به دلیل افزایش مصرف سیگار، قلیان و مشروبات الکلی، سرطان ریه در حال پیشی گرفتن است. در کشور ما و خاورمیانه به علل مختلف سن شیوع بیماری ۵ تا ۱۰ سال پایین‌تر است و متاسفانه ما در این زمینه با بیماران زیر ۳۰ سال نیز مواجه می‌شویم
شفاآنلاین>سلامت> سرطان پستان شایع‌ترین سرطان منجربه مرگ در بانوان دهه ۵ و ۶ زندگی و سومین علت مرگ ومیر بعد از حوادث و مشکلات قلبی و عروقی است.
به گزارش شفاآنلاین، البته به دلیل افزایش مصرف سیگار، قلیان و مشروبات الکلی، سرطان ریه در حال پیشی گرفتن است. در کشور ما و خاورمیانه به علل مختلف سن شیوع بیماری ۵ تا ۱۰ سال پایین‌تر است و متاسفانه ما در این زمینه با بیماران زیر ۳۰ سال نیز مواجه می‌شویم.
فاکتورهای افزایش‌دهنده خطر سرطان پستان
1- جنس: در بانوان ۹۶ تا ۹۹ درصد سرطان‌های پستان و در آقایان ۱ تا ۴ درصد است.
2- سن: بروز سرطان پستان از سن ۴۰ سالگی به بالا افزایش پیدا می‌کند و هرچه سن بالاتر می‌رود، افزایش آن بیشتر می‌شود. این بیماری بین سن ۶۰ تا ۶۵ سال به حد پلاتو یا سطح تعادل می‌رسد ولی بعد از ان آهسته رو به افزایش خواهد ماند. به‌طوری که در یک خانم ۸۵ ساله بیش از ۳۰ برابر یک خانم زیر ۳۰ سال خطر ایجاد سرطان پستان وجود دارد.
3- عوامل هورمونی: شامل سیکل ماهانه زودرس (قبل ۱۲ سالگی) و یائسگی دیر (بعد از ۵۰ سالگی)، نازایی، اولین زایمان بعد ۳۰ تا ۳۵ سال، سقط در ۳ ماهه دوم، مصرف قرص‌های ضد بارداری بیش از ۱۰ سال و مصرف استروژن و پروژسترون بیش از ۵ سال.
4- ژنتیک: حدود ۱۵ درصد سرطان‌های پستان فامیلی و ارثی است و در این خانواده‌ها سرطان تخمدان و روده بزرگ نیز شایع است. البته در خانواده‌هایی که سرطان پستان زیر ۴۰ سال و خصوصا دو طرفه داشته باشند یا در فرد مذکر مثل پدر یا برادر، شیوع ارثی بودن بالای ۸۰ درصد خواهد بود.
5- سابقه برخورد با اشعه ایکس
6- چاقی مفرط خصوصا در یائسگی
7- برخورد با مواد سرطان‌زا مثل رنگ‌ها و مواد آرایشی بهداشتی و دارویی در افراد شاغل در کارخانجات بدون اقدامات محافظتی
8- عدم شیردهی
توصیه‌هایی برای پیشگیری(prevention) و تشخیص زودرس
1- از ۲۰ سالگی معاینه ماهانه توسط خود فرد بعد از آموزش گرفتن از جراح تا پایان عمر انجام شود. بهترین زمان ۷ تا ۱۰ روز از شروع سیکل ماهانه است.
2- از ۲۰ سال تا ۳۰ سال، سالانه مراجعه به جراح عمومی و کنترل و معاینه توسط وی انجام شود.
3- از ۳۰ سالگی تا پایان عمر هر ۶ ماه معاینه توسط جراح (Surgeon)صورت گیرد.
4- سونوگرافی بنا به صلاحدید جراح در تمام دوره‌ها قابل انجام است.
5- انجام MRI در تمام دوره‌ها بر اساس نیاز به جز ایام بارداری و موارد ممنوعیت‌های خاص.
6- ماموگرافی مهمترین رکن تشخیصی است. اولین آزمایش ماموگرافی باید از ۳۵ تا ۴۰ سال انجام و تا ۵۰ سال هر ۲ تا ۳ سال یکبار و بعد از ۵۰ سال، سالانه انجام شود.ت
باید توجه داشت که این مراحل باید برای افراد پرخطری که ذکر شد، با فواصل کوتاه‌تر و پیگیری با دقت بیشتر صورت گیرد.
مواردی که نیازمند دقت و توجه ویژه هستند
1- هرنوع ترشح خونی یا به شفافیت آب که خصوصا خودبه‌خود از پستان خارج شود.
2- هر نوع زخم، اگزما و پوسته‌ریزی بیش از ۲ هفته در نوک پستان.
3- وجود هر نوع توده و لمس آن در پستان یا زیر بغل.
4- تغییرات پوستی شامل قرمزی و شبیه پوست پرتقال شدن، زخم و رگ‌های برجسته در یک پستان.
5- فرورفتگی نوک پستان و یا بخشی از پشت پستان.
6- تغییر جهت نوک و هاله دور پستان.
7- تغییر اندازه به شکل بزرگتر و یا کوچکتر شدن ناگهانی یک پستان در مدت زمان کوتاه.
اقدامات تشخیصی
1- جنس: در بانوان ۹۶ تا ۹۹ درصد سرطان‌های پستان و در آقایان ۱ تا ۴ درصد است.
2- سن: بروز سرطان پستان از سن ۴۰ سالگی به بالا افزایش پیدا می‌کند و هرچه سن بالاتر می‌رود، افزایش آن بیشتر می‌شود. این بیماری بین سن ۶۰ تا ۶۵ سال به حد پلاتو یا سطح تعادل می‌رسد ولی بعد از ان آهسته رو به افزایش خواهد ماند. به‌طوری که در یک خانم ۸۵ ساله بیش از ۳۰ برابر یک خانم زیر ۳۰ سال خطر ایجاد سرطان پستان وجود دارد.
3- عوامل هورمونی: شامل سیکل ماهانه زودرس (قبل ۱۲ سالگی) و یائسگی دیر (بعد از ۵۰ سالگی)، نازایی، اولین زایمان بعد ۳۰ تا ۳۵ سال، سقط در ۳ ماهه دوم، مصرف قرص‌های ضد بارداری بیش از ۱۰ سال و مصرف استروژن و پروژسترون بیش از ۵ سال.
4- ژنتیک: حدود ۱۵ درصد سرطان‌های پستان فامیلی و ارثی است و در این خانواده‌ها سرطان تخمدان و روده بزرگ نیز شایع است. البته در خانواده‌هایی که سرطان پستان زیر ۴۰ سال و خصوصا دو طرفه داشته باشند یا در فرد مذکر مثل پدر یا برادر، شیوع ارثی بودن بالای ۸۰ درصد خواهد بود.
5- سابقه برخورد با اشعه ایکس
6- چاقی مفرط خصوصا در یائسگی
7- برخورد با مواد سرطان‌زا مثل رنگ‌ها و مواد آرایشی بهداشتی و دارویی در افراد شاغل در کارخانجات بدون اقدامات محافظتی
8- عدم شیردهی
توصیه‌هایی برای پیشگیری(prevention) و تشخیص زودرس
1- از ۲۰ سالگی معاینه ماهانه توسط خود فرد بعد از آموزش گرفتن از جراح تا پایان عمر انجام شود. بهترین زمان ۷ تا ۱۰ روز از شروع سیکل ماهانه است.
2- از ۲۰ سال تا ۳۰ سال، سالانه مراجعه به جراح عمومی و کنترل و معاینه توسط وی انجام شود.
3- از ۳۰ سالگی تا پایان عمر هر ۶ ماه معاینه توسط جراح (Surgeon)صورت گیرد.
4- سونوگرافی بنا به صلاحدید جراح در تمام دوره‌ها قابل انجام است.
5- انجام MRI در تمام دوره‌ها بر اساس نیاز به جز ایام بارداری و موارد ممنوعیت‌های خاص.
6- ماموگرافی مهمترین رکن تشخیصی است. اولین آزمایش ماموگرافی باید از ۳۵ تا ۴۰ سال انجام و تا ۵۰ سال هر ۲ تا ۳ سال یکبار و بعد از ۵۰ سال، سالانه انجام شود.ت
باید توجه داشت که این مراحل باید برای افراد پرخطری که ذکر شد، با فواصل کوتاه‌تر و پیگیری با دقت بیشتر صورت گیرد.
مواردی که نیازمند دقت و توجه ویژه هستند
1- هرنوع ترشح خونی یا به شفافیت آب که خصوصا خودبه‌خود از پستان خارج شود.
2- هر نوع زخم، اگزما و پوسته‌ریزی بیش از ۲ هفته در نوک پستان.
3- وجود هر نوع توده و لمس آن در پستان یا زیر بغل.
4- تغییرات پوستی شامل قرمزی و شبیه پوست پرتقال شدن، زخم و رگ‌های برجسته در یک پستان.
5- فرورفتگی نوک پستان و یا بخشی از پشت پستان.
6- تغییر جهت نوک و هاله دور پستان.
7- تغییر اندازه به شکل بزرگتر و یا کوچکتر شدن ناگهانی یک پستان در مدت زمان کوتاه.
اقدامات تشخیصی
اقدامات تشخیصی شامل نمونه‌گیری با سرنگ در مورد کیست‌های حجیم و نمونه‌برداری با تروکارها یا سوزن‌های core و یا به روش‌های جراحی خواهد بود. در مواردی که تغییرات مشکوک و غیر قابل لمس در ماموگرافی یا سونوگرافی گزارش شده باشد، با مارکر شدن توسط رادیولوژی و بعد جراحی و یا نمونه‌برداری تحت هدایت سونوگرافی و ماموگرافی خواهد بود.سپید/ لعبت گرانپایه/ متخصص جراحی عمومی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
نظرشما
آخرین اخبار