علیرغم تعدد شعارهای جذاب و رنگارنگ و فریبنده در خصوص اهمیت نیروی انسانی به عنوان اصلیترین سرمایه هر سازمان، متاسفانه این قشر اولین قربانی کاهش درآمد سازمانها میگردند
شفاآنلاین>سلامت> علیرغم تعدد شعارهای جذاب و رنگارنگ و فریبنده در خصوص اهمیت نیروی انسانی به عنوان اصلیترین سرمایه هر سازمان، متاسفانه این قشر اولین قربانی کاهش درآمد سازمانها میگردند.
در حال حاضر که افزایش بسیار شدید هزینهها و ثابت بودن تعرفهها باعث کاهش درآمد بیمارستانهای خودگردان شده، اولین استراتژی، کاهش هزینههای اصلی بیمارستان یعنی حقوق و دستمزد پرسنل است. برای کم کردن این هزینه تعدیل نیروی انسانی رخ میدهد که کابوس همیشگی پرسنل غیراستخدامی و قشر ضعیف و در معرض آسیب بیمارستانها (hospitals)است.
در حالی که با احتساب هزینه آموزش و انرژی و زمان کسب مهارت این پرسنل در مییابیم که نهتنها این امر باعث ذخیره مالی و کمک به بیمارستان ها نشده بلکه در نهایت بیمارستانها متحمل خسارت و متضرر نیز شدهاند. جدا از سرگشتگی پرسنل و افزایش بیکاری که تاثیرات منفی بسیاری در جامعه هم دارد، احساس عدم امنیت در سایر پرسنل باقی مانده در بیمارستان باعث کاهش انگیزه، ابتکار، خلاقیت و علاقمندی به کار میشود. ناگفته پیدا است متضرر اصلی این روند، بیماری (Sickness)است که باید روند درمان خود را با پرسنلی که دائما در وحشت از دست دادن شغل خود هستند، طی کند. به نظر میرسد تب همهگیر اخیر درمان کشور تعدیل نیروی انسانی است که حتی دامن مراکز دولتی را نیز گرفته است.
روش دیگر تعدیل نیرو که شاید نامحسوس بوده و چشمگیر نیست اما خطر بیشتری دارد، جایگزینی نیروهای متخصص ماهر و البته گرانتر که با پرداخت مزایای بیشتر بار مالی بیشتری برای بیمارستانها ایجاد مینمایند با پرسنل کم تجربه و غیرمتخصص و ارزان است. متاسفانه مدیران و مسئولین بیمارستانها صرفا با ارقام ملموس و اعداد قابل اندازهگیری در کوتاهمدت آشنایی دارند و تعیینکننده سودآوری بیمارستانی برای ایشان است. اما در واقع اصلیترین هزینههای بیمارستانی غیرملموس و غیرقابل اندازهگیری در کوتاه مدت هستند، مثل هزینه آموزش پرسنل که منافع آن به فوریت قابل اندازهگیری نیستند.
روش دیگر معمول این روزها کاهش پرداخت به پرسنل است؛ مانند کاهش کارانهها، پرکیسها، پاداشها و ... که این راهکار نیز از نیروی انسانی مراکز درمانی قربانیان دیگری میگیرد. در بهترین حالت حتی در مراکز فوق با حذف خدمات رفاهی پرسنل و حتی گاه حذف غذای پرسنل مواجه میشویم. فارغ از بایدها و نبایدها و بدون سوگیری، با توجه به اهمیت آسیبهای روحی هم به پرسنل تعدیل شده و هم پرسنل باقیمانده، شواهد زیادی دال بر کاهش جدی کیفیت عملکردی مراکز درمانی در ارائه خدمت به بیماران در صورت عدم توجه مدیران به این تاثیرات وجود دارد.
تاثیرات کاهش وفاداری و حس وظیفهشناسی و عدم اشتیاق به انجام وظایف خارج از شرح وظیفه و عدم اعتماد به مدیریت در پرسنل باقیمانده باید در این موارد کاملا در نظر گرفته شود. میتوان فرآیند تعدیل نیرو را به شکل مسالمتآمیز و با آسیبهای کمتر انجام داد، برای مثال میتوان قبل از فرآیند تعدیل نیرو با پرسنل گفتوگو کرده و دلایل را توضیح داد.
در این مواقع باید محیطی امن را فراهم نمود تا پرسنل نیز بتوانند مشکلات خود را بازگو کنند. همچنین باید در انتخاب پرسنلی که قرار است در فرآیند تعدیل نیرو قرار بگیرند کاملا بیطرفانه، منصفانه و با توجه به عملکرد سالانه و ارزشیابی آنان (مبتنی بر شواهد و گزارشات) تصمیم گرفته شود. همین طور میتوان با پرداخت حق و حقوق کامل به پرسنل تعدیل شده از مشکلات آنان تا حدودی کاست.
در پایان لازم میدانم مجددا بر اهمیت سرمایههای اصلی سازمانها که همانا نیروی انسانی متخصص هستند، تاکید کرده و توجه مدیران و مسئولین مراکز درمانی را به اتخاذ تصمیم مقتضی و روش اجرایی صحیح در خصوص فرآیند فوق جلب کنم.سپید/انیس ناوند، مدیر پرستاری بیمارستان ایران مهر