علل خروج نخبگان ازکشور

به گزارش شفاآنلاین ،دکتر سید حمید جمال الدینی با بیان این خبر افزود : البته باید بین مهاجرت نخبگان و خروج به ویژه خروج هدفمند آنها تفاوت قایل شد زیرا این موضوع درتهیه آمار خروج تحصیل کرده ها ، استعدادهای برتر و نخبگان کشور مغفول مانده است . مهاجرت به هر تعداد ، مطلوب هیچ جامعه ای نیست و هر دولتی حتی کشورهای پیشرفته نیز در مقابل آن برنامه ریزی می کنند اما خروج هدفمند و با برنامه و طبق نیاز، اولویت همه کشورها حتی کشورهای پیشرفته است .

وی ادامه داد : براساس آمار درحال حاضر 13 هزار و 500 نفر تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان کشور هستند که اکثر این افراد در جمله استعدادهای برتر قرار می گیرند .

براساس تعریف نخبه فردی است کارآمد ، خلاق و نوآور که براساس استعداد ذاتی و اکتسابی در پیشرفت کشور به ویژه حوزه علم و فناوری دارای نقش برجسته ای است.

وی اظهار داشت : نکته دیگر منابعی است که برای ارائه آمار خروج نخبگان به آن استناد می کنیم . باید دید آیا ملاک خروج نخبگان درخواست ویزا است ، اقامت است ، خروج برای تحصیلات تکمیلی است یا اقامت دایمی در کشور دیگر است.

عضو شورای نخبگان کشور گفت : باید بین ماندگاری جسمی و ماندگاری مغزی تفاوت قایل شد. یعنی افراد در داخل کشور فقط براساس رفع نیاز و با بودجه و امکانات آزمایشگاهی کشور، تولید علم می کنند در حالی که اگر همان فرد نیازهای کشور را بشناسد، در حالی که جسم وی در خارج از کشور حضور دارد ، از علم ، ابزار و امکانات کشورهای توسعه یافته در این راه بهره ببرد.

جمال الدینی افزود: اگر این هدف گذاری صورت نگیرد و صرفا دولت افراد را بورسیه کند و به خارج از کشور بفرستد یا افراد بدون درک نیازهای کشور به دیگر کشورها بروند، نتیجه این خواهد بود که آنها چیزی را فرا خواهند گرفت که با مختصات مشکلات داخلی کشور ، فرسنگ ها فاصله دارد و برای حال و آینده کشور مفید نیست.

وی گفت: این افراد به دلیل آنکه بر اساس نیازهای کشور میزبان پرورش یافته اند یا به کشور باز نمی گردند یا اگر بازگردند، به دلیل اینکه براساس نیاز داخل توانمند نشده اند، بنابراین کارایی مورد نظر را ندارند. لذا باید ابتدا نیاز مشخص و اعلام شود و بر پایه آن برای نخبگان و استعدادهای برتر کشور خروج هدفمند طراحی شود.

مشاور توانمند سازی و نو آوری بنیاد ملی نخبگان اظهار داشت : نباید مدام به وضع موجود بپردازیم و از تدوین و تبیین نقشه راه آینده غافل شویم ، زیرا به طور حتم بعد از چند سال زمان را از دست خواهیم داد.

وی گفت : در برنامه ریزی برای آینده نیاز داریم که این نکته را متوجه شویم که نخست راه جهش کشور ، تاکید برعلم و فناوری با نگاه تولید ثروت است وابزار برتری کشور ما منابع انسانی آن به ویژه نخبگان جوان آن هستند .

جمال الدینی افزود : همه باید همت کنیم نقشه راهی که چند سال پیش با دستور مقام معظم رهبری تدوین آن آغاز شد (سند راهبردی امورنخبگان) را تبیین و اجرا کنیم .

وی بسترهای قانونی برای این حرکت را سند راهبردی امور نخبگان مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ، برنامه توسعه پنجم بخش علم و فناوری ماده 18 ، مصوبات هیات دولت و تلاش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری عنوان کرد.

عضو شورای نخبگان کشور برقراری محیطی درخور برای نخبگان از جمله ایجاد اعتماد ، برقراری حقوق پایدار نه مقطعی ، حفظ منزلت اجتماعی و ابزاری استفاده نکردن از نخبگان را از عوامل مهم ماندگاری نخبگان در داخل دانست و گفت : باید مشکلات و زمینه های خروج نخبگان را در کشور مورد بازبینی قرارداد و تسهیلات بیشتری در اختیار نخبگان قرارداد.

جمال الدینی گفت: بخشی از این مشکلات شامل نبود اطلاعات شفاف و مشخص نبودن نیازها و فرصت ها به صورت عادلانه ، نبود فضای رقابتی و سالم ، نبود فضای مناسب برای بسط تجربه ها و جذب و راهکارهای درخور توانمند سازی نخبگان است.

وی به برنامه کشورهای دیگر در جذب نخبگان اشاره کرد و گفت : به عنوان مثال چین قصد دارد هزار نفر با دانش پیشرفته برای توسعه و ارتقای دانشگاه های خود جذب کند ، برنامه دیگری با عنوان جذب 100 برگزیده جایزه نوبل دارد و در یک طرح دیگر قصد دارد افراد ممتاز در رشته های مختلف علمی را جذب کند یا در برنامه ای دیگر با عنوان 100 استعداد به منظور جذب دانشمندان زیر 45 سال و پرداخت 240 هزار دلار تنها برای حضور سه ساله آن ها در چین در دست اجرا دارد .

وی برخورداری از پست های مدیریت در پروژه ها ، مزایای معیشت برای خود و فرزندان ، تامین شغل همسر و پذیرش فرزندان در مدارس عالی ، امکان اسکان در هر شهر مورد نظر و معافیت از مالیات و حقوق مناسب را از جمله روش های متعارف دنیا برای جذب نخبگان اعلام کرد.

وی گفت : این مهم است که بدانیم ابتدا باید نیازها و اولویت ها به صورت پروژه های بزرگ و ملی بیان شود و بعد افراد داخل براساس رفع آن نیاز توانمند شوند (چه در داخل چه خروج هدفمند و کسب دانش و بازگشت به کشور) تا زمینه اثرگذاری مناسب فراهم شود.

وی تاکید کرد: این مهم فقط بر عهده دولت نیست بلکه بخش خصوصی نیز با تمام توان باید در این امر مشارکت کند تا از خروج مغزی نخبگان کشور جلوگیری شود و بلکه نخبگان دیگر کشورها نیز جذب شوند.
ایرنا