‌های جسمی می‎‏توانند به صورت گروهی و انفرادی یا ترکیبی از هر دو باشند.
2- بازی‌های تقلیدی: کودک در هر دوره‎‏ای دست به بازی‎های تقلیدی می‎زند. او در آغاز به تقلید نقش مطمئن دوستان، والدین و کلا نزدیکان می‎پردازد و از ایفای نقش آن ها، بزرگ ترین لذت و تجربه را به دست می‎آورد. در دوران دبستان در بازی بیشتر نقش مربیان و معلمان را ایفا می‎کند و هنگامی‎ که به سن نوجوانی نزدیک می‏شود، الگوی رفتاری او هم تغییر می‎‏یابد. درواقع از این زمان به بعد تقلید نقش از طرف کودک دیگر به عنوان بازی نیست بلکه آغازی برای چگونگی همخوانی با گروه‌های اجتماعی و ایفای نقش واقعی زندگی است.
3- بازی‎های نمایشی: بازی نمایشی می‎تواند کمک کند تا کودک از خود مرکزی بیرون آید و متوجه بیرون خود  شود. همچنین به کودک فرصت می‎دهد تا شخصیت درونی خود را آشکار کند. اگرچه بازی‎های تقلیدی و نمایشی با هم مشترکند اما در حقیقت بازی نمایشی خود نوعی از بازی تقلیدی است. نکته ظریف این جاست که در بازی تقلیدی، کودک سعی در تقلید نقش دارد در حالی که در بازی نمایشی کودک علاوه بر تقلید نقش، انتظار خود از آن نقش را هم بیان می‌کند.
4- بازی‎های نمادین:  بازی نمادین زمانی آغاز می‏شود که کودک به‏ تدریج زبان می‏گشاید و توانایی کاربرد علایم و نمادهای زبان را دارد. بازی‎های نمادین با بازی‏های تقلیدی و نمایشی تفاوت دارد. در بازی‎های تقلیدی و نمایشی، کودک با استفاده از وسایل موجود به برون فکنی یا درون فکنی امیال و خواسته‎های خود می‎پردازد و از این طریق به لذتی درونی و برونی دست می‎یابد. در این نوع بازی کودک سعی دارد به اشیا و وسایل واقعی موجود در محیط خود دست پیدا کند و با آن وسایل بازی کند اما در بسیاری از اوقات، محدودیت‎ها مانع دستیابی کودک به ابزار و وسایلی است که در بازی به آن نیاز دارد. در این مرحله است که کودک، برای حل مشکل خود، به بازی های نمادین روی می آورد.
 5- بازی های تخیلی: بازی تخیلی ریشه در خلاقیت کودک دارد. تخیل کودک به مرور و همگام با رشد ذهنی او از مرحله بازی ها خارج می شود و به صحنه داستان ها و گفتارهایش کشانده می شود. نظریه پردازان معتقدند رشد تخیل کودک در هنگام کودکی و از طریق بازی می تواند باعث شود تا در زندگی بزرگ سالی، این کودکان به هنرمندان، نویسندگان، نقاشان، مخترعان و کاشفانی بزرگ تبدیل شوند.

 
چند نکته تستی که والدین برای بازی با کودکان باید بدانند
پدر و مادرش نباشید، همبازی اش باشید!
  کودکان تکرار را دوست دارند بنابراین از این که کودک در بازی یک کار را مدام تکرار می کند، خسته نشوید او می خواهد آن چیز را کامل درک کند.
  در هنگام بازی با فرزند، خود شما باید کوچک شوید و با او مثل یک همبازی رفتار کنید. در بازی پدر و مادر او نباشید، یک همبازی باشید.
  اجازه دهید کودک فکر کند  برشما تسلط دارد و برای شما تصمیم می گیرد. در حین بازی هیچ وقت به او دستور ندهید و به گونه‌ای رفتار کنید که حس کند او مدیر است.